HISTORA VESNY
Temat: Dyskryminacja
Zajęcia o sprawiedliwości wykorzystują przykłady dyskryminacji wobec kobiet. Służą do przeanalizowania niesprawiedliwości, z którą spotykamy się w naszym codziennym życiu. Głównym celem tego warsztatu jest pokazanie, że wiele osób jest pozbawianych przysługujących im praw w codziennych sytuacjach.
Cele:
Pokazanie zagadnień sprawiedliwości i dyskryminacji rasowej
Rozwijanie umiejętności dyskusji
Materiały pomocnicze:
Kopia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka dla każdej grupy.
Załącznik nr 1 HISTORIA VESNY
Grupa docelowa: uczniowie gimnazjum i szkoły podstawowej
Czas: 90 minut
Przebieg zajęć:
Podziel klasę na 5-6 osobowe grupy.
Wyjaśnij klasie, że wiele krajów posiada prawo zabraniające dyskryminacji ze względu na rasę lub płeć. Również Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zawiera artykuły zakazujące dyskryminacji.
Poproś grupy, aby przejrzały różne części Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i znalazły artykuły, które zakazują dyskryminacji. (Zauważ, że prawie każdy artykuł odnosi się w pewien sposób do dyskryminacji).
Po 10 minutach poproś każdą grupę o przedstawienie klasie artykułu, który wybrała. Poproś, aby uzasadniła swój wybór podając praktyczny przykład jak dany artykuł przeciwstawia się dyskryminacji.
Daj grupom czas na przeczytanie Historii Vesny.
Poproś grupy, aby odpowiedziały na pytania:
Czy według was Vesna była dyskryminowana?
Z jakiego powodu?
Jak sądzicie, jakich argumentów mogła użyć kierowniczka sklepu?
7. Przeczytaj teraz wypowiedź kierowniczki sklepu:
„Myślałam, że trudno byłoby tutaj pracować Vesnie ze względu na jej codzienne dojazdy do pracy. Musiałaby pokonywać 16 kilometrów dwoma autobusami. Trudniej jest prowadzić sklep, gdy personel zawsze się spóźnia. Znacznie bardziej wolałabym zatrudnić kogoś z okolicy. Osoba, którą zatrudniłam, wydaje się być bardziej odpowiednia.”
Zorganizujcie burzę mózgów na temat tego, co może zrobić Vesna, kto może jej pomóc.
9. Przeczytaj klasie, co się stało:
„ Vesna wniosła swoją sprawę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który także zajmuje się przypadkami dyskryminacji. Sąd potwierdził, że była ona dyskryminowana. Kilka innych osób, które mieszkały równie daleko od sklepu, było na rozmowie kwalifikacyjnej. Dziewczyna, która dostała pracę miała tylko 16 lat, była biała i mieszkała w tej samej odległości od sklepu co Vesna. Sklep musiał wypłacić Vesnie odszkodowanie za zranienie jej uczuć.”
Zadaj pytania:
Czy zgadzacie się z wyrokiem Trybunału? Uzasadnijcie swoją odpowiedź.
Vesna była dyskryminowana ze względu na swoje pochodzenie etniczne. Jakie grupy osób są dyskryminowane w Polsce? Dlaczego? Czy zgadzacie się z taką dyskryminacją?
Co wiecie o grupach dyskryminowanych w Polsce? Co wiecie o Romach? Czy wasza wiedza jest dokładna?
Wymieńcie przysłowia i powiedzenia związane z różnymi mniejszościami (np. „ocyganić”)? Dlaczego ludzie ich używają, mimo, że nie przekazują one wiedzy, ale uprzedzenia?
Kiedy zdarza się wam posługiwać stereotypami i uprzedzeniami?
Propozycja dla Szkolnej Grupy Amnesty International:
• Zorganizujcie konkurs, w którym zadaniem będzie napisanie opowiadania, wiersza, sztuki teatralnej albo narysowanie komiksu o tym, kiedy czuliście się dyskryminowani, np. z powodu płci lub wieku. Jak czulibyście się będąc ciągle dyskryminowanymi? Jeżeli uczniowie będą chcieli, mogą zaprezentować swoje prace w klasie.
• W waszej okolicy przyjrzyjcie się napisom na murach. Jeśli niosą one przesłanie rasistowskie, antysemickie lub w inny sposób dyskryminujące mniejszości, może warto zorganizować akcje zamalowywania napisów, na przykład z okazji Dnia przeciw Antysemityzmowi (9 XI).
• Możecie zorganizować wystawę fotograficzną, na której zaprezentujecie zdjęcia z takimi napisami i podpiszecie je odpowiednimi komentarzami.
Załącznik nr 1: HISTORIA VESNY
Vesna jest przedstawicielką etnicznej grupy Romów .Oto jej historia:
„W oknie sklepu z ubraniami zobaczyłam ogłoszenie z ofertą pracy dla sprzedawczyni. Potrzebowali kogoś w wieku od 18 do 23 lat. Ja mam 19 lat, więc weszłam i zapytałam o pracę, ale kierowniczka powiedziała mi, żebym przyszła za dwa dni, ponieważ nie zgłosiło się jeszcze dostatecznie dużo osób.
Powracałam tam dwukrotnie, ale zawsze słyszałam to samo. Prawie tydzień później znów wróciłam do tego sklepu. Ogłoszenie wciąż widniało w oknie. Kierowniczka była zbyt zajęta, żeby ze mną porozmawiać, ale powiedziano mi, że miejsce zostało już zajęte.
Gdy wyszłam ze sklepu byłam tak zdenerwowana, że poprosiłam moją koleżankę, która nie jest z pochodzenia Cyganką, żeby weszła i zapytała o pracę. Kiedy wyszła, powiedziała mi, że ma przyjść w poniedziałek na rozmowę.”
Scenariusz zaczerpnięty z podręcznika „Pierwsze kroki. Jak uczyć o prawach człowieka”, Amnesty International 1997 r., red. A. Legan, E. Soboń.