Istota i struktura współczesnej rachunkowości

Definicja rachunkowości:

rachunkowość jest uniwersalnym i elastycznym systemem informacyjno - kontrolnym odzwierciedlającym dokonania i potencjał gospodarczy jednostek. W związku z tym przedmiotem rachunkowości jest proces reprodukcji zasobów jednostek gospodarczych, realizowany przez działalność gospodarczą.

Cechy rachunkowości:

• uniwersalność

• elastyczność

Uniwersalność rachunkowości polega na:

• możliwości dostosowania do specyficznych warunków działalności podmiotów;

• zdolności do jednoczesnego pełnienia różnych funkcji i zadań szczegółowych;

• przydatności do tworzenia liczbowego obrazu, opartego na wielkościach rzeczywistych oraz przewidywanych;

• możliwości zastosowania różnych form i technik obliczeniowych.

Elastyczność rachunkowości to możliwość jej stosowania w każdej jednostce gospodarczej bez względu na jej wielkość oraz możliwość dostarczania przez nią informacji o różnym stopniu szczegółowości.

Funkcje rachunkowości:

• f. informacyjna polega na dostarczaniu informacji do podejmowania decyzji w procesie zarządzania;

• f. kontrolna polega na ochronie mienia i obejmuje:

• zabezpieczenie majątku przed przywłaszczeniem i zniszczeniem,

• oddziaływanie na racjonalne wykorzystanie majątku i zapobieganie marnotrawstwu;

• f. analityczna polega na interpretacji danych liczbowych za pomocą dodatkowych czynności obrachunkowych i analitycznych.

• f. stymulacyjna polega na oddziaływaniu rachunkowości w kierunku pobudzania podmiotów gospodarczych do aktywnego działania.

Przekroje strukturalne współczesnej rachunkowości:

• funkcjonalny

• przedmiotowy

• formalny

Funkcjonalny podział rachunkowości prowadzi do wyróżnienia:

• rachunkowości finansowej;

• rachunkowości zarządczej

Plan kont, jako usystematyzowany zbiór kont przeznaczonych do ujęcia majątku, źródeł jego pochodzenia oraz procesów gospodarczych i ich rezultatów występujących w jednostkach gospodarczych wraz z komentarzem określającym zasady funkcjonowania kont i powiązania między nimi , można określić umownie

formalną strukturą rachunkowości.

Zespoły wzorcowego wykazu kont:

• zespół 0 - majątek trwały,

• zespół 1 - środki pieniężne i rachunki bankowe,

• zespół 2 - rozrachunki i roszczenia,

• zespół 3 - materiały i towary,

• zespół 4 - koszty wg rodzaju i ich rozliczenie,

• zespół 5 - koszty wg typów działalności i ich rozliczenie,

• zespół 6 - produkty i rozliczenia międzyokresowe,

• zespół 7 - przychody i koszty związane z ich osiągnięciem,

• zespół 8 - kapitały (fundusze), fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy.

Konta wzorcowego wykazu kont uporządkowane są wg grup (zespołów) o zbliżonej treści ekonomicznej.

Przedmiotowa struktura współczesnej rachunkowości

Płaszczyzna	Rachunek	Przedmiot	Konta	Sprawozdanie	Cel
I	zasobów	majątek, kapitały	bilansowe	bilans	pomiar wyniku finansowego jednostki gospodarczej
II	strumieni	koszty, przychody, straty i zyski nadzwyczajne	wynikowe	rachunek zysków i strat
III	czynników	czynniki pozytywne i negatywne	czynników (sił)	np.: rachunek przepływów pieniężnych

Ujednoliceniu zasad rachunkowości, sprawozdawczości i rewizji finansowej służą:

• Międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej (MSSF)

• Międzynarodowe standardy rewizji finansowej

• Dyrektywy Unii Europejskiej

• Ustawa o rachunkowości

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694

---