1.Co to jest postawa? Mm. z postawy:
Postawa- nie jest określeniem jednoznacznym , określamy sposób trzymania się człowiek a w pozycji pionowej, tzn . podczas stania. Jest to więc termin charakteryzujący człowieka.
a). z przodu:
- mięśnie szyi
- mięsnie klatki piersiowej
- mięśnie brzucha
- mięsień czworogłowy uda
b). z tyłu:
- prostownik grzbietu
- mięśnie pośladkowe
- mięśnie kulszowo- goleniowe
2.Wymień podstawowe funkcje kręgosłupa i omówić:
a)podkorowa-krzywizny:
krzywizny 2 lordozy
2 kifozy
b)kinetyczna- cechy motoryczne
c)amortyzująca-pierścień włóknisty
3.Cechy prawidłowej postawy:
głowa ustawiona prosto
fizjologiczne wygięcia kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej oraz brak wygięć
w płaszczyźnie czołowej
barki na jednym poziomie, ściągnięte lekko ku tyłowi
łopatki ściągnięte
symetryczne ustawienie miednicy ( kolce biodrowe na jednym poziomie )
lekko wciągnięty brzuch
dobrze wysklepiona klatka piersiowa, przednia ściana klatki jest częścią najdalej wysuniętą ku przodowi
proste kończyny dolne, prawidłowo wysklepione stopy
4.Omów przebieg pionów:
1.pion z pł.czołowej
(guzowatość k.pot, przez szparę pośladkową, w równej odległości między nadkłykciami)
2.pion w pł.strzałkowej
(wyr.sutkowaty k.skroniowej, ST.barkowy,krętarz większy, przed linia środkową kolana i k. skokowej,pada na kości stępu)
5.Podział wad w płaszczyznach:
a)Wady kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej:
- pogłębienie kifozy piersiowej, tzw. plecy okrągłe;
- pogłębienie lordozy lędźwiowej, tzw. plecy wklęsłe
- pogłębienie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej – plecy okrągło- wklęsłe
- brak fizjologicznych wygięć kręgosłupa- plecy płaskie
b)w pł.czołowej
boczne skrzywienie kręgosłupa
koślawość,szpotawość kolan i stóp
płaskostopie poprzeczne
6. Podział wad:
1.wrodzone-pochodzą od uk. Kostnego,mięśniowego(łamliwość,kruchość,krótsza kończyna,dłuzsza,łopatki,wrodzone zwichnięcie ST.biodrwego,podwyższone napięcie mm.,obniżone,zanik mm.-dystrofia)
2.nabyte-na skutek chorób(krzywica,różaniec pokrzywiczy,Scheyerman,gruźlica kości)
7.Okresy powstawania wad i stopnie korektywności
Stopnie korektywności:
I okes czynny korektyw od 1
II okres bierny korektywy od 2
III zmiany utrwalone od 3
8. Co to jest reedukacja posturalna:
Reedukować – całokształt ćwiczeń, mających na celu przywrócenie utraconej czynności mięśni.
Re-educo ( łać.) –tzn. uczyć na nowo.
Należy nauczyć chorego wykonywania skurczu mięśni, a następnie przywrócić zdolność prawidłowego ich działania. Pacjent uczy się na nowo przyjmowania i utrzymywania prawidłowej postawy ciała.
Fazy:
a)ustalenie wady i przyczyny
b)przy pomocy korekcji lokalnych a następnie globalnych pozbywamy się starego nawyku i uczymy nowego prawidłowego
c) wyrabianie wytrzymałości posturalnej
d) dziecko automatycznie przyjmuje prawidłową postawę
korekcja lokalna- zaczynamy od pozycji łatwiejszych przechodząc do trudniejszych
korekcja globalna- gry i zabawy korekcyjne
W całym procesie reedukacji są rodzaje ćwiczeń:
1.kształtujące postawę (czynne, wolne, z oporem)
2.elongacyjne(na komendę)
3.hiperkorekcyjne(przekracza się zakres korekcji)
4.antygrawitacyjna(elongacyjne z oporem , woreczek)
5.poczucia prawidłowej postawy(autokorekcja z użyciem wzroku i czucia propioreceptywnego-lustra)
9.Plecy okrągłe
Łopatki się rozchodzą , klatka piersiowa w pozycji wydechowej, miednica cofnięta
Mięśnie:
przykurczone: m.piersiowe mniejsze, m.piersiowe większe, m.zębate przednie, m.kulszowo-goleniowe
zwiększone napięcie: m. brzucha i m. pośladkowe
rościągniete : m.rownolegloboczny, m. czworoboczny lędźwi , m. najszerszy grzbietu, m.czworoboczny
Ćwiczenia: na ławeczce, piłka lekarska, w parach . Poziom Th-nogi powyżej 40 stopni, a poziom L-S nogi poniżej 40 stopni
Przeciwwskazania: pozycja w siadzie prostym , skłony w przód, kołyski w leżeniu tyłem, nie przekraczać odwodzenia ramion powyżej 90 stopni
10. Plecy wklęsłę
Istota wady polega na pogłębieniu lordozy lędźwiowej. Charakteryzuje: pogłębiona lordoza lędźwiowa, brzuch wypukły wysunięty do przodu, zwiększone przodopochylenie miednicy, uwypuklenie pośladków
Mięśnie:
a)osłabione: m. brzucha, m. pośladkowe, m. kulszowo-goleniowe
b) przykurczone: m. prostowniki grzbietu w odc.L-S, m. czworoboczne lędźwi, m. biodrowo- lędźwiowe, m. zginacze ST. Biodrowego
Cwiczenia:
Rozciągamy: m. biodrowo – lędźwiowe(wymachy nóg w tył do 15 stopni)
Kąt unoszenia ramion powyżej 45 stopni , Koci grzbiet w połowie ruchu
Przeciwwskazania: kołyska na brzuchu, skłony do tyłu , ramiona w górę i ćwiczenia w rozkroku
11.Plecy płaskie
Charakteryzują się spłaszczeniem kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej. Brak fizjologicznych krzywizn kręgosłupa powoduje pozbawienie funkcji amortyzacyjnej kręgosłupa, co z kolei prowadzi do przeciążenia kręgosłupa i zmian zwyrodnieniowych. Przodopochylenie miednicy mniejsze jak 20 stopni.
Ćwiczenia: na czworaka tyłem, dłonie prostopadle palcami do pleców
Wskazania:
Przeciwwskazania do innych „pleców” są wskazaniem do pleców płaskich
Przeciwwskazania: skoki, ślizgi , zwisy
12. Testy z płaszczyzny strzałkowej i czołowej
Test ścienny ( Degi)
Celem jest wykrycie ograniczenia ruchomości w obrębie stawów ramienno-barkowych
Przy ścianie w pozycji stojącej lub siedzącej nie odrywając pleców od ściany pacjent robi wnos ramion w celu dotknięcia dłońmi ściany.
Test palce-podłoga ( Thomayera)
Służy do określenia globalnej możliwości wykonywania skłonu w przód w pł.strzałkowej.
Dotyczy to ruchomości kręgosłupa i stawów biodrowych. Badanemu poleca się wykonanie skłonu przy wyprostowanych stawach kolanowych. Mierzy się odległość od opuszka trzeciego palca ręki do podłoża.
Test Thomasa
Celem jest wykrycie przykurczu zgięciowego w stawie biodrowym.
Leżenie tyłem, maksymalne zgięcie stawu biodrowego i kolanowego po stronie nie badanej. Badający dociska ręką przednią powierzchnię uda badanego do klatki piersiowej.
Uniesienie ponad podłożę kończyny testowanej świadczy o przykurczu.
Test Jandy
Cel: zróżnicowanie dodatniego testu Thomasa
Wykonanie: leżenie tyłem , kość krzyżowa na brzegu kozetki.
Bierne zgięcie kończyny nie testowanej w stawie biodrowym i kolanowym
a) uniesienie uda testowanego â przykurcz m. biodrowo- lędżwiowego
b) w pozycji j.w bierne zgięcie testowanego kolana daje także zgięcie biodrowe
- przykurcz m. prostego uda
c) w pozycji j.w k testowana odwiedziona i w rotacji wew. Przy próbie przywiedzenia daje zgięcie w biodrze âprzykurcz m. napinacza powięzi szerokiej
Objaw Trendelenburga
Za jego pomocą bada się wydolność mięśni stabilizujących miednicę (pośladkowy średni i mały) w płaszczyźnie czołowej.
Badany z pozycji stojącej jednonóż na kończynie słabszej funkcjonalnie. Badający z tyłu za badanym obserwuje ustawienie miednicy (linię łączącą kolce biodrowe tylne górne).
Wynik ujemny - w następstwie tego ruchu miednica opada ku stronie przeciwnej. Opadanie miednicy po stronie kończyny odciążonej świadczy o niewydolności siłowej ww. mięśni.
Uwaga: Objaw występuje w zwichnięcia stawu biodrowego. Krętarz większy kości udowej, do którego przyczepia się mięsień pośladkowy średni, przemieszcza się ku górze, przyczepy zbliżają się do siebie, przez co traci on
swoje napięcie. Z objawem Trendelenburga współistnieje bardzo często objaw Duchenne'a.
Objaw Duchenneâ
Występuje wyłącznie z dodatnim objawem Trendelenburga. Polega na pochyleniu tułowia w stronę kończyny podporowej w pł.czołowej i uniesieniu miednicy po stronie przeciwnej ( zdrowej) w celu zachowania warunków równowagi.
Test Bertranda
Test służy określeniu lokalizacji oraz kierunku bocznego skrzywienia kręgosłupa ( czy występuje garb żebrowy)
Cel: ujawnia asymetrię obrysu pleców
P.w. - badany w postawie zasadniczej
Ruch - badany wykonuje stopniowo skłon w przód, rozpoczynając głową, dalej opuszczonymi ramionami i kończy tułowiem.
Wynik ujemny - badający z odległości 1-2 m obserwuje pojawienie się garbu żebrowego bądź wału lędźwiowego.
Uwaga: Oględziny wykonuje się z przodu i z tyłu badanego. Przeprowadzane badania w wieku 6 - 10 lat jeszcze przed utrwaleniem skoliozy funkcjonalnej, uwidacznia szczególnie zaburzony tor wyprostu tułowia do postawy zasadniczej. Tułów wyraźnie zbacza w tej fazie ruchu. Jest to najwcześniejsza wskazówka o istnieniu zagrożenia rośnięcia kręgosłupa. W skoliozach niskostopniowych w fazie zginania tułowia wyrostki kolczyste ustawiają się w linii zbliżonej do prostej. Podczas zginania kręgosłupa punkt podparcia znajduje się na ich przedniej krawędzi. Powoduje to napięcie i rozciągnięcie więzadeł: podłużnego przedniego w części bocznej, podłużnego tylnego, żółtego,
międzypoprzecznego, międzykolczystego, torebkowego i szczególnie nadkolcowego oraz krótkich mięśni kręgosłupa. Wynikiem tego jest efekt derotacyjny segmentów a w konsekwencji zmniejszenie lub zniesienie torsji skrzywiena.
Test Laseque'a - badanie służące do wykrywania przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych.
Opis badania: Badany siedzi, jedną kończynę zgina w stawie biodrowym i kolanowym, a następnie przyciąga ją ręką do tułowia. Drugą ręką próbuje dotknąć do palców drugiej, wyprostowanej nogi. Niezdolność do dotknięcia palców stopy oraz ból z tyłu uda świadczą o przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych.
Objaw Derbolowsky'ego
Test diagnostyczny pozwalający na badanie funkcji (ruchomości) stawu krzyżowo-biodrowego. Ocena zmieniającej się różnicy długości kończyn dolnych - objaw wyprzedzania w pozycji leżącej.
Wykonanie testu: Pacjent leży na plecach. Badający obejmuje dalsze końce obu podudzi, wyczuwając kciukami kostki przyśrodkowe, oraz ocenia na podstawie pozycji kciuka wzajemną wysokość i rotację kostek przy środkowych. Pacjenta prosi się o przyjęcie pozycji siedzącej, przy czym badający pomaga przy wykonaniu tego ruchu lub pacjent podpiera się rękami przy podnoszeniu.
Interpretacja testu: Jeżeli występuje zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego oraz zaburzenie ruchu między kością krzyżową i biodrową, kończyna dolna po tej stronie przy podnoszeniu staje się pozornie dłuższa; w pozycji leżącej pozornie krótsza lub długości obu kończyn ulegają wyrównaniu. Stwierdzane różnice można zmierzyć na tej samej wysokości na kostkach. Różnice mniejsze od 2 cm nie są brane pod uwagę. Należy ustalić, czy różnice długości kończyn nie są spowodowane poza zablokowaniem stawu krzyżowo-biodrowego innymi przyczynami, jak przykurczem mięśni kulszowo-udowych albo anatomicznym skróceniem czy wydłużeniem.
13. Skoliozy podział:
1.prawo stronna lub lewostronna , gdzie jest wyżej łopatka
2. odcinkowa( C, Th, L-S)
3. Ze względu na łuk
a) jednołukowa
b) dwułukowa ( przez dwa odcinki, kończy się operacją)
4. Wg Cobba
a) I stopień – do 30 stopni skrzywienia
b) II stopień- do 60 stopni skrzywienia
c) III stopień- do 90 stopni skrzywienia
d) IV stopień – powyżej 90 stopni
5. Skompensowana( jeżeli suma kątów skrzywień wtórnych jest równa wartości skrzywienia pierwotnego)
14. Skoliozy – pozycje skorygowane (kserówki )
15. Koślawość i szpotawość kolan i stóp
Koślawość kolan
(nogi w kształcie litery X) ? występuje, gdy przy złączonych i wyprostowanych kolanach, między kostkami przyśrodkowymi tworzy się odstęp powyżej 4-5 cm.
Większe predyspozycje do tej wady mają dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym. Koślawość kolan sprawia, że dzieci mają tendencję do stawania w rozkroku. Takie ustawienie nóg zwiększa obciążenie wewnętrznych brzegów stóp, przez co utrudnia kształtowanie się prawidłowego sklepienia stopy i prowadzi do płaskostopia.
Przyczyną kolan koślawych może być:
krzywica,
stopa płasko-koślawa,
złamania lub urazy w okolicy stawu kolanowego,
porażenia mięśni,
choroby stawów.
Czasami przyczyna jest nieznana.
Korekcja koślawości
Leczenie zachowawcze jest uzależnione od przyczyny i stopnia zaawansowania wady.
Dziecko, które ma skłonności do koślawości kolan:
1. Nie powinno długo chodzić ani stać w rozkroku.
2. Nie może w czasie zabawy przebywać w siadzie klęcznym między piętami, z podudziami i stopami skierowanymi na zewnątrz.
3. Powinno jak najczęściej siedzieć w tzw. siadzie skrzyżnym (?po turecku?).
4. Powinno zredukować nadwagę (jeśli istnieje).
5. Może stosować wkładki lub obuwie z podwyższonym obcasem po stronie wewnętrznej, ale tylko przy zaleceniu przez lekarza.
Zalecenia: gimnastyka korekcyjna, pływanie kraulem, jazda na rowerze, masaż klasyczny, terapia manualna.
Przeciwwskazania: łyżwiarstwo, jada na nartach technikami kątowymi (pług, łuk).
Zmiany chorobowe.
Zmiany patologiczne w kolanach koślawych mogą dotyczyć więzadeł, mięśni i układu kostnego.
Zmiany dotyczące więzadeł:
-skrócenie więzadła pobocznego strzałkowego,
-rozciągnięcie więzadła pobocznego piszczelowego.
Zmiany dotyczące mięśni:
-przykurczenie mięśnia dwugłowego uda i mięśni biodrowo-piszczelowych,
-rozciągnięcie mięśnia smukłego, półścięgnistego, półbłoniastego, krawieckiego i głowy -przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda.
Zmiany dotyczące układu kostnego: szybszy rozrost kłykci wewnętrznych kości udowej niż zewnętrznych, co powoduje pochylenie do wewnątrz powierzchni stawów kolanowych.
Szpotawość kolan (nogi w kształcie litery O) ? rozpoznajemy, gdy przy złączonych i wyprostowanych kolanach tworzy się między kolanami odstęp większy niż 4-5 cm. Kolana szpotawe zazwyczaj zniekształcają całe nogi, ale czasami wygięcie dotyczy tylko podudzi (nogi pałąkowate).
Najczęstszą przyczyną szpotawości jest krzywica (niedobór witaminy D), ale wadę te spotyka się również u dzieci z nadwagą, które zbyt wcześnie rozpoczęły chodzenie (brak fazy raczkowania). Do powstania kolan szpotawych usposabia również długie siedzenie w pozycji ze skrzyżowanymi nogami (?po turecku?). Wada nasila się szczególnie w okresie intensywnego wzrostu i jest zwykle obustronna.
Korekcja szpotawości
Leczenie zachowawcze jest uzależnione od przyczyny i stopnia zaawansowania wady.
Dziecko, które ma skłonności do szpotawości kolan:
1. Powinno unikać wysiłków i obciążeń w pozycji stojącej.
2. Nie może w czasie zabawy przebywać w tzw. siadzie skrzyżnym (?po turecku?).
3. Powinno jak najczęściej siedzieć ze złączonymi kolanami i rozstawionymi stopami.
4. Powinno zredukować nadwagę (jeśli istnieje).
5. Może stosować wkładki lub obuwie z podwyższonym obcasem po stronie zewnętrznej, ale tylko przy zaleceniu przez lekarza.
Zalecenia: gimnastyka korekcyjna, łyżwiarstwo, jada na nartach technikami kątowymi (pług, łuk), masaż klasyczny, terapia manualna.
Przeciwwskazania: pływanie kraulem, jazda na rowerze.
16. Stopa końsko szpotawa
17. Płaskostopie
18. Wady klatki piersiowej
1. Szewska- zapadnięty wyrostek mieczykowaty
2. Lejkowata- zapadnięta cała klatka piersiowa
3. Kurza – klatka do przodu wysunięta
Ad 1 i 2 – akcentujemy fazę wdechu, tor piersiowy,
Ad 3. – akcentujemy fazę wydechu, tor brzuszny
19. Schemat postępowania korekcyjnego
- rozciągamy mm przykurczone
- uczymy pozycji, postawy skorygowanej
- wzmacniamy mm osłabione
Mm przykurczone ćwiczymy na oddalonych przyczepach, na niepełnym skurczu
Mm osłabione na zbliżonych przyczepach, na pełnym skurczu
20. Jakie mięsnie decydują o postawie przy łuku przednim i tylnym: