Skala postaw religijnych (SR) W. Prężyny

SR - przeznaczona jest do pomiaru intensywności postawy religijnej

1. Określenie treści przedmiotu postawy:

• definicja postawy - względnie trwałe ustosunkowanie się, które wyraża się w gotowości podmiotu do pozytywnych, bądź negatywnych reakcji (intelektualnych, emocjonalnych i behawioralnych) wobec określonego

przedmiotu;

• postawa religijna - postawa, której przedmiot ma charakter religijny;

• przedmiotem postawy religijnej (w SR) jest Bóg - cała rzeczywistość oznaczona pojęciem nadprzyrodzoności (w ujęciu religii chrześcijańskiej: Stwórca Świata, cel ostateczny człowieka itp.)

2. Dobór odpowiednich twierdzeń:

• badania sondażowe wśród 70 studentów (Co sądzą ludzie o religii?)

• kontakt indywidualny

• analiza kwestionariuszy, ankiet, czasopism

• wstępna selekcja - usuwano twierdzenia: nie związane treściowo z przyjętym przedmiotem postawy, dotyczące faktów, zawierające kilka myśli, dwuznaczne, zbyt długie

• określenie mocy dyskryminacyjnej twierdzeń (sędziowie): eliminacja sędziów „nieporządnych” (którzy przyporządkowali ponad 30% twierdzeń do jednego punktu kontinuum) obliczenie % sędziów przyporządkowujących twierdzenia do konkretnego punktu

• wyodrębnienie twierdzeń o wysokiej mocy dyskryminacyjnej:

• określenie twierdzeń, które przynajmniej 2/3 sędziów umieściło w skrajnych przedziałach skali (1-3 lub 9-11);

• „ważenie twierdzeń” (uwzględnienie różnic mocy dyskryminacyjnej twierdzeń):

• (11 lub 1) x 1

• (10 lub 2) x 0,5

• (9 lub 3) x 0,25

• „klucz solidności” - twierdzenia zdublowane (5 par) (twierdzenia identyczne pod względem treści a o nieznacznie zmienionym stylu, bądź jedno z nich twierdzące a drugie przeczące)

3. Stworzenie kontinuum skali pozwalającego na pomiar intensywności postawy religijnej _ zgodnie z metodą Likerta:

zdecydowanie się zgadzam 7

zgadzam się 6

raczej się zgadzam 5

nie mogę się zdecydować 4

raczej się nie zgadzam 3

nie zgadzam się 2

zdecydowanie się nie zgadzam 1

* Liczba przyporządkowana odpowiedzi stanowi ilościowy wskaźnik intensywności, z jaką badany aprobuje lub odrzuca dane twierdzenie.

Ogólny wynik pomiaru = średnia wartość odpowiedzi dla wszystkich twierdzeń skali.

4. Rzetelność i trafność:

• rzetelność - powtórne badanie tej samej grupy osób po upływie 7 dni

• trafność:

• kryteria wewnętrzne - odpowiedni dobór twierdzeń

• kryteria zewnętrzne: praktyki religijne (modlitwa, uczestnictwo we mszy św. i sakramentach, częstotliwość i motywacja praktyk religijnych oraz ich znaczenie dla badanej osoby),

Pozycje w skali postaw typu Likerta i Thurstone'a

Krzywa charakterystyki operacyjnej pozycji (bodźca) - wiąże prawdopodobieństwo udzielenia na nią odpowiedzi zgodnej z kluczem (akceptującej) przez osobę badaną z miejscem jakie ta osoba zajmuje na continuum postawy.

• klasa pozycji monotonicznych - prawdopodobieństwo wystąpienia odpowiedzi zgodnej z kluczem wzrasta (lub jest stałe w określonym przedziale) wraz ze wzrostem natężenia postawy (Skala postaw Likerta)

• klasa pozycji niemonotonicznych - do pewnego punktu prawdopodobieństwo wystąpienia odpowiedzi zgodnej z kluczem wzrasta wraz ze wzrostem natężenia postawy, ale począwszy od tego punktu następuje spadek prawdopodobieństwa wystąpienia odpowiedzi zgodnej z kluczem mimo, że następuje dalszy wzrost natężenia postawy (Skala postaw Thurstone'a)