Przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris L.) - gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych. Jest to tzw. gatunek zbiorowy(zbiorowy). Występuje na terenie Europy.
Początkowo wszystkie formy przywrotnika występujące w Europie traktowane były jako jeden gatunek A. vulgaris. Formy żyjące w odrębnych populacjach, charakteryzujące się powtarzalnością cech i warunków siedliskowych, wyodrębnia się obecnie jako tzw. gatunki drobne (microspacies), traktując A. vulgaris jako gatunek zbiorowy.
Bylina o wysokości 10-50 cm. Wykształca silne, zdrewniałe kłącze o dobrze rozwiniętych korzeniach.
Łodyga-Rozgałęziona, wzniesiona lub podnosząca się, owłosiona, ciemnobrunatna.
Liście-Okrągło-nerkowate, 7-11 -klapowe, o pofalowanej, nieowłosionej lub kosmatej blaszce. Odcinkami brzegiem ząbkowane. Ogonki liściowe o długości od 5 cm.
Kwiaty-Niepozorne, żółtozielonkawe, wielkości 2-4 mm, zebrane w luźne, szczytowe wiechy.
Owoc-Niełupka.
Siedlisko: wilgotne łąki, pastwiska, zarośla i zagajniki, obrzeżach lasów. witnie od maja do września. Nasiona powstają w rzadko spotykany u roślin nasiennych sposób, a mianowicie bezpłciowo, poprzez apomiksję. Na brzegach blaszki liściowej (na ząbkach) występują szparki wodne (hydatody), poprzez które roślina wydziela krople wody (guttacja).
Roślina lecznicza.
Surowiec zielarski: kwiaty i liście. Zawierają garbniki, saponiny, żywice i gorycze.
Zbiór i suszenie: ulistnione pędy ścina się w okresie kwitnienia i suszy w przewiewnym i ocienionym miejscu, w temperaturze nie przekraczającej 40 °C. Surowiec ma balsamiczny zapach oraz cierpki, słodkawy smak.
Działanie: przeciwzapalne, ściągające przeciwkrwotoczne, przeciwbiegunkowe, antyseptyczne, przeciwbakteryjne, rozkurczowe, przeciwwysiękowe.i moczopędne. Odwar z ziela wpływa hamująco na rozwój bakterii w przewodzie pokarmowym, reguluje pracę żołądka i jelit.
Ziele zawiera ponad 7,5% garbników. W przywrotniku znajdują się głównie elagotaniny. Spośród flawonoidów (2-2,5%) najwięcej jest kwercetyny w formie glikozydu.
Garbniki w przywrotniku 7-8% (PhEur. przynajmniej 6%): ellagotaniny, agrimonina (agrimoniin) - 3,5-3,8%, lewigatyna (Laevigatin F) 0,9% pedunkulagina (pedunculagin) 1,2%.
Wskazania: stany zapalne skóry i błon śluzowych (okłady, płukanki, przemywanie), biegunka, nieżyt żołądka i jelit, stany zapalne przewodu pokarmowego. Na skórę przy trądziku, łojotoku, trudno gojących się ranach, przetłuszczających się włosach. Hemoroidy (doustnie i lewatywy). Świąd odbytu i pochwy (lewatywy, irygacje, nasiadówki, czopki, globulki z ekstraktem). Upławy, infekcje dróg rodnych (globulki z ekstraktem, irygacje). Stany zapalne gardła i jamy ustnej, dziąseł (płukanki, picie odwaru małymi porcjami). Napar lub odwar z 1-2 łyżek ziela na 220 ml wody pić kilka razy dziennie po 100 ml (przy chorobach przewodu pokarmowego). W leczeniu nieżytu przewodu pokarmowego obowiązuje zasada: często, w małych porcjach, co 2-3 godziny po 100 ml. Wyciągi alkoholowe (nalewka 1:3) nadają się raczej do pędzlowania wyprysków, liszajów, owrzodzeń, aftów, opryszczki, nadżerek na błonach śluzowych, a po rozcieńczeniu wodą przegotowaną - do przemywania, okładów i płukanek. Odwar - do irygacji, płukanek, lewatyw, okładów na rany i nasiadówek, ponadto doustnie, podobnie jak napar.