Data: 15.01.2004r. (czwartek)
Godz. : 14.30
Miejsce: Przedszkole Miejskie Nr 14, ul.Olchowa 11, Zamość
Temat: „Interpretacje przestrzenno - ruchowe wybranych utworów muzyki klasycznej.”
Forma: warsztaty
Czas: 5 godzin
Uczestnicy: zainteresowani nauczyciele dawnego województwa zamojskiego,
rytmicy prowadzący zajęcia w przedszkolu, nauczyciele przedszkoli
Prowadzący: mgr Ewa Jagielska
PLAN ZAJĘĆ
1. Powitanie przybyłych uczestników, podanie planu zajęć.
2. „Greensleeves” melodia ludowa. Interpretacja przestrzenno - ruchowa z rekwizytem, działania praktyczne.
3. Leopold Mozart: Sanna. Interpretacja przestrzenno - ruchowa z rekwizytami, działania praktyczne.
4. Antoni Dvorak: Humoreska. Interpretacja przestrzenno - ruchowa, działania praktyczne.
5. Modest Musorgski: z cyklu Obrazki z wystawy „Taniec piskląt w skorupkach”. Interpretacja przestrzenno - ruchowa, działania praktyczne.
6. Piotr Czajkowski: z Suity Dziadek do orzechów Op. 71 A „Marsz”. Interpretacja przestrzenno - ruchowa z rekwizytem, działania praktyczne.
Cele:
- Rozbudzanie zainteresowań muzyką klasyczną.
- Poznanie utworów i interpretacji przestrzenno - ruchowych:
„Greensleeves”, „Sanna” L. Mozarta, „Humoreska” A. Dvoraka, z cyklu Obrazki z wystawy „Taniec piskląt w skorupkach” M. Musorgskiego,
z Suity Dziadek do orzechów Op. 71 A „Marsz” P. Czajkowskiego.
- Sposoby wykorzystania muzyki klasycznej na zajęciach z dziećmi w wieku przedszkolnym.
- Wykorzystanie różnych rekwizytów do interpretacji przestrzenno - ruchowych utworów muzyki klasycznej.
„Greensleeves” melodia ludowa
Interpretacja przestrzenno - ruchowa z rekwizytem (wstążka).
Uczestnicy: 2 solistki, 18 dzieci.
Pozycja wyjściowa: dzieci tworzą 2 koła po 9 osób, w każdym kole w środku staje
1 solistka; wszyscy trzymają wstążkę w prawej ręce, kucają.
Czas i kolejność figur:
0`00 - 1 solistka wstaje, porusza wstążką w rytm muzyki,
0`04 - 1 solistka zastyga w bezruchu, 2 solistka wstaje, porusza wstążką w rytm muzyki,
0`13 - 2 solistka zastyga w bezruchu, 2 koło wstaje i biega wokół 2 solistki, wstążki w pr. ręce, na zewnątrz,
0`33 - 1 i 2 koło zastyga w bezruchu, solistki 1 i 2 improwizują ruch wstążek obracając się wokół własnej osi,
0`42 - poruszają się wszyscy: solistki improwizują ruch wstążek, koła obiegają solistki,
ostatni dźwięk - wszyscy zwracają się w stronę widowni i zastygają w dowolnej pozie.
Leopold Mozart „Sanna”
Interpretacja przestrzenno - ruchowa z rekwizytami ( skakanki, folia ).
Leopold Mozart (1719 - 87) - ojciec Wolfganga Amadeusza Mozarta. Leopold pozostawał na służbie dworu arcybiskupa w Salzburgu (teren obecnej Austrii) w charakterze wicekapelmistrza orkiestry nadwornej. Pochodził on z mieszczańskiej rodziny i był autorem znanej podówczas Szkoły gry na skrzypcach.
Uczestnicy: 20 osób.
Rekwizyty: 4 skakanki, 4 arkusze folii aluminiowej.
Podział dzieci: 6 par tworzy zaprzęgi (Z),
4 osoby trzymają skakanki za obie rączki w pr. ręce - bicze (B),
4 osoby trzymają folie aluminiowe, każdy swój arkusz trzyma oburącz - pochodnie (P).
Pozycja wyjściowa:
B Z P
Z - zaprzęgi stoją na obwodzie koła
B - koło, kucnąć
P - koło, kucnąć
Czas i kolejność figur:
melodia A
0`00 - Z „jadą” po kole, I KT (prowadzą jedynki),
0`29 - Z „jadą” po kole, II KT (prowadzą dwójki),
melodia B
1`07 - stop, Z kucają
1`08 - B wstają i na „trzaśnięcie z bicza” w utworze wyrzucają do środka w górę skakanki trzymane za dwie rączki, 4 razy, po czym
1`12 - bieg po kole I KT, pr. ręka w górze ze skakanką, lewa na biodrze,
1`17 - obroty wokół własnej osi, pr. ręka w górze ze skakanką, lewa na biodrze,
1`27 - Z B - kucają
P - wstają i na „zapalenie pochodni” w utworze wyrzucają folie do środka w górę 4 razy, po czym
1`32 - bieg po kole I KT, pr. ręka w górze z folią, lewa na biodrze,
1`36 - wszyscy kucają
P wyrzut folii - pochodni 4 razy zgodnie z muzyką (po wyrzucie kucać) w czasie
1`40
1`45
1`50
1`55 - dłużej przytrzymać, zaszeleścić
melodia A
1`58 - Z - bieg I KT
P B - kucają, kładą w środku swego koła rekwizyty
2`30 - wszyscy, bieg, pary 3 koła
Z - II KT
P B - I KT
ostatni dźwięk - stop, zatrzymać się
Antoni Dvorak „Humoreska”
Interpretacja przestrzenno - ruchowa.
Antoni Dvorak (wym. Dworzak), (1841 - 1904) - kompozytor czeski, wytrawny pedagog. Muzyka Dvoraka tętni radością życia, siłą, pociąga szczerością wyrazu
Interpretacja ruchowa „Humoreski” powinna wyzwalać inwencję twórczą dzieci. Za pomocą improwizowanych, pobudzanych muzyką ruchów dzieci powinny oddać charakter i tytuł utworu, nie zaś wykonać precyzyjnie zadany schemat ruchowy.
Uczestnicy: 20 osób.
Czas i budowa utworu:
0`00 - część a
0`19 - część a
0`39 - część b
1`07 - część a
1`27 - część c
1`43 - część c
2`02 - część a
2`23 - część b
Interpretacja ruchowa:
część a dzieci - wesołe chochliki ciekawe świata biegają, zaglądają, nadsłuchują zgodnie z muzyką; improwizacja ruchowa,
część a jw.
część b swobodny taniec w parach, kołysanie, obroty, itp.,
część a jw.
część c akcentowanie mocniejszych dźwięków melodii tupnięciem, wyrzutami rąk, klaśnięciem, ruchy zdecydowane, pewne,
silne -zgodnie z inwencją twórczą dzieci,
część a jw.
część b jw.
ostatni dźwięk powolne kucanie, zaśnięcie.
Modest Musorgski z cyklu Obrazki z wystawy
„Taniec piskląt w skorupkach”
Interpretacja przestrzenno - ruchowa.
Modest Musorgski (1839 - 1881) - kompozytor rosyjski. Obrazki z wystawy - jedno z najbardziej oryginalnych dział w literaturze fortepianowej. Kompozycja powstała pod wpływem silnego wzruszenia, doznanego podczas oglądania wystawy obrazów przyjaciela kompozytora, utalentowanego architekta i grafika, Wiktora Hartmanna.
Obrazki z wystawy to cykl 10 miniatur programowych, przeplatanych jednym, kilkakrotnie powracającym tematem nazwanym Promenadą (tj. przechadzka). Każda z miniatur z wielką plastyką przedstawia jeden z obrazów Hartmanna.
Dzieło otwiera Promenada, spełniająca na początku rolę wstępu, oparta na temacie silnie zrośniętym z rosyjskim folklorem muzycznym. Kolejne miniatury opatrzone tytułami rysunków i akwarel Hartmanna, „odtwarzane” muzyką kompozytora to:
1. Gnom.
2. Stary zamek.
3. Tuileries (wym. Tuilri).
4. Bydło.
5. Taniec piskląt w skorupkach.
Rysunek Hartmanna przedstawiał szkic kostiumów baletowych, wyobrażających pół wyklute ze skorupek pisklęta. W muzycznym ujęciu Musorgskiego są one żywymi, tańczącymi pisklętami. Ich groteskowy taniec posiada formę scherzina (małego, zwiewnego scherza) z kontrastującym trio po środku.
6. Dwaj Żydzi, bogaty i biedny.
7. Rynek w Limoges (Wielka nowina).
8. Katakumby.
9. Chatka na kurzej stopce (Baba Jaga).
10. Wielka brama kijowska.
Uczestnicy: 10 par.
Czas i budowa utworu:
0`00 - część a
0`15 - część a
0`31 - część b
0`53 - część a
Rekwizyty: 10 żółtych szarf
10 zielonych szarf
Pozycja wyjściowa:
Dzieci - kurczęta dobierają się w pary. „Jedynka”(1) zakłada żółtą szarfę,
„dwójka”(2) zieloną.
Interpretacja ruchowa:
część a
0`00 - 2 kuca, „jedynka” ją obiega ruszając skrzydełkami - łokciami
0`02 - „jedynka” obrót wokół własnej osi
0`05 - 1 kuca, „dwójka” ją obiega
0`08 - „dwójka” obrót wokół własnej osi
0`11 - razem, stojąc przekomarzanie się
0`13 - uniesienie skrzydeł - łokci, kucnięcie
część a - jw.
część b
0`15 - wężyki, żółte prowadzą, dzieci w parach tworzą dwuosobowe wężyki, „jedynki” chwytają „dwójki” za rękę i prowadzą w różnych kierunkach,
wolne ręce - łokcie są skrzydełkami
część a - jw.
ostatni dźwięk - kucnąć, obie ręce złożyć pod policzkiem - spanie
Piotr Czajkowski z Suity Dziadek do orzechów Op. 71
„Marsz”
Interpretacja przestrzenno - ruchowa.
Piotr Czajkowski (1840 - 1893) - znakomity kompozytor rosyjski drugiej połowy XIX w. Wokół biografii kompozytora powstało wiele mitów i legend. Niewątpliwie w życiu Czajkowskiego kryją się pewne niedopowiedzenia, wręcz tajemnice: nieudane małżeństwo z próbą samobójstwa, osobliwy charakter przyjaźni z Nadieżdą von Meck, zakończonej przez nią nagłym, bezwzględnym zerwaniem, wreszcie niespodziewana śmierć kompozytora, przez jednych tłumaczona epidemią cholery, przez innych interpretowana jako samobójstwo.
Muzyka Czajkowskiego wyróżnia się niezwykle silnym liryzmem, który kompozytor osiągnął przede wszystkim przez stworzenie specyficznego typu melodyki. Muzykę Czajkowskiego cechuje silny związek z rosyjskim i ukraińskim folklorem ludowym.
Balet Dziadek do orzechów obraca się wokół tematyki fantastycznej, baśniowej. Z 8 numerów Dziadek do orzechów Czajkowski skonstruował Suitę orkiestrową.
Uczestnicy: 10 dziewczynek (o), 10 chłopców (x).
Rekwizyty: 20 żółtych bibułkowych miotełek dla dziewcząt,
20 czerwonych bibułkowych miotełek dla chłopców.
Czas i budowa utworu:
T - temat - melodia, która się powtarza, powraca
0`00 - część A
0`29 - część A1
0`44 - część A
1`13 - część B
1`28 - część C
1`58 - część A1
2`12 - część C
Pozycja wyjściowa:
2 rzędy - kucnąć, miotełki w obu rękach przed sobą
x x x x x x x x x x
o o o o o o o o o o
Interpretacja ruchowa:
CZĘŚĆ A
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
T - o jw.
mel. - x - przebiegają przed dziewczętami kołem w prawo i powracają na swoje miejsce
o - stoją, ruszają miotełkami w górze
o x - kucają
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
T - o jw.
mel. - o - przebiegają kołem w lewo i powracają na swoje miejsce
x - stoją, ruszają miotełkami w górze
o x - kucają
CZĘŚĆ A1
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
mel. - x - powoli kucają
T - o - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
mel. - o - kucają
CZĘŚĆ A
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
T - o jw.
mel. - x - przebiegają przed dziewczętami kołem w prawo i powracają na swoje miejsce
o - stoją, ruszają miotełkami w górze
o x - kucają
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
T - o jw.
mel. - o - przebiegają kołem w lewo i powracają na swoje miejsce
x - stoją, ruszają miotełkami w górze
o x - kucają
CZĘŚĆ B
· 1 dziewczynka z prawej strony wybiega na środek i wykonuje obrót solo, lewa ręka w górze, prawa w dół w skos, wraca na swoje miejsce
· wszyscy powtarzają obrót solistki
· 2 dziewczynka z lewej strony wybiega na środek i wykonuje obrót solo, prawa ręka w górze, lewa w dół w skos, wraca na swoje miejsce
· wszyscy powtarzają obrót solistki
CZĘŚĆ C
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
o - potrząsają miotełkami przed sobą
T - o - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
x - potrząsają miotełkami przed sobą
mel. - 2 koła - przebiegnięcie, x - w prawo, o - w lewo
o x - kucają
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
o - potrząsają miotełkami przed sobą
T - o - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
x - potrząsają miotełkami przed sobą
mel. - 2 koła - przebiegnięcie, x - w prawo, o - w lewo
o x - kucają
CZĘŚĆ A1
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
mel. - x - powoli kucają
T - o - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
mel. - o - kucają
CZĘŚĆ C
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
o - potrząsają miotełkami przed sobą
T - o - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
x - potrząsają miotełkami przed sobą
mel. - 2 koła - przebiegnięcie, x - w prawo, o - w lewo
o x - kucają
T - x - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
o - potrząsają miotełkami przed sobą
T - o - stopniowo wstają, potrząsają miotełkami przed sobą
x - potrząsają miotełkami przed sobą
mel. - 2 koła - przebiegnięcie, x - w prawo, o - w lewo
o x - kucają
ostatni dźwięk - x - wyrzut miotełek w górę
o - wyrzut miotełek w górę w bok w skos
BIBLIOGRAFIA
1. Chodkowski Andrzej (red.): Encyklopedia Muzyki. PWN, Warszawa 1995
2. Dziębowska Elżbieta (red.): Encyklopedia muzyczna. PWM, Kraków 1984
3. Habela Jerzy: Słowniczek muzyczny, PWM, Kraków 1991
4. Muchenberg Bohdan: Pogadanki o muzyce, PWM, Kraków 1989
5. Reiss Józef Władysław: Mała historia muzyki. PWM, Kraków 1987
6. Szal Halina, Wroński Marcin (red.): Księga muzyki. Wydawnictwo Paweł Skokowski, Lublin, 2001