Czynniki fizykalne - różne postacie energii, które oddziałują na organizm. Mogą być naturalne i   sztuczne, wytworzone przez odpowiednie generatory.

• Do naturalnych czynników fizykalnych należą czynniki biosfery (słońce, woda, temp. powietrza, wilgotność, ciśnienie atmosf.)

• Czynniki sztuczne to czynniki wytworzone przez aparaty (prąd, ultradźwięki, promieniowanie laserowe)

 

Rodzaje czynników fizykalnych:

• czynniki termiczne - energia cieplna, zabiegi które dostarczają ciepła

• czynniki fotochemiczne - czynniki powodujące zmianę reakcji chemicznej w postaci światła

• czynniki elektrokinetyczne - wykorzystanie prądu do skurczu mięśni, elektrostymulacje

• czynniki elektrochemiczne -  występują w zabiegu jonoforezy

• czynniki mechaniczne - oddziaływanie siły mechanicznej

 

Reakcje na bodźce fizykalne:

• miejscowe -  dotyczą zmian w tkance skórnej są to:

▪         zmiany naczyniowo ruchowe

▪         zmiany przepuszczalności ścian naczyń

▪         zwiększenie dostarczenia tlenu i substancji odżywczych

▪         zwiększenie wydalania produktów odpadowych przemiany materii

▪         zwiększenie procesów przemiany materii

▪         zmiany miejscowe w tkance mięśniowej będą dotyczyły zmiany napięcia

•         ogólne - poprawa wydolności organizmu oraz odporności poprzez wykorzystywanie mechanizmów termoregulacji

 

Rodzaje odczynów:

•         odwracalny - zabieg dobrze wykonany

•         nieodwracalny - zabieg źle wykonany

•         normalny - taki odczyn którego się spodziewany

•         paradoksalny - niespodziewana reakcja

• progowy - najmniejszy odczyn, który pojawi się przy wykorzystaniu niewielkiej postaci energii, stopień odczynu zależy od wrażliwości tkanki. Im większa ilość energii tym silniejszy odczyn. Przekroczenie granicy zdolności przystosowania się do bodźca fizykalnego powoduje jej uszkodzenie. Granice określa się wartością progową tolerancji tkanki (przekroczenie tej bariery powoduje uszkodzenie tkanki)

WSKAZANIA DO ZABIEGÓW FIZYKALNYCH

Są stosowane w:

-                      przewlekłych i ostrych stanach zapalnych

-                      schorzeniach gośccowych i reumatycznych

-                      porażeniach wiotkich i spastycznych

-                      chorabach narządu ruchu

-                      chorbach przewodu pokarmowego

-                      przewlekłych chorobach serca i naczyń krwionośnych

-                      chorobach skóry i układu nerwowego

CIEPŁOLECZNICTWO

Do ciepłolecznictwa zaliczamy:

-                      leczenie ciepłem suchym

-                      leczenie ciepłem wilgotnym

-                      leczenie parafiną

-                      światłolecznictwo

-                      helioterapię

 

 WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE CIEPŁA

Leczenie ciapłem polega na doprowadzeniu do ustroju energii cieplnej.

 

Wymiana energii cieplnej może odbywać się drogą:

1)     promieniowania

2)     pochłaniania

3)     przenoszenia

4)     przewodzenia

 

Promieniowanie (radiacja) – polega na tym  że każde ciepło ogrzane  jest źródłem ciepła i emituje promienie cieplne.

Pochłanianie (absorbcja) – zachodzi wtedy gdy ciepło zostaje wprowadzone do ustroju przez powierzchnię ciała bez zetknięcia się bezpośrednio z ciałem ogrzanym.

Przenoszenie (konwekcja) – polega na przenoszeniu ciepła razem z cząsteczkami przenoszonej materii. W ustroju odbywa się to na drodze krązenia krwi. Może to być również przez przenoszeie jednaj energii w drugą, czyli kinetycznej w cieplną (pocieranie rąk)

Przewodzenie (kondukcja) – polega na oddawaniu ciepła przez ciało o wyższej temperaturze przy bezpośrednim stykaniu się z ciałem o niższej temperaturze.

 

Bodźce cieplne działają na zakończenie nerwów czuciowych i włókien wegetatywnych w skórze. Przenoszą się OUN i drogami wegetatywnymi wracają do naczyń krwionośnych, co powoduje rozszerzenie naczyń włosowatych. Obejmuje to nie tylko jedno miejsce, ale większe obszary, dlatego że rdzeń kręgowy ma możliwość rozprzestrzeniania odczuć.

 

 PRAWO DASTRE-MORATA

Jeżeli bodźce cieplne działają na duży obszar skóry wówczas rozszerzenie naczyń obwodowych powoduje zwężenie pni naczyniowych w obrębie jamy brzusznej i klatki piersiowej. I odwrotnie: przy zwężeniu naczyń obwodowych występuje rozszerzenie pni naczyniowych

 

Nie podlegają temu prawu nerki, śledziona i mózg, które dają taki sam odczyn naczyniowy jak skóra.

 

Regulacja cieplna ustroju

Organizm utrzymuje pewna stałą ciepłotę ciała dzięki równowadze pomiędzy utratą ciepła a jego wytwarzaniem.

Ciepło ustroju powstaje w skutek procesów utleniania/

Wytwarzanie ciepła przez ustrój jest stałe i stała jest utrata ciepła. Odbywa się to przez skórę i płuca łącznie z powietrzem wydychanym. Ciepło wewnętrzne organizmu zużywane jest na ogrzanie chłodnych pokarmów i powietrza wydychanego.

 

Przez skórę wchodzi drogą parowania i pochłaniania, dlatego wilgotność skóry i temperatura odgrywają ważną rolę w regulacji gospodarki cieplnej ustroju (więcej ciepła oddaje skóra wilgotna)

 

 Mechanizm działania bodźców cieplnych:

Bodźce cieplne działają na zakończenia nerwów czuciowych i włókien wegetatywnych w skórze. Bodźce są przenoszone do ośrodkowego układu nerwowego i drogami układu wegetatywnego wracają do naczyń krwionośnych co powoduje rozszerzanie naczyń włosowatych. Obejmuje to nie tylko  jedno miejsce ale obszar o wiele większy, bo rdzeń kręgowy ma możliwość rozprzestrzeniania odczuć.

 

PRZECIWWSKAZANIA do leczenia CIEPŁEM:

-   choroby nowotworowe

-   gruźlica płuc

-   osłabienie i niewydolność krążenia

-   stany pozawałowe, choroba nadciśnieniowa

-   większość stanów zapalnych stawów

-   nerczyca, miażdżyca uogólniona, nadczynność tarczycy

-   ciąża, cukrzyca

 

WSKAZANIA do leczenia CIEPŁEM:

-   stany zapalne różnej etiologii

-   choroby narządu ruchu

-   choroby układu nerwowego

-   choroby układu oddechowego

-   choroby narządów rodnych

 

PARAFINOTERAPIA

Długo utrzymuje ciepło i wolno oddaje je otoczeniu, zmniejsza swoją objętość o 10-12%. Warstwa parafiny obejmująca podgrzane tkanki wywiera  na nie nacisk co zwiększa przekazywanie tkankom ciepła oraz zapobiega ogólnemu przegrzaniu ustroju.

 

Temperatura skóry pod okładem parafinowym waha się między 39-41*. Temperatura ta jest optymalna dla wzmożenia aktywności metabolizmu tkankowego. W terapii stosuje się następujące  sposoby stosowania parafiny:

- okłady parafinowe

- kąpiele parafinowe

- wlewy okołostawowe

- pędzlowanie

 

Działanie parafiny:

- powoduje znacznego stopnia  przekrwienia czynne poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych skóry

- zwiększony przepływ krwi

- rozszerzanie naczyń limfatycznych

- przyspieszenie przepływu chłonki

- wzrost temperatury skóry i tkanek leżących głębiej

- znacznego stopnia przyspieszenie procesów metabolizmu tkankowego

- przyspieszenie wchłaniania wysięków stawowych

 

 

LECZENIE ZIMNEM:

Ogranicza się do zabiegów miejscowych, rzadziej do zabiegów ogólnych.

Fizjologiczne działanie zimna:

-     zwolnienie szybkości krążenia

-          zwężenie naczyń krwionośnych, przy dalszym oziębieniu następuje rozszerzanie naczyń krwionośnych

-          przy oziębieniu skóra przybiera kolor czerwony, przy dalszym oziębieniu następuje sinica

-          przy oziębianiu jednej kończyny na drodze odruchowej poprzez działanie na układ naczynioruchowy następuje zwężenie naczyń krwionośnych w przeciwnej kończynie (nie oziębianej)

-          przy oziębianiu następuje niedokrwienie odcinków dystalnych i ulega zmianie skład chemiczny krwi, zwiększa się poziom leukocytozy i cukru, obniżone są procesy regeneracyjne

-          zmniejsza się odporność tkanek na czynniki chorobotwórcze

 

Odczyn ogólny po oziębianiu:

- zwolnienie tętna

- zmniejszenie ilości oddechów

- obniżenie ciśnienia krwi w układzie naczyń tętniczych i żylnych

 

PRZECIWWSKAZANIA do stosowania ZIMNA:

- zmniejszona miejscowa i ogólna wrażliwość osobnicza na zimno

- stany wyniszczenia i osłabienia

- zmiany w skórze z objawami zaniku

- zmiany popromienne (wysoka leukocytoza)

- obecność znamion barwnikowych i zaburzeń w krążeniu obwodowym

LASER – wpływ na organizm

 

Nazwa pochodzi od pierwszych słów ang wzmocnienie światła przez stymulowaną emisję promieniowania ( Light Amplification by Stimulated Emission Radiation)

 

Laser to urządzenie w którym uzyskuje się wzmocnienie lub generację promieniowania elektromagnetycznego w wyniku emisji wymuszonej.

Emisja taka zachodzi w układach atomów cząsteczek lub jonów znajdujących się w stanie inwersji energetycznej.

Inwersja energetyczna jest to stan w którym większość atomów uczestniczących w procesie wzmacniania znajduje się na wyższym poziomie energetycznym.

 

Absorbcja promieniowania – po dostarczeniu do atomu energii atom przeskakuje z orbity położonej bliżej jądra na orbitę położoną dalej, wtedy nazywa się atomem wzbudzonym (en wyższa niż ta jego podstawowa)

 

Emisja spontaniczna – jeżeli elektron w wypadku przejścia przez atom z wyższego poziomu energrtycznego na niższy oddaje energię na zewnątrz w postaci fotinu inaczej kwantu promieniowania wtedy takie przejście nazywamy przejściem emisyjnym (spontanicznym)