Chromatografia cienkowarstwowa (TLC)

Sprzęt laboratoryjny:

• moździerz porcelanowy,

• komora,

• płytka TLC,

• pipeta

Odczynniki:

• eluent do TLC,

• aceton,

• liście pietruszki

Wykonanie:

1. Przygotowanie barwnika:

1. Posiekaną wcześniej pietruszkę, dokładnie rozetrzeć w moździerzu porcelanowym, aż do uzyskania gładkiej masy

2. Następnie dolać kilka kropel acetonu (pod dygestorium) i ponownie wymieszać powstałą w ten sposób mieszaninę w moździerzu.

1. Chromatografia cienkowarstwowa:

1. Do komory nalać (pod dygestorium) eluenta (ok. 1 cm na dnie komory)

2. Na płytce TLC zaznaczyć linię startu i mety (po ok. 1cm od krawędzi płytki)

3. Na płytkę TLC napipetować 3 krople przygotowanego wcześniej barwnika z pietruszki

4. Włożyć płytkę TLC z nakropionym barwnikiem do komory z eluentem, tak aby stała ona pionowo

5. Zamknąć komorę i obserwować, aby barwnik nie przekroczył linii mety na płytce TLC.

RF dla barwników:

Kolory:

Żółty rf = 1 => karoten

Zielony rf= 6,5/8= 0,81 => chlorofil a

Zgniłozielony rf=6/8= 0,75 => chlorofil b

trawiasty (żółto-zielony) rf= 2,5/8 = 0,325 => ksantofil

Wnioski:

• TLC jest efektywną metodą rozdzielania barwników roślinnych znajdujących się w ekstrakcie.

• W ekstrakcie znajdują się barwniki takie jak: chlorofil, ksantofil i karoten.

• Najszybciej poruszał się karoten co świadczy o tym, że wykazuje największe powinowactwo do eluentu.

Chromatografia kolumnowa

Sprzęt laboratoryjny:

• komora chromatograficzna,

• pasek bibuły do chromatografii kolumnowej,

Odczynniki:

• eluent,

• pisak

Wykonanie:

1. Pasek bibuły przyciąć tak, aby dotykał dna komory chromatograficznej

2. Na pasku zaznaczyć miejsce startu i mety, a następnie narysować poziomą linię pisakiem, w miejscu START

3. Do kolumny chromatograficznej wlać eluent

4. Pasek zawiesić w kolumnie tak, żeby dolna krawędź bibuły była zanurzona w roztworze eluentu

5. Zamknąć wlew kolumny i odstawić na czas ok. 2h.

Obserwacje:

1. Nastąpił rozkład tuszu pisaka na barwniki wchodzące w jego skład, tj. jasnozielony, ciemnozielony i żółty.

2. Nastąpił rozkład tuszu pisaka na barwniki wchodzące w jego skład, tj. czarny i szaro-fioletowy.

Wnioski:

• Chromatografia kolumnowa jest metodą, dzięki której można rozdzielić tusz pisaka na barwniki bazowe.

• Zgodnie z mechanizmem chromatografii kolumnowej barwnikiem , który wykazuje większe powinowactwo do eulentu (przemieszczającym się szybciej po bibule do chromatografii), jest barwnik żółty. Największe powinowactwo do fazy stałej wykazuje natomiast barwnik jasnozielony.

• Barwnik o dużym powinowactwie do eulentu to barwnik o kolorze szaro-fioletowym, natomiast powinowactwo do fazy stałej wykazuje barwnik czarny.

„Ślepe próby”

Sprzęt laboratoryjny:

• Bibuła chromatograficzna,

• pipeta

Odczynniki:

• Roztwory jonów Fe³⁺ , Ni²⁺ , Cu²⁺ ,Al^3+, Zn²⁺ ;

• alizaryna, amoniak, tiocyjanian amonu,

Przebieg prób:

1. Wycinamy 4 prostokątne paski bibuły chromatograficznej o długości ok. 30 cm.

2. Na trzy z nich nakrapiamy po kropli roztwór jonów żelaza(III), niklu(II) i miedzi(II) a na ostatni z nich jonów glinu(III), niklu(II)

3. Paski z mieszaniną trzech jonów potraktować następująco:

1. Wywołać NH₃SCN

2. Wywołać alizaryną

3. Naparować amoniakiem

1. Pasek z mieszaniną dwóch jonów naparować amoniakiem a następnie wywołać alizaryną

Obserwacje:

1. Roztwory jonów po poddziałaniu na nie różnymi substancjami wykazują znaczną zmianę barwy.

2. Kolory roztworów jonów w poszczególnych próbach:

• Pasek 1 (NH₃SCN) –

1. Jony miedzi -> kolor szary

2. Jony niklu -> kolor jasno niebieski

3. Jony żelaza -> kolor pomarańczowy

• Pasek 2 (alizaryna)

1. Jony miedzi -> kolor fioletowy

2. Jony niklu -> kolor ciemno niebieski

3. Jony żelaza -> kolor ciemnobrązowy

• Pasek 3 (amoniak)

1. Jony miedzi -> kolor błękitny

2. Jony niklu -> kolor jasno błękitny (znikome zabarwienie)

3. Jony żelaza -> kolor brązowy

• Pasek 4 (amoniak + alizaryna)

1. Jony cynku -> kolor fioletowy

2. Jony glinu -> kolor czerwony

Chromatografia krążkowa

Sprzęt laboratoryjny:

• szalki Petriego,

• bibuła chromatograficzna,

• kwadratowe szklane płytki,

• pipeta

Odczynniki:

• roztwór soli zawierający jony miedzi(II), niklu(II) i żelaza(III),

• eluent do chromatografii bibułowej,

• stężony wodny roztwór amoniaku,

• roztwór tiocyjanianu amonu,

• alkoholowy roztwór dimetyloglioksymu

Wykonanie:

1. z bibuły chromatograficznej wycięto 4 koła o szerokości odpowiadającej szerokości płytek szklanych; z każdego koła wycięto wąski pasek dochodzący do środka koła i przełożono go przez otwór w środku szklanych płytek

2. na 3 krążki wkroplono mieszaninę jonów miedzi(II), niklu(II) i żelaza (III) a na 4 mieszaninę jonów glinu(III) i cynku(II), po czym wysuszono

3. całość przykryto drugą płytką (bez otworu) a wystający pasek bibuły zamoczono w eluencie do chromatografii znajdującym się w szalce petriego, po czym nastąpiło rozwijanie się chromatografów

4. gdy chromatogamy zbliżyły się do końca krążka na ok. 1 cm zakończono chromatografie

5. 3 krążki (z mieszaniną 3 jonów) poddano działaniu następujących substancji:

• Amoniaku

• Tiocyjanianu amonu

• Dimetyloglioksymu ;

z kolei czwarty krążek najpierw naparwoano amoniakiem a później poddano działaniu alizaryny

1. Wywołane chromatogamy zostały wysuszone.

Obserwacje:

* kolory wymienione od środka do zewnątrz krążka

1. Krążek 1 (dimetyloglioksym)

różowy/zielony/ brązowoczerwony

1. Krążek 2 (amoniak)

Brak zabarwianie/ brązowy

1. Krążek 3 ( tiocyjanian amonu)

Bardzo jasny różowy/brak barwy/ błękitny/ pomarańczowy

1. Krążek 4 (amoniak+alizaryna)

Czerwony/fioletowy

Wnioski:

• Jonami najbardziej spowinowaconymi do eluentu są jony żelaza i jony cynku, jeżeli chodzi o jony spowinowacone bardziej z fazą stałą to są to jony niklu i glinu.

• Różne kolory są wynikiem tworzenia odpowiednich kompleksów danego wywoływacza z jonem

• Chromatografia krążkowa jest metodą dobrą do prowadzenia rozpoznawani jakościowego jonów