12. Wymień organy ochrony przyrody w Polsce oraz organy opiniodawczo doradcze

Organy ochrony przyrody:

1. Minister właściwy ochrony środowiska, który wykonuje swoje zadania przy pomocy Głównego Konserwatora Przyrody

2. Generalny Dyrektor Ochrony Przyrody

3. Wojewoda (Wojewódzki Konserwator Przyrody)

4. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska (a na terenie PN Dyrektor Parku)

5. Starosta

6. Wójt, burmistrz, prezydent miasta

Organy opiniodawczo doradcze:

1. Państwowa rada ochrony przyrody (przy ministrze)

2. Regionalna rada ochrony przyrody (przy wojewodzie)

3. Rada naukowa PN (przy dyrektorze PN)

4. Rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków krajobrazowych (przy dyrektorze PK lub dyrektorze ZPK)

16. Wymień wszystkie parki narodowe w Polsce i wskaż ich lokalizację na mapie

1. Babiogórski Park Narodowy

2. Białowieski Park Narodowy

3. Biebrzański Park Narodowy

4. Bieszczadzki Park Narodowy

5. Park Narodowy Bory Tucholskie

6. Drawieński Park Narodowy

7. Gorczański Park Narodowy

8. Park Narodowy Gór Stołowych

9. Kampinoski Park Narodowy

10. Karkonoski Park Narodowy

11. Magurski Park Narodowy

12. Narwiański Park Narodowy

13. Ojcowski Park Narodowy

14. Pieniński Park Narodowy

15. Poleski Park Narodowy

16. Roztoczański Park Narodowy

17. Słowiński Park Narodowy

18. Świętokrzyski Park Narodowy

19. Tatrzański Park Narodowy

20. Park Narodowy Ujście Warty

21. Wielkopolski Park Narodowy

22. Wigierski Park Narodowy

23. Woliński Park Narodowy

17.
Babiogórski Park Narodowy - okrzyn jeleni

Na fakt utworzenia Babiogórskiego Parku Narodowego wpłynęło wiele czynników, między innymi klasycznie wykształcony układ pięter roślinnych, zespół roślinności naskalnej i jedyne w Polsce stanowiska roślin: okrzyn jeleni i rogownica alpejska. W partii szczytowej Babiej Góry występuje jedyne w Beskidach piętro halne oraz wiele zanikających stawków osuwiskowych.

Białowieski Park Narodowy - żubr

Białowieski Park Narodowy chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej - ostatni na niżu Europy las naturalny, o charakterze pierwotnym, jaki przed wiekami rozciągał się w strefie lasów liściastych i mieszanych. Charakteryzuje się dużą różnorodnością biologiczną.

Biebrzański Park Narodowy - batalion

Na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego spotyka się zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne (olsy, brzeziny, łęgi). Szczególnie cenna jest duża grupa zbiorowisk mechowiskowych, zawierających liczne gatunki rzadkie i reliktowe (brzoza niska, wierzba lapońska, gnidosz królewski), zanikające w innych częściach kraju.

Bieszczadzki Park Narodowy - ryś

BdPN jest trzecim co do wielkości parkiem narodowym na terenie Polski. Bieszczady charakteryzują się tzw. “rusztową” budową grzbietów, które biegną równolegle do siebie z południowego wschodu na północny zachód. Bieszczady Wysokie to ważny obszar źródliskowy w obrębie głównego europejskiego działu wód, rozdzielającego i zasilającego zlewiska Morza Bałtyckiego i Czarnego.

Park Narodowy Bory Tucholskie - głuszec

Teren Parku ukształtowany został w czasie ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Występują w nim głównie równiny sandrowe, wytopiska i rynny. W granicach Parku znajduje się największe skupisko wydm śródlądowych w Borach Tucholskich. Charakterystycznym elementem ukształtowania terenu są także rynny polodowcowe o przebiegu południkowym.

Drawieński Park Narodowy - wydra

DPN reprezentuje krajobraz młodoglacjalnych równin sandrowych. W całości położony jest w zlewni rzeki Drawy, która razem ze swoim dopływem - Płociczną, stanowią jego główną oś hydrograficzną. Obie rzeki płyną przez szeroki pas sandrów, które powstały z piasków usypanych przez wody topniejącego lodowca spływające ku pradolinie Toruńsko-Eberswaldzkiej.

Gorczański Park Narodowy- salamandra plamista

Puszcza karpacka jest największym naturalnym bogactwem tych gór. Najmniej zmienione przez człowieka są dolnoreglowe lasy mieszane, zwane buczyną karpacką. Szczególną wartość dla krajobrazu i przyrody Gorców mają polany reglowe. Powstały w wyniku tradycyjnej gospodarki pasterskiej. Pozostałością dawnej kultury są drewniane szałasy reprezentujące regionalne budownictwo zagórzańskie i podhalańskie.

Park Narodowy Gór Stołowych - szczeliniec

Unikalna rzeźba, wzbogacona dużym nagromadzeniem rozmaitych form erozji piaskowców w postaci głębokich szczelin, labiryntów i blokowisk skalnych, czy pojedynczych skałek o niespotykanych kształtach, czyni Góry Stołowe wyjątkowymi w skali Polski. Rzeźba ta jest odzwierciedleniem płytowej budowy geologicznej związanej z osadowym pochodzeniem tworzących je skał.

Kampinoski Park Narodowy - łoś

Obejmuje tereny Puszczy Kampinoskiej w pradolinie Wisły, w zachodniej części Kotliny Warszawskiej. Wydmy powstałe w pradolinie Wisły i obszary bagienne są najbardziej charakterystycznymi elementami tutejszego krajobrazu. Wydmy Parku uważane są za najlepiej zachowany kompleks wydm śródlądowych w skali Europy. Tak kontrastowe środowiska sprzyjają różnorodności świata roślin i zwierząt.

Karkonoski Park Narodowy - chojnik

Historia rozwoju Karkonoszy i położenie geograficzne decydują o unikatowym charakterze świata przyrody ożywionej. Dzięki wysokości wyraźnie dominują w tej części Europy Środkowej, tworząc izolowaną górska wyspę.
W okresie zlodowaceń plejstoceńskich w Karkonoszach, stanowiących barierę dla nadciągającego lądolodu, spotykały się gatunki roślin i zwierząt z Alp i północny. Zdarzenia te miały decydujące znaczenie dla ukształtowania się specyficznego świata roślin i zwierząt. Obecnie występuje w Karkonoszach kilkanaście tysięcy gatunków zwierząt i 1300 gatunków roślin.

Magurski Park Narodowy - orlik krzykliwy

MPN chroni przede wszystkim unikalny w skali Karpat obszar przejściowy między Karpatami Zachodnimi i Karpatami Wschodnimi. Ponad 90% powierzchni parku zajmują lasy. Na jego terenie wyróżnić można dwa piętra roślinne: pogórza i regla dolnego. Gatunki górskie wschodnio i zachodnio karpackie migrujące w przeciwnych kierunkach wzdłuż grzbietu Karpat napotykają na terenie Parku gatunki niżowe wchodzące w obniżenie Beskidu Niskiego. Takie nakładanie się różnych elementów geograficznych flory i fauny nadaje szacie roślinnej i faunie MPN swoisty i odmienny charakter.

18. Wymień polskie parki narodowe będące rezerwatami biosfery programu MaB

Babiogórski PN

Białowieski PN

Bieszczadzki PN

Kampinoski PN

Karkonoski PN

Słowiński PN

Tatrzański PN

19. Wymień projektowane parki narodowe

Mazurski Park Narodowy

Jurajski Park Narodowy

Turnicki Park Narodowy

22.Wymień funkcje rezerwatów przyrody uwzględniając ich hierarchię

Ochrona przyrody

Badania naukowe

Edukacja

Turystyka

30. Wymień parki krajobrazowe województwa łódzkiego i wskaż ich lokalizację na mapie

• Bolimowski Park Krajobrazowy (data utworzenia: 1986; powierzchnia: 23 130 ha)

• Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki (data utworzenia: 1989; powierzchnia: 25 330 ha)

• Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich (data utworzenia: 1996; powierzchnia: 10 747 ha)

• Sulejowski Park Krajobrazowy (data utworzenia: 1994; powierzchnia: 17 444 ha)

• Załęczański Park Krajobrazowy (data utworzenia: 1978; powierzchnia: 14 810 ha)

• Spalski Park Krajobrazowy (data utworzenia: 1995; powierzchnia: 12 875 ha)

• Przedborski Park Krajobrazowy (data utworzenia: 1988; powierzchnia: 16 640 ha)

39. Podaj typologię zespołów przyrodniczo-krajobrazowych wraz z przykładami

Przyrodnicze

• biocenotyczne: ZPK Solinka, ZPK Las Wiejkowski,

• faunistyczne: ZPK Żabie Doły, ZPK Ostoja Łabędzi,

• przyrody nieożywionej: ZPK Wąwóz Dule z Jaskinią Zbójecką,

• drzewostanowe: ZPK Dobrów, ZPK Borkowice,

Krajobrazowe: Jezioro Białe, Rynna Mirachowska,

Przyrodniczo-kulturowe: ZPK Oz Tymanowski, ZPK Zwierzyniec,

• parki miejskie: ZPK Olszyna, ZPK Park w Strudze,

• parki dworskie: ZPK Lipno, ZPK Park w Reptach,

• przyrodniczo-pamiątkowe: ZPK Oz Tymanowski, ZPK Zwierzyniec,

41. Jaki jest stan realizacji sieci NATURA 2000 w Polsce (podaj dane liczbowe: pełna liczba obiektów, % udziału w powierzchni kraju):

OSOP 141 obiektów, 4 980 660 ha 17,5%

SOOS 364 obiekty, 2 891 231 ha 8,37%

Łącznie ok. 500 obiektów 18% pow. kraju

13. Zadania Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska:
   1. współudział w realizacji polityki ochrony środowiska w zakresie ochrony przyrody i kontroli procesu inwestycyjnego;
   2. kontrola odpowiedzialności za szkody w środowisku;
   3. gromadzenie danych i sporządzanie informacji o sieci Natura 2000 i innych obszarach chronionych oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
   4. współpraca z właściwymi organami ochrony środowiska innych państw i organizacjami międzynarodowymi oraz Komisją Europejską;
   5. współpraca z Głównym Konserwatorem Przyrody i Państwową Radą Ochrony Przyrody w sprawach ochrony przyrody;
   6. współpraca z organami samorządu terytorialnego w sprawach ocen oddziaływania na środowisko i ochrony przyrody;
   7. udział w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko;
   8. udział w postępowaniach w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko;
   9. wykonywanie zadań związanych z Siecią Natura 2000, o których mowa w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;
  10. współpraca z organizacjami ekologicznymi.

zadań regionalnego dyrektora ochrony środowiska

1) udział w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko;

2) przeprowadzanie ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko lub udział w tych ocenach;

3) tworzenie i likwidacja form ochrony przyrody na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;

4) ochrona i zarządzanie obszarami Natura 2000 i innymi formami ochrony przyrody, na zasadach i w zakresie określonych ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;

5) wydawanie decyzji na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;

6) przeprowadzanie postępowań i wykonywanie innych zadań, o których mowa w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie;

7) przekazywanie danych do bazy, o której mowa w art. 128;

8) wykonywanie zadań związanych z udziałem organizacji w systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) na zasadach i w zakresie określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS);

9) współpraca z organami jednostek samorządu terytorialnego w sprawach ocen oddziaływania na środowisko i ochrony przyrody;

10) współpraca z organizacjami ekologicznymi.

Do zadań Głównego Konserwatora Przyrody należy m.in.

1. nadzorowanie realizacji zadań wynikających z Ustawy o ochronie przyrody oraz Ustawy "Prawo ochrony Środowiska"

2. koordynuje także proces organizowania i funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000

3. oraz prace związane z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich,

4. a także z innymi programami związanymi ze sferą rolnictwa, ochrony przyrody i bezpieczeństwa biologicznego.

54. Światowa Komisja IUCN ds. Obszarów Chronionych (IUCN World Commission on Protected Areas - WCPA) definiuje następujące kategorie obszarów chronionych:

1. Ia - Ścisły rezerwat przyrody (Strict Nature Reserve)

2. Ib - Obszar naturalny (Wilderness Area)

3. II - Park narodowy (National Park)

4. III - Pomnik przyrody (Natural Monument)

5. IV - Obszar ochrony siedliskowej/gatunkowej (Habitat/Species Management Area)

6. V - Obszar chronionego krajobrazu/morza (Protected Landscape/Seascape)

VI - Obszar chroniony o użytkowanych zasobach (Managed Resource Protected Area)

3. Środowisko przyrodnicze-całokształt ożywionych i nieożywionych składników przyrody, ściśle ze sobą powiązanych, otaczających organizmy żywe. W jego ramach można wyróżnić następujące elementy: budowa geologiczna, rzeźba terenu, klimat, stosunki wodne, gleba, organizmy żywe

6. Ochrona czynna, sposób ochrony przyrody stosowany na całości lub części rezerwatu przyrody lub parku narodowego, dopuszczający wykonywanie w razie potrzeby zabiegów ochronnych, ingerujących w naturalne procesy. Ochrona czynna zazwyczaj ma na celu utrzymanie stanu środowiska, takiego, jaki był w momencie obejmowania terenu ochroną.

9. Prawne podstawy sieci NATURA 2000: Dyrektywa w sprawie ochrony dzikiego ptactwa zw. z Dyrektywą Ptasią -> obszary specjalnej ochrony ptaków OSO -Dyrekywa w sprawie ochrony siedlisk dzikiej fauny i flory SOO; "Specjalne obszary ochrony siedlisk" Głównym celem Dyrektywy Ptasiej jest utrzymanie populacji Dyrektywa Ptasia zawiera 5 załączników: I Gatunki objęte szczególną ochroną, II Gat., na które wolno polować, III Gat. w przypadku, których jest dozwolony obrót (głównie chodzi o handel), IV Metody zarządzania i środki, V Tematy badawcze, na które należy zwrócić w najbliższym czasie szczególną uwagę Dyrektywa siedliskowa-celem jest zachowanie różnorodności przyrodniczej na europejskie terytorium państw członkowskich, poprzez zachowanie siedlisk naturalnych oraz gat. dzikiej fauny i flory w stanie sprzyjającym ochronie (z możliwością działań odtwarzających taki stan) Zawiera 5 załączników: I typy siedlisk, których ochrona wymaga tworzenia specjalnych obszarów ochrony SOO, II gat roślin i zwierząt, których ochrona wymaga tworzenia SOO, III kryteria wyboru obiektów kwalifikujących sie jako SOO,

IV gat roślin i zwierząt które wymagają tworzenia specjalnych obszarów ochrony, V gat. roślin i zwierząt, które wymagają ochrony, lecz można je na określonych zasadach pozyskiwać

10. Gatunek będący przedmiotem zainteresowania wspólnoty (gat o znaczeniu wspólnotowym) to gat, który występuje na terenie państw Wspólnoty i należy do którejś z kategorii: *jest zagrożony, (ale w całym swoim zasięgu, nie ograniczając się tylko do terenu Unii)* jest podatny na zagrożenie (może w najbliższej przyszłości przesunąć się do kat zagrożonych)* jest rzadki (o niewielkiej populacji) * to endemit i przy tym o zagrożonych siedliskach Siedlisko będące przedmiotem zainteresowania wspólnoty (siedliska o znaczeniu wspólnotowym) to obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub antropogeniczny wyodrębniony w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne i biotyczne. Spełniają one kryterium położenia na terenie UE i: *są zagrożone zanikiem w swoim naturalnym zasięgu * mają niewielki obszar wyst w wyniku regresji lub uwarunkowań naturalnych *są doskonałymi przykładami cech typowych dla regionów biogeograficznych, na obszarze, których leżą kraje wspólnoty europejskiej

11 Gatunki o znaczeniu priorytetowym- gatunek zagrożony, do którego Wspólnota ponosi szczególną odpowiedzialność z powodu wielkości jego naturalnego zasięgu mieszczącego, sie na terytorium państw UE Siedliska przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym- siedliska przyrodnicze zagrożone zanikiem na terytorium państw, UE, na którego Wspólnota ponosi odpowiedzialność Przykłady: zalewy, jeziora przymorskie, nadmorskie wrzosowiska bażynowe, bory i lasy bagienne, torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą, ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe

---