Kinezyterapia – 07.12.2010 –wykład

Temat: Ćwiczenia w wodzie.

Środowisko wodne stwarza bardzo dogodne warunki prowadzenia ćw. kinezyterapeutycznych.

Do właściwości środowiska zaliczamy:

• odciążenie – poprzez zanurzenie w wodzie stwarza się najlepsze warunki do redukcji mięsni. Wysiłek fizyczny przy wykonywaniu ruchu zmniejsza się di 1/10 siły potrzebnej do wykonywania ruchu poza woda.

• Rozluźnienie – uzyskuje się przede wszystkim w wodzie cieplej, poprzez rozluźnienie mięsni ruch wykonuje się z większą łatwością i mniejsza bolesnością.

• Zmniejszenie tarcia – zanurzenie w wodzie stwarza korzystniejsze warunki pracy mięsni słabych oraz ułatwia wykonywanie ruchów w przypadku bolesnych stawowo i mięsni

Wpływ środowiska wodnego na organizm człowieka:

• poprawa koordynacji nerwowo – mięśniowej (związana z rozluźnieniem mięsni)

• poprawa orientacji przestrzennej poszczególnych częścią ciała względem siebie

• rozluźnienie napięcia mięśniowego poprzez wzmożone bodźce

• zwolnienie częstotliwości tętna i pojemności minutowej serca około 25 % w chłodnej wodzie

• odruchowe zwężenie naczyń krwionośnych skory przy jednoczesnym przekrwieniu mięsni (zimna woda) – korzystne oddziaływanie na krążenie obwodowe

• rozszerzenie naczyń krwionośnych skory i przyspieszenie częstości skurczów serca w cieplej wodzie

• obniżenie napięcia mięśniowego i pobudliwości układu nerwowego

• oddziaływanie na układ oddechowy przez zwiększenie nacisku na kl.p i jamę brzuszna (utrudniający wdech, ułatwiający wydech)

• wpływ na psychikę – możliwość wykonywania ruchu przy 25 % sile mięsni

• ułatwione poruszanie się w chodzie krokiem dwunożnym naprzemiennym co powiruje wyzbycie się leku i ułatwienie przejście do ćw. poza środowiskiem wodnym

Zajęcia w wodzie dzielimy na 2 gr.:

1 . ze względu na rodzaj ćw.:

• ćw. w wodzie

• nauka pływania

2. na liczbę os. ćwiczących:

• ćw. indywidualne

• ćw. grupowe

Urządzenia do ćw. w wodzie:

• zależne jakimi dysponuje ośrodek zdrowia – mały lub duży basen

• Tank Hubbarda – wanna, w której kładziemy się na wznak i wykonujemy ruchy odwodzenia, kształt zbliżony do klepsydry

• Najwygodniejsze są nieduże baseny o rożnej głębokości dna

• W mniejszych basenach mogą być prowadzone przez instruktora stojącego na brzegu basenu, duże baseny najlepiej dwóch prowadzących, jeden w basenie, a drugi instruktor na brzegu basenu

Basen:

• minimalne rozmiary 10,5 m

• głębokość – nie mniejsza niż 1 m, nie większa niż 1,6

• poręcze zamocowane na brzegach

• wygodne wejście – schody z poręczami

• odpowiednie oświetlenie i wentylacja basenu

• koła ratunkowe, bosaki, telefon

• doświadczony fizjoterapeuta umiejący pływać

• instruktor może wejść do basenu tylko w sytuacji 1 na 1

• pacjent musi mieć czepek i kostium kąpielowy

• nie stwierdzone choroby zakaźne min. cewki moczowej itp.

Ze sprzętu do ćwiczeń w wodzie najczęściej używa się kół gumowych, służących jako pływaki, z dziećmi (żabek gumowych itp.)

Zasady przeprowadzania ćwiczeń:

• temper. wody w granicach od 27 do 30 stopni, w dużych basenach 30 stopnia, w małych 30-36 stopni i w basenach i w wannach

• temperatura wody może zależeć od typu ćw. i rodzaju choroby

  • 30-32 stopnie – standardowa temp. W basenie rehabilitacyjnym

  • 27-30 stopni – ćw. o zwiększonej intensywności

  • 38 stopni – przy niedowładach spastycznych

• przed rozpoczęciem ćw. w wodzie ćw. musi dokładnie umyć się pod ciepłym natryskiem

• konieczne orzeczenie lekarskie o stanie układu krążenia i możliwości stosowania ćw. w wodzie (zwłaszcza pacjentów starszych)

• początkowe ćwiczenie w wodzie przeznaczamy na oswojenie się ze środowiskiem wodnym (szczególnie ważne z dziećmi). Do ćwiczeń przystępujemy gdy pacjent toleruje środowisko wodne

Wskazania:

• upośledzenia wydolności ogólnej

• osłabienie siły mięśniowej

• spadek wytrzymałości

• patologiczne napięcie mięśni (spastyka)

• zaburzenia chodu

• osłabienie mięsni (niedowłady, porażenie wiotkie, spastyczne, zanik z niedoczynności)

• ograniczenia ruchomości stawów (przykurcze, niedowłady mięśniowe)

• nauka chodu (nawet przy słabym zroście kostnym po zabiegach operacyjnych)

• operacyjne boczne skrzywienie kręgosłupa

• po zdjęciu opatrunku gipsowego (występuje odruchowe napięcie mięsni)

• choroby zwyrodnieniowe – szczególnie stawów biodrowych

• schorzenia i wady postawy – w celu odciążenia osiowego kręgosłupa oraz zwiększenia ruchomości kręgosłupa i klatki piersiowej (także stopy płaskie, okrągłe i płaskie plecy)

• relaksacja i psychoterapia

Przeciwwskazania:

• występowanie uporczywego bólu przy ćwiczeniach

• stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych

• stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych

• stany zapalne żył

• stany zapalne po zabiegach chirurgicznych przed wyjściem szwów (konsultacja z lekarzem)

• temperatura ciała powyżej 38 stopni c

• ciśnienie tętnicze powyżej 160/100

• ciężki stan pacjenta

• stan po TK z kontrastem

• stan po nakłóciu lędźwiowym

• niewydolność krazeniowi – oddechowa

• niektóre schorzenia internistyczne

• ostre stany zapalne

• owrzodzenia i otarte rany

• grzybice

• choroby przebiegajace z utrata swiadomosci

• znczne odwapniea kosci i stawow

• padaczka

• niezagojone rany

• brak zlecenia lekarskiego

Czas trwania ćw. w wodzie zależy od ogólnego stanu pacjenta, stopnia zmęczenia oraz temperatury wody i otoczenia. Ogólne ćw. w wodzie powinny nie przekroczyć 30 minut trwania zajęć.

Uwagi:

• ćwiczenia oswajające z woda – stopniowe przechodzenie do pozycji leżenia na wodzie (na brzuchu, na plecach)

• konieczne opanowanie poprawnego oddychania w wodzie (wydech do wody)

• chory z porażeniami wiotkimi łatwo utrzymują się na wodzie z powodu stanu rozluźnienia i zmniejszonego napięcia mięsni

• instruktor nie może opuszczać basenu nawet na chwile – aż do momentu piki ostatnia osoba ćw. opuści basen

• w dużych basenach 2 instruktorów ( 1 w wodzie)

• jednolita grupa (pod względem płci, wieku, sprawności, rodzaju dysfunkcji)

• grupa 5-7 osób

• fizjoterapeuta prowadzący w stroju pozwala na szybką interwencje w wodzie

Gimnastyka poranna

• jest najpopularniejsza forma ruchowa stosowana w szpitalach i sanatoriach, ma za zadanie pobudzić po nocy funkcje organizmu i zmobilizować chorego do zajęć oraz czynności dnia codziennego.

Do gimnastyki porannej:

• rozbudzenie i przyspieszenie czynności fizjologicznych

• dotlenienie organizmu przez ćwiczenia oddechowe

• poprawa ukrwienia, rozciągnięcie i aktywizacja wszystkich mięsni

Przy braku przeciwwskazań wszyscy chorzy powinni uczestniczyć w gimnastyce porannej.

Metodyka:

• przed rozpoczęciem ćw. pytamy o samopoczucie pacjentów

• nie dopuszczamy do ćw. chorych nowo przyjętych na oddział, u których nie ma jeszcze rozpoznania choroby

• miejsce ćw. – sala chorych, korytarza, saka gimnastyczna

• przed ćwiczeniami pomieszczenie powinno być przewietrzone bez względu na porę roku

• w salach chorych łóżka powinny być posłane

• ćwiczenia przed śniadaniem

• czas trwania ćw. porannych około 15 minut

• ćwiczenia rozpoczynamy od ruchów w małych obwodowych stawach i stopniowo uruchamiamy coraz większe stawy

• tempo ćwiczeń wolne, ruchy obszerne, w pełnym zakresie fizjologicznym, oparte na ćw. kształtujących

• eksponujemy ćw. oddechowe ( tor przeponowy)

• nie stosujemy ćw. oporowych

• ćw. proste ( pacjent nie powinien mieć trudności ze zrozumieniem polecenia – zrozumiale komendy

• pokaz ćwiczeń

• przestrzeganie schematu:

  • pozycja wyjściowa

  • ruch o pełnym zakresie

  • powrót do pozycji wyjściowej

  • odpoczynek

• mała liczba poszczególnych ćwiczeń

Redukcja chodu. – na następnych zajęciach