LITERATURA POZA KRAJEM

III. PROZA

5. KRAJ I OBCZYZNA W OCZACH EMIGRANTÓW

• charakterystyka:

• źródłem informacji

• przedruki gazet podziemnych

• ludzie

• deformacje:

• teren bohaterskich zmagań

• miejsce zbiorowej martyrologii

• temat wspomnień sprzed wojny

• tematyka:

• brak porozumienia kraju i emigracji

• słabość systemu nazistowskich Niemiec

• utwory:

• Maria Kuncewiczowa Nieznajomy- przybysz z kraju nie może dogadać się z wytwornym towarzystwem londyńskiej emigracji

• Maria Kuncewiczowa Klucze-

• scenki okupacyjne by ukazać przełomowe momenty w biografii różnych osób

• zamożny adwokat powraca do Warszawy

• malarka- żydówka nie przyjmuje pomocy Niemca

• ksiądz ginie broniąc figurki przydrożnej Chrystusa

• Wiktor- symbol „konspiracji cierpienia”; posiadał realny odpowiednik

• Zofia- główna bohaterka, rysy pisarki

• krytyka i ironia wobec PEN- Clubu (wówczas była tu aktywnym prezesem)

• Maria Kuncewiczowa Zmowa nieobecnych

• Zofia

• Londyn jako samodzielny temat

• emigracja

• trudności emigracyjne

• Wacław Sokolskie Bardzo tajne sprawy - bohaterem student prawa Gelbhart, propagandzista hitlerowski, ukazanie języka III Rzeszy; parodia, karykatura- dla marginalizacji i podkreślenia tymczasowości „Neue Ordnung”

• Wacław Sokolski Opowieści o Szwejku;

• wzorem powieść Jaroslava Haska

• Szwejk wyprowadza w pole szpicla Betschneidera i tym samym demaskuje słabość systemu

• purenonsens

• humor i zdrowy rozsądek jako broń na propagandę hitlerowską

• do Szwejka po radę przychodzi Goebbels, wysocy urzędnicy zwierzają się jemu

• Wacław Sokolski Pociąg odchodzi o północy

• konwencja romansu sensacyjno- kryminalnego

• bohaterem jest zrzucony z Londynu Wiktor, przysłany do produkowania bombo do akcji dywersyjnych

• szereg wątków pobocznych- ukazanie życia okupacyjnego

• wyrok na gen. von Seifercie- maniaku i okrutniku

• Antoni Cwojdziński Nowy gatunek człowiek

• Niemiec zakwaterowany w warszawskim mieszkaniu

• niejednoznaczność opinii na jego temat wśród mieszkańców

• Jerzy Pietrkiewicz Umarli nie są bezbronni

• ziemie wcielone do Rzeszy: Pomorze, Kujawy

• środowisko chłopskie

• wieś jako wspólnota ukształtowana przez kult pierwiastków narodowych

• różnice emigracji i kraju:

• realizm- romantyzm

1

---