Przedmiot: Systemy i sieci telekomunikacyjne

Prowadzący zajęcia: doc. dr inż. Marian Wrażeń

Nazwisko i imię: KALINOWSKI SYLWESTER

Grupa: E3Y4S1

Temat: Systemy okablowania strukturalnego

Czym jest okablowanie strukturalne???

Okablowanie strukturalne to system uniwersalnego okablowania telekomunikacyjnego przewidziany do szerokiej gamy zastosowań. Umożliwia on tworzenie sieci komputerowych lub dołączanie telefonów i innych urządzeń pracujących w sieci.

System okablowania strukturalnego(„SOS”) to produkt złożony z wielu komponentów (kabli, elementów połączeniowych, elementów dopasowujących, i innych) spełniających wymagania określonych norm, służących do budowy pasywnej infrastruktury kablowej niezależnej od specyficznych zastosowań.

Jak powstawały systemy okablowania strukturalnego?

Jeszcze 15 lat temu standardy okablowania były narzucane przez producentów sprzętu. Były one jednak bardzo zróżnicowane i nie zapewniały kompatybilności. Na szczęście presja użytkowników na to, by infrastruktura miała charakter uniwersalnego interfejsu akceptującego sprzęt różnych firm, doprowadziła do powstania systemu okablowania strukturalnego (SOS). Prekursorem takich rozwiązań było Laboratorium Bella (Bell Laboratories), które jako pierwsze zademonstrowało realizację standardu 10Base-5 pracującego z szybkością Mb/s z użyciem skrętki UTP. Wkrótce wprowadzono technologię 10Base-T pracującą z szybkością 10 Mb/s, stosując również skrętkę UTP, spełniającą wymagania 3 kategorii. Potem powstały liczne firmy produkujące SOS-y. Firmą, która jako pierwsza rozpoczęła dostawy SOS-ów w Polsce, był Mod-Tap (1990 r.).

W 1990 r. powstał SOS spełniający wymagania 5 kategorii, do której rynek początkowo był dość sceptycznie nastawiony, ponieważ uważano, że dla ówcześnie popularnych aplikacji w zupełności wystarczającą jest kategoria 3. Brak zatem wyobrażenia o nowych aplikacjach był chwilowo hamulcem rozwojowym. W sukurs przyszło wprowadzenie szybkich technologii, takich jak TP-PMD (100 Mb/s), Fast Ethernet (100 Mb/s) i ATM (155 Mb/s), co bardzo zdynamizowało rynek. Następstwem tych wydarzeń, jest przewaga ilości użytkowników skrętek 5 kategorii nad użytkownikami skrętek innych kategorii.

Podobnie sytuacja wygląda obecnie, z uwzględnieniem technologii Gigabit Ethernet, która umożliwia obsługę bardzo szybkich aplikacji. Dlatego wprowadza się infrastruktury kablowe kategorii 6 działające do 250 MHz i zapewniające obsługę szerokiego spektrum technologii sieciowych: od 10Base-T do Gigabit Ethernet i wyżej. Jest to istotne, ponieważ parametry okablowania, takie jak return loss, delay skew i FEXT (Far End Crosstalk), będą krytyczne dla nowych, bardzo szybkich aplikacji. Bezpośrednim rezultatem takiego podejścia jest wprowadzenie zmian w kategorii 5 standardu amerykańskiego ANSI/TIA/EIA 568 A, w wyniku czego utworzono rozszerzoną kategorię o nazwie 5E, kompatybilną z ostatnimi zmianami w standardzie międzynarodowym ISO 1180 i europejskim EN 50173.

Do zapewnienia jeszcze wyższych parametrów organizacje normalizacyjne opracowały kolejny standard spełniający krótko- i długoterminowe wymagania. Dotyczy on kategorii 6/klasa E, której ratyfikacji dokonano w 2000 r. Przypomnijmy: kategoria 5 obowiązuje do 100 MHz, natomiast kat. 6 obowiązuje do 250 MHz. W kategorii 6 jest zachowane złącze RJ45 dla zapewnienia kompatybilności wstecznej względem kategorii 5. Jeżeli zatem w tej samej sieci zastosuje się komponenty kategorii 5 i kategorii 6, to całość osiągnie parametry nie gorsze od kategorii 5.

Zaawansowane są również prace nad opracowaniem standardu kategorii 7(klasa F). Zakłada się, że kable spełniające wymagania kategorii 7 będą grubsze niż kable kategorii 5 i 6, z indywidualnie ekranowanymi parami, niestety wymagają zarówno więcej miejsca w szafach dystrybucyjnych, jak i korytach kablowych. Prawdopodobnie instalacja i zakańczanie tych kabli będą znacznie trudniejsze i wymagające większej pracochłonności w stosunku do kabli kategorii 5 i 6. Nowe złącze będzie wymagało „zaterminowania” wszystkich par kabla, co nie zapewni kompatybilności wstecznej z kategorią 5. Głównym celem kategorii 7 jest poprawa parametru Attenuation to Crosstalk Ratio.

Liczne propozycje nowych standardów powodują pewne zamieszanie wśród potencjalnych użytkowników, niejasna jest bowiem odpowiedź na pytanie: jakie okablowanie należy stosować dla wsparcia gigabitowej technologii sieciowej 1000Base-T? Wcześniejsze doniesienia, że w technologii 1000Base-T nie można realizować infrastruktury zgodnie z wymaganiami kategorii 5 (5e) nie w pełni okazało się słuszne. Można pod pewnymi warunkami. Należy jednak podkreślić, że w tym wypadku konieczne są lepsze parametry, takie jak Return Loss, ELFEXT, opóźnienie propagacji i delay skew. Nie można więc zakładać, że kategoria 5 obsłuży Gigabit Ethernet w każdej sytuacji oraz inne szybkie aplikacje sieciowe.

Kiedy zatem należy zmieniać kategorię istniejącego okablowania i jaką decyzję podejmować przy budowie zupełnie nowej infrastruktury? Pytanie to jest bardzo istotne, chodzi bowiem o to, by nie popełniać błędów inwestycyjnych w dłuższym horyzoncie czasowym. Menedżerowie sieciowi muszą zdecydować o tym, czy pozostają przy kategorii 5, czy przeprowadzają się do kategorii 6. Wydaje się, że w obecnej, przejściowej sytuacji można łatwo popełnić błąd. W tym miejscu należy podkreślić istotną różnicę między kategorią 6, a rozszerzoną kategorią 5 E (Enhanced Category 5). Szerokość pasma systemów wykonanych w kategorii 6 jest większa niż systemów wykonanych w kategorii 5. Jej koszt również jest nieco wyższy. Warto jednak uświadomić sobie, że inwestycja w infrastrukturę dotyczy wielu lat, co w skali roku stanowi nieznaczną różnicę między 5 a 6 kategorią.

Istotnym czynnikiem decydującym o wyborze kategorii okablowania jest znajomość wymagań wobec sieci w perspektywie co najmniej 5–10 lat. Przypomnijmy: w momencie wprowadzania kategorii 5 było niewiele aplikacji wykorzystujących w pełni możliwości tej kategorii. Zaledwie w ciągu czterech, pięciu lat wprowadzono nowe technologie (TP-PMD – 100 Mb/s, Fast Ethernet – 100 Mb/s) i ATM – 155 Mb/s), które zaczęły wyczerpywać znaczny zapas możliwości technicznych kategorii 5. Wywołało to naturalną tendencję do instalowania okablowania „bezpiecznego”, to znaczy takiego, które ma duży zapas możliwości technicznych, zapewniający bezproblemowe wprowadzanie nowych aplikacji, wymagających szerokiego pasma.

Dużą wagę należy obecnie przykładać do chwilowego wzrostu obciążenia sieci. Przykładem tego zjawiska jest poczta elektroniczna (e-mail), przejmująca w dużej mierze funkcje poczty konwencjonalnej (papierowej), faksu czy telefonu. Stała się ona podstawową formą komunikacji biznesowej. Zaczyna utrwalać się nawyk polegający na tym, że pierwszą czynnością każdego dnia w biurze jest odpowiadanie na otrzymane komunikaty i „czyszczenie” poczty elektronicznej, co powoduje zjawisko podobne do „godzin szczytu” w ruchu ulicznym; sieć „odczuwa” zwiększone obciążenie.

Próba określenia zupełnie nowych aplikacji sieciowych w horyzoncie dłuższym niż 5 lat jest praktycznie niewykonalna. Pewne natomiast jest to, że aplikacje takie będą się pojawiać. Właśnie ta trudność w określeniu nowych aplikacji jest mocnym argumentem za opracowywaniem nowego okablowania strukturalnego gwarantującego parametry z dużym zapasem.

Infrastruktura kablowa sieci jest pod wieloma względami podobna do autostrady. Budowa autostrady, jak i infrastruktury sieciowej to bardzo kosztowne inwestycje. Zarówno autostrada, jak i sieć w momentach ich przeciążenia charakteryzują się spadkiem ruchu. Analogia do autostrady sprawdza się także w wypadku, gdy w późniejszym terminie podejmuje się decyzje o zwiększeniu przepustowości infrastruktury kablowej. Jednak koszt takiego przedsięwzięcia jest znacznie większy, niż gdyby udogodnienie takie zbudowano od początku, na co mają wpływ także kłopoty związane z przymusowymi postojami wynikającymi z włączania nowo zbudowanych fragmentów sieci. Przy budowie nowej infrastruktury kablowej dobrze jest zacząć od porównania kategorii 5 i 6. Kategoria 6 dysponuje pasmem o 150 proc. szerszym. Dlatego użytkownicy kategorii 5 muszą myśleć o wymianie swojej infrastruktury już po kilku latach, czas życia infrastruktury wykonanej w kategorii 6 wynosi natomiast 20 lat.

Opracowanie standardu Gigabit Ethernet zaowocowało nie tylko produkcją nowych urządzeń aktywnych działających w tej technologii, ale zmobilizowało także przemysł kablowy; pojawiły się SOS-y mające w nazwie przedrostek „giga”. Niestety nie wszystkie z nich spełniają związane z tą nazwą wymagania, co oczywiście może prowadzić do poważnych nieporozumień. Dlatego zalecamy – przed decyzją o zakupie określonego SOS-u – dokonać wnikliwej analizy jego charakterystyk technicznych. Niektóre „gigabitowe SOS-y” po prostu spełniają wymagania technologii 100 MHz (np. 100 Base-T), tzn. że są to produkty kat. 5, inne zaś mogą odpowiadać ulepszonej kategorii, zwanej 5E, spełniającej wymagania technologii ATM (155 Mb/s) czy technologii 1000Base-T. Nie są to jednak produkty 6 kategorii.

Rok 2000 początkiem ery gigabitowej

Zdecydowanie nieprawdziwe są przepowiednie zwiastujące rzekomy zanik zapotrzebowania na systemy okablowania strukturalnego. Wręcz przeciwnie, dziedzina ta szykuje się do nowego skoku rozwojowego, gdzie rok 2000 był niewątpliwie początkiem ery gigabitowej. Stymulatorem nowego cyklu rozwojowego były – jak zawsze – potrzeby wprowadzenia nowych aplikacji, po czym następuje opracowanie standardów i produktów oraz narzędzi pomiarowych. Najpierw międzynarodowe, europejskie i amerykańskie instytucje normalizacyjne przygotowały projekty nowych standardów gotowych lub prawie gotowych do ratyfikacji, a firmy zajmujące się produkcją testerów i analizatorów sieciowych zaoferowały narzędzia pomiarowe do kontroli gigabitowych sieci i infrastruktur kablowych.

W związku z nadchodzącą pospiesznie erą gigabitową menedżerom sieciowym radzimy wyjątkowo baczne i systematyczne jej śledzenie oraz poznawanie, w szczególności w następujących aspektach: nowe aplikacje, nowe standardy dotyczące infrastruktury kablowej i standardy sieciowe (Gigabit Ethernet i ATM), nowe SOS-y i aktywne produkty sieciowe. Jest to podstawowy warunek, aby brak wiedzy nie raz spowodował podejmowania błędnych, czasami nieodwracalnych - decyzji technicznych odnoszących się do sieci firmowej. Wzrost funkcjonalności i szybkości działania komputerów PC znacznie rozszerza zakres ich zastosowań, na przykład: w telekomunikacji, systemach wideo i multimedialnych oraz w systemach przetwarzania danych. Różnorodne informacje związane z odmiennymi aplikacjami mogą być przesyłane w tej samej sieci. Zjawisko to nazywamy konwergencją technologii, która wymaga, by infrastruktura kablowa była możliwie najszybsza, co jest równoznaczne z zapewnieniem szerszego pasma.

Przyjmuje się, że MIPS, czyli milion instrukcji na sekundę, wykonywanych przez jednostkę centralną CPU w komputerze, może generować ruch w sieci o wartości Gb/s. Dąży się do tego, aby komputery pracujące z szybkością 100 MIPS-ów mogły być obsługiwane przez nowe, bardzo szybkie infrastruktury kablowe.

Wprowadzanie spłaszczonych schematów organizacyjnych w firmach i instytucjach powoduje, że coraz więcej ludzi samodzielnie decyduje o swojej aktywności. Fakt ten wywołuje duże zapotrzebowanie na efektywny dostęp do zasobów LAN i zwiększony w niej ruch. Konsekwencją tego jest częste instalowanie w firmach intranetów umożliwiających używanie nie tylko danych, ale grafiki i obrazów. W takiej sieci infrastruktura kablowa musi być bardzo nowoczesna i spełniać wymagania nowych standardów. Telepraca i współpraca przez sieć stają się coraz popularniejsze. Ich celem jest poprawa produktywności i redukcja kosztów głównie na drodze zmniejszenia dojazdów do i z pracy oraz oszczędności na powierzchni biurowej. Po prostu korzystający z tej usługi mogą większość swoich zadań wykonywać w domu. Aplikacje te tworzą zapotrzebowanie na sprawnie działającą wymianę informacji (konferencje) w zakresie wideo, audio i danych, co także wywołuje zwiększone wymagania wobec infrastruktury kablowej.

Sieciowe PC-ty, zwane też komputerami sieciowymi NC, są obecnie wprowadzane w celu zmniejszenia kosztów stacji sieciowych i uproszczenia sposobu administrowania siecią. Fakt ten jednak również wywołuje dodatkowe zapotrzebowanie na szerokość pasma infrastruktury kablowej, ponieważ „odchudzeni” klienci powodują istotne zwiększenie ruchu sieciowego ze względu na potrzebę częstego odwoływania się do serwerów centralnych jako źródła oprogramowania użytkowego i plików danych.

Budowa systemu

Zwykle do okablowania używa się skrętki 4-parowej, kabla koncentrycznego (Coax) o impedancji 75Ω a obecnie coraz częściej światłowodów.

Elementy okablowania strukturalnego i ich funkcje:

1. Okablowanie pionowe - to światłowody lub kable miedziane przeznaczone do łączenia z siecią. Przeważnie stosowane w pionach kablowych budynków,

2. Okablowanie poziome - to połączenie punktu gniazda abonenckiego z punktem rozdzielczym,

3. Punkty rozdzielcze - to punkt centralny okablowania w topologii gwiazdy,

4. Gniazda abonenckie - to urządzenia odbiorcze, przystosowane do przenoszenia sygnałów. Przeważnie stosuje się 2 gniazda RJ-45,

5. Połączenie systemowe - to połączenie okablowania strukturalnego z systemami komputerowymi,

6. Połączenia między budynkowe - do łączenia - segmentów sieci znajdujących się w różnych budynkach, często nazywana okablowaniem pionowym między budynkami lub okablowaniem kampusowym.

Warunki minimalne

Projektując sieć komputerową i telekomunikacyjną musimy się kierować pewnymi zasadami, które są przedstawione w normach:

• w każdym pomieszczeniu muszą znajdować się gniazda abonenckie tak, aby można przenieść stanowisko komputerowe w odpowiednie miejsce.

• na każde 10m² powierzchni biurowych powinny się znajdować 2 gniazda RJ-45 i specjalne gniazdo elektryczne, które będzie w stanie zasilić stację roboczą.

Znaczenie systemów okablowania strukturalnego

System okablowania strukturalnego (SOS) to techniczny fenomen ostatniej dekady XX wieku. Umożliwia w sposób prosty i uporządkowany budowę uniwersalnych i niezawodnych infrastruktur kablowych niezbędnych dla funkcjonowania różnych systemów teleinformatycznych instalowanych w budynkach. Do systemów takich zaliczamy przede wszystkim sieci LAN i wewnętrzne sieci telefoniczne, ale także różne systemy sterujące. Można śmiało stwierdzić, że nowoczesna infrastruktura kablowa, znajdująca się na wyposażeniu określonej firmy lub instytucji, zbudowana z elementów SOS, to centralny system nerwowy tej firmy, w dużym stopniu decydujący o jej sukcesach w biznesie.

Przez system okablowania strukturalnego należy rozumieć produkt złożony z wielu komponentów służących do budowy uniwersalnej infrastruktury kablowej, instalowanej w nowoczesnych budynkach biurowych, bankach, wyższych uczelniach, lotniskach czy fabrykach. Istota okablowania strukturalnego polega na unifikacji kabli i łączówek (złączy). Ponadto SOS musi mieć charakter otwarty, to znaczy umożliwiający akceptację szerokiego spektrum różnych technologii sieciowych i telekomunikacyjnych, także tych, które pojawią się w przyszłości. Dlatego okablowanie strukturalne może być instalowane bez uprzedniej znajomości wszystkich aplikacji.

Inną pozytywną konsekwencją stosowania okablowania strukturalnego jest możliwość dokonywania łatwej aranżacji pomieszczeń biurowych, zwykle związanej z przenoszeniem sprzętu, bez potrzeby zmiany infrastruktury kablowej. Takie same kable i złącza są stosowane w sieciach komputerowej i telefonicznej oraz przesyłania sygnałów sterujących. Typowy SOS to zbiór zunifikowanych komponentów, które można podzielić na dwie podstawowe grupy:

• złącza,

• media transmisyjne.

Jedne i drugie są związane z kablami miedzianymi lub światłowodowymi. Złącza są standardowymi interfejsami służącymi do podłączania aktywnych urządzeń sieciowych (np. huby, routery itp.) lub sieciowych urządzeń końcowych (telefony, komputery, drukarki itp.). Dzięki zredukowaniu mediów do dwóch głównych rodzajów kabli (miedziane i światłowodowe), uzyskujemy wysoki poziom uporządkowania montażu oraz ułatwienia w modyfikacji infrastruktury kablowej.

Obecnie stosowane standardy i związane z nimi kategorie i klasy

Standardy dotyczące infrastruktury kablowej są bardzo istotne z praktycznego punktu widzenia – zapewniają kompatybilność. Podstawowym zaś celem kompatybilności jest w tym wypadku możliwość podłączania pochodzącego od różnych producentów sprzętu aktywnego do infrastruktury kablowej, będącej głównym interfejsem między różnymi aktywnymi urządzeniami sieciowymi. Standardy zapewniają także dużą elastyczność w sytuacji zmiany lokalizacji sprzętu. Po prostu w nowym miejscu urządzenie włącza się do istniejącego tam przyłącza sieciowego, bez potrzeby jakichkolwiek zmian w okablowaniu. Opisane sytuacje są możliwe tylko pod warunkiem, gdy infrastruktura kablowa spełnia określone standardy międzynarodowe.

Od 1994 r. rozpoczęło się „umiędzynarodowianie” standardów, które dotychczas były domeną USA. Prace prowadzono pod kierunkiem ISO (International Standard Organization) i IEC (International Electrotechnical Commission). Standardy definiują kable i złącza, metody instalacji i klasyfikację instalacji. Standard ISO IS1180 ma amerykański rodowód. Amerykańska organizacja EIA/TIA (Electronic Industries Association/Telecommunications Industries Association) opracowała standard EIA/IA 568, w ramach którego powstało wiele specyfikacji, m.in: TSB 36 (kable 100 Ohm), TSB 40 (złącza RJ45), TSB 53 (ekranowany kabel 150 Ohm) itp.

Zalety standardu ISO

Większość krajów europejskich preferuje standard ISO ze względu na to, że jest bardziej kompletny i dostosowany do europejskich realiów rynkowych. W 1985 r. EIA/TIA utworzyła grupę roboczą w USA w celu szczegółowego rozważenia problemu okablowania budynków biurowych. Na początku 1999r. grupa ta opublikowała standard 568 i techniczne specyfikacje TSB 36, TSB 40 itd. Amerykańska EIA/TIA, zrzeszająca amerykańskich przemysłowców, preferowała, oczywiście, przede wszystkim swoje produkty i metody. Przykłady: w USA kable często prowadzi się w metalowych korytach, stąd tłumaczenie, że Amerykanie preferują kable UTP. W Europie kable są tradycyjnie prowadzone w listwach plastikowych i często są to kable foliowane lub ekranowane, ale oczywiście nie wyklucza się stosowania kabli UTP, które w większości aplikacji spełniają swoje zadania bez zarzutu.

Standard ISO IS 11801

Opierając się na standardzie EIA/TIA 568 (Electronic Industries Association/Telecommunications Industries Association) i pracach grupy 2840, ISO/IEC zdefiniował nowy standard: IS 11801, przyjęty do stosowania w 1994 r. Szczegółowo definiuje on instalację i przyjmuje kable symetryczne 100 W i alternatywnie 120 W i 150 W, a jako rozwiązanie opcjonalne – kable w ekranie. Dla instalacji światłowodowych EIA/TIA 568 przyjmuje kabel 62,5/125 µm i alternatywnie 50/125 µm oraz złącze SC i złącze ST. Standard ten został w Europie nazwany EN 50173.

Zarówno ISO IS 11801, jak i EIA/TIA 568 definiują używanie tylko jednego z

łącza, a mianowicie RJ45 (ISO 8877). Istnieją dwa sposoby podłączenia poszczególnych par kabla do kontaktów w złączu RJ45: EIA/TIA 568 A i EIA/TIA 568 B (standard AT&T).

Przy wykonywaniu połączeń należy pamiętać, by promień zgięcia miał co najmniej wartość 8 średnic kabla, natomiast skręcenie par musi się mieścić w 13 mm (dla kategorii 5) i 25 mm (dla kategorii 4). Amerykański Komitet EIA/TIA 568 wydał szereg technicznych specyfikacji, między innymi TSB 36 (kable 100 W), TSB 40 (złącza RJ45).

Rodzaje okablowania

• 10BASE2 - kabel koncentryczny (tzw. "cienki Ethernet"). Odległość 185 m, przepustowość 10 Mbit/s

• 10BASE5 - kabel koncentryczny (tzw. "gruby Ethernet"). Odległość 500 m, przepustowość 10 Mbit/s

• 10Base-T - "skrętka", odległość 100 m, przepustowość 10 Mbitów/s

• 100BASE-TX - "skrętka", odległość 100 m, przepustowość 100 Mbit/s

• 1000BASE-T - "skrętka", aby przesłać strumień danych z przepustowością 1000 Mbit/s przez okablowanie kategorii 5 jest on dzielony na cztery strumienie po 250 Mbit/s każdy i przesyłany czterema parami jednocześnie w jednym kierunku. Oczywiście możliwa jest transmisja w przeciwną stronę na tej samej zasadzie. Wymaga to aby każde urządzenie posiadało cztery moduły nadawczo-odbiorcze.

Przesłanie tego samego strumienia poprzez okablowanie kategorii 6 następuje w nieco inny sposób, otóż dwie pary przesyłają z przepustowością 1000 Mbit/s w jedną stronę, pozostałe dwie w przeciwną. Tego typu transmisja pozwala na uproszczenie urządzeń gdyż każde jest wyposażone w dwa moduły nadawcze i dwa moduły odbiorcze.

Rodzaje okablowania wykorzystującego światłowody:

• 10BASE-F - światłowód, przepustowość 10 Mbit/s

• 100BASE-FX - światłowód, przepustowość 100 Mbit/s

• 1000BASE-FX/LX/SX - światłowód, przepustowość 1000 Mbit/s

Zastosowanie okablowania strukturalnego

• Sieć komputerowa,

• Sieci telekomunikacyjne (telefony),

• CCTV - telewizja przemysłowa,

• Instalacje alarmowe,

• Inteligentne sterowanie urządzeniami,

• BMS - inteligentne budynki.

Normy Okablowania Strukturalnego

• amerykańskie EIA/TIA 568 (568A, 568B)

• międzynarodowe ISO 11801

• europejskie EN 50173 (EN 50174)

Klasy Okablowania Strukturalnego

• Klasa A - realizacja usług telefonicznych z pasmem częstotliwości do 100 kHz;

• Klasa B - okablowanie dla aplikacji głosowych i usługa terminalowa z pasmem częstotliwości do 1 MHz;

• Klasa C (kategoria 3) - typowe techniki sieci lokalnych LAN wykorzystujące pasmo częstotliwości do 16 MHz;

• Klasa D (kategoria 5) - dedykowana dla szybkich sieci lokalnych, obejmuje aplikacje wykorzystujące pasmo częstotliwości do 100 MHz.

• Klasa E (kategoria 6) - projekt stanowiący najnowsze (1999 r.) rozszerzenie ISO/IEC11801/ TIA obejmuje okablowanie, którego parametry są określane do częstotliwości 250 MHz

• Klasa F (kategoria 7) - projekt (1999 r.) dla aplikacji wykorzystujących pasmo do 600 MHz.

Nie zajęte segmenty rynku

Rozpatrując rynek SOS w Polsce warto uświadomić sobie dwa obiecujące jego segmenty. Chodzi o stosowanie SOS w budynkach inteligentnych i w budynkach mieszkalnych. Budowa budynków inteligentnych w Polsce stała się powszechna i już można odnotować pewne doświadczenia technologiczne, jak i nawyki firm budowlanych - aczkolwiek niezadowalające. Boom w tym zakresie dopiero się zaczyna, głównie w dużych miastach wojewódzkich. Dlatego wydaje się, że producenci SOS-ów wspólnie z integratorami już teraz powinni lansować swoje rozwiązania nowoczesnych infrastruktur kablowych wśród architektów, inwestorów i głównych wykonawców, którzy jeszcze nie znają lub znają w stopniu niedostatecznym najnowsze technologie SOS. Wydaje się, że ta przyspieszona edukacja architektów i inwestorów, a zwłaszcza firm budowlanych, pełniących rolę generalnych wykonawców, będzie wywoływać nowe zapotrzebowanie na SOS-y oraz systemy instalacyjne. Wydaje się, że kluczem do postępu w tej dziedzinie powinno być przygotowanie typowych projektów przez producentów SOS i integratorów, a następnie oferowanie tych rozwiązań architektom i inwestorom budynków mieszkalnych.

Ekranować czy nie?

Między firmami oferującymi SOS-y w Polsce od kilku lat trwa dyskusja, przeradzająca się czasami w spór, który najkrócej oddaje pytanie: „ekranować czy nie?” Dotyczy on miedzianych kabli skrętkowych. Niestety w sporze tym często poza argumentami marketingowymi rzadko padają argumenty merytoryczne. Miejmy nadzieję, że w sporze tym użytkownik będzie sędzią sprawiedliwym uznając tylko racje techniczne i cenowe.

Jeszcze o nowych standardach

Przypomnijmy: w 1995 r. opublikowano trzy znane standardy dotyczące okablowania strukturalnego. Są to:

1. standard amerykański ANSI/TIA/EIA 568-A,

2. standard międzynarodowy ISO 11801,

3. standard europejski EN 50173.

Standardy te definiują architekturę i topologię infrastruktury kablowej w perspektywie 10-letniej. Standardy te wydano przede wszystkim z myślą o użytkownikach oraz specjalistach projektujących nowoczesne budynki. Od czasu opublikowania tych standardów nastąpił istotny postęp w technologiach okablowania strukturalnego, co spowodowało, że w 1997 w komitecie organizacyjnym ISO/IEC JTC SC25 WG3 podjęto decyzję o opracowaniu dwóch nowych kategorii/klas określających parametry okablowania w ramach kolejnej edycji standardu ISO 11801. Chodzi o klasyfikację: kategoria 6/klasa E oraz kategoria 7/klasa F. Fakt ten w istotny sposób zaktywizował przemysł kablowy oraz komitety normalizacyjne w USA i Europie.