Polityka a ekonomika
Ekonomika całokształt stosunków produkcji w danym państwie; polityka wyraża interesy ekonomiczne grupy społecznej będącej u władzy; instytucje polityczne występują wobec ekonomiki jako czynnik aktywnie oddziałujący; władza polityczna poprzez swoje działania może przyspieszać rozwój ekonomiczny lub może go hamować; trzy relacje łączące ekonomikę z polityką:
Prymat ekonomiki nad polityką - tendencje liberalne, ograniczające wpływ państwa na ekonomikę; polityka jest uzależniona od stanu gospodarki, ma doprowadzić do optymalnego wzrostu, niebezpieczeństwo anarchii
Prymat polityki nad ekonomiką -widoczna w modyfikacji lub nawet zmianie istniejących stosunków ekonomicznych; decyzje ekonomiczne są ważne dla ekonomiki, zjawisko prymatu polityki jest charakterystyczne dla państwa socjalistycznego;
Względna niezależność polityki od ekonomiki i odwrotnie - najwłaściwsza w zapewnianiu prawidłowego rozwoju, polityka powinna uwzględniać uwarunkowania ekonomiki, granicą będzie tu zasada dobrego państwa czy troska o pomyślność obywateli, ekonomika także powinna rozwijać się bez przeszkód politycznych, polityka i ekonomika musza oddziaływać na siebie, przenikać się i uzupełniać;
Polityka a prawo
Prawo to ogół ustanowionych lub usankcjonowanych przez państwo reguł i norm postępowania, których stosowanie zagwarantowane jest przymusem państwowym; normom politycznym podlegają podmioty sprawujące władzę, normom prawnym - wszyscy obywatele i wszystkie organy państwa; normy polityczne wyznaczają faktyczną możliwość ustanowienia norm prawnych przez określone podmioty, natomiast normy prawne legitymują normy polityczne, uznając je za zależące od podsystemu prawnego;
Pałecki trzy rodzaje norm:
Gwarantujące określoną asymetrię uprawnień i obowiązków stron stosunku władzy politycznej - prawo represyjne
Gwarantujące określoną kontrasymetrię uprawnień i obowiązków stron stosunku władzy politycznej - prawo obywatelskie
Gwarantujące określona symetrię uprawnień i obowiązków stron stosunku władzy politycznej - prawo społeczne;
Naruszenie norm prawnych zagrożone jest przymusem państwowym, naruszenie norm politycznych - przymusem organizacyjnym,
Trzy relacje między prawem a polityką:
Prymat prawa nad polityką - występuje w państwie prawa, zasady ustroju politycznego reguluje konstytucja, pochodzi od narodu, jej kształt zależy od polityków, nad przestrzeganiem konstytucji czuwa cały aparat państwowy, prawo powinno uwzględniać zachodzące zmiany polityczne, dążenia społeczeństwa,
Prymat polityki nad prawem - prawo jest traktowane, jako instrument realizacji interesów polityków,
Absolutna władza polityczna - organ władzy posiadałby nieograniczone uprawnienia, a podmiot podporządkowany musiałby spełniać wszelkie świadczenia na rzecz rządzącego,
Prawo powinno mieć prymat nad polityką, można je zmieniać, przekształcać czy reformować - nie można łamać;