PODSTAWOWE DEFINICJE

ZARZĄDZANIE, w prakseologii działanie polegające na spowodowaniu funkcjonowania rzeczy, organizacji lub osób podległych zarządzającemu zgodnie z wytyczonym przez niego celem.
Istotą funkcji z. jest formułowanie celu działania, pozyskiwanie i rozmieszczanie potrzebnych zasobów (ludzkich i rzeczowych), planowanie oraz kontrolowanie realizacji celów. [Źródło: Encyklopedia powszechna PWN 1978, tom 4, s.768]

KIEROWANIE, to powodowanie, aby ktoś lub coś zachowywało się zgodnie z wolą kierującego. Polega ono na: działaniu zmierzającym do spowodowania działania swojego lub swojego i innych ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej instytucji; określaniu przez kierującego celu i sposobów jego osiągania, jak również na informacyjnym oddziaływaniu na siebie, jak i kierowanych.
[Źródło: P Sienkiewicz, Inżynieria systemów, Wyd MON. 9983; J. Piaget, Strukturalizm, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1972, s. 31]

STEROWANIE, oddziaływanie mające na celu zapewnienie pożądanego przebiegu (lub stanu) danego procesu. [Źródło: Encyklopedia powszechna PWN 1978, tom 4, s. 284]

DOWODZENIE, jest szczególnym rodzajem kierowania ze względu na strukturę organizacyjną sił zbrojnych i specyfikę realizowanych przez nie zadań, zwłaszcza w warunkach działań wojennych. [Leksykon wiedzy wojskowej. Wyd. MON, Warszawa 1979, s. 90]

ROZKAZYWANIE, w pol. prawie woj. - polecenie określonego działania lub zaniechania działania wydane służbowo żołnierzowi prze przełożonego; [Encyklopedia powszechna PWN. 1978, tom 4, s. 68]

CEL,- pożądany stan rzeczy. Cele realizuje się poprzez zadania, stosując wybrane sposoby działania.

PRAKSEOLOGIA, ogólna teoria sprawnego (tj. racjonalnego i skutecznego) działania, dziedzina badań nauk. dotycząca metod wszelkiego celowego działania ludzi; [Encyklopedia powszechna PWN, 1978. tom 3, s. 681]

PROCES, uporządkowany zbiór zdarzeń.

SPOSÓB, wariant i kolejność użycia elementów dobranych z zasobu.

ZASOBY, układ środków i ich wartości; czynności i czas ich realizacji (przez decydentów i funkcyjnych ich wspomagających).

Kierowanie, to proces planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania działalności członków organizacji oraz wykorzystania wszystkich innych jej zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów.

PLANOWANIE - wyznaczanie celów organizacji i sposobów ich osiągnięcia.
1. Wybór celów organizacji.
2. Określenie celów komórek organizacyjnych organizacji.
3. Ustalenie programów realizacji celów organizacji.

ORGANIZOWANIE oznacza, że kierownicy koordynują ludzkie i materialne zasoby organizacji.

1. Zaprojektowanie struktury organizacyjnej
2. Wdrożenie struktury organizacyjnej, w tym:

KONTROLOWANIE oznacza, że kierownicy starają się zapewnić to, by organizacja zmierzała do swych celów.

1. Określanie mierników efektywności.

2. Pomiar bieżącej efektywności i porównanie jej z określonymi miernikami.

3. Podejmowanie działań korygujących (po stwierdzeniu efektywności nie odpowiadającej miernikom).

ZASOBY, układ środków i ich wartości; czynności i czas ich realizacji (przez decydentów i funkcyjnych ich wspomagających).

Przykład

Rodzaj	Zasoby
organizacji	ludzkie	finansowe	rzeczowe	informacyjne
Firma produkcyjna	robotnicy, kierownicy	zyski, inwestycje akcjonariuszy	maszyny, materiały budynki biurowe	prognozy sprzedaży, statystyka produkcji
Szkoła wyższa	kadra naukowo- dydaktyczna, personel pomocniczy	czesne, dotacje rządowe	budynki akademickie, komputery	sprawozdania z badań, publikacje
Miasto	policjanci, pracownicy komunalni	dochody z podatków, dotacje rządowe	sprzęt MPO, budynki komunalne	prognozy gospodarcze, statystyki przestępczości
Sklep spożywczy	sprzedawcy, księgowy	zyski, inwestycje właściciela	budynek, regały, towar	listy cen, ogłoszenia konkurentów

1

2

---