118. Model poliarchii wg Dahla

Cechą charakterystyczną tego systemu jest to, że łączy w sobie względnie dużą tolerancję dla opozycji, która ma ograniczać zapędy rządu, co w praktyce gwarantowane jest przez oparty na współzawodnictwie system partyjny i instytucje chroniące swobody obywatelskie, co daje zdrowe społeczeństwo obywatelskie. Drugą cechą jest to, że daje duże szanse uczestniczenia w życiu politycznym- zaangażowanie obywateli, którzy to decydują o tym, kto rządzi krajem (regularne i rywalizacyjne wybory jako główne narzędzie).

Wg Współczesna analiza polityczna, A.Dahla

POLIARCHIE:

• systemy demokratyczne; decyzje podejmują wybieralni urzędnicy

• rządy ludu - jednak poprzez wybieranie w tajnych (po 1880r.), częstych i wolnych wyborach (bez siły i przymusu) swoich przedstawicieli – wybieralnych urzędników;

• prawo do głosowania mają praktycznie wszyscy dorośli;

• większość dorosłych posiada też bierne prawo wyborcze;

• prawo obywateli do wolności słowa, w tym do krytyki i przeciwstawiania się partiom i przywódcom;

• prawo obywateli do dostępu do informacji (w tym niepublicznych);

• prawo obywateli do tworzenia i wstępowania do organizacji politycznych (w tym partii politycznych i grup interesu)

+ prawa i swobody obywatelskie: wolność wyznania, prawo do prywatności (czyli brak ingerencji w sferę dot. zapobieganiu ciąży, stosunków seksualnych czy materiałów erotycznych)
+ niezależność: względem rządu państwowego, dlatego powstają liczne kluby prywatne, organizacje kulturalne, grupy nacisku, partie polityczne czy związki zawodowe, które wpływają na rządy państw
+ perswazja: stosowana przez władze zamiast przymusu,
+ wzajemna kontrola: władza podejmuje decyzje w drodze negocjacji z obywatelami

Warunki poliarchii: podporządkowanie sił zbrojnych i policji wybieralnym zwierzchnikom, istnienie odpowiedniej kultury politycznej, nowoczesne, pluralistyczne i dynamiczne społeczeństwa (gł. kapitalistyczne, liberalne, cechujące się wzrostem gospodarczym i dużym poziomem bogactwa na głowę), podkultury społeczeństwa i ich historia mająca wpływ na zdolność przeżycia poliarchii, interwencja/nacisk obcych państw.

Wpływ w nauce o polityce:

• bada się, w jakim stopniu jednostki dążą do wywierania wpływu na politykę i w jakim zakresie jest to możliwe; dlaczego jednostki uczestniczą bądź nie uczestniczą w polityce, pojawiają się kwestie korzyści czy poczucia realnego wpływu na politykę (co ciekawe w USA przekonanie o użyteczności politycznej zwiększa się wraz z dochodem jednostki, pozycją społeczną czy wykształceniem)

• badania w jaki sposób podejmowana jest działalność polityczna (najwięcej to udział w głosowaniu, później wpłaty na rzecz danego ugrupowania a na końcu bezpośredni udział w wiecu czy akcji protestacyjnej)

• badanie cech socjoekonomicznych (płeć, wiek, wykształcenie, wysokość statusu socjoekonomicznego) i ich wpływ na zaangażowanie w polityce

• motywy: interes własny, gdzie „ja” ukształtowane jest pod wpływem wielu czynników -> „teoria racjonalnego wyboru”; nieuświadomione dążenie do władzy;

• próba wyjaśnienia dlaczego jedni ludzie zyskują większy wpływ od innych,

• badanie zmian postaw politycznych wśród różnych grup: ludności czarnoskórej czy kobiet.

Podsumowując jest rzeczą prawie niemożliwą aby przewidzieć nadchodzące zmiany orientacji politycznych, co wynika z wielu czynników, które do nich doprowadzają, a także z szybkości tych zmian. Tak więc, model Dahla, który jest modelem idealnym służy do porównywania i analizy poszczególnych systemów politycznych państw pod kątem tego, w jaki sposób odbiegają one od założeń idealnych.