Ad1:

Definicja ekonomiczna: zawód jest wydzielonym przez podział pracy układem czynności, wykonywanym przez dłuższy czas i zapewniający środki utrzymania oraz otwierający przed pracownikiem drogę awansów i uzyskania coraz bardziej odpowiednich stanowisk, głównie w ramach zawodu. Profesjonalizacja zapewnia wysoką jakość dóbr i usług.

Definicja socjologiczna: Zawód wynika z podziału pracy, podział pracowników na różne grupy i kategorie stanowi podstawę zarówno do wejścia w świat pracy, a więc zadań i odpowiedzialności, jak i w rozliczne grupy społeczne, wynikające lub związane z podziałem zawodowym. Przynosi postępowania właściwe dla odpowiednich grup zawodowych, jest jedną z głównych przyczyn stratyfikacji społecznej, ale także źródłem obyczaju, nazewnictwa, godności zawodowej i statusu społecznego pracownika.

Definicja psychologiczna: zawód jest systemem czynności wykorzystującym skłonności i zdolności pracownika. Czynności zawodowe wpływają na kształtowanie się osobowości, na postępowanie wobec ludzi i otoczenia pozaludzkiego, na rozwój procesów poznawczych, przebieg życia emocjonalnego i rodzaj kolejnych faz rozwojowych osobowości.

Definicja pedagogiczna: zawód jest wydzielonym w procesie pracy systemem czynności wymagających od pracownika kwalifikacji, zdobywanych w kształceniu w systemie szkolnym lub pozaszkolnym , wywołującym rozwój osobowości zawodowej i potrzebę nieustannego dokształcania się i doskonalenia. Zawód wprowadza w świat odpowiedzialności pracowniczej, tym samym ma bezpośredni wpływ na tworzenie moralności i kultury zawodowej. Stanowi on jedno z najważniejszych pól działania jednostki.

Definicja przyjęta przez prof. Tadeusza W. Nowackiego, zawarta w Leksykonie pedagogiki pracy:

Zawód- wykonywanie zespołów czynności społecznie użytecznych, wyodrębnionych na skutek podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiedniej wiedzy i umiejętności, a także cech psychofizycznych, warunkujących wykonanie zadań zawodowych powtarzanych systematycznie i będących źródłem utrzymania dla pracownika i jego rodziny. Zawód jest podstawą prestiżu i pozycji społecznej pracownika. Społeczne konsekwencje wykonywania zawodu to możliwość zrzeszenia się jego przedstawicieli, pielęgnowania tradycji zawodu, prezentacji określonych postaw i cech społecznych podejmowanych z pozycji danego zawodu.

W podsumowaniu zawód jest to spójny i wyodrębniony system trwale wykonywanych czynności skierowanych na tworzenie dóbr i usług, które są wykorzystywane przez inne osoby i dających podstawę utrzymania. Do wykonywania zawodu są potrzebne kwalifikacje. Zawodem jest praca, która daje zysk.

Niezbędne są umiejętności określone jako sprawdzona możliwość wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu (specjalności), natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych.

Ad2:

Najbardziej znane klasyfikacje z różnych okresów:

-Strumilin dzielił zawody na wymagające siły poruszającej(tragarze, oracze itp.), wymagające zręczności(rzemieślnicy) i zawody wymagające pracy duchowej.

-Baumgarten wyróżniła zawody wykonawcze (rolnicy, robotnicy fabryczni i urzędnicy pracujący według instrukcji), kształtujące (samodzielni rzemieślnicy, rzemiosło artystyczne, dekoratorzy i inni), kierownicze (obciążone podejmowaniem decyzji), twórcze (obejmujące naukowców, artystów, wynalazców).

-Projekt klasyfikacji Minzenmay’a miał na celu takie uporządkowanie zawodów, aby nie występowało zjawisko takiego podziału pracy, że pracownikowi zostaje tylko nieustanne wykonywanie prostej czynności, nie zawierającej impulsów do myślenia i doskonalenia zarówno własnej pracy jak i swoich umiejętności.

A. Roe dokonała w 1956 roku klasyfikacji zawodów nadając im rzymskie numery:

1. Usługi(świadczone innym ludziom)

2. Biznes(kontakty gospodarcze twarzą a twarz)

3. Organizacja(w przemyśle, handlu lub administracji)

4. Technologia(zawody techniczne, produkcja, remont, transport)

5. Natura(zawody wykonywane na wolnym powietrzu, takie jak rolnictwo, leśnictwo, górnictwo, rybołówstwo)

6. Nauka(teoria i zastosowanie naukowe)

7. Kultura(dbałość o zachowanie naukowe szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowego)

8. Sztuka i rozrywka(aktywna twórczość artystyczna)

Zasady klasyfikacji i doboru zawodów wg teorii John’a L. Hollanda, wyróżnił on typy osobowości: realistyczny, badawczy, artystyczny, przedsiębiorczy, społeczny i konwencjonalny.

Aktualne i obowiązujące w Polsce klasyfikacje zawodów i specjalności:

-Gospodarcza: określona aktami prawnymi

-Szkolna: określona aktami prawnymi

-Rzemiosła: określona w załączniku nr 2 do uchwały Nr 44 Zarządu ZRP z dnia 14.08.1990r. z póżniejszymi zmianami.

Istnieje także klasyfikacja opracowana na podstawie Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów ISCO-88.

Uwzględniono cztery szerokie poziomy kwalifikacji:

1. Pierwszy poziom kwalifikacji(oznaczający kwalifikacje elementarne)- odniesiono do pierwszego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w szkole podstawowej.

2. Drugi poziom kwalifikacji-odniesiono do drugiego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w gimnazjum oraz do trzeciego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w liceum ogólnokształcącym, liceum profilowanym lub zasadniczej szkole zawodowej.

3. Trzeci poziom kwalifikacji- odniesiono do czwartego poziomu ISCED, uzyskiwanego w szkole policealnej oraz do trzeciego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego w technikum.

4. Czwarty poziom kwalifikacji- odniesiono do piątego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego na studiach wyższych zawodowych, studiach magisterskich i studiach podyplomowych oraz do szóstego poziomu wykształcenia ISCED, uzyskiwanego na studiach doktoranckich.

Zawody objęte klasyfikacją zostały ujęte w grupy wielkie, duże i średnie, zgodnie z podziałem zawodów ustalonych w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy.