O jakich czynnościach geodezyjnych mówi rozporządzenie z 1995 roku w sprawie rodzaju zakresu opracowań geodezyjnych oaz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie?
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie określa zakres prac geodezyno-kartograficznych niezbędnych do wykonania w poszczególnych etapach realizacji inwestycji: od momentu projektowania do oddania obiektu w użytkowanie.
Prace wykonują podmioty posiadające niezbędne uprawnienia zawodowe w tym zakresie.
Opracowania geodezyjno-kartograficzne do celów projektowych polegają na:
przygotowaniu aktualnej mapy zasadniczej,
uaktualnieniu treści mapy do celów projektowych.
Poza elementami stanowiącymi treść mapy zasadniczej łącznie z granicami działki, powinna zawierać:
opracowane geodezyjnie linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu, linie zabudowy oraz osie ulic, dróg itp., jeżeli zostały ustalone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu,
usytuowanie zieleni wysokiej ze wskazaniem pomników przyrody,
usytuowanie innych obiektów i szczegółów wskazanych przez projektanta, zgodnie z celem wykonywanej pracy.
Skalę map do celów projektowych należy dostosować do rodzaju i wielkości obiektu lub całego zamierzenia budowlanego, przy czym:
skala map działek budowlanych nie powinna być mniejsza niż 1:500,
skala map zespołów obiektów budowlanych oraz terenów budownictwa przemysłowego nie może być mniejsza niż 1:1000,
skala map rozległych terenów z obiektami budowlanymi o dużym rozproszeniu oraz obiektami liniowymi może wynosić 1:2000.
Prace budowlane powinny zostać poprzedzone geodezyjnym wyznaczeniem obiektów budowlanych w terenie, w tym celu wykonuje się:
opracowanie geodezyjne projektu zagospodarowania działki lub terenu, które należy opierać na osnowie geodezyjnej, dane liczbowe potrzebne do wytyczenia mogą być wyznaczone tylko w stosunku do trwałych szczegółów sytuacyjnych uwidocznionych na mapie,
wytyczenie w terenie i utrwalenie na gruncie, zgodnie z wymaganiami projektu budowlanego geodezyjnych elementów określających usytuowanie w poziomie oraz posadowienie wysokościowe budowanych obiektów, a w szczególności: główne osie obiektów budowlanych naziemnych i podziemnych, charakterystyczne punkty projektowanego obiektu oraz repery - stałe punkty wysokościowe,
Wykonanie powyższych prac stwierdza się dokonaniem odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy.
W toku budowy wykonywanie czynności geodezyjnych sprowadza się do:
tyczenia i pomiarów kontrolnych tych elementów obiektu, których dokładność usytuowania bez pomiarów geodezyjnych nie zapewni prawidłowego wykonania obiektu,
geodezyjnego wyznaczenia przemieszczeń obiektu i jego podłoża oraz pomiaru odkształceń obiektu w celu zapewnienia bezpieczeństwa kontynuacji prac budowlanych,
Czynności te potwierdza się odpowiednimi szkicami dołączonymi do wpisu do dziennika budowy.
Po zakończeniu budowy sporządza się geodezyjną dokumentacje powykonawczą obiektów oraz elementów zagospodarowania działki, tj. operat geodezyjny wchodzący w skład dokumentacji budowy, który powinien zawierać dokumentację geodezyjną sporządzoną na poszczególnych etapach budowy, szkice tyczenia i kontroli położenia poszczególnych elementów obiektu budowlanego,
Dokumentacja geodezyjno-kartograficzna, sporządzona w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, powinna zawierać dane umożliwiające wniesienie zmian na mapę zasadniczą, do ewidencji gruntów i budynków oraz do ewidencji sieci uzbrojenia terenu.
Jakie czynności opracowania geodezyjne dla potrzeb budowy reguluje rozporządzenie z 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno - kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie ?
Rozporządzenie ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa, z dnia 21 lutego 1995 r. określa rodzaje i zakres opracowań geodezyjno - kartograficznych i czynności geodezyjnych obowiązujących podczas projektowania, budowy, remontu i utrzymywania obiektów budowlanych, dla których jest wymagane uzyskanie pozwolenia na prowadzenie budowy.
Prace geodezyjno - kartograficzne w procesie budowlanym możemy podzielić na 5 etapów:
opracowania geodezyjno - kartograficzne do celów projektowych
geodezyjne wyznaczanie obiektów budowlanych w terenie
czynności geodezyjne w toku budowy
czynności geodezyjne po zakończeniu budowy
geodezyjna dokumentacja powykonawcza
Na etapie opracowania geodezyjno kartograficznego do celów projektowych należy przygotować dokumentację geodezyjną niezbędną do wykonania projektu budowlanego.
W pierwszej kolejności należy sporządzić projekt zagospodarowania działki na kopii aktualnej mapy zasadniczej. Następnie należy wykonać mapę do celów projektowych terenu inwestycji wraz z otaczającym ją pasem o szerokości 30 metrów. W przypadku gdy inwestycja polega na remoncie obiektu zabytkowego, geodeta na wniosek projektanta sporządza inwentaryzację architektoniczno - budowlaną .
Na etapie geodezyjnego wyznaczania obiektów budowlanych w terenie (tyczenia) należy opracować kameralnie projekt zagospodarowania działki (w oparciu o osnowę geodezyjną) w celu określenia danych liczbowych potrzebnych do wytyczenia w terenie położenia poszczególnych elementów projektowanych obiektów budowlanych. Geodeta po zakończonym tyczeniu musi odnotować ten fakt odpowiednim wpisem w dzienniku budowy.
W toku prac budowlanych czynności geodezyjne obejmują:
- geodezyjną obsługę budowy i montażu obiektu budowlanego
- pomiary przemieszczeń obiektu i jego podłoża oraz pomiary odkształceń obiektu
- geodezyjną inwentaryzację obiektów których pomiar po zakończeniu całej budowy będzie nie możliwy ze względu np. na ich zasypanie. Geodezyjna obsługa budowy i montażu obiektu budowlanego obejmuje tyczenie i pomiary kontrolne tych elementów obiektu, których dokładność usytuowania bez pomiarów geodezyjnych nie zapewni prawidłowego wykonania obiektu.
Po zakończeniu budowy należy sporządzić geodezyjną inwentaryzację powykonawczą w celu zebrania aktualnych danych o przestrzennym rozmieszczeniu elementów zagospodarowania działki lub terenu. Należy również wykonać pomiar stanu wyjściowego obiektów wymagających w trakcie użytkowania okresowego badania przemieszczeń i odkształceń
Ostatnim etapem jest skompletowanie dokumentacji powykonawczej i przekazanie jej do właściwego terytorialnie Ośrodka Dokumentacji Geodezyjno Kartograficznej.
Operat geodezyjny przekazywany do zasobu powinien zawierać dokumentację geodezyjną sporządzoną na poszczególnych etapach budowy a w szczególności szkice tyczenia i kontroli położenia poszczególnych elementów obiektu budowlanego.
Po zakończeniu prac geodezyjnych należy przekazać inwestorowi kopie aktualnej mapy powstałej w wyniku inwentaryzacji powykonawczej.
Proszę omówić podział prawa na gałęzie.
Prawo składa się z bardzo dużej ilości aktów normatywnych regulujących najróżniejsze stosunki społeczne. Prawo nie stanowi bezwładnego nagromadzenia norm prawnych, jest zbiorem usystematyzowanym według z góry przyjętych kryteriów. Na system prawa składa się całokształt obowiązujących w państwie przepisów z uwzględnieniem ich podziału na gałęzie.
Podstawę podziału prawa na gałęzie stanowi rodzaj regulowanych stosunków społecznych czyli wspólny lub jednakowy przedmiot uregulowania. Ponadto konieczne jest , aby regulowane stosunki miały wystarczająco duże znaczenie społeczne. Jest to drugie uzupełniające kryterium.
Najczęściej przyjęty podział prawa na gałęzie to:
prawo konstytucyjne, podstawowym jego źródłem jest ustawa zasadnicza, czyli Konstytucja oraz inne akty prawne z nią związane, np. ordynacje wyborcze do Sejmu i Senatu. Prawo to obejmuje swoim działaniem całokształt stosunków w państwie, reguluje działania najważniejszych instytucji wymienionych w Konstytucji oraz podstawowe prawa i obowiązki obywateli. W wielu przypadkach przepisy prawa konstytucyjnego nie mogą być stosowane bezpośrednio, lecz wymagają skonkretyzowania w bardziej szczególnej postaci. Z tego względu prawo konstytucyjne wytycza główne kierunki pozostałym gałęziom prawa. Ogólna zasada sformułowana w jednym artykule Konstytucji, doznaje rozwinięcia i konkretnego uregulowania w przepisach prawa administracyjnego, czy prawa pracy,
prawo cywilne, wprowadza ład w stosunki majątkowe między podmiotami prawa oraz w niektóre sprawy niemajątkowe, jak np. prawo do nazwiska, ochrony czci, praw autorskich i związane z nimi roszczenia majątkowe. Prawo cywilne reguluje stosunki prawne pomiędzy wszelkim podmiotami prawa, a więc między obywatelami, między osobami prawnymi oraz między obywatelami a osobami prawnymi,
prawo rodzinne, normuje stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami, stosunki między rodzicami i dziećmi oraz wynikające z przysposobienia, opieki i kurateli,
prawo pracy, zawiera normy prawne regulujące stosunki pracy i płacy między pracodawcą i pracownikiem na tle świadczonej pracy. W jego zakresie znajdują się także zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,
prawo administracyjne, stanowi zbiór norm prawnych regulujących strukturę organów administracyjnych oraz stosunki prawne powstające w wyniku działalności organów administracji publicznej,
prawo finansowe, jest zbiorem norm dotyczących finansów publicznych i zajmujących się nimi instytucji. Dotyczy ono budżetów, podatków i opłat, działalności banków, zakładów ubezpieczeń i innych instytucji finansowych,
prawo gospodarcze, stanowi swego rodzaju ujęcie w odrębną całość zagadnień z dziedziny prawa cywilnego, administracyjnego i finansowego. Przedmiotem jego regulacji są przedsiębiorcy, ich działalność oraz środki służące realizacji tej działalności, jak umowy, weksle, czeki, akcje, obligacje, itp
prawo karne, jest zbiorem norm określających, co w świetle prawa jest przestępstwem i jaka kara grozi za jego popełnienie. Z prawem tym łączy się problematyka wykroczeń (ujęta w odrębnym kodeksie) oraz prawo karne wykonawcze,
prawo procesowe, ( cywilne, karne ) - stanowi zespół norm regulujących postępowanie przed sądami w sprawach cywilnych i karnych. Z prawem procesowym łączy się zbiór przepisów dotyczących organów ochrony prawnej, sądownictwa, prokuratury, adwokatów, radców prawnych, notariuszy oraz organów wykonawczych sądownictwa i organów ścigania.
Co to jest projekt zagospodarowania działki lub terenu wg Prawa budowlanego?
Integralną częścią projektu budowlanego jest projekt zagospodarowania działki jako graficzny i opisowy sposób rozmieszczenia planowanych elementów zamierzenia inwestycyjnego na przeznaczonym pod ten cel terenie .
Projekt zagospodarowania działki (lub terenu) musi być sporządzony na aktualnej mapie zasadniczej z klauzulą, że jest ona przeznaczona do celów projektowych i powinien określać:
granice działki i jej usytuowanie,
obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych,
sieci uzbrojenia terenu,
sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków,
układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich.
Część opisowa powinna zawierać zestawienie powierzchni poszczególnych części zagospodarowania działki budowlanej lub terenu, jak powierzchnia zabudowy projektowanych i adaptowanych obiektów budowlanych, dróg, parkingów, placów i chodników, zieleni oraz innych części terenu niezbędnych do sprawdzenia zgodności z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Projekt zagospodarowania działki powinien być przygotowany przez osobę, która:
ma uprawnienia budowlane do projektowania,
jest członkiem izby samorządu zawodowego (np. regionalnej właściwej ze względu na miejsce zamieszkania projektanta izby architektów lub inżynierów budownictwa).
Projekt zagospodarowania działki może opracować inna osoba niż ta, która wykonywała projekt architektoniczny budynku.
Na czym polega współwłasność łączna są jej dwa rodzaje. Proszę je omówić.
Współwłasnością określamy stan, w którym własność danej i określonej rzeczy przysługuje niepodzielnie przynajmniej dwóm osobom. Przepisy kodeksu cywilnego określają dwa rodzaje współwłasności, a mianowicie:
współwłasność w częściach ułamkowych,
współwłasność łączną.
Ad a)
Współwłasność w częściach ułamkowych powstaje np. w wyniku dziedziczenia. Cechą charakterystyczną tej współwłasności jest wyodrębnienie uprawnień współwłaścicieli w postaci udziałów oraz możliwości żądania zniesienia współwłasności.
Ad b)
Współwłasność łączna służy umocnieniu ustawowo określonego stosunku prawnego np. małżeństwa lub spółki cywilnej. We współwłasności łącznej nie występują udziały, nie można też jej znieść dopóki istnieje stosunek jakim jest związana. Po rozwiązaniu stosunku przekształca się ona we współwłasność w częściach ułamkowych i jako taka może zostać zniesiona.
Co to znaczy, że gmina jest osobą prawną ?
Stosownie do ustawy z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001r. Dz. U. Nr 142, poz. 1591 z późn, zm.), gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Osoba prawna to jeden z rodzajów podmiotów prawa cywilnego. Osobę prawną definiuje się zazwyczaj jako trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo (przepisy prawa cywilnego) w osobowość prawną.
Taka jednostka organizacyjna ma wtedy pełnię podmiotowości prawnej, w szczególności nabywa zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych (atrybuty przysługujące osobom fizycznym z racji samego istnienia). Osoba prawna jest tworem abstrakcyjnym - nie istnieje namacalnie.
W Polsce kwestie wspólne dla wszystkich osób prawnych są regulowane przez Kodeks cywilny, który też ustanawia jedną z tych osób, o specjalnym statusie - Skarb Państwa. Inne kategorie osób prawnych są ustanawiane przez ustawy szczególne, do których należy ustawa o samorządzie gminnym.
Dzięki osobowości prawnej gmina może funkcjonować samodzielnie w granicach ustalonych prawem. Może przyjmować i realizować zadania niezastrzeżone do kompetencji innych jednostek samorządu terytorialnego oraz przeznaczać na ten cel środki trafiające do jej budżetu.
W jaki sposób wg ustawy o własności lokali może powstać odrębna własność lokalu?
Ustawa z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali (jednolity tekst z 2008r. Dz. U. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.) określa sposób ustanawiania odrębnej własności lokali mieszkalnych oraz lokali o innym przeznaczeniu.
Odrębna własność lokalu może być ustanowiona w drodze:
umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego, między:
właścicielem budynku a osobą, która nabywa samodzielny lokal,
współwłaścicielami, którzy znoszą współwłasność nieruchomości gruntowej zabudowanej należącej do nich,
spółdzielnią mieszkaniową a członkiem spółdzielni o budowę lokalu z roszczeniem ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub prawa odrębnej własności,
właścicielem gruntu a przyszłym właścicielem lokalu, w formie umowy zobowiązującej, na podstawie której właściciel gruntu zobowiązuje się do wybudowania na tym gruncie budynku oraz do ustanowienia (po zakończeniu budowy) odrębnej własności lokalu i przeniesienia tego prawa na drugą osobę;
jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości zabudowanej budynkiem;
orzeczenia sądu, w przypadku zniesienia współwłasności lokalu.
Samodzielny lokal może być wyodrębniony, bez względu na podmiot będący właścicielem budynku wielolokalowego. Nieruchomość lokalową można wyodrębnić zarówno w budynkach, stanowiących własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, a także w budynkach stanowiących własność innych podmiotów na tych samych zasadach tj. osób prawnych i fizycznych.
Umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu powinna być dokonana w formie aktu notarialnego (do powstania tej własności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej) i powinna określać:
rodzaj, położenie i powierzchnię lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych,
wielkość udziałów przypadających właścicielom poszczególnych lokali w nieruchomości wspólnej.
Streścić rozdział I Konstytucji.
W rozdziale I Konstytucji, zatytułowanym "Rzeczpospolita" sformułowane są zasady rozstrzygające o kształcie ustrojowym państwa.
Rzeczpospolita ma być demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej, w którym władza zwierzchnia należy do narodu:
Rzeczpospolita zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju,
wprowadza zasady nadrzędności Konstytucji , przestrzegania prawa międzynarodowego, podziału władz , „pluralizmu” politycznego,
zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu,
zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich innych dobrowolnych stowarzyszeń oraz fundacji,
gwarantuje prawa samorządu terytorialnego do sprawowania władzy oraz prawa samorządów zawodowych i gospodarczych,
otacza opieką małżeństwo, rodzinę, macierzyństwo, a także weteranów walk o niepodległość oraz inwalidów wojennych.
Wprowadza ustrój gospodarczy, który ma opierać się na gospodarce rynkowej, a własność ma być chroniona przez prawo,
wprowadza równouprawnienie wyznań i wolność kultu, wskazując jednocześnie na bezstronność świato - poglądową państwa,
określa najbardziej podstawowe zasady działania sił zbrojnych, język urzędowy, symbole państwowe oraz stolicę państwa .
Organy administracji geodezyjnej wg prawa geodezyjnego i kartograficznego.
Zgodnie z ustawą z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (jednolity tekst z 2005r. Dz. U. Nr 240, poz. 2027 z późn. zm.) organami administracji geodezyjnej i kartograficznej są:
centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach geodezji i kartografii jest Główny Geodeta Kraju,
Główny Geodeta Kraju wykonuje swoje zadania przy pomocy Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii,
Wojewoda, wykonuje zadania przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego jako kierownika inspekcji geodezyjnej i kartograficznej, wchodzącej w skład zespolonej administracji rządowej w województwie,
marszałek województwa wykonujący zadania przy pomocy geodety województwa wchodzącego w skład urzędu marszałkowskiego,
starosta wykonujący zadania przy pomocy geodety powiatowego wchodzącego w skład starostwa powiatowego.
Zadania w/w organów wykonywane są jako zadania z zakresu administracji rządowej.
Starosta na wniosek gminy powierza wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), w drodze porozumienia, prowadzenie spraw należących do zakresu jego zadań i kompetencji, w tym wydawanie decyzji administracyjnych.
Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi sprawy powierzone na podstawie ustawy przy pomocy geodety gminnego wchodzącego w skład urzędu gminy.
Rozgraniczanie nieruchomości wg prawa geodezyjnego i kartograficznego.
Sposób rozgraniczania nieruchomości określa ustawa z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (jednolity tekst z 2005r. Dz. U. Nr 240, poz. 2027 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w sprawie rozgraniczania nieruchomości z dnia 14 kwietnia 1999r. (Dz. U. Nr 45, poz. 453)
Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu granic poprzez: określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami graficznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiedniej dokumentacji.
Postępowanie rozgraniczające rozpoczyna się od złożenia wniosku o jego wszczęcie,
wniosek może złożyć każdy z właścicieli nieruchomości sąsiednich jak również każdy ze współwłaścicieli, jeżeli jedna z nieruchomości jest współwłasnością kilku osób. Wniosek mogą złożyć także inne osoby, o ile wykażą swój interes prawny w dokonaniu rozgraniczenia. Organem właściwym do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania rozgraniczającego jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości podlegających rozgraniczeniu.
istnieje również możliwość wszczęcia postępowania z urzędu. Z urzędu wszczyna się postępowanie w ściśle określonych wypadkach np. przy scalaniu gruntów w celu realizacji potrzeb gospodarki narodowej oraz gdy rozgraniczenie jest uzasadnione interesem społecznym lub potrzebami gospodarki narodowej a brak jest wniosku strony.
Postępowanie rozgraniczające przeprowadza upoważniony przez organ administracji geodeta, mający uprawnienia z zakresu drugiego:
geodeta uprawniony rozpoczyna postępowanie od zebrania materiału dowodowego. W tym celu zgłasza prace we właściwym miejscowo ośrodku dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej z prośbą o udostępnienie odpowiednich dokumentów. Analizuje informacje zawarte w dokumentach zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz znajdujące się w księgach wieczystych, a także dokumentację uzyskaną od strony, tj. dołączoną do wniosku o wszczęcie postępowania rozgraniczającego,
geodeta zbiera i ocenia cały materiał dowodowy, a następnie wzywa strony na rozprawę graniczną. O terminie rozprawy granicznej zawiadamia się wszystkie strony przynajmniej na siedem dni przed wyznaczoną datą. Nieusprawiedliwiona nieobecność prawidłowo zawiadomionej strony nie stanowi podstawy do wstrzymania czynności,
w trakcie rozprawy, na miejscu, geodeta okazuje stronom granice, które wynikają z zebranego wcześniej przez niego materiału dowodowego takich jak map, planów i innych dokumentów oraz znaków granicznych na gruncie. Jeżeli w toku rozprawy wyniknie między stronami spór, a z dokumentów nie wynika przebieg granic, geodeta powinien namawiać strony do ugody, przedstawiając możliwości rozstrzygnięcia sporu. Ugoda zawarta przed geodetą ma moc ugody sądowej i dla jej ważności oprócz podpisów stron jest konieczny podpis geodety. Do zawarcia ugody przed geodetą wymagana jest forma szczególna pod rygorem nieważności,
a mianowicie forma protokołu granicznego, sporządzonego przez tego geodetę, który dokonuje czynności ustalenia granicy. W prawidłowo sporządzonym protokole powinny się znaleźć: opis przedmiotu sporu z podaniem granic wskazanych przez strony oraz wynikających z dokumentacji, opis wzajemnych ustępstw, szczegółowy opis granicy uznanej za obowiązującą po podpisaniu ugody oraz informacja o jej mocy. Brak w akcie ugody któregoś z wymienionych elementów może stanowić podstawę do jej kwestionowania, zwłaszcza jeśli nie zawarto w niej opisu ustępstw wzajemnie poczynionych przez strony bądź szczegółowego opisu przebiegu granic, na który strony wyraziły zgodę,
geodeta kończy rozprawę sporządzeniem protokołu, który podpisują wszystkie obecne strony i on sam. Odmowa podpisania protokołu przez jedną ze stron nie wpływa na jego ważność, jednak powinna być w nim wtedy uwidoczniona, ze wskazaniem przyczyn odmowy.
W wyniku przeprowadzenia postępowania rozgraniczającego wójt, burmistrz lub prezydent miasta może na podstawie zebranego przez geodetę materiału dowodowego
wydać decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości,
może też sprawę umorzyć, o ile w toku czynności dojdzie do zawarcia ugody granicznej przed geodetą,
natomiast w wypadku wdania się stron w spór i przy jednoczesnej niemożności doprowadzenia do ugody granicznej oraz przy braku wystarczających materiałów dowodowych może postępowanie rozgraniczające umorzyć z urzędu i przekazać sprawę do rozpatrzenia sądowi rejonowemu.
Każda ze stron, niezadowolona z wydanej przez organ administracji decyzji o rozgraniczeniu, może wystąpić w terminie czternastu dni od daty jej otrzymania o skierowanie sprawy na drogę sądową. Właściwym sądem jest sąd rejonowy, w którego obszarze działania znajduje się przedmiotowa nieruchomość.
Postępowanie przed sądem nie jest kontynuacją postępowania administracyjnego. Sąd rozpoznaje sprawę od samego początku, a w toku postępowania nie bada prawidłowości przebiegu postępowania administracyjnego, nie ustosunkowuje się też do decyzji wydanej przez organ administracji samorządowej. Sąd, prowadząc postępowanie, kieruje się przede wszystkim art. 153 kodeksu cywilnego, który stanowi, że jeżeli granice stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania. Gdyby również takiego stanu nie można było stwierdzić, a postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody między zainteresowanymi, sąd ustali granice z uwzględnieniem wszystkich okoliczności.
Umowa zlecenie wg Kodeksu cywilnego.
Umowa zlecenie określa formę zatrudnienia tzw. „niepracowniczego”. W myśl tej umowy strona przyjmjąca zlecenie czyli zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej na rzecz zleceniodawcy. Celem umowy zlecenia w odróżnieniu od umowy o dzieło nie jest osiągnięcie określonego rezultatu tylko podjęcie czynności zmierzających do jego osiągnięcia zgodnie z najlepszymi umiejętnościami.
Kodeks cywilny nie nakłada konieczności zachowania szczególnej formy zawarcia umowy zlecenia. Odrębnie zostały potraktowane osoby zawodowo trudniące się wykonywaniem czynności objętych umowami zlecenia. Jeśli nie chcą przyjąć zlecenia muszą one niezwłocznie po otrzymaniu propozycji umowy poinformować o tym fakcie zleceniodawcę.
Prawa i obowiązki stron umowy:
prawo do wynagrodzenia: jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie,
zleceniobiorca zobowiązany jest wykonać zlecenie w sposób, w jaki uzna za stosowny natomiast zleceniodawca może mu udzielać wskazówek, które powinien wziąć pod uwagę,
zleceniobiorca powinien wykonać swą czynność samodzielnie ale może powierzyć jej wykonanie osobie trzeciej tylko wtedy gdy wynika to z treści umowy albo gdy jest do tego zmuszony przez ważne okoliczności. W takim przypadku powinien poinformować o tym niezwłocznie zleceniodawcę co powoduje ze w tym momencie staje się odpowiedzialny tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy,
zleceniodawca zobowiązany jest do zwrotu kosztów poniesionych przez zleceniobiorcę w trakcie załatwiania sprawy. Koszty te liczone są wraz z ustawowymi odsetkami i muszą być zapłacone niezależnie od tego czy umowa była płatna. Jeżeli umowa zlecenie była płatna zleceniobiorcy należy się wynagrodzenie po wykonaniu zlecenia lub w terminie zastrzeżonym w umowie. Wysokość wynagrodzenia powinna być określona w umowie jeżeli nie to wynika ono z taryf odgórnie ustalonych dla spraw danego rodzaju,
przyjmujący zlecenie powinien udzielać zleceniodawcy informacje o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia lub wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie,
jeżeli kilka osób dało lub przyjęło zlecenie wspólnie, ich odpowiedzialność względem drugiej strony jest solidarna,
zleceniodawca może wycofać się z umowy w każdym czasie pod warunkiem, że pokryje wszystkie koszty poniesione przez zleceniobiorcę do tego czasu oraz część wynagrodzenia jeżeli umowa była odpłatna,
zleceniobiorca może odstąpić od umowy bez żadnego powodu przez co jest odpowiedzialny za ewentualną szkodę wynikającą z jej zaniechania.
Zakończenie umowy następuje również w formie wygaśnięcia zlecenia do której należy śmierć przyjmującego zlecenie (pełna utrata zdolności do czynności prawnej).
W przypadku śmierci zleceniodawcy lub utraty przez niego zdolności do czynności prawnych umowa zlecenie nie musi ulec wygaśnięciu dlatego takie rzeczy winny być zastrzeżone w umowie. W takim przypadku na zleceniobiorcy ciąży obowiązek prowadzenia sprawy w sposób nie powodujący powstawania szkody do momentu gdy spadkobierca lub przedstawiciel ustawowy zleceniodawcy zadecydują o dalszych losach umowy.
Proszę wymienić i scharakteryzować ograniczone prawa rzeczowe.
W Polsce obowiązuje siedem ograniczonych praw rzeczowych:
- użytkowanie ( w sensie ogólnym oznacza używanie rzeczy i pobieranie z niej pożytków );
- służebność ( ograniczone prawo do cudzej nieruchomości );
- własnościowe, spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego; (Na podstawie całokształtu uregulowań, można powiedzieć, że prawo do własnościowego lokalu mieszkalnego stanowi jedną z prawnych form korzystania z lokali mieszkalnych oraz, że na jego treść składają się dwa podstawowe uprawnienia: prawo do korzystania z przydzielonego członkowi lokalu; prawo do rozporządzania swoim prawem);
- spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego; (Chcąc umożliwić członkom spółdzielni mieszkaniowej i pozostałym mieszkańcom osiedla zaspokojenie codziennych spraw, prawo spółdzielcze przewiduje, że spółdzielnie mieszkaniowe mogą budować także lokale użytkowe i może przydzielać je swoim członkom na prowadzenie określonej działalności gospodarczej [ handlowej, usługowej ] );
- prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej; (Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej występuje tylko w tych spółdzielniach mieszkaniowych, które budują domy jednorodzinne w celu przeniesienia ich własności na członków);
- zastaw ( jest zabezpieczeniem wierzytelności na rzeczy ruchomej lub na prawie majątkowym, jeżeli jest zbywalne.);
- hipoteka ( służy zabezpieczaniu wierzytelności na nieruchomość).
Co to są czynności prawne? Proszę podać ich rodzaje. Na czym polega zdolność do czynności prawnej osoby fizycznej?
Jest to świadome i zgodne z przepisami prawa zachowanie ludzkie zmierzające do wywołania skutków prawnych w postaci ustanowienia zmiany lub zniesienia stosunku cywilno prawnego drogą oświadczenia woli. Rodzaje czynności prawnych: jednostronne i dwustronne ( testament ) ; rozporządzające i zobowiązujące ( służebność, umowa o usługi) ; odpłatne i nieodpłatne (umowa o dzieło, użyczenie darowizna) ; konsensualne i realne.
Zdolność do czynności prawnych - zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych czyli do przyjmowania i składania oświadczeń woli mających na celu powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego, ( samodzielne kształtowanie swojej sytuacji prawnej, nabywanie praw, zobowiązań itp.). Zdolność może być pełna, ograniczona lub brak zdolności. Pełną zdolność posiadają osoby pełnoletnie po 18-tym roku życia lub osoby nieletnie które zawarły związek małżeński. Ograniczona zdolność dotyczy osób od 13-tego do 18-tego roku życia, natomiast brak zdolności osób ubezwłasnowolnionych.
Prawo budowlane mówi o obowiązku starania się o pozwolenie na budowę, ale dopuszcza także samo zgłoszenie robót budowlanych. Czy to są dwie różne sprawy ? Skąd wiadomo, kiedy wystarczy zgłoszenie i na czym to zgłoszenie polega ?
W świetle obecnie obowiązujących przepisów ustawy - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118 z późniejszymi zmianami) roboty budowlane - zgodnie z artykułem 28 stępem 1 można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem artykułów 29-31.
Zarówno pozwolenie na budowę jak i zgłoszenie robót budowlanych dotyczy rozpoczęcia procesu budowlanego. Różnica polega na tym, że pewna cześć prac wymaga uzyskania pozwolenia na budowę a niektóre prace wystarczy zgłosić w odpowiedniej formie. O tym jakie prace należy zgłosić odpowiedniemu organowi mówi artykuł 30 punkt 1 wyżej wymienionej ustawy. Są w nim wyszczególnione roboty podlegające zgłoszeniu.
W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, a także odpowiednie szkice, pozwolenia, uzgodnienia i opinie. Do niektórych rodzajów prac należy ponadto dołączyć projekt zagospodarowania działki wraz z opisem technicznym instalacji, wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia. Zgłoszenie należy złożyć przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu.
Jak się określa granice gruntów z rzekami wg Prawa wodnego ?
W celu rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami publicznymi, z gruntami przyległymi do tych wód, polega na ustaleniu linii brzegowej.
Art. 15. prawa wodnego mówi: linię brzegu dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych stanowi krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody ustalanego przez państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną z okresu co najmniej ostatnich 10 lat.
Linię brzegu rzek ustala w drodze decyzji właściwy wojewoda - dla wód granicznych oraz śródlądowych dróg wodnych,
Jest to postępowanie administracyjne, które wymaga aby wnioskodawca dostarczył projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który musi zawierać:
1) opis uwzględniający oznaczenie wnioskodawcy, ze wskazaniem jego siedziby i adresu, przyjęty sposób ustalenia projektowanej linii brzegu, ustalenie stanu prawnego nieruchomości objętych projektem z oznaczeniem właścicieli wraz ze wskazaniem ich siedziby i adresu oraz stan stosunków wodnych na gruntach przylegających do projektowanej linii brzegu,
2) mapę inwentaryzacji powykonawczej budowli regulacyjnych lub zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej, w skali, w jakiej sporządzony jest projekt regulacji wód śródlądowych, lub w skali 1:5000 albo 1:2000, z wykazaniem:
a) punktów stałych osnowy poziomej nawiązanych do sieci państwowej,
b) granicy stałego porostu traw,
c) krawędzi brzegów, przymulisk, odsypisk i wysp,
d) proponowanej linii brzegu.
Jeżeli krawędź brzegu jest wyraźna, linia brzegu biegnie tą krawędzią. W innym przypadku, gdy krawędź brzegu nie jest wyraźna, linia brzegu biegnie granicą stałego porostu traw, a jeżeli granica stałego porostu traw leży powyżej stanu wody, linią przecięcia się zwierciadła wody przy tym stanie z gruntem przyległym. Jeżeli brzegi wód są uregulowane, linia brzegu biegnie linią łączącą zewnętrzne krawędzie budowli regulacyjnych, a przy plantacjach wikliny na gruntach uzyskanych w wyniku regulacji - granicą plantacji od strony lądu.
Decyzja ustalająca linię brzegu obejmuje swym zakresem odcinek i brzegi cieku naturalnego objęte projektem regulacji.
Decyzja o ustaleniu linii brzegu może być wydana po uzyskaniu przez zakład pozwolenia wodno prawnego na wykonanie nie cierpiących zwłoki budowli regulacyjnych.
W przypadku zmiany linii brzegu decyzja, o której mowa w ust. 2, może być zmieniona w trybie i na zasadach właściwych dla jej wydania.
Jeżeli ustalenie linii brzegu następuje w związku z trwałym zajęciem przez wody płynące lub wody morskie, w sposób naturalny, gruntu nie stanowiącego własności właściciela wody, koszty projektu, o którym mowa w ust. 3, ponosi właściciel wody.
Jakie są różnice między ustawą a rozporządzeniem ?
Ustawa różni się od rozporządzenia między innymi strukturą. Ustawa ma strukturę tekstu opierającą się na artykułach, te zaś dzielą się na paragrafy, dalej na ustępy, punkty i litery. Natomiast rozporządzenie to tekst oparty na paragrafach. W Polsce w określonej przez konstytucję hierarchii powszechnie obowiązujących aktów prawnych ustawa ma rangę wyższą od rozporządzenia. Wszystkie ustawy w Polsce uchwala Sejm (z wyjątkiem ustawy o zmianie konstytucji) a do wydania rozporządzeń powołanych jest wiele organów posiadających odpowiednie upoważnienia. Rozporządzenie musi zmierzać do wykonania ustawy, nie może więc być sprzeczne z ustawą.
Nieruchomość gruntowa a działka ewidencyjna.
Nieruchomość gruntowa tj. grunt, czyli część powierzchni ziemskiej stanowiąca wyodrębnioną całość, oznaczoną granicami, będąca przedmiotem odrębnej własności. Może być zabudowana lub nie, przeznaczenie: rolne, leśne lub nierolne, nieleśne i zawsze stanowi grunt wraz z jej częściami składowymi.
Działka ewidencyjna stanowi ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym i wydzielony za pomocą linii granicznych.
Ewidencja gruntów i księga wieczysta jako urzędowe rejestry.
Ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące następujących przedmiotów:
Gruntów - przez wykazanie ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone.
Budynków - ich położenia, przeznaczenia funkcji użytkowych, ogólnych danych technicznych.
Księgi wieczyste(KW) - jest to specjalny rodzaj rejestru, który przedstawia stan prawny nieruchomości.
Wpisów do księgi wieczystej dokonuje sąd wieczysto-księgowy na podstawie złożonych wniosków, wyjątkowo tylko z urzędu. Przy każdej księdze wieczystej są prowadzone akta, gdzie składa się wszystkie dokumenty, które były podstawą wpisów w księdze. Dane wpisywane do księgi wieczystej dzieli się tradycyjnie według działów, w których są wpisywane. Księga wieczysta składa się z 4 działów (w rzeczywistości z pięciu, bo dział pierwszy dzieli się na dwa), w których wpisuje się:
1.Dział 1:-dział I-O "Oznaczenie nieruchomości" - dane pochodzące z ewidencji gruntów, pozwalające na dokładne oznaczenie nieruchomości, -dział I-Sp "Spis praw związanych z własnością" - ewentualne prawa związane z prawem własności wpisanej nieruchomości, 2.dział II - oznaczenie właściciela (właścicieli), 3.dział III - ograniczone prawa rzeczowe (z wyjątkiem hipotek), prawa osobiste i roszczenia ciążące na nieruchomości, 4.dział IV - hipoteki, z dokładnym określeniem wysokości, waluty, zakresu, rodzaju, pierwszeństwa i ewentualnych innych cech hipoteki.
19. Co to jest decyzja administracyjna i jakie ma elementy (art. 107 k.p.a i inne?).
Decyzja administracyjna jest aktem rozstrzygającym sprawę. Kończy ona więc postępowanie w danej instancji. Decyzja powinna mieć formę pisemną. Decyzja jest to akt stosowania prawa materialnego polegający na ustaleniu (konkretyzacji) wiążących konsekwencji normy prawa administracyjnego w odniesieniu do konkretnego adresu.
Do niezbędnych elementów każdej decyzji należy:
1. oznaczenie organu administracji państwowej lub innych właściwego organu,
2. datę wydania decyzji,
3. oznaczenie strony lub stron, do których decyzja jest skierowana,
4. podstawa prawa decyzji,
5. rozstrzygnięcie sprawy,
6. uzasadnienie faktyczne i prawne,
7. pouczenie o możliwości odwołania, terminach i trybie,
8. podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji.
20. Jakie są rodzaje współwłasności ? Proszę wymienić, podać przykłady i określić różnice podstawowe między nimi.
Współwłasność jest to sytuacja, kiedy ta sama rzecz jest przedmiotem własności kilku osób. Współwłasność zalicza się do szczególnej odmiany prawa własności.
Prawo cywilne wyróżnia następujące rodzaje współwłasności:
1) współwłasność łączną do której zalicza się:
- małżeńską wspólność ustawową,
- wspólność majątku w spółkach osobowych;
2) współwłasność w częściach ułamkowych
3) wspólność spadkową
Różnica między współwłasnością łączną a współwłasnością w częściach ułamkowych polegają na tym, że współwłasność łączna dotyczy majątku i jest stosunkiem prawnym wtórnym wobec stosunku cywilnego pierwotnego (zawarcia małżeństwa lub umowy spółki osobowej) jest łączna i trwa tak długo jak trwa małżeństwo lub spółka. Natomiast współwłasność w częściach ułamkowych istnieje sama dla siebie, dotyczy pewnej rzeczy, której właściciel ma udziały w prawie własności określone ułamkiem całości.
21. Cel prowadzenia ksiąg wieczystych oraz odrębnie ewidencji gruntów i budynków. Kto jest odpowiedzialny za prowadzenie tych rejestrów.
Księgi wieczyste - jest to specjalny rodzaj rejestru, który przedstawia stan prawny nieruchomości, czyli pozwala autorytatywnie ustalić, komu i jakie przysługują prawa do danej nieruchomości. Instytucja ksiąg wieczystych jest wspólna dla rodziny kontynentalnych systemów prawnych, choć oczywiście ustrój ksiąg wieczystych w poszczególnych krajach znacząco się różni.
Księgi wieczyste są prowadzone przez wydziały ksiąg wieczystych w sądach rejonowych według miejsca położenia nieruchomości ("sąd wieczystoksięgowy"). Są prowadzone dla nieruchomości a nie dla właścicieli, to znaczy, że jedna osoba może być wskazana, jako właściciel w kilku księgach wieczystych, natomiast to samo prawo własności winno być wykazane w jednej i tylko w jednej księdze wieczystej. W praktyce zdarza się, że to samo prawo własności bywa wpisane w dwóch lub nawet trzech księgach - sytuację taką należy usunąć w drodze procesu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Najważniejsze zasady prowadzenia ksiąg wieczystych:
jawność formalna - każdy może w obecności pracownika sądu zapoznać się z treścią księgi wieczystej, w związku z czym nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę; zasada nie rozciąga się jednak na akta księgi, które przeglądać może jedynie osoba mająca interes prawny oraz notariusz,
domniemanie zgodności ze stanem prawnym - domniemywa się (tzn. przyjmuje za pewne, jeżeli nie zostanie udowodnione, co innego), że stan prawny ujawniony w księdze wieczystej jest zgodny z rzeczywistością (tzn., że prawa wpisane istnieją, a wykreślone nie istnieją); niezgodność treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym może być usunięta jedynie w drodze odpowiedniego procesu cywilnego,
rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych - w razie niezgodności między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według księgi wieczystej nabył własność lub inne prawo rzeczowe (w pewnym uproszczeniu: kupując nieruchomość od osoby wpisanej w księdze wieczystej jako właściciel stajemy się jej właścicielem, nawet jeśli osoba ta w rzeczywistości właścicielem nie była; jest to wyjątek od zasady, że nikt nie może udzielić więcej praw, niż sam
pierwszeństwo praw wpisanych - ograniczone prawa rzeczowe wpisane do księgi wieczystej mają pierwszeństwo przed takimi prawami niewpisanymi do księgi.
Dane wpisywane do księgi wieczystej dzieli się tradycyjnie według działów, w których są wpisywane. Księga wieczysta składa się z 4 działów (w rzeczywistości z pięciu, bo dział pierwszy dzieli się na dwa), w których wpisuje się:
dział I:
dział I-O "Oznaczenie nieruchomości" - dane pochodzące z ewidencji gruntów, pozwalające na dokładne oznaczenie nieruchomości,
dział I-Sp "Spis praw związanych z własnością" - ewentualne prawa związane z prawem własności wpisanej nieruchomości,
dział II - oznaczenie właściciela (właścicieli) lub użytkownika wieczystego,
dział III - ograniczone prawa rzeczowe (z wyjątkiem hipotek), ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz prawa osobiste i roszczenia ciążące na nieruchomości (z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek),
dział IV - hipoteki, z dokładnym określeniem wysokości, waluty, zakresu, rodzaju, pierwszeństwa i ewentualnych innych cech hipoteki.
Pewne modyfikacje w zakresie wpisów w poszczególnych działach dotyczą ksiąg prowadzonych dla ograniczonych praw rzeczowych. Wpisów do księgi wieczystej dokonuje sąd wieczystoksięgowy w osobie sędziego lub - coraz częściej - referendarza sądowego, na podstawie złożonych wniosków, wyjątkowo tylko z urzędu. Wpis do księgi jest specyficzną formą orzeczenia sądowego i jako taki podlega kontroli instancyjnej: od wpisu oraz oddalenia wniosku o wpis zarówno wnioskodawcy jak i uczestnikom postępowania wieczystoksięgowego służy apelacja (do sądu okręgowego) lub skarga na orzeczenie referendarza (do sądu rejonowego, w którym ten referendarz orzeka).
Przy każdej księdze wieczystej są prowadzone akta, gdzie składa się wszystkie dokumenty i pisma, które były podstawą wpisów w księdze. Akta, jak wyżej wskazano, nie są objęte zasadą pełnej jawności.
Dla nieruchomości, które nie mają założonych ksiąg wieczystych, prowadzi się tzw. zbiory dokumentów. Są to, zgodnie z nazwą, prowadzone dla poszczególnych nieruchomości zbiory dokumentów, z których wynika stan prawny nieruchomości - stan własności i obciążenia. Obecnie nie zakłada się już zbiorów dokumentów, jednak istniejące nadal zachowują znaczenie prawne.
Ewidencja gruntów i budynków, zwana inaczej katastrem nieruchomości, jest drugim obok ksiąg wieczystych zbiorem danych o nieruchomości. Możemy w niej szukać informacji dotyczących położenia, wielkości czy stanu zagospodarowania nieruchomości. Dane zawarte w ewidencji gruntów są podstawą odpowiednich wpisów do księgi wieczystej, a także wymiaru podatków, planowania przestrzennego, gospodarki nieruchomościami i sporządzania danych statystycznych.
Prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym ewidencji gruntów i budynków, gleboznawczej klasyfikacji gruntów i geodezyjnej sieci uzbrojenia terenu, jest zadaniem starosty.
Dlatego jeżeli chcemy sprawdzić dane zawarte w ewidencji gruntów, to musimy udać się do wydziału ewidencji gruntów w starostwie.
Ewidencja gruntów i budynków obejmuje dane dotyczące:
gruntów- ich położenie, granice, powierzchnię, rodzaje użytków i klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów (jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty);
budynków -ich położenie, przeznaczenie, funkcje użytkowe i ogólne dane techniczne;
lokali -ich położenie, funkcję użytkową oraz powierzchnię użytkową.
W ewidencji ujawnia się także:
właściciela
inne osoby fizyczne lub prawne, w których władaniu znajdują się grunty lub budynki albo ich części;
miejsce zamieszkania lub siedzibę właściciela;
wartość nieruchomości.
Ewidencja gruntów i budynków to jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz innych osobach fizycznych i prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami.
Właściciele nieruchomości mają obowiązek zgłaszania właściwemu staroście wszelkich zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania tych zmian.
Niektóre dane musimy zgłaszać osobiście, na przykład zmianę adresu lub wybudowanie domu (załączając dokumentację powykonawczą).
W przypadku zakończenia budowy 30-dniowy termin do zgłoszenia zmian liczy się od dnia następującego po upływie czasu, jaki ma nadzór budowlany na wniesienie ewentualnego sprzeciwu co do możliwości przystąpienia do użytkowania domu.
Natomiast urzędy, sądy i kancelarie notarialne przesyłają staroście odpisy prawomocnych orzeczeń oraz odpisy aktów notarialnych, z których wynikają zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków -w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, orzeczenia lub sporządzenia aktu notarialnego.
Po otrzymaniu takiego dokumentu urzędnicy powinni niezwłocznie nanieść zmiany w ewidencji. Warto jednak samemu sprawdzić, czy zostało to należycie wykonane. Starosta może też zobowiązać właściciela do dostarczenia innych dokumentów niezbędnych do dokonania zmian (na przykład map).
Właściciel, który nie zgłosi w terminie zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków albo nie dostarczy dokumentów niezbędnych do wprowadzenia zmian, może być ukarany grzywną przez sąd grodzki. Ponadto zaniedbanie obowiązku zgłaszania zmian może mieć konsekwencje w zakresie ochrony naszych interesów prawnych.
Na przykład gmina, gdy uchwala plan miejscowy lub ustala warunki zabudowy dla konkretnej nieruchomości, opiera się na danych zawartych w ewidencji gruntów. Jeśli nie zgłosimy zmiany adresu, urząd może nas pominąć w postępowaniu, bo nie będzie mógł ustalić, gdzie kierować korespondencję dotyczącą zagospodarowania naszej nieruchomości lub sąsiedniego gruntu. Trudno będzie nam wówczas udowodnić, że nie z własnej winy nie braliśmy udziału w postępowaniu.
22. Proszę podać zagadnienia, które reguluje ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku - Prawo wodne
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku reguluje:
Zasady ogólne
Zakres regulacji wód
Zarządzanie zasobami wodnymi oraz dokumentacje hydrologiczne
Obszar dorzeczy i regiony wodne
Organy właściwe do zarządzania wodami
Podział wód
Stosowanie oraz wyłączenia od zakresu stosowania ustawy
Prawo własności wód
Własność wód
Wykonywanie praw właścicielskich
Własność wód stojących
Użytkowanie obwodów rybackich
Własność gruntów pokrytych wodami
Grunty stanowiące zasób nieruchomości Skarbu Państwa
Linia brzegu
Wydanie decyzji o ustaleniu linii brzegowej
Rozgraniczenie gruntów pokrytych wodami
Skutki pokrycie gruntów przez wodę podczas powodzi
Trwałe zajęcie gruntu wodami
Wyspy, przymuliska, starorzecza
Użytkowanie gruntów pokrytych wodami'
Pozwolenia wodnoprawne
Wymaganie pozwoleń wodnoprawnych
Pierwszeństwo i skutki uzyskania pozwolenia wodnoprawnego
Wyłączenie wymagalności pozwolenia wodnoprawnego
Zakaz naruszania pozwolenia wodnoprawnego
Odmowa wydania pozwolenia wodnoprawnego
Zakres czasowy pozwolenia wodnoprawnego
Warunki formalne w pozwoleniu wodnoprawnym
Pozwolenie na wspólne korzystanie z wód
Operat wodnoprawny
Skutki naruszenia interesów osób trzecich lub zmiany sposobu użytkowania wód
Następstwo prawne, wygaśnięcie i cofnięcie wydanego pozwolenia wodnoprawnego
Warunki formalne i organ właściwy wydający pozwolenie wodnoprawne
Kataster wodny
Istota katastru wodnego
Zakres terytorialny i organy prowadzące kataster wodny
Przekazywanie danych i dostęp do katastru wodnego
23. Proszę streścić rozdział 6 - Prawa Geodezyjnego i Kartograficznego
Prawo geodezyjne i kartograficzne w rozdziale 6 zajmuje się pojęciem rozgraniczenia. Jest to przepis ustawowy, natomiast wykonawczym jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 roku w sprawie rozgraniczenia nieruchomości.
Rozgraniczenie nieruchomości polega na ustaleniu przebiegu granic nieruchomości poprzez określenie położenia punktów oraz linii granicznych. Następnie wykonuje się stabilizację (utrwalenie) punktów granicznych odpowiednimi znakami, a także sporządzeniem dokumentacji. Rozgraniczeniu podlegają wszystkie granice nieruchomości lub tylko sporne.
Podmiotem odpowiedzialnym za rozgraniczenie nieruchomości jest wójt (lub odpowiednio burmistrz, prezydent miasta), a w szczególnych wypadkach są to sądy.
Postępowanie rozgraniczeniowe można przeprowadzić na wniosek strony lub z urzędu.
Z urzędu rozgraniczenie przeprowadza się przy scalaniu gruntów oraz na potrzeby gospodarki narodowej lub też interesu społecznego, a brak jest wniosku strony.
Przy postępowaniu scaleniowym nie potrzeba wydawać decyzji o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego nieruchomości. Na takie postanowienie nie służy też zażalenie.
Podmiot odpowiedzialny do wykonania rozgraniczenia upoważnia geodetę uprawnionego do wykonania postępowania.
Aby ustalić przebieg granicy zwraca się uwagę na mapy, istniejące punkty graniczne, dotychczasowe dokumenty, a także punkty osnowy poziomej.
Jeśli z tych danych założenia są sprzeczne, niewystarczające lub wcale ich nie posiadamy, przebieg granicy ustala się według zgodnego wskazania granicy przez strony. Może być także oświadczenie tylko jednej strony, pod warunkiem, że druga nie neguje przebiegu granicy.
Kiedy jednak dochodzi do sporu między stronami, co do przebiegu granicy, geodeta uprawniony ma na celu doprowadzenie stron do zawarcia ugody. Taka ugoda, spisana przed geodetą posiada moc ugody sądowej.
Do spotkania na gruncie dochodzi po uprzednim wezwaniu stron na grunt. Wezwanie do stawienia się na gruncie strony muszą otrzymać nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem. Doręcza się je za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
Wezwanie zawiera informację, iż nieusprawiedliwione niestawiennictwo nie wstrzymuje czynności geodety. Jeżeli któraś ze stron usprawiedliwi swoją nieobecność geodeta zawiesza postępowanie do czasu, aż strona wyznaczy swojego pełnomocnika lub „zniknie” powód nieobecności. Nie może być to jednak dłużej niż jeden miesiąc.
Geodeta uprawniony sporządza protokół graniczny lub też akt ugody z czynności ustalenia przebiegu granic.
Następnie wójt (lub organ odpowiadający) ocenia wykonanie pracy przez geodetę. Sprawdza dokładność oraz zgodność z istniejącymi dokumentami. Następnie operat rozgraniczeniowy musi zostać przyjęty do państwowego ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.
Po tych wszystkich czynnościach, jeśli przebieg granicy ustalono według dokumentów istniejących lub zgodnego oświadczenia stron, organ odpowiedzialny za rozgraniczenie wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości. Od tej decyzji przysługuje odwołanie w terminie 14 dni od momentu otrzymania decyzji w sprawie.
Jeżeli natomiast nie dojdzie do ugody w terenie, co do przebiegu linii granicznych nie można wydać decyzji. W takim wypadku geodeta tymczasowo stabilizuje i utrwala punkty graniczne na podstawie dokumentów, oświadczeń stron oraz widocznego ostatniego stanu spokojnego posiadania. Ze swojej pracy wykonuje szkic graniczny, sporządza opinie i dokumentacje przekazuje odpowiedzialnemu organowi (wójt, burmistrz, prezydent miasta). Następnie wójt przekazuje sprawę do sądu po uprzednim umorzeniu postępowania administracyjnego.
W sądzie sprawy o rozgraniczenie nieruchomości rozpatrywane są w trybach nieprocesowych.
Tereny, na których dokonuje się scalenia, w sprawach spornych, co do przebiegu granicy opiniuje organ, który prowadzi to postępowanie według przepisów o rozgraniczeniu nieruchomości. W ramach tego też postępowania rozpatruje się sprawy o rozgraniczeniu nieruchomości prowadzone przed organami organizacji państwowej. Decyzja scaleniowa zastępuje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości.
Sąd, który wydaje decyzje o własności, o wydanie własności lub części nieruchomości może również przeprowadzać rozgraniczenie, jeśli dana sprawa wymaga ustalenia granic. W takim przypadku w orzeczeniu wydaje również decyzję rozstrzygającą o rozgraniczeniu nieruchomości.
Po decyzji sądu, wykonanie jego orzeczeń odbywa się przy udziale geodety.
Prawomocne orzeczenia i ostateczne decyzje, które ustalają przebieg granicy organy wydające (urząd bądź sąd) w ciągu 30 dni przesyłają do sądów rejonowych odpowiedzialnych za prowadzenie ksiąg wieczystych oraz właściwych starostów, aby ujawnić je w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów.
Znaki graniczne podlegają ochronie. Odpowiedzialność ponoszą właściciele, bądź inne osoby, które władają gruntem.
Znaki zniszczone, uszkodzone lub też przesunięte można wznowić nie przeprowadzając postępowania rozgraniczeniowego. Muszą jednak istnieć dokumenty, które pozwalają określić pierwotne położenie punktu. Jeśli któraś ze stron neguje położenie punktu, może prosić sąd o rozstrzygnięcie sprawy. Wznowienie punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów wykonuje geodeta uprawniony przy obecności zawiadomionych, tak samo jak przy rozgraniczeniu, stron.
Z przeprowadzonych czynności geodeta spisuje protokół.
24. Wszystko o nieruchomości gruntowej
Nieruchomość gruntowa (grunt) to część powierzchni ziemi, która stanowi odrębny przedmiot własności (art. 46 kodeksu cywilnego). Grunt jest rodzajem nieruchomości i zarazem rzeczą w rozumieniu kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 48 kodeksu cywilnego, budynki, części budynków i inne urządzenia trwale związane z gruntem oraz zasiane lub zasadzone na nim rośliny są częściami składowymi gruntu, chyba że stosuje się do nich przepisy o nieruchomościach budynków lub odrębnej własności lokali..
Kodeks cywilny wyróżnia:
Grunty rolne, tj. grunty wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w zakresie produkcji roślinnej (w tym sadowniczej i ogrodniczej) oraz zwierzęcej (w tym rybnej);
grunty nierolnicze, tj. grunty, które nie są gruntami rolnymi.
Przyjmuje się, że za nieruchomość gruntową można uznać tylko taką część powierzchni ziemi, która stanowi wyodrębnioną całość. Prawnego wyodrębnienia nieruchomości gruntowej dokonuje się przez wytyczenie jej granic i założenie dla niej księgi wieczystej. Jeśli granice nieruchomości gruntowej są sporne, ich przebieg ustala się dokonując rozgraniczenia.
Szczególnym rodzajem nieruchomości gruntowej jest nieruchomość rolna. Kodeks cywilny definiuje pojęcie "nieruchomości rolnej", ale w tym przypadku mamy do czynienia z sposobem użytkowania nieruchomości a nie jej rodzajem. Innymi słowy to nie rodzaj nieruchomości decyduję o zakwalifikowaniu jej do nieruchomości rolnej ale sposób jej użytkowania - "które są lub mogą być wykorzystane do prowadzenia działalności rolnej......". W polskim prawie istnieje kilka definicji nieruchomości rolnych. Najszerzej wykorzystywana jest definicja zawarta w ustawie "O podatku rolnym". Również i pojęcie gospodarstwa rolnego jest definiowane w kodeksie cywilnym i w ustawie po podatku rolnym w sposób różny. Nieruchomość jako taka jest pojęciem szerokim i trudnym do zdefiniowania, stąd takie rozbieżności. Ponieważ w owych aktach definicję określają pewne kryteria które muszą być spełnione by mówić o takim lub innym rodzaju nieruchomości i owe kryteria nieco się zmieniają w zależności od tego do czego służy dana definicja. W polskim ustawodawstwie istnieję pojęcie nieruchomości budynkowej. Dotyczy ono pewnego stanu prawnego (a właściwie tytułu prawnego do gruntu), mianowicie prawa użytkowania wieczystego - prawo to jest prawem celowym, terminowym i odpłatnym i nie znajduję ono swego odpowiednika w ustawodawstwie krajów unii. Prawo użytkowania wieczystego dotyczy jedynie gruntu który jest przedmiotem własności jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa. Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami nieruchomość zostaje oddana w użytkowanie wieczyste z jednoczesnym obowiązkiem wykupienia przez użytkownika wieczystego znajdujących się na tym gruncie budynków i urządzeń. Stąd owa nieruchomość budynkowa - ponieważ w przypadku nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczystej mamy do czynienia z następującym stanem prawnym - grunt jest w użytkowaniu wieczystym natomiast budynki i urządzenia będące jego częścią składową stanowią własność użytkownika wieczystego ponieważ musi on je wykupić w związku z objęciem gruntu w użytkowanie wieczyste. Mimo odrębnej własności gruntu i budynku to nieruchomość posiada jedną księgę wieczystą a jedynie w dziale drugim tej księgi zamieszcza się informację że wpisy dotyczą użytkowania wieczystego. Prawo to zostało wprowadzone pod koniec lat sześćdziesiątych w celu zwiększenia dynamiki rozwoju rynku nieruchomości mieszkalnych (zwiększenia podaży lokali mieszkalnych) głównie wielorodzinnych - czyli mówiąc potocznie zwiększenia ilości budowanych bloków mieszkalnych. Podstawowe kwestię prawne użytkowania wieczystego reguluje kodeks cywilny oraz ustawa o gospodarce nieruchomościami. Odrębna własność budynków jest prawem związanym z prawem użytkowania wieczystego i nie może trwać po wygaśnięciu tego prawa.
25. Inspektorzy nadzoru geodezyjnego według Prawa Geodezyjnego i Kartograficznego
Państwową Służbę Geodezyjną i Kartograficzną stanowią, na szczeblu organów nadzoru - Główny Geodeta Kraju oraz wojewoda, a na szczeblu administracyjnym marszałek województwa i starosta.
Główny Geodeta Kraju jest najważniejszym organem administracji rządowej odpowiadającym za sprawy geodezji i kartografii. Nadzór nad nim ma minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej (zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 2001 roku o zmianie ustawy o organizacji trybie pracy art. 44), na którego wniosek Prezes Rady Ministrów powołuje i odwołuje Głównego Geodetę Kraju.
Wykonuje on zadania z pomocą Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, a organizację tego urzędu określa statut nadany w drodze rozporządzenia przez Prezesa Rady Ministrów. Szczegółowe zadania i wewnętrzną organizację określa sam Główny Geodeta Kraju w regulaminie.
Główny Geodeta Kraju kontroluje realizację polityki państwa w zakresie geodezji i kartografii. Sprawuje nadzór nad pracą i działaniami wojewódzkich inspektorów geodezyjnych i kartograficznych. Jego zadaniem jest prowadzenie centralnego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz dysponowanie środkami Centralnego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym. Główny Geodeta kraju jest odpowiedzialny za założenie podstawowej osnowy geodezyjnej, grawimetrycznej i magnetycznej, przygotowania techniczno - organizacyjnego i tworzenie katastru. Prowadzi również rejestr granic i powierzchni poszczególnych województw i państwa Rzeczypospolitej Polskiej. Współpracuje przy zakładaniu i prowadzeniu systemów informacji geograficznej oraz informacji o terenie w znaczeniu ogólnopaństwowym. Jego kompetencje to również współpraca z wyspecjalizowanymi organizacjami w zakresie geodezji na szczeblu międzynarodowym, regionalnym i organizacjami innych krajów. Powinien zachęcać do wykonywania prac naukowych i badawczych, zachęcać do rozwoju i zastosowania metod informatycznych, fotogrametrycznych i satelitarnych na poziomie geodezji i kartografii oraz systemu informacji o terenie. Jednym z zadań jest również wydawanie uprawnień geodezyjnych i kartograficznych, prowadzenie rejestrów osób uprawnionych oraz współpraca z organizacjami zawodowymi zrzeszającymi geodetów i kartografów. Główny Geodeta Kraju zajmuje się ochroną informacji niejawnych w działaniach geodezji i kartografii. Współpracuje z innymi organami administracji przy tworzeniu map topograficznych, tematycznych, fotogrametrycznych, opracowań i zdjęć kraju. Uzgadnia również przebieg projektowanych sieci uzbrojenia terenu, zajmuje się nazewnictwem geograficznym i prowadzi państwowy rejestr nazw geograficznych.
Z Głównym Geodetą Kraju współpracuje Państwowa Rada Geodezyjna i Kartograficzna oraz Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Wojewoda wykonuje swoje zadania z pomocą wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, który pełni funkcję kierownika inspekcji geodezyjnej i kartograficznej, która stanowi skład administracji rządowej województwa.
Głównymi zadaniami wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego jest kontrola przestrzegania i stosowania przepisów ustawy. Sprawdza on zgodność wykonywania prac geodezyjno - kartograficznych przez geodetów oraz posiadanie przez nich uprawnień zawodowych do wykonywania tych prac. Zajmuje się również kontrolą działań administracji geodezyjnej kartograficznej. W zakresie nadzoru geodezyjnego i kartograficznego współpracuje z Głównym Geodetą Kraju, a także z organami kontroli państwowej. Do kompetencji wojewódzkiego inspektora geodezji i kartografii należy prowadzenie rejestru granic wraz z powierzchniami jednostek podziału terytorialnego na szczeblu województwa. Jego zadaniem jest ewidencja lokalnych systemów informacji o terenie oraz przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a w szczególności bazy z danymi ewidencji gruntów i budynków.
Marszałek województwa wykonuje zadania przy pomocy geodety wojewódzkiego, który wchodzi w skład urzędu marszałkowskiego.
Zadaniem marszałka województwa jest prowadzenie wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz dysponowanie środkami wojewódzkiego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym. Zleca on także wykonanie i udostępnia mapy topograficzne oraz tematyczne dla terenów danych województw. Prowadzi wojewódzkie bazy danych wchodzące w skład krajowego systemu informacji o terenie. Koordynuje, programuje i analizuje prace urządzeniowo - rolne. Monituje zmiany sposobu użytkowania gruntu oraz ich bonitację.
Starosta wykonuje swoje zadania za pomocą geodety powiatowego, który stanowi skład starostwa powiatowego.
Starosta na wniosek, w drodze porozumienia, zezwala wójtowi (lub odpowiednio - burmistrzowi, prezydentowi miasta) na prowadzenie spraw i wydawanie decyzji administracyjnych leżących w zakresie jego kompetencji. Natomiast wójt (lub organ odpowiadający) działa przy pomocy geodety gminnego, który wchodzi w skład urzędu gminy.
Głównym zadaniem starosty jest prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, ewidencji gruntów i budynków, gleboznawczej klasyfikacji gruntów oraz geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu. Dysponuje środkami wojewódzkiego Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym. Starosta odpowiedzialny jest za prowadzenie powiatowych baz danych, które stanowią skład krajowego systemu informacji o terenie. Do jego kompetencji zalicza się ochrona znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych, jak również zakładanie osnów szczegółowych. Odpowiada także za założenie i aktualizację map zasadniczych, kontrolę umiejscowienia projektowanych sieci uzbrojenia terenu. Starosta zajmuje się opracowywaniem map i tabel oraz powszechną taksacją dotyczącą nieruchomości.
26. Omówić współwłasność łączną, czyli małżeńską i w spółkach osobowych
Współwłasność łączna może powstać tylko z określonych stosunków prawnych na podstawie przepisów regulujących te stosunki. Z istoty współwłasności łącznej wynika jej bezudziałowy charakter i dlatego współwłaściciel nie może rozporządzać swoim prawem dopóty, dopóki trwa współwłasność łączna.
W odróżnieniu od współwłasności w częściach ułamkowych, współwłasność łączna nie jest samoistnym stosunkiem prawnym, zawsze bowiem jest nierozerwalnie związana ze szczególnym podstawowym stosunkiem prawnym o charakterze osobistym, bez którego nie może ani powstać ani istnieć. Takim stosunkiem może być małżeństwo albo stosunek spółki cywilnej, jawnej lub komandytowej.
27. Wymienić organy gminy, powiatu i województwa
Organy województwa:
- wojewoda - Od 1990 wojewoda stał się organem rządowej administracji ogólnej i przedstawicielem rządu na poziomie województwa, sprawującym nadzór na działalnością samorządu gminnego, posiadał zastępcę — wicewojewodę.
Od 1999 jest przedstawicielem Rady Ministrów i organem administracji rządowej w województwie, zwierzchnikiem zespolonych służb, inspekcji i straży oraz organem nadzoru nad wszystkimi jednostkami samorządu terytorialnego. Posiada 2 zastępców. Powoływany i odwoływany przez prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji. W razie przyjęcia dymisji rządu przez Prezydenta RP, wraz sekretarzami i podsekretarzami stanu w ministerstwach oraz wicewojewodami składa dymisję.
- marszałek województwa - przewodniczący zarządu województwa (organ wykonawczy) wybrany spośród członków sejmiku samorządowego. (organ stanowiący) bezwzględną większością głosów. Organizuje pracę zarządu oraz urzędu marszałkowskiego (organ pomocniczy marszałka województwa), którego jest kierownikiem i zwierzchnikiem służbowym; kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Marszałek województwa może również, w sytuacjach szczególnych, związanych z bezpośrednim zagrożeniem interesu publicznego, podjąć decyzje należące do kompetencji zarządu województwa. Wymaga to przedstawienia do zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu zarządu. Urząd marszałka województwa został utworzony na mocy ustawy z 18 sierpnia 1998, w ramach reformy samorządu terytorialnego.
- sejmik województwa - jest organem stanowiącym i kontrolnym samorządu województwa, który tworzą radni, wybierani w wyborach bezpośrednich. Jego kadencja trwa cztery lata, licząc od dnia wyborów. Sejmik jest przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój cywilizacyjny w skali regionu, a więc za politykę regionalną. Sejmik województwa wybiera ze swojego grona przewodniczącego i wiceprzewodniczących, którzy nie mogą wchodzić w skład zarządu województwa, a więc w skład organu wykonawczego. Przewodniczący sejmiku województwa organizuje pracę tego sejmiku i prowadzi jego obrady. Może on powierzyć wykonywanie tych czynności jednemu z wiceprzewodniczących sejmiku. Przewodniczący sejmiku nie ma uprawnień do reprezentowania województw na zewnątrz. Pełniona przez niego oraz przez wiceprzewodniczących funkcja ma charakter społeczny.
Kompetencje sejmiku:
Sejmik stanowi akty prawa miejscowego, w tym statut województwa (jest on uchwalany po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów), zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim, a także zasady i tryb korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
Sejmik uchwala strategię rozwoju województwa oraz wieloletnie programy wojewódzkie. Do wyłącznej właściwości sejmiku należy również uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego.
Sejmik uchwala także programy wojewódzkie służące realizacji ponad lokalnych i regionalnych celów publicznych.
Do wyłącznej właściwości sejmiku należy podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej, podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu województwa.
Sejmik uchwala również budżet województwa i określa zasady udzielania dotacji z budżetu województwa.
Rozpatruje sprawozdania z wykonania budżetu, sprawozdania finansowe województwa oraz sprawozdania z wykonania wieloletnich programów województwa.
Podejmuje uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu.
Sejmik wybiera ponadto i odwołuje zarząd województwa, rozpatruje sprawozdania z jego działalności oraz powołuje i odwołuje, na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa.
- zarząd województwa - jest organem wykonawczym samorządu województwa. W jego skład, liczący 5 osób, wchodzi marszałek województwa (jako przewodniczący), wiceprzewodniczący i członkowie. W pracach zarządu uczestniczy także, z głosem doradczym, skarbnik województwa. Członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z członkostwem w organach gminy i powiatu, a także z zatrudnieniem w administracji rządowej oraz mandatem posła lub senatora.
Marszałek województwa jest wybierany przez sejmik bezwzględną większością głosów. Następnie sejmik wybiera wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu wyłącznie na wniosek marszałka zwykła większością głosów w głosowaniu tajnym Marszałek kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa.
Zarząd jest organem kolegialnym, uchwały podejmuje zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu zarządu w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy ustawy przewidują głosowanie tajne. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos marszałka województwa. Skarbnik województwa uczestniczy w pracach zarządu i ma jedynie głos doradczy. Szczegółowe zasady i tryb działania zarządu określa statut województwa.
Zarząd województwa jest uprawniony do wykonywania tych zadań samorządu województwa, które nie zostały zastrzeżone na rzecz sejmiku województwa i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.
Do kompetencji zarządu wymienionych w przepisach ustawy o samorządzie województwa należą:
wykonywanie uchwał sejmiku województwa,
gospodarowanie mieniem województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez województwo,
przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa,
przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie,
organizowanie współpracy ze strukturami samorządów regionalnych, także w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi,
kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników,
uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego (organu pomocniczego marszałka województwa),
odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie budżetu.
Organy powiatu:
- prezydent miasta - w Polsce organ władzy wykonawczej gminy wybierany w wyborach bezpośrednich, odpowiednik burmistrza (wójta). W miastach na prawach powiatu pełni ponadto funkcję starosty. Sprawuje władzę w mieście liczącym ponad 50 tysięcy mieszkańców oraz w mieście będącym siedzibą wojewódzkiej rady narodowej, podległy właściwemu wojewodzie, prezydenci województw miejskich mają uprawnienia wojewodów.
- starosta powiatowy - wybierany przez radę powiatu, kieruje powiatem, reprezentuje go na zewnątrz, jest przewodniczącym zarządu powiatu oraz zwierzchnikiem:
Sekretarza powiatu, który jako zastępca (powoływany przez radę powiatu) wykonuje wszelkie kompetencje przynależne staroście z zakresu administracji - kieruje Starostwem Powiatowym.
Skarbnika powiatu, który jako zastępca - główny księgowy budżetu (powoływany przez radę powiatu) wykonuje wszelkie kompetencje przynależne staroście z zakresu finansów
kierowników jednostek organizacyjnych powiatu
powiatowych służb, inspekcji i straży
służbowy pracowników starostwa
Kompetencje:
podejmowanie decyzji w zakresie
edukacji publicznej (szkoły ponadgimnazjalne i specjalne)
ochrony zdrowia (szpitale rejonowe, powiatowe)
transportu na terenie powiatu (współfinansowanie lokalnych linii autobusowych, np. miejskich przedsiębiorstw komunikacji w miastach na prawach powiatu)
opieka nad drogami publicznymi powiatowymi
geodezji
gospodarki nieruchomościami
ochrony środowiska
porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli
przeciwdziałania bezrobocia
obronności
pomocy społecznej
wydawania zezwoleń na podejmowanie pracy przez cudzoziemców
zwalczania klęsk żywiołowych oraz organizowania pomocy na szczeblu powiatowym
rejestracji pojazdów oraz wydawanie praw jazdy
- rada powiatu - to organ stanowiący i kontrolny samorządu powiatowego. Jego członkowie (radni) wybierani są w wyborach bezpośrednich w systemie wyborów proporcjonalnych.
W skład rady powiatu wchodzą radni w liczbie 15 w powiatach liczących do 40.000 mieszkańców oraz po dwóch na każde kolejne rozpoczęte 20.000 mieszkańców, ale nie więcej niż 29 radnych (art.9 ustawy o samorządzie powiatowym).
Zakres działania rady to:
stanowienie prawa miejscowego
wybór i odwołanie zarządu
powołanie i odwołanie na wniosek starosty sekretarza powiatu i skarbnika powiatu
uchwalenie budżetu
stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu, w tym działalności finansowej
rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały o udzielaniu bądź nieudzielaniu absolutorium dla zarządu z tego tytułu
Wybory do rady powiatu:
radni wybierani w wyborach bezpośrednich
w powiatach do 40000 mieszkańców wybieranych jest 15 radnych, oraz po dwóch na każde następne rozpoczęte 20000 mieszkańców jednak nie więcej niż 29 radnych.
bierne prawo wyborcze przysługuje osobie mającej prawo wybierania do danej rady
czynne prawo wyborcze przysługuje każdemu 18-letniemu obywatelowi, który na stałe zamieszkuje na terenie danej gminy i jest wpisany w danej gminie do stałego rejestru wyborców.
Prawa wybierania nie mają osoby:
pozbawione praw publicznych pełnomocnym orzeczeniem sądu
pozbawione praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu
ubezwłasnowolnione pełnomocnym orzeczeniem sądu
- zarząd powiatu - organ wykonawczy powiatu. W jego skład wchodzą starosta, jako przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Zarząd wybierany jest przez radę powiatu. Liczy od 3 do 5 osób.
Organy gminy:
- prezydent miasta - w Polsce organ władzy wykonawczej gminy wybierany w wyborach bezpośrednich, odpowiednik burmistrza (wójta). W miastach na prawach powiatu pełni ponadto funkcję starosty. Sprawuje władzę w mieście liczącym ponad 50 tysięcy mieszkańców oraz w mieście będącym siedzibą wojewódzkiej rady narodowej, podległy właściwemu wojewodzie, prezydenci województw miejskich mają uprawnienia wojewodów.
- burmistrz - przewodniczący zarządu gminy miejskiej ( w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców przewodniczącym jest prezydent miasta, natomiast na terenach wiejskich jego odpowiednikiem jest wójt).
Burmistrz wybierany jest przez radę gminy w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, może zostać odwołany na skutek nie udzielenia absolutorium zarządowi lub na wniosek ustawowego składu rady większością 2/3 głosów w głosowaniu tajnym. Do obowiązków burmistrza należy: organizowanie prac zarządu, zajmowanie się szeroko rozumianymi problemami gminy, reprezentowanie jej na zewnątrz, wydawanie w trybie przewidzianym w kodeksie postępowania administracyjnego indywidualnych decyzji administracyjnych.
- wójt - jest zwierzchnikiem gminy wiejskiej. Wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Do zadań wójta należy w szczególności:
przygotowywanie projektów uchwał rady gminy
określanie sposobu wykonywania uchwał
gospodarowanie mieniem komunalnym
wykonywanie budżetu
zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych
Kadencja wójta rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy. Mimo to wójta można odwołać poprzez referendum lokalne w trakcie trwania kadencji. Do rozpisanie takiego referendum potrzeby jest wniosek co najmniej 10% wyborców. Referendum jest ważne, gdy frekwencja wyniesie, co najmniej 30%. Wójtem nie może być osoba niebędąca obywatelem Polski. W razie wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji (np. w razie odmowy złożenia ślubowania, złożenia pisemnej rezygnacji, śmierci, odwołania z urzędu) funkcję wójta, do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta, pełni osoba wyznaczona przez premiera.
- zastępca wójta -
podejmuje czynności kierownika urzędu pod nieobecność wójta lub w razie wynikającej z innych przyczyn niemożności pełnienia obowiązków przez wójta.
jest kierownikiem referatu inwestycji, remontów i gospodarki komunalnej.
wykonuje w szczególności zadania związane z przygotowaniem koordynacją i nadzorem nad inwestycjami i remontami gminnymi.
jest odpowiedzialny za realizację w terminie zadań podległych komórek.
jest odpowiedzialny za przygotowanie projektów wniosków o pożyczki lub dotacje dla gminy,
podejmuje działania związane z pozyskiwaniem środków pozabudżetowych na realizację zadań gminy w tym ze źródeł pomocowych Unii Europejskiej.
- rada gminy - organ stanowiący i kontrolny gminy. Jeżeli siedziba rady gminy znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, to rada nosi nazwę rady miejskiej; w gminach miejskich jest to rada miasta. Kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. Na czele rady stoi przewodniczący i wiceprzewodniczący w liczbie od 1 do 3.Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Rada gminy ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot działania oraz skład osobowy.
Do wyłącznej właściwości rady gminy należy:
uchwalanie statutu gminy,
powoływanie i odwoływanie sekretarza oraz skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu,
uchwalanie budżetu gminy oraz przyjmowanie sprawozdań z działalności finansowej gminy i udzielanie absolutorium zarządowi z tego tytułu,
uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
uchwalanie programów gospodarczych,
ustalanie zakresu działania sołectwa i dzielnicy oraz przekazywanie im składników mienia do korzystania,
podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach,
podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących:
nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej,
przyjmowania lub odrzucania spadków i zapisów,
emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu przez wójta,
zaciągania długoterminowych pożyczek,
ustalania maksymalnej wysokości pożyczek krótkoterminowych, zaciąganych przez zarząd w roku budżetowym,
zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez radę gminy,
tworzenia i przystępowania do spółek i spółdzielni oraz rozwiązywania i występowania z nich,
określania zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez wójta,
tworzenia, likwidacji i reorganizacji przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek,
określanie wysokości sumy, do której wójt może samodzielnie zaciągać zobowiązania,
podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań, o których mowa w art.8 ust.2 i 2a
podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z innymi gminami oraz wydzielanie na ten cel odpowiedniego majątku,
podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi i terytorialnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych,
podejmowanie uchwał w sprawach: herbu gminy, nazw ulic i placów publicznych oraz wznoszenia pomników,
nadawanie honorowego obywatelstwa gminy,
podejmowanie uchwał w sprawie zasad dzielenia stypendiów dla uczniów i studentów,
stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy.
W skład rady wchodzą radni w liczbie:
• 15 w gminach do 20.000 mieszkańców,
• 21 w gminach do 50.000 mieszkańców,
• 23 w gminach do 100.000 mieszkańców,
• 25 w gminach do 200.000 mieszkańców,
oraz po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100.000 mieszkańców, nie więcej jednak niż 45 radnych.
Status rady gminy reguluje ustawa z dnia 8 marca 1990 samorządzie gminnym (Dz. U. 1990 Nr 16 poz. 95)
- przewodniczący rady
- komisja rady gminy
- wydziały rady gminy
Streścić prawo pierwokupu z ustawy o gospodarce nieruchomościami
Gmina posiada prawo pierwokupu, gdy sprzedaje się niezabudowane nieruchomości nabyte uprzednio przez sprzedawcę od Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Prawo to dotyczy również kupna praw użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej, niezależnie od formy nabycia prawa przez zbywającego. Gmina ma także pierwszeństwo przy kupnie nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne lub nieruchomości, dla której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Prawo pierwokupu dotyczy również nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa użytkowania wieczystego takiej nieruchomości. Przepis ten nie ma zastosowania dla nieruchomości, które przeznaczone są w miejscowym planie zagospodarowania na cele rolne lub leśne. Gdy brak takich planów nieobowiązują dla nieruchomości użytkowanych na cele rolne lub leśne.
Prawo pierwokupu nie przysługuje gminie jeśli sprzedawana nieruchomość lub prawo do jej użytkowania kupuje osoba bliska sprzedającemu lub następuje to między osobami prawnymi tego samego kościoła lub związku wyznaniowego. Nie można go wykonać także, kiedy prawo własności lub użytkowania ustanowione zostało jako zamiana własności nieruchomości lub odszkodowanie czy rekompensata za utratę własności nieruchomości. Prawo pierwokupu nie przysługuje kiedy sprzedaż nieruchomości następuje na cele budowy dróg krajowych.
Prawo pierwokupu wykonywane jest przez wójta, burmistrza lub prezydentów miast
Sprzedaż wcześniej omówionych nieruchomości oraz praw użytkowania wieczystego następuje gdy wójt (lub organ odpowiadający) nie wykona prawa pierwokupu.
Prawo to może zostać wykonane w ciągu miesiąca od dnia otrzymania zaświadczenia o treści umowy sprzedaży przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Do zawiadomienie organu administracji zobowiązany jest notariusz sporządzający umowę. Wójt (lub odpowiadający organ) wykonuje prawo pierwokupu poprzez złożenie oświadczenia w terminie aktu notarialnego, sporządzonego u notariusza.
W chwili złożenia takiego oświadczenia nieruchomość staje się własnością gminy, prawo użytkowania wieczystego wygasa, jeżeli wykonanie prawa pierwokupu dotyczyło sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej stanowiącej własność gminy.
Gmina uzyskuje prawo użytkowania wieczystego, gdy wykonanie prawa pierwokupu dotyczyło sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Skarbu Państwa, województwa lub powiatu.
Cena za kupno ustalona jest pomiędzy stronami w umowie sprzedaży.
Omówić użytkowanie (ograniczone prawo rzeczowe)
Użytkowanie jest jednym z ograniczonych praw rzeczowych. Jest ono niezbywalne, a wygasa w ciągu dziesięciu lat, jeśli nie jest wykonywane.
Użytkowanie polega na obciążeniu danej rzeczy prawem do używania i pobierania z niej wszelkich pożytków.
Użytkować można daną rzecz jedynie zgodnie z prawem i wymaganiami prawidłowej gospodarki.
Jeżeli użytkownik produkuje pożytki może zastępować dane środki produkcji innymi, pod warunkiem zachowania prawidłowości gospodarki. Zastępowane w ten sposób środki stają się własnością wyłącznie użytkownika. Natomiast, jeśli użytkownik nabywa zespół środków do produkcji z zastrzeżeniem zwrotu według oszacowania staje się ich właścicielem w chwili, kiedy zostały one mu dane. Kiedy użytkowanie dobiega końca i niezastrzeżone zostało inaczej, musi zwrócić taki sam zespół środków, bądź takiej samej wartości.
Pomiędzy właścicielem a użytkownikiem istnieje zasada, iż wszystkie obciążenia użytkownik powinien pokrywać z pożytków płynących z rzeczy. Właściciel rzeczy nie musi ponosić kosztów w stosunku do użytkowanej rzeczy, a jeśli już poczynił na nią nakłady może ubiegać się o ich zwrot od użytkownika.
Użytkownik jest zobowiązany do wykonywania napraw i konserwacji związanych ze zwykłym wykorzystywaniem rzeczy. Jeżeli rzeczy wymaga większych nakładów naprawczych, które wybiegają poza zakres umowy użytkowania, użytkownik musi natychmiast powiadomić właściciela i zezwolić mu na naprawy. Jeśli jednak sam poniesie nakłady na ten cel, choć nie był do nich zobowiązany, może ubiegać się o zwrot kosztów.
W sytuacji, kiedy osoba trzecia rości sobie prawa do rzeczy użytkowanej, użytkownik zobowiązany do powiadomienia właściciela.
W chwili, gdy wygasa użytkowanie użytkownik zobowiązany jest do zwrotu rzeczy właścicielowi w stanie takim, który wynika z przepisów o wykonaniu użytkowania.
Wszystkie roszczenia właściciela o naprawy szkód, zwroty nakładów na rzecz, a także roszczeń użytkownika wobec właściciela ulegają przedawnieniu po roku od dnia zwrotu rzeczy.
Jeśli przedmiotem użytkowania stają się pieniądze lub rzeczy określone tylko gatunkiem, użytkownik zostaje ich właścicielem w chwili wejścia w ich posiadanie. Przy wygaśnięciu użytkowania musi je zwrócić zgodnie z przepisami o zwrocie pożyczki. Jest to tak zwane użytkowanie nieprawidłowe.
Według kodeksu cywilnego użytkować można także prawa. Podlegają one przepisom o użytkowaniu rzeczy.
Przepisy o zasiedzeniu rzeczy według kodeksu cywilnego
Zasiedzenie reguluje kodeks cywilny w rozdziale II.
Osoba, która posiada nieruchomość, ale nie jest jej właścicielem, nabywa ją, jeśli użytkuje ją nieprzerwanie minimum od dwudziestu lat, jako samoistny posiadacz.
Jeśli uzyskał posiadanie w złej wierze, może nabyć własność do nieruchomości dopiero po upływie trzydziestu lat.
Biorąc pod uwagę osobę małoletnią, co, do której biegnie sprawa zasiedzenia, zasiedzenie nie może zakończyć się wcześniej niż po dwóch latach od daty uzyskania wieku pełnoletności właściciela.
Osoba posiadająca rzecz ruchomą, a nieposiadającą do niej praw własności nabywa je po trzech latach nieprzerwanego posiadania samoistnego rzeczy. Inne przepisy obowiązują przy posiadaniu w zlej wierze.
W postępowaniu o zasiedzenie stosuje się przepisy o przedawnieniu roszczeń.
Jeżeli w trakcie sprawy o zasiedzenie następuje przeniesienie posiadania praw do rzeczy, nowy posiadacz ma prawo doliczyć do swojego posiadania czas posiadania przez poprzednika. Natomiast, jeśli poprzedni użytkownik posiadał nieruchomość w złej wierze taki przepis nie obowiązuje, chyba, że łącznie z czasem poprzednika posiadanie wynosi lat trzydzieści.
1. Proszę określić na dowolnym przykładzie elementy stosunku prawnego
Stosunek prawny jest to stosunek społeczny regulowany normami prawa. W każdym stosunku prawnym można wyróżnić pięć podstawowych elementów:
-podmiot prawa; podmiot obowiązku; prawo podmiotowe; obowiązek odpowiadający prawu podmiotowemu; przedmiot stosunku prawnego
Przykład: Umowa o użyczeniu samochodu, podmiot prawa-właściciel pojazdu, podmiot obowiązku- pożyczający, prawo podmiotowe - właściciel może żądać oddania samochodu, przedmiot stosunku prawnego - samochód.
2. Czym charakteryzuje się kodeks prawa? Czym różni się od zwykłej ustawy? Jakie są kodeksy w Polsce.
Kodeks prawa jest to akt normatywny, mający starannie opracowany układ systematyczny i regulujący w formie ustawy trzon określonej gałęzi prawa. Charakteryzuje się usystematyzowaniem przepisów prawnych, regulujących w sposób podstawowy pewna dziedzinę stosunków społecznych.
Ustawa należy do źródeł prawa czyli jest aktem prawnym skierowanym do społeczeństwa przez państwo w celu jego przestrzegania, kodeks zaś jest usystematyzowanym zbiorem przepisów prawnych omawiających określone zdarzenia i zastosowanie prawa do tych zdarzeń.
Rodzaje kodeksów: K. Cywilny, K. Karny, K. Karny Wykonawczy, K. Pracy, K. Postępowania Cywilnego lub Karnego , K. Postępowania Administracyjnego, K. Morski , K. Drogowy.
3. Co to jest rozporządzenie? Kto może je wydać? Wg jakich zasad jest układane rozporządzenie : wg artykułów czy paragrafów?
Rozporządzenie jest to źródło prawa wydawane wyłącznie na podstawie specjalnego upoważnienia , zawartego w odpowiednim artykule ustawy. Upoważnienie takie nazywa się delegacja ustawową .Delegacja ściśle ustala kto może wydać i jaki jest kierunek ,ramy i przedmiot regulacji prawnej rozporządzenia. Prawo do wydania przysługuje ; Prezydentowi RP, Radzie Ministrów , Prezesowi Rady Ministrów i Ministrom .
4. Proszę we właściwej kolejności wymienić źródła prawa wskazane w Konstytucji i omówić ustawę.
Źródło prawa jest to akt prawny , w którym państwo przekazuje swoja wole społeczeństwu , aby prawo było przestrzegane.
Źródła prawa : Konstytucja R.P. ; Ustawy; Ratyfikowane umowy miedzy narodowe; Rozporządzenia; Akty prawa miejscowego.
Ustawa- akt prawny wydawany przez najwyższy organ władzy państwowej Sejm z udziałem Senatu i Prezydenta .Problematyka ustaw obejmuje sprawy własności ,sferę praw i obowiązków obywatelskich, podstawę prawa bytu , organizacji państwa oraz sprawy zarządzania państwem ( dot. ustroju politycznego, społecznego, gospodarczego państwa, organów władzy i administracji państwowej ) Warunkiem wejścia w życie ustaw jest ogłoszenie ich w odpowiednich dziennikach urzędowych.
5. Jakie są różnice pomiędzy ustawą a rozporządzeniem ?
Ustawa - akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym uchwalany przez parlament
Rozporządzenie akt normatywny wydawany na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i celu jej wykonania. Rozporządzenie ma rangę niższą od ustawy i musi zmierzać do wykonania ustaw, nie może być sprzeczne ani też wykraczać poza zakres ustaw.
6. Czym różni się norma prawna od przepisu prawnego ? Z czego składa się rozporządzenie?
Norma prawna jest to reguła postępowania ,skonstruowana na podstawie przepisów prawa wydana lub usankcjonowana przez państwo ( odpowiedni organ Sejm, rząd , prezydent, wojewoda) i zagwarantowana przymusem państwowym. Przepis prawny to część aktu prawnego (np. ustawy, rozporządzenia) wyodrębniona jako artykuł,
zwykle w jednym przepisie wyrażona jest jedna norma prawna, bądź jedna norma wyrażona jest w kilku przepisach
Rozporządzenie składa się z przepisów prawnych dotyczących ustawy na podstawie którego zostało wydane.
7. Co to są czynności prawne? jakie są rodzaje? Na czym polega zdolność do czynności prawnej osoby fizycznej.
Jest to świadome i zgodne z przepisami prawa zachowanie ludzkie zmierzające do wywołania skutków prawnych w postaci ustanowienia zmiany lub zniesienia stosunku cywilno prawnego drogą oświadczenia woli. Rodzaje: jednostronne i dwustronne ( testament) ; rozporządzające i zobowiązujące ( służebność, umowa o usługi) ; odpłatne i nieodpłatne (umowa o dzieło, użyczenie darowizna) ; konsensualne i realne.
Zdol. do czynności prawnych - zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych czyli do przyjmowania i składania oświadczeń woli mających na celu powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego ,( samodzielne kształtowanie swojej sytuacji prawnej nabywanie praw, zobowiązań itp.). Zdolność może być pełna , ograniczona lub brak zdolności . Pełna - osoby pełnoletnie po 18-tym r., lub osoby nieletnie które zawarły związek małżeński. Ograniczona - osoby od 13-tego do 18-tego r. , W ogóle - osoby ubezwłasnowolnione.
8. Co oznacza że gmina jest osobą prawną
Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego posiada osobowość prawną tzn. realizuje zadania publiczne na swoim terenie, posiada wyodrębniony prawnie majątek i odpowiada tym majątkiem za swoje zobowiązania niezależnie od innych samorządowych osób prawnych. Gminy otrzymały osobowość prawna na mocy Konstytucji . Osobowość prawna oparta jest na prawach własności i innych prawach majątkowych
wyodrębnionych z majątku Skarbu Państwa. Czynności prawne dokonują w imieniu gminy powołane do tego celu odpowiednie organy np. samorząd gminy
9. Jakie są organy stanowiące i wykonawcze w gminach i powiatach?
Gmina - stanowiące: referendum gminne, rada gminy. Wykonawcze: wójt burmistrz , prezydent miasta, gminy wiejskie - sołtys
Powiat- stanowiące: rada powiatu , referendum powiatowe. Wykonawcze - zarząd powiatu ( członkowie) , starostwa powiatowe, starosta.
10. Proszę omówić podział prawa na gałęzie.
Prawo państwowe ( konstytucyjne) - reguluje podstawowe zasady i urządzenia ustroju społeczno - politycznego i gospodarczego kraju.
Prawo administracyjne - reguluje stosunki społeczne powstałe na tle działalności administracji samorządowej.
Prawo cywilne - zespół norm prawnych regulujących stosunki majątkowe i niektóre osobiste pomiędzy równorzędnymi w danej sprawie podmiotami prawa.
Prawo rodzinne- reguluje stosunki prawne pomiędzy członkami rodziny
Prawo pracy - reguluje stosunki prawne pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.
Prawo karne - określa jakie czyny są przestępstwami , ustala kary za nie i określa ogólne zasady odpowiedzialności karnej.
Prawo procesowe - reguluje sposób postępowania organów sprawiedliwości
11. Jakie są różnice pomiędzy osobą fizyczną a osobą prawną , jako podmiotami prawa ?
Osoba fizyczna - każdy człowiek posiadający lub nie posiadający zdolności prawnej , zindywidualizowany po przez nazwisko i imię oraz miejsce zamieszkania.
Osoba prawna - wyodrębniona jednostka organizacyjna np. spółka z o.o. , spółdzielnia , przedsiębiorstwo państwowe itp. , która na mocy odpowiednich przepisów posiada zdolność do czynności prawnych ( zawieranie umów, podejmowanie zobowiązań, odpowiadanie za nie itp.)., może to też być szkoła , urzędy państwowe, firmy.
12. Kim jest wobec prawa cywilnego osoba fizyczna i jakie są grupy osób fizycznych?
Wg prawa cywilnego osobą fizyczną jest każdy człowiek posiadający lub nie posiadający zdolności prawnej.
1-sza grupa--osoby nie posiadające zdolności prawnej . Sa to dzieci do lat 13-stu oraz osoby starsze ( ubezwłasnowolnione).
2-ga grupa -- posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych
Są to osoby od 13-tego do 18-tego roku życia oraz osoby starsze częściowo ubezwłasnowolnione.
3-cia grupa -- posiadające pełną zdolność do czynności prawnej. Osoby po 18-tym roku życia.
13. Na czym polega zdolność prawa i zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej?
Zdolność osoby fizycznej do czynności prawnych polega na możliwości samodzielnego dokonywania wszystkich dozwolonych prawem czynności prawnych. Uzyskuje się w chwili ukończenia 18- tego roku życia lub po przez zawarcie związku małżeńskiego.
14. Przedsiębiorstwo jako przedmiot prawa.
Artykuł 55 k.c. Przedsiębiorstwo jest zespołem składników materialnych i nie materialnych ( zbiorem praw i rzeczy) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych. Składniki przedsiębiorstwa :
firma lub nazwa, znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualne , księgi handlowe, nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa w tym produkty i rzeczy, patenty, wzory użytkowe i zdobnicze, zobowiązania , obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa prawa wynikające z najmu i dzierżawy . W ten sposób zdefiniowane przedsiębiorstwo jest przedmiotem prawa szczególnym , bo jest zbiorem składników materialnych , więc nie jest rzeczą ani zbiorem rzeczy i praw
15. Co to jest spółka partnerska ? Kiedy powstaje?
Spółka partnerska jest to spółka osobowa, utworzona przez wspólników , partnerów ( osoby fizyczne) w celu wykonywania wolnego zawodu pod własną firmą. Powstaje po zawarciu umowy w formie aktu notarialnego pomiędzy partnerami i po zarejestrowaniu w Krajowym Rejestrze Sądowym.
16. Skarb Państwa jako osoba prawna, proszę napisać coś więcej.
Skarb Państwa jest podmiotem cywilnoprawnym (w tym majątkowym) praw państwa, z reguły jako osoba prawna reprezentująca państwo jako właściciela majątku państwa. Jest zbiorczą nazwą wszystkich wyodrębnionych organizacyjnie jednostek państwowych nie posiadających osobowości prawnej . Jest sztucznym nie zinstytucjonowanym tworem prawnym , nie posiada własnej siedziby , nie jest powoływany , ani nie może ulec likwidacji, jak pozostałe osoby prawne. Jest synonimem samego Państwa.
Jako osoba prawna w obrocie prawnym jest równoprawna z innymi osobami prawnymi i fizycznymi w przeciwieństwie do uprawnień władczych państwa.
17. Na czym polega pełnomocnictwo ogólne?
Pełnomocnictwo to typ przedstawicielstwa, które polega na umocowaniu dowolnej osoby do dokonywania czynności prawnych . Jest to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy) na mocy którego inna osoba ( pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki prawne bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy . Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności prawnych w zakresie tzw. zwykłego zarządu. Nie jest określony rodzaj tych czynności ale jeśli chcemy wykluczyć jakieś czynności z zakresu pełnomocnictwa ogólnego to należy ja określić. Pełnomocnictwo powinno być zawarte na piśmie. Pełnomocnikiem może być każda osoba fizyczna lub prawna posiadająca pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
18.Prosze omów przedstawicielstwo ustawowe i pełnomocnictwo.
Przedstawicielstwo jest instytucją prawa umożliwiającą zastępstwo przy dokonywaniu czynności prawnych . Przedstawicielstwo może pochodzić z ustawy i wtedy nosi nazwę ustawowe. Ustawa określa kto jest reprezentowany i przez kogo np. przedstawicielami ustawowymi dzieci są rodzice, Lu osób częściowo ubezwłasnowolnionych kurator , a całkowicie ubezwłasnowolnionych opiekun , jeśli nie mogą być rodzice. Przedstawicielem ustawowym może być osoba posiadająca całkowitą zdolność prawną, Pełnomocnictwo p. 17
19.Proszę podać triadę uprawnień właściciela nieruchomości gruntowej i omówić bardziej szczegółowo jakie ma możliwości rozporządzania nieruchomością.
Każdy właściciel nieruchomości jest zobowiązany do traktowania praw związanych z nieruchomością jako ich części składowych .
Pobierania pożytków naturalnych i cywilnych, korzystania z wód ,kopalin, oraz przestrzeni powietrznej nad gruntem , zgodnie z prawem wodnym ,geologiczno-górniczym i lotniczym , ma możliwość zabudowy po uzyskaniu pozwolenia na budowę, zmiany aktualnego przeznaczenia lecz zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego .
Jeśli nie ma dostępu do drogi może żądać ustanowienia jej przez graniczne działki lecz za opłatą.
20. Dowody prawa własności do nieruchomości .
- odpis z księgi wieczystej lub zaświadczenie ze zbioru dokumentów wydane przez wydział ksiąg wieczystych sądu rejonowego.
- akt notarialny lub jednostronnej czynności prawnej.
-prawomocne orzeczenie sądu lub ugoda sądowa.
- ostateczna decyzja lub ugoda administracyjna.
21. Proszę wymienić rodzaje rzeczy i zakwalifikować nieruchomość do wymienionych rodzajów.
Rzeczami nazywamy przedmioty materialne na tyle wyodrębnione że w obrocie mogą być traktowane jako dobra samoistne. Rzeczą jest więc przedmiot materialny, który jest zindywidualizowany fizycznie lub wyodrębniony prawnie. Podział rzeczy ze względu na sposób uczestnictwa w obrocie prawnym i znaczenie społeczne :
- podzielne i niepodzielne (chleb , samochód)
- oznaczone co do tożsamości i gatunkowo oznaczone ( nieruchomość, długość, szerokość )
-znajdujące się w obrocie lub wyjęte z obrotu
- środki trwałe , środki obrotowe
-rzeczy ruchome i nieruchomości
Nieruchomość - to część powierzchni ziemskiej stanowiąca przedmiot odrębnej własności wraz ze wszystkim co jest z nią na trwale związane .
22. Jakie są części składowe nieruchomości ? Wymienić i krótko opisać
Części składowe nieruchomości pozostają w silnej więzi przestrzennej i funkcjonalnej z rzeczą główną jaka jest nieruchomość.
1. Budynki, budowle i inne rzeczy na trwale związane z gruntem , jedynie gdy na mocy odrębnych przepisów stały się odrębnymi nieruchomościami np.: użytkowanie wieczyste
2. drzewa rośliny od chwili zasadzenia chyba ( jak wyżej)
3. wody stojące, a opadów atmosferycznych lub z wylania rzek, w rowach , studniach.
4. złoża kopalin nie stanowiące własności Skarbu Państwa wg prawa geol - górn. czyli ty wydobywane metodą odkrywkową
5. wszystkie prawa związane z nieruchomością ( służebność, współwłasność, wieczyste użytkowanie itp.)
23. Czym się różni działka ewidencyjna od nieruchomości gruntowej?
Nieruchomość gruntowa tj. grunt, czyli część powierzchni ziemskiej stanowiąca wyodrębnioną całość, oznaczoną granicami , będąca przedmiotem odrębnej własności. Może być zabudowana lub nie , przeznaczenie ; rolne, leśne lub nie rolne nieleśne i zawsze stanowi grunt wraz z jej częściami składowymi.
Działka ewidencyjna stanowi ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym i wydzielony za pomocą linii granicznych.
24. Jakie są rodzaje nieruchomości gruntowych ze względu na ich przeznaczenie. Definicja nieruchomości gruntowych
Art. 46 .1 Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności ( grunty ) , jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Podział: rolne, leśne, zabudowane, niezabudowane lub przeznaczone na cele niewolne, nieleśne.
25. Kiedy mogą istnieć budynki jako oddzielne nieruchomości wg jakich przepisów?
Na mocy przepisów szczególnych:
art.235,p1 wg którego Budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie przynależnym do samorządu terytorialnego wzniesione przez użytkownika wieczystego stanowią jego własność to samo się tyczy budynków i innych urządzeń które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z przepisami prawa przy zawarciu umowy wieczystego użytkowania.
art. 279 kc Budynki i inne urządzenia wzniesione przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne na gruncie stanowiącym wkład gruntowy ( członka spółdzielni) stają się jego własnością.
26. Nieruchomość gruntowa , jej definicja wraz z rysunkami objaśniającymi
Odpowiedź patrz punkt 24
27. Nieruchomość rolna def i objaśnienia .
Nieruchomościami rolnymi ( gruntami rolnymi) są nieruchomości które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. Stanowią grunty orne, łąki, pastwiska, grunty pod wodami użytkowymi na cele produkcji rybnej, ogródki działkowe.
28. Gospodarstwo rolne jako przedmioty prawa. Czym się różni gospodarstwo rolne od nieruchomości rolnej?
Art.55 kc Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami urządzeniami i inwentarzem jeśli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą , oraz prawami i obciążeniami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Gospodarstwo rolne jest zbliżoną do przedsiębiorstwa zorganizowaną całością, która obejmuje nie tylko nieruchomości gruntowe o przeznaczeniu rolnym a ponadto jeszcze różnego rodzaju prawa w tym wierzytelności oraz zobowiązania związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego ( prawa i obowiązki z ustaw podatkowych, umów ubezpieczeniowych, kredytów pożyczek, na prowadzenie działalności).
29. Nieruchomości leśne
Do def. nieruchomości leśnej stosuje się ustawa 28.09.91 mogą to być grunty o :
1) zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha pokrytej roślinnością leśną ( uprawami leśnymi)- drzewa , krzewy, oraz runem leśnym lub przejściowo jej pozbawiony, przeznaczony do produkcji leśnej, stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego, wpisany do rejestru zabytków,
2) związany z gospodarką leśną , zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej : budynki i budowle , urządzenia melioracji rolnej, drogi leśne, linie podziału przestrzennego kraju, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drzewa, parki leśne.
30.Nieruchomości lokalowe ( sposób powstania faktycznego i prawnego takich nieruchomości, proszę opisać wyłącznie wymogi ustawy o własności lokali.
Ustawa z dnia 24.06.1994 o własności lokali mówi że nieruchomość lokalowa może powstać jedną z trzech dróg prawnych.
1) w drodze umowy ( zawarta pomiędzy właścicielem budynku i na nabywcą lokalu)
2) jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości ( w formie aktu notarialnego dokonana przez właściciela budynku w celu wyodrębnienia własności lokalu) akt notarialny jest podstawą do założenia księgi wieczystej dla tego lokalu.
3) Przez orzeczenie sądu znaczącego współwłasność
31. Współwłasność majątku w spółkach osobowych.
Jedynie w spółkach osobowych istnieje współwłasność łączna majątku spółki.. Według Kodeksu spółek handlowych spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania np. przez zawieranie umów, pozywać do sądu i być do niego pozwana.
32. Współwłasność łączna, jej rodzaje i charakterystyczne cechy
Współwłasność łączna dzieli się na:
małżeńską wspólność ustawową
wspólność majątku w spółkach osobowych
Różnice polegają na tym ze współwłasność łączna dotyczy majątku, jest stosunkiem prawnym wtórnym wobec stosunku cywilnego pierwotnego(zawarcia małżeństwa lub umowy spółki osobowej) jest bezudziałowa i trwa tak długo jak trwa małżeństwo lub spółka. Natomiast współwłasność w częściach ułamkowych dotyczy nie majątku a rzeczy, a każdy współwłaściciel ma swoje udziały w prawie własności rzeczy określone ułamkiem jakości.
33. Współwłasność w częściach ułamkowych
odnosi się do rzeczy lub do prawa i polega na tym że udział każdego współwłaściciela we wspólnym prawie własności jest określony ułamkiem. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
34.(nieskończone) Rodzaje współwłasności
1) współwłasność łączna
a) małżeńska wspólność ustawowa
b) wspólność majątku w spółkach osobowych;
2) współwłasność w częściach ułamkowych
3) wspólność spadkowa
35. Użytkowanie wieczyste
jest formą pośrednią pomiędzy własnością a prawami rzeczowymi ograniczonymi i dotyczy nieruchomości. Prawo powstaje w wyniku zawarcia umowy w formie aktu notarialnego oraz wpisu do księgi wieczystej. Oddający w użytkowanie pozostaje właścicielem gruntu i pobiera z tego tytułu opłatę roczną od użytkownika. Użytkownik ma prawa zbliżone do właściciela. Korzysta z gruntu z wyłączeniem innych osób. Może prawem swobodnie rozporządzać, czyli sprzedać je, obciążać, zapisać w testamencie. Podlega ono egzekucji. Użytkownik wieczysty ma pełne prawo własności do budynków postawionych na gruncie. Przysługuje mu również prawo do żądania, przed zakończeniem umowy, przedłużenia użytkowania wieczystego na kolejne okresy od 40 do 99 lat.
W treści umowy o użytkowanie wieczyste zawarte są przynajmniej 3 główne postanowienia:
1) okresu użytkowania
2) sposobu korzystania z nieruchomości
3) opłaty pierwszej i opłat rocznych
Wygaśnięcie użytkowania wieczystego następuje na skutek:
upływu czasu, określonego w umowie
2)rozwiązania umowy przez strony na zasadzie dobrowolności lub ze względu na jej nienależyte wykonywanie przez użytkownika
3)zrzeczenie się użytkowania wieczystego
4)rozwiązania umowy na skutek jednostronnego żądania właściciela gruntu
5) wywłaszczenia nieruchomości
36. Czym różni się użytkowanie wieczyste od użytkowania?
Pomimo zbliżonej nazwy są to dwie oddzielne instytucje. Do treści użytkowania wieczystego należy bowiem poza uprawnieniem do korzystania z nieruchomości, także uprawnienie do rozporządzania tym prawem( w użytkowaniu nie).Ponadto użytkowanie wieczyste może obciążać tylko nieruchomości gruntowe, stanowiące wyłącznie własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
37. Czym różni się własność nieruchomości od użytkowania wieczystego?
Własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która został połączona z nieruchomością w taki sposób że stała się jej częścią składową. Własność budynku, trwale związana z gruntem, nabywa nowy właściciel gruntu jako część składową. W użytkowaniu wieczystym budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego przez jego wieczystego użytkownika-zgodnie z umową o użytkowaniu wieczystym-stanowią własność użytkownika wieczystego.
38. Przebieg postępowania w sprawie oddania nieruchomości gminy w użytkowanie wieczyste w trybie przetargowym.
Odpowiedni organ ma obowiązek sporządzić i podać do publicznej wiadomości wykaz nieruchomości przeznaczonych do oddania w użytkowanie wieczyste. Wykaz tych nieruchomości powinien być wywieszony w siedzibie właściwego urzędu na okres 21 dni. Podstawowym sposobem oddania gruntów w użytkowanie wieczyste jest przetarg. Jednakże należy zaznaczyć iż mogą występować następujące przypadki:
-organizacja przetargu jest obowiązkowa, ale jego organizator musi zawiadomić podmiot, który ma pierwszeństwo w nabyciu użytkowania w., będącej przedmiotem przetargu gdyż:
a) przysługuje jej pierwszeństwo obligatoryjne lub w drugiej kolejności
b) pierwszeństwo fakultatywne.
39. Kiedy i w jaki sposób dokonuje się aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego?
Wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej może być aktualizowana, nie częściej niż raz w roku, Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje się z urzędu albo na wniosek użytkownika wieczystego nieruchomości gruntowej, na podstawie wartości nieruchomości gruntowej określonej przez rzeczoznawcę majątkowego. Właściwy organ zamierzający zaktualizować opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej powinien wypowiedzieć na piśmie wysokość dotychczasowej opłaty do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia nowej jej wysokości.
40. Ograniczone prawo rzeczowe
to prawo osoby fizycznej lub prawnej do rzeczy lub prawa majątkowego, będących własnością innej osoby
W Polsce obowiązuje siedem ograniczonych praw rzeczowych:
- użytkowanie ( w sensie ogólnym oznacza używanie rzeczy i pobieranie z niej pożytków,);
- służebność( ograniczone prawo do cudzej nieruchomości);
- własnościowe, spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego(Na podstawie całokształtu uregulowań, można powiedzieć, że prawo do własnościowego lokalu mieszkalnego stanowi jedną z prawnych form korzystania z lokali mieszkalnych oraz, że na jego treść składają się dwa podstawowe uprawnienia: prawo do korzystania z przydzielonego członkowi lokalu; prawo do rozporządzania swoim prawem);
- spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego (Chcąc umożliwić członkom spółdzielni mieszkaniowej i pozostałym mieszkańcom osiedla zaspokojenie codziennych spraw, prawo spółdzielcze przewiduje, że spółdzielnie mieszkaniowe mogą budować także lokale użytkowe i może przydzielać je swoim członkom na prowadzenie określonej działalności gospodarczej / handlowej, usługowej /);
- prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej(Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej występuje tylko w tych spółdzielniach mieszkaniowych, które budują domy jednorodzinne w celu przeniesienia ich własności na członków);
- zastaw( jest zabezpieczeniem wierzytelności na rzeczy ruchomej lub na prawie majątkowym, jeżeli jest zbywalne.);
- hipoteka( służy zabezpieczaniu wierzytelności na nieruchomość) .
41.Hipoteka
służy zabezpieczeniu wierzytelności na nieruchomości, czyli przedmiotem hipoteki jest wierzytelność. Podobnie jak zastaw, hipoteka nie ma samodzielnego bytu, lecz powstaje na skutek umowy zobowiązującej między wierzycielem i dłużnikiem w sprawie udzielenia kredytu.
Do powstania hipoteki niezbędny jest wpis do działu IV księgi wieczystej.
Hipoteka zabezpiecza wierzytelność pieniężną i może być wyrażona tylko w oznaczonej sumie pieniężnej.
W czasie istnienia hipoteki, wierzyciel hipoteczny ma prawo domagać się od właściciela nieruchomości, aby zaniechał działań, które np. na skutek nieprawidłowej gospodarki powodują obniżenie jej wartości.
Rodzaje hipotek:
- hipoteka kaucyjna ( zabezpiecza wierzytelność o nie ustalonej wysokości, do oznaczonej najwyższej sumy, mającej obciążać nieruchomość)
- hipoteka łączna,( w razie podziału nieruchomości, hipoteka obciąża wszystkie nieruchomości, które z niej powstały)
- hipoteka przymusowa ( osoba, która staje się wierzycielem właściciela nieruchomości na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym, może na postawie tego tytułu uzyskać
- hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika bez jego woli i zgody)
Wygaśnięcie hipoteki
- Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
- W razie wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej, bez ważnej podstawy prawnej, hipoteka wyga. są po upływie lat dziesięciu.
- Wykreślenie hipoteki następuje na wniosek właściciela nieruchomości na podstawie prawomocnego postanowienia sądu o zezwoleniu na złożenie do depozytu sądowego oraz dowodu wpłaty zabezpieczonej kwoty do depozytu sądowego ze zrzeczeniem się odebrania jej z powrotem.
- W razie wygaśnięcia hipoteki wierzyciel obowiązany jest dokonać wszelkich czynności umożliwiających wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej.
- Wierzycielom hipotecznym użytkowania wieczystego, którzy utracili hipoteki wskutek wygaśnięcia użytkowania wieczystego, przysługuje ustawowe prawo zastawu na roszczeniach użytkownika wieczystego o wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własność budynki, albo inne urządzenia, istniejące w dniu zwrotu użytkowanej nieruchomości
42. Służebność - ograniczone prawo rzeczowe, obciążające nieruchomość służebną w celu zwiększenia użyteczności innej nieruchomości zwanej władnącą (służebność gruntowa), albo zapewnienie zaspokojenia określonych potrzeb osoby fizycznej (służebność osobista). Jak każde ograniczenie prawo rzeczowe służebność ogranicza możność dysponowania obciążoną nieruchomością przez jej właściciela. Służebność może powstać w drodze umowy, której stroną musi być właściciel nieruchomości, która ma zostać obciążona, z mocy orzeczenia sądowego, lub też na skutek zasiedzenia.
służebność czynna - polega na korzystaniu z obciążonej nieruchomości w oznaczonym zakresie, np. w postaci przejazdu, przechodu, drogi koniecznej, czerpania wody
służebność bierna - polega na zakazaniu właścicielowi nieruchomości obciążonej podejmowania określonych zachowań, do których w braku służebności byłby uprawniony w ramach swego prawa własności np. zakaz budowy, zakaz zabudowy przy granicy (służebność światła). Zapisy dotyczące służebności wpisuje się do KW działu III nieruchomości służebnej, a także do KW swojej nieruchomości w dziale I- Sp
43.W Polsce obowiązuje siedem ograniczonych praw rzeczowych:
- użytkowanie;
- służebność;
- własnościowe, spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego;
- spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego;
- prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej;
- zastaw;
- hipoteka.
Na podstawie całokształtu uregulowań, można powiedzieć, że prawo do własnościowego lokalu mieszkalnego stanowi jedną z prawnych form korzystania z lokali mieszkalnych oraz, że na jego treść składają się dwa podstawowe uprawnienia:
- prawo do korzystania z przydzielonego członkowi lokalu;
- prawo do rozporządzania swoim prawem.
Prawo korzystania podlega podwójnemu ograniczeniu:
1/ członek może korzystać ze swego lokalu zgodnie z jego przeznaczeniem;
2/ użytek tego taki powinien być wykonywany przez członka oraz przez osoby pozostające
z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Uprawnienie do rozporządzania obejmuje przede wszystkim prawo przeniesienia spółdzielczego prawa do lokalu na inną osobę, ale i to uprawnienie podlega ograniczeniu.
Skoro spółdzielcze prawo do lokalu może należeć w zasadzie tylko do członków spółdzielni, przesłanką jego zbytu jest uzyskanie przez nabywcę członkostwa, natomiast zgoda spółdzielni na zbyt nie jest wymagana.
Nie jest możliwe, rozporządzanie ułamkową częścią tego prawa. Ustawa wyklucza też zbycie prawa do fizycznej części lokalu /np. 223 §4 pr. spółdz./.
Do przeniesienia własnościowego prawa do lokalu wymagana jest forma aktu notarialnego /np. 223 §5 pr. spółdz./.
Członek może swoim spółdzielczym prawem do lokalu rozporządzać także na wypadek śmierci. W braku testamentu prawo to przechodzi na spadkobiercę na podstawie ustawowego dziedziczenia.
Konsekwencją zbywalności własnościowego prawa do lokalu jest to, że podlega ono egzekucji za długi członka. Do egzekucji z tego prawa stosuje się przepisy o egzekucji
z nieruchomości /np. 230 pr. spółdz./. Prawo to może być obciążone hipoteką.
Ze względu na swe przeznaczenie, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego przypada z reguły osobom fizycznym, jednakże może być też przydzielone osobie prawnej, np. z przeznaczeniem na mieszkania służbowe.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w zasadzie należy tylko do członków spółdzielni. Prawo do lokalu może należeć tylko do jednej osoby / zasada jednopodmiotowości pr. spółdz. /, za wyjątkiem małżonków, którzy otrzymali prawo do lokalu / przydział / w czasie trwania małżeństwa oraz spadkobiercom.
Aby spółdzielcze prawo do lokalu mogło powstać, konieczne jest spełnienie trzech przesłanek:
1. uzyskanie członkostwa;
2. wniesienie części wkładu budowlanego;
3. uzyskanie przydziału.
Do powstania spółdzielczego prawa do lokalu dochodzi na skutek zgodności oświadczeń woli dwu stron:
- spółdzielni, która swą wolę wyraża przez wydanie „przydziału”;
- członka przez złożenie wniosku o przydział i jego akceptację.
Spółdzielcze prawo do lokalu powstaje z mocy umowy zawartej przez członka ze spółdzielnią. Umowny charakter ma również powstanie własnościowego prawa do lokalu w wyniku przekształcenia na takie przysługującego członkowi prawa lokatorskiego. W obu przypadkach oświadczenie woli spółdzielni wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Powstanie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w obu przypadkach jest ostateczne w tym sensie, że spółdzielnia nie może cofnąć przydziału ani dokonać bez zgody członka zamiany lokalu.
Wygaśnięcie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu może wynikać z:
- umowy członka ze spółdzielnią, np. o tzw. spółdzielczą zamianę lokalu;
- jednostronnego zrzeczenia się tego prawa przez członka;
- ustanie członkostwa;
- ustanie małżeństwa, gdy byli małżonkowie nie zawiadomili spółdzielni komu przypadło dotychczas wspólne prawo do lokalu lub o wszczęciu postępowania sądowego
w sprawie podziału majątku obejmującego to prawo, spółdzielnia może podjąć uchwałę o jego wygaśnięciu.
44. Użytkowanie - jedno z ograniczonych praw rzeczowych, znane polskiemu prawu cywilnemu, wyrażające się w obciążeniu rzeczy prawem do jej używania i pobierania jej pożytków. Na użytkowanie składają się dwa uprawnienia: uprawnienie do używania rzeczy i do pobierania jej pożytków. W klasycznej postaci użytkowania z tymi uprawnieniami użytkownika jest skorelowany obowiązek zachowania substancji rzeczy. W polskim prawie cywilnym obowiązek ten jest ograniczony do sytuacji, gdy użytkownik jest osobą fizyczną. Natomiast w każdym przypadku użytkownik winien wykonywać swoje prawo w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki. Użytkowaniem może zostać obciążona rzecz ruchoma, nieruchomość (ewentualnie jej oznaczona część bądź udział we współwłasności) albo prawo (tylko zbywalne). Użytkowanie może być odpłatne albo nieodpłatne, ograniczone terminem albo bezterminowe. Użytkowanie jest prawem niezbywalnym, ściśle związanym z osobą, na rzecz której je ustanowiono, w związku z tym wygasa ze śmiercią użytkownika, jeśli jest nim osoba fizyczna, oraz z chwilą ustania bytu osoby prawnej. Ponadto użytkowanie wygasa, gdy użytkownik przez okres dziesięciu lat nie wykonuje swojego prawa. Oprócz tego użytkowanie wygasa w sytuacjach, które prawo cywilne przewiduje jako podstawę wygaśnięcia innych ograniczonych praw rzeczowych.
45. Hipoteka- służy zabezpieczeniu wierzytelności na nieruchomość.
Zastaw- jest zabezpieczeniem wierzytelności na rzeczy ruchomej lub na prawie majątkowym, jeżeli jest zbywalne. Przedmiotem zastawu nie mogą być nieruchomości, części składowe rzeczy, nie będące rzeczami: ciecze, gazy i zwierzęta w stanie wolnym. Przedmiotem zastawu nie mogą być te prawa które można obciążyć hipoteką: użytkowanie wieczyste, wierzytelność zabezpieczona hipoteką. Hipoteka nie jest regulowana przepisami kodeksu cywilnego a zastaw jest.
46. Ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące następujących przedmiotów:
Gruntów - przez wykazanie ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone.
Budynków - ich położenia, przeznaczenia funkcji użytkowych, ogólnych danych technicznych.
47. Częściami składowymi operatu ewidencyjnego są:
1) operat geodezyjno-prawny
2) operat opisowo-kartograficzny składa się z dokumentów podstawowych i
dokumentów pomocniczych. Do dokumentów podstawowych zalicza się:
a) komputerowe wydruki raportów, obrazujących dane ewidencyjne w
momencie zakładania ewidencji, przy czym raportami głównymi są:
-rejestr gruntów,(Jest to raport sporządzony na podstawie danych ewidencyjnych, o
wszystkich działkach ewidencyjnych w granicach obrębu, zebranych według
ich przynależności do poszczególnych jednostek rejestrowych gruntów)
- rejestr budynków,( zawiera wszystkie dane o budynkach, czyli:
oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, związanych z
poszczególnymi budynkami, dane określające podmioty praw do budynków)
rejestr lokali,( zawiera: oznaczenia jednostek rejestrowych budynków, związanych z
poszczególnymi lokalami, dane określające podmioty praw do lokali)
- kartoteka budynków,
- kartoteka lokali,
mapa ewidencyjna. (jest to mapa typowo obrębowa, sporządzana w układzie lokalnym, z
orientacją północną, przy czym linia północy niekoniecznie musiała być
równoległa do ramki mapy)
Do raportów pomocniczych zaliczamy:
zestawienie gruntów (Jest to spis danych o ogólnej powierzchni i wartości gruntów wchodzących w skład poszczególnych jednostek rejestrowych z podziałem na użytki i klasy
gleboznawcze, przy czym jest ono sporządzane dla obrębu lub jednostki
ewidencyjnej.)
- wykaz gruntów,( Jest to spis danych o ogólnej powierzchni i wartości gruntów położonych w granicach jednostki ewidencyjnej, zestawionych według ich przynależności do poszczególnych grup i podgrup rejestrowych z jednoczesnym podziałem na użytki gruntowe)
wykaz budynków,
wykaz lokali (Jest to spis danych o liczbie i wartości lokali stanowiących odrębne
nieruchomości, znajdujących się w granicach jednostki ewidencyjnej,
zestawionych według przynależności lokali do poszczególnych grup
rejestrowych, z jednoczesnym podziałem na kategorie)
- skorowidz działek(Jest to spis działek ewidencyjnych, znajdujących się w granicach jednego
obrębu, zawierającym numery działek w kolejności wzrastającej oraz numery
jednostek rejestrowych gruntów, do których działki ewidencyjne zostały
przyporządkowane.)
wykaz podmiotów ewidencyjnych.
fragment mapy przeglądowej jednostki ewidencyjnej z podziałem na
Obręby
48.Zbiór Dokumentów- zbiór urządzony dla nieruchomości , które nie maja założonych ksiąg wieczystych albo których księgi wieczyste zaginęły lub uległy zniszczeniu. Zbiór dokumentów jest substytutem KW. Służy do składania wniosków i dokumentów dotyczących ograniczonych praw rzeczowych i ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością. Zbiory prowadzą Wydziały ksiąg wieczystych sądów rejonowych.
49. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych - swoisty aspekt mocy prawnej ksiąg wieczystych polegający na tym, że osoba dokonująca czynności prawnej o skutkach rozporządzających (np. zawierająca umowę kupna) z osobą uprawnioną według treści księgi wieczystej (czyli wpisaną do księgi jako właściciel, wieczysty użytkownik lub inny uprawniony) nabywa własność lub inne prawo rzeczowe, choćby stan prawny ujawniony w księdze wieczystej nie był zgodny z rzeczywistym stanem prawnym (właścicielem był w rzeczywistości kto inny). Nabywca, który w dobrej wierze nabył nieruchomość od osoby uprawnionej wedle treści księgi wieczystej, może skutecznie domagać się wydania rzeczy od właściciela, który nie jest ujawniony w księdze (właściciel nieujawniony zostaje pozbawiony własności). Co za tym idzie, rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych stanowi odstępstwo od zasady, że nikt nie może przenieść na inną osobę więcej praw aniżeli sam posiada. Domniemanie prawdziwości jest to domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem rzeczy. Jeżeli istnieje niezgodność między stanem prawnym ujawnionym w KW nieruchomości a istniejącym rzeczywistym to treść wpisu jest ważniejsza.
50. Księgi wieczyste(KW) - jest to specjalny rodzaj rejestru, który przedstawia stan prawny nieruchomości.
Wpisów do księgi wieczystej dokonuje sąd wieczysto-księgowy na podstawie złożonych wniosków, wyjątkowo tylko z urzędu. Przy każdej księdze wieczystej są prowadzone akta, gdzie składa się wszystkie dokumenty, które były podstawą wpisów w księdze. Dane wpisywane do księgi wieczystej dzieli się tradycyjnie według działów, w których są wpisywane. Księga wieczysta składa się z 4 działów (w rzeczywistości z pięciu, bo dział pierwszy dzieli się na dwa), w których wpisuje się:
1.Dział 1:-dział I-O "Oznaczenie nieruchomości" - dane pochodzące z ewidencji gruntów, pozwalające na dokładne oznaczenie nieruchomości, -dział I-Sp "Spis praw związanych z własnością" - ewentualne prawa związane z prawem własności wpisanej nieruchomości, 2.dział II - oznaczenie właściciela (właścicieli), 3.dział III - ograniczone prawa rzeczowe (z wyjątkiem hipotek), prawa osobiste i roszczenia ciążące na nieruchomości, 4.dział IV - hipoteki, z dokładnym określeniem wysokości, waluty, zakresu, rodzaju, pierwszeństwa i ewentualnych innych cech hipoteki.
51. Opisz różnicę między wpisami w księgach wieczystych o charakterze deklaratoryjnym oraz konstytutywnym oraz podaj przykłady w/w wpisów.
Wpis do księgi wieczystej co do zasady nie jest wpisem konstytutywnym, tzn. nie tworzy prawa. W większości przypadków jest to wpis deklaratoryjny, potwierdzający prawo istniejące skutecznie przed wpisem.
Od zasady tej, jak nietrudno się domyślić, prawo przewiduje nieliczne wyjątki. Wpisem konstytutywnym, tj. wpisem tworzącym prawo, od którego zależy skuteczność tego prawa, występuje m.in. w ustawie o własności lokali - konstytutywnym jest bowiem wpis odrębnej własności lokalu mieszkalnego do księgi wieczystej.
Podobnie jest w przypadku prawa rzeczowego, jakim jest użytkowanie wieczyste. Prawo to może być ustanowione tylko na niektórych gruntach , stanowiących własność Skarbu Państwa a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub związków tych jednostek. Konstytutywne znaczenie wpisu do księgi wieczystej ma ten skutek, że bez niego nie może nastąpić skuteczne ustanowienie i przeniesienie tego prawa na osobę trzecią. Taki charakter wpisu użytkowania wieczystego wynika z art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Zasadę konstytutywności wpisu wyraził ostatnio Sąd Najwyższy w swej uchwale z dnia 21 maja 2002 r. (III CZP 29/02): "Wpis użytkowania wieczystego do księgi wieczystej ma moc wsteczną od daty złożenia wniosku o wpis (art. 29 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, tekst jedn. Dz.U. 2001, Nr 124, poz. 1361)."
Art. 29 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, którego treść brzmi : "Wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od dnia złożenia wniosku o dokonanie wpisu, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu - od dnia wszczęcia tego postępowania", potwierdza konstytutywność wpisu użytkowania wieczystego do księgi. Istnieje ono od momentu ujawnienia tego prawa w odpowiednim dziale księgi wieczystej.
52. Ustawa o gospodarce nieruchomościami wprowadziła sposób władania nimi zwany trwałym zarządem. Co to jest trwały zarząd nieruchomością? Komu mogą być oddane nieruchomości w trwały zarząd? W jaki sposób powstaje trwały zarząd? Czym różni się trwały zarząd od praw rzeczowych do nieruchomości?
Jedyną, w sposób administracyjny ustanowioną formą władania nieruchomościami publicznymi, przez państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne, nie posiadające osobowości (np. zakłady budżetowe) jest zarząd trwały. Na mocy decyzji administracyjnej, odpowiedniego organu, jednostki te (komendy policji, straży pożarnej sądy, szpitale, większość szkół itp.), z chwilą utworzenia, były (są) wyposażone w odpowiednie mienie, w tym prawa do nieruchomości, niezbędne do prowadzenia statutowej działalności.
Objęcie nieruchomości w trwały zarząd, po uzyskaniu decyzji administracyjnej, następuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Zarządzanie tym mieniem, szczególnie w zakresie czynności przekraczających zwykły zarząd rzeczy, podlega kontroli i nadzorowi organów administracji i organu nadzorującego (np. MON wobec jednostki wojskowej, kuratoria oświaty wobec szkół).
Jednostki samorządowe tj. województwa, powiaty i gminy, podobnie jak Skarb Państwa, posiadają własne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Są to, odpowiednio, wojewódzkie jednostki nie posiadające osobowości prawnej, powiatowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz gminne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.
Wiele tego typu jednostek organizacyjnych prowadzi wieloletnią działalność statutową, co w wielu przypadkach wymaga pozyskania dodatkowych nieruchomości.
Dla nich, odpowiednio, gmina, powiat lub województwo, może ustanowić trwały zarząd na konkretnie wydzielonych nieruchomościach albo oddać im nieruchomości w najem, dzierżawę lub użyczyć na cele związane z ich działalnością (art.18). Nie jest dopuszczalne ustanawianie praw rzeczowych dla nieruchomości oddawanych do korzystania jednostkom nie posiadającym osobowości prawnej.
53. Proszę przedstawić przebieg postępowania administracyjnego w sprawie wywłaszczenia nieruchomości.
Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta. Jest to jego zadanie z zakresu administracji rządowej. W związku z tym , ma obowiązek przeprowadzenia, w pierwszej kolejności negocjacji o sprzedaż nieruchomości lub jej części.
Postępowanie w sprawie o wywłaszczenie nieruchomości można podzielić na dwa etapy:
- cywilnoprawny (obowiązkowy, zależy od niego właściwe wywłaszczenie na podstawie decyzji administracyjnej)
- administracyjny.
Etap cywilnoprawny. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego poprzedzają negocjacje starosty lub organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, o zawarcie umowy sprzedaży lub zamiany nieruchomości.
Jeżeli umowa dojdzie do skutku, notariusz sporządza umowę w formie aktu notarialnego, organ wypłaca ustaloną cenę i powiadamia ewidencje gruntów i budynków oraz wydział ksiąg wieczystych sądu rejonowego o konieczności wprowadzenia zmian stanu prawnego do ewidencji i do KW.
Etap właściwego postępowania wywłaszczeniowego. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego może nastąpić po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego przez starostę na piśmie (dwumiesięcznego), po zakończeniu negocjacji o zawarcie umowy.
Za datę początku (wszczęcia) postępowania wywłaszczeniowego uważa się dzień doręczenia zawiadomienia stronom postępowania lub dzień określony w ogłoszeniu o wszczęciu postępowania, wywieszonym w urzędzie starostwa powiatowego.
Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego może nastąpić:
z urzędu, jeżeli następuje na rzecz Skarbu Państwa
na wniosek organu wykonawczego gminy, powiatu lub województwa (wójta burmistrza lub prezydenta miasta, zarządu powiatu lub województwa), jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz jednej z tych jednostek samorządu terytorialnego.
Starosta orzekający o wywłaszczeniu, składa w sądzie rejonowym wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej (lub w zbiorze dokumentów) zastrzeżenia o wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego. Sędzia może odmówić wpisu zastrzeżenia, jeżeli czynność jest sprzeczna z prawem. Na odmowę dokonania wpisu zastrzeżenia osoba zainteresowana może wnieść w terminie 7 dni zażalenie do sądu okręgowego. Zmiany stanu prawnego nieruchomości dokonane po wniesieniu wpisu do KW nie maja wpływu na formę i wysokość odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości. Gdy wniosek zostanie oddalony, organ orzekający (starosta) jest obowiązany wystąpić o niezwłoczne wykreślenie wpisu.
Podstawę wywłaszczenia nieruchomości nie mającej założonej księgi wieczystej ani zbioru dokumentów stanowią dane z ewidencji gruntów i budynków.
Po przeprowadzeniu rozprawy administracyjnej zostaje podjęta decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości.
54. Proszę zdefiniować wywłaszczenie nieruchomości i jakie są ograniczenia swobody wywłaszczenia nieruchomości.
Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.
Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.
Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. Wywłaszczeniem może być objęta cała nieruchomość albo jej część. Jeżeli wywłaszczeniem jest objęta część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystywania na dotychczasowe cele, na żądanie właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości nabywa się tę część w drodze umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, w zależności od tego, na czyją rzecz następuje wywłaszczenie.
Czasowe zajęcie nieruchomości
W przypadku siły wyższej lub nagłej potrzeby zapobieżenia powstaniu znacznej szkody, starosta, może udzielić, w drodze decyzji, zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy. Decyzji tej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
Po upływie okresu, na który nastąpiło zajęcie nieruchomości, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, jest obowiązany doprowadzić nieruchomość do stanu poprzedniego. Jeżeli na skutek czasowego zajęcia nieruchomości właściciel lub użytkownik wieczysty nie będzie mógł korzystać z nieruchomości w sposób dotychczasowy lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, może żądać, aby starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa własność lub użytkowanie wieczyste nieruchomości w drodze umowy.
55. Przebieg wywłaszczenia nieruchomości.
Przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna.
Przejście prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu tego prawa stała się ostateczna, jeżeli prawo użytkowania wieczystego było ustanowione na nieruchomości gruntowej stanowiącej własność innej osoby niż ta, na rzecz której nastąpiło wywłaszczenie.
Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej wygasa z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu tego prawa stała się ostateczna, jeżeli prawo użytkowania wieczystego było ustanowione na nieruchomości gruntowej stanowiącej własność osoby, na rzecz której nastąpiło wywłaszczenie.
Wywłaszczoną nieruchomość do czasu jej wykorzystania na cel, na który nastąpiło wywłaszczenie, oddaje się w dzierżawę poprzedniemu właścicielowi na jego wniosek.
Ostateczna decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się na wniosek starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, lub organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli nieruchomość została wywłaszczona na rzecz tej jednostki. Najem, dzierżawa lub użyczenie oraz trwały zarząd wywłaszczonej nieruchomości wygasają z upływem 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna.
57. Kto może się ubiegać o zwrot wywłaszczonej nieruchomości i jakich przypadkach można orzec o zwrocie?
Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.
Jeżeli na wywłaszczanej nieruchomości lub prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości są ustanowione inne prawa rzeczowe, odszkodowanie zmniejsza się o kwotę równą wartości tych praw.
Jeżeli na wywłaszczanej nieruchomości, stanowiącej własność jednostki samorządu terytorialnego, jest ustanowione prawo użytkowania wieczystego, odszkodowanie zmniejsza się o kwotę równą wartości tego prawa.
Odszkodowanie ustala starosta, w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości. Jeżeli w ramach odszkodowania została przyznana nieruchomość zamienna, w decyzji, podaje się dodatkowo oznaczenie nieruchomości zamiennej według treści księgi wieczystej oraz według katastru nieruchomości, jej wartość oraz wysokość dopłaty.
Wysokość odszkodowania ustala się według stanu i wartości wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. W przypadku gdy starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu, wysokość odszkodowania ustala się według stanu nieruchomości w dniu pozbawienia lub ograniczenia praw. Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości.
58. Na czyją rzecz można wywłaszczyć nieruchomość i kto jest organem właściwym w sprawach wywłaszczenia?
Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. Wywłaszczeniem może być objęta cała nieruchomość albo jej część. Jeżeli wywłaszczeniem jest objęta część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystywania na dotychczasowe cele, na żądanie właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości nabywa się tę część w drodze umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, w zależności od tego, na czyją rzecz następuje wywłaszczenie.
59. Na czym polega zasiedzenie nieruchomości. Przesłanki zasiedzenia i postanowienia sądu stwierdzające zasiedzenie własności nieruchomości.
Zgodnie z art. 172 Kodeksu cywilnego (KC) posiadacz samoistny nieruchomości nie będący właścicielem nabywa jej własność przez nieprzerwane jej posiadanie.
Termin nabycia własności w drodze zasiedzenia zależy od tego czy posiadanie jest w dobrej czy złej wierze. W tym pierwszym przypadku wynosi on 20 lat, w drugim 30 lat. Co do terminów zasiedzenia należy pamiętać, iż ustawa z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz.U.1990, 55, 321) wprowadziła ich wydłużenie. Przed ta nowelizacją stosowane były, terminy 10-letni i 20-letni. Ma to istotne znaczenie, bowiem do przypadków, gdy okres zasiedzenia upłynął przed dniem wejścia w życie ww. ustawy, tj. przed 1 październikiem 1990 roku będą miały zastosowanie stare okresy zasiedzenia.
Zgodnie z art. 173 KC, jeżeli właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie termin zasiedzenia, jest małoletni termin zasiedzenia nie może zakończyć się wcześniej niż przed upływem 2 lat od osiągnięcia jego pełnoletniości. W takiej sytuacji podstawowe terminy mogą, więc ulec przedłużeniu. Wyliczając czas zasiedzenia możliwe jest zgodnie z art. 176 doliczenie czasu posiadania przez poprzednika. Jeżeli poprzednik uzyskał posiadanie w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi on 30 lat. Powyższa regulacja dotyczy sytuacji przeniesienia posiadania w tym w drodze spadkobrania. Pamiętać jednak należy, iż zasiedzenie następuje nie od momentu stwierdzenia tego faktu w orzeczeniu sądowym, lecz w momencie upływu terminów do zasiedzenia i spełnienia pozostałych jego warunków. W związku z tym nie będzie możliwe doliczenie czasu posiadania poprzednika, jeżeli już on spełniał wszystkie warunki do zasiedzenia.
Dobra czy zła wiara to kwestia świadomości posiadacza nieruchomości. Dobra wiara zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego to sytuacja, kiedy osoba pozostaje w usprawiedliwionym przekonaniu, że przysługuje mu prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje. A contrario osoba pozostająca w złej wierze, wie, że prawo takie jej nie przysługuje. W złej wierze będzie na przykład ten, kto rozpoczął korzystanie z nieruchomości sąsiedniej wiedząc, że należy ona do innej osoby. Dla oceny dobrej czy złej wiary właściwa jest chwila uzyskania posiadania nieruchomości.
Posiadanie jest samoistne, gdy posiadacz nieruchomości zachowuje się jakby był jej właścicielem. Na przykład obsiewa grunt rolny, zbiera plony, ogradza itp.
Co do zasady uznaje się, iż właściciel nie może domagać się zasiedzenia własnej nieruchomości. Jeżeli tytuł własności zaginął, ustalenie prawa własności możliwe jest tylko w drodze postępowania przed sądem.
60. Wymień pierwotne oraz pochodne sposoby nabycia nieruchomości oraz określ różnice między nimi.
Sposób pierwotny
nabycia (utraty) prawa własności polega na tym że prawo poprzedniego właściciela wygasa i powstaje nowe, niezależne od praw poprzedniego właściciela i czyichkolwiek uprawnień.
Sposoby pierwotne to:
nacjonalizacja, przejęcie przez państwo, wywłaszczenie, konfiskata mienia, przepadek rzeczy, zasiedzenie, znalezienie, zawłaszczenie rzeczą niczyją, połączone przemieszanie i przeistoczenie, przerzucenie rzeczy, zrzeczenie się praw do nieruchomości, odłączenie pożytków naturalnych od rzeczy.
Sposób pochodny polega na tym że nowy właściciel wywodzi swoje prawa z praw właściciela poprzedniego, w szczególności nie może nabyć więcej uprawnień niż poprzedni właściciel rzeczy.
Sposoby pochodne to:
sprzedaż, darowizna i zamiana, pożyczka, umowa o dzieło, umowa dostawy, dziedziczenie, nabycie majątku przy łączeniu się osób prawnych, uwłaszczenie osób prawnych.
61. Jakie są skutki budowy obiektu budowlanego na cudzym gruncie, gdy cały obiekt jest na gruncie cudzym, lub nastąpiło przekroczenie granicy.
Budowa na Grucie cudzym może mieć miejsce, gdy sąsiad, wznosząc budynek lub inne urządzenie, przekroczy granice prawne gruntów.
Skutki prawne przekroczenia granic przy budowie zależą od winy budującego sąsiada. W razie winy umyślnej budującego, pokrzywdzony właściciel nieruchomości może żądać przywrócenia stanu poprzedniego i zaniechania naruszeń oraz naprawienia szkody. Jeżeli jednak poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu, stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.
Jeżeli przekroczenie granicy nastąpiło bez winy umyślnej, pokrzywdzony właściciel może żądać przywrócenia stanu poprzedniego tylko wtedy, gdy bez uzasadnionej zwłoki sprzeciwił się przekroczeniu granicy lub gdy grozi mu niewspółmiernie wielka szkoda. Gdy takie okoliczności nie mają miejsc poszkodowany właściciel gruntu może żądać jednego z następujących rozwiązań:
1) ustanowienia odpowiedniej służebności gruntowej, za wynagrodzeniem,
2) wykupienia zajętej części gruntu wraz z tą częścią, która ze względu na budowę, straciła dla niego znaczenie gospodarcze.
62. Prawo pierwokupu nieruchomości z ustawy o gospodarce nieruchomościami
przysługuje gminie w przypadku sprzedaży:
-niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio od Skarbu Państwa albo od jednostki samo rządu terytorialnego,
-prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej,
-nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne,
-nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa użytkowania wieczystego takiej nieruchomości
63. Tryb zbywania nieruchomości przez Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego.
Zbywanie nieruchomości polega na rozporządzaniu tymi nieruchomościami przez sprzedaż, zamianę, darowiznę, zrzeczenie się lub oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste.
Sprzedaż i oddawanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości może nastąpić zasadniczo w drodze przetargu i w trybie rokowań. Wykluczony jest tryb ofertowy.
Na zbywanie przez starostę nieruchomości z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa niezbędna jest zgoda wojewody. Zgoda wojewody ma formę zarządzenia i może być udzielona na zbycie jednej lub kilku nieruchomości.
64. Przypadki pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości przy zbywaniu nieruchomości przez Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego.
W przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo
w ich nabyciu, z zastrzeżeniem art. 216a, przysługuje osobie, która
spełnia jeden z następujących warunków:
1) przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy niniejszej ustawy
lub odrębnych przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem
terminu określonego w wykazie, termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu;
2) jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa
własności tej nieruchomości przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego
spadkobiercą, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego
w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1; termin złożenia wniosku
nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu;
3) jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.
65. Zasoby nieruchomości według ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Zasób nieruchomości Skarbu Państwa - nieruchomości, które stanowią własność Skarbu Państwa a nie znajdują się w użytkowaniu wieczystym, w trwałym zarządzie ani w użytkowaniu lub, na które wygasło użytkowanie wieczyste, trwały zarząd lub użytkowanie oraz nieruchomości, które Skarb Państwa uzyskał w użytkowanie wieczyste. Nieruchomości rolne będące własnością Skarbu Państwa regulowane ustawą o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa nie wchodzą w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa. Zasobem tym zarządza starosta.
Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa - nieruchomości rolne należące do Skarbu Państwa, które reguluje ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Gospodaruje nimi Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Wojewódzki zasób nieruchomości - nieruchomości, które należą do województwa a nie znajdują się w użytkowaniu wieczystym, w trwałym zarządzie ani w użytkowaniu lub, na które wygasło użytkowanie wieczyste, trwały zarząd lub użytkowanie oraz nieruchomości, które województwo uzyskało w użytkowanie wieczyste. Zarządza nimi zarząd województwa.
Powiatowy zasób nieruchomości - nieruchomości, które należą do powiatu a nie znajdują się w użytkowaniu wieczystym, w trwałym zarządzie ani w użytkowaniu lub, na które wygasło użytkowanie wieczyste, trwały zarząd lub użytkowanie oraz nieruchomości, które powiat uzyskał w użytkowanie wieczyste. Nieruchomościami tymi gospodaruje zarząd powiatu.
Gminny zasób nieruchomości - nieruchomości, które należą do gminy a nie znajdują się w użytkowaniu wieczystym, w trwałym zarządzie ani w użytkowaniu lub, na które wygasło użytkowanie wieczyste, trwały zarząd lub użytkowanie oraz nieruchomości, które gmina uzyskała w użytkowanie wieczyste. Zarządza nimi wójt, burmistrz albo prezydent miasta pod prawną kontrolą rady gminy lub miasta.
66. Wymienić prawne formy gospodarowanie nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.
Gospodarka nieruchomościami oznacza korzystanie, zarządzanie i rozporządzanie nieruchomościami.????????????????????????????????????????/
67.Opisać tryb nabywania nieruchomości pod realizację dróg publicznych na podstawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.
Rozdział 3
Nabywanie nieruchomości pod drogi
Art. 12. 1. Decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi zatwierdza się projekt podziału nieruchomości.
2. Linie rozgraniczające teren ustalone decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi stanowią linie podziału nieruchomości.
3. Decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.
Art. 13. 1. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad nabywa w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości lub ich części na cele budowy dróg, w drodze umowy, z zastrzeżeniem art. 14.
2. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad może nabywać w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości, w tym lokale mieszkalne, poza pasami drogowymi w celu dokonania ich zamiany na nieruchomości położone w pasach drogowych lub wydzielania ich w tych pasach w postępowaniu scaleniowo-wymiennym.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, jeżeli nabywana jest część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad jest obowiązany do nabycia, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa tej części nieruchomości.
Art. 14. 1. Nieruchomości przeznaczone na pasy drogowe, stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego, stają się własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi dotycząca tych nieruchomości stała się ostateczna.
2. W przypadku nieruchomości, o których mowa w ust. 1, które na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191, Nr 43, poz. 253 i Nr 92, poz. 541, z 1991 r. Nr 34, poz. 151, z 1992 r. Nr 6, poz. 20, z 1993 r. Nr 40, poz. 180, z 1994 r. Nr 1, poz. 3 i Nr 65, poz. 285, z 1996 r. Nr 23, poz. 102 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 9, poz. 43 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271) stały się z dniem 27 maja 1990 r. własnością gmin, lecz co do których nie zostały wydane ostateczne decyzje potwierdzające nabycie własności, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, działając w imieniu Skarbu Państwa, występuje do gminy o przedłożenie, w terminie 60 dni od dnia otrzymania wezwania, decyzji potwierdzającej nabycie własności. Po bezskutecznym upływie tego terminu wojewoda, na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, w drodze decyzji, udziela zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości. Decyzji tej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności. Do egzekucji obowiązków wynikających z niniejszej decyzji stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Za nieruchomości, o których mowa w ust. 1, jednostkom samorządu terytorialnego przysługuje odszkodowanie ustalone według zasad obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.
4. Wojewoda, w drodze decyzji, stwierdza nabycie przez Skarb Państwa własności nieruchomości, o której mowa w ust. 1, oraz ustala odszkodowanie.
Art. 15. 1. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego, w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe, następuje na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad po bezskutecznym upływie terminu do zawarcia umowy, o której mowa w art. 13 ust. 1, wyznaczonego przez wojewodę na piśmie właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu tych nieruchomości. Termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia otrzymania przez właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości pisemnej oferty Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad dotyczącej zawarcia umowy.
2. W przypadku gdy nieruchomości przeznaczone na pasy drogowe mają nieuregulowany stan prawny, wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego następuje na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, bez konieczności zachowania warunków określonych w ust. 1. Art. 114 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1682 i Nr 240, poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 1, poz. 15 i Nr 80, poz. 717 i 720), zwanej dalej "ustawą o gospodarce nieruchomościami", stosuje się odpowiednio.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nie żyją, a ich spadkobiercy nie wykazali prawa do spadku.
Art. 16. 1. Postępowanie wywłaszczeniowe wszczyna, na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, i wydaje decyzje w jego toku wojewoda.
2. Decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości, poza elementami określonymi w przepisach odrębnych, określa termin wydania nieruchomości lub opróżnienia lokali i innych pomieszczeń. Termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia doręczenia decyzji właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości.
3. Do egzekucji obowiązków wynikających z decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Art. 17. 1. Po wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego wojewoda, na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, udziela w uzasadnionych przypadkach, w drodze decyzji, zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe.
2. Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli jest to niezbędne do wykazania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz. 42, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229, Nr 129, poz. 1439 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 718), zwanej dalej "Prawem budowlanym".
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1:
1) uprawnia do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
2) zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości, opróżnienia lokali i innych pomieszczeń;
3) uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.
4. W przypadku gdy decyzja, o której mowa w ust. 1, dotyczy nieruchomości zabudowanej, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad jest obowiązany, w terminie faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie, do wskazania lokalu zamiennego.
5. Do egzekucji obowiązków wynikających z decyzji, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Art. 18. 1. Wysokość odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość ustala się według jej stanu na dzień wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi i według jej wartości rynkowej w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości.
2. Wartość nieruchomości określają rzeczoznawcy majątkowi, o których mowa w ustawie o gospodarce nieruchomościami.
3. Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, podlega waloryzacji na dzień wypłaty, według zasad obowiązujących w przypadku zwrotu wywłaszczonych nieruchomości.
Art. 19. 1. Decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stanowi podstawę do wydania przez wojewodę decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu ustanowionego na nieruchomości przeznaczonej na pas drogowy, stanowiącej własność Skarbu Państwa, z wyjątkiem przypadków, gdy trwały zarząd jest ustanowiony na rzecz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Przepis art. 17 stosuje się odpowiednio.
2. Jeżeli przeznaczona na pasy drogowe nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa została uprzednio wydzierżawiona, wynajęta lub użyczona, decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stanowi podstawę do wypowiedzenia przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad umowy dzierżawy, najmu lub użyczenia ze skutkiem natychmiastowym. Za straty poniesione na skutek rozwiązania umowy przysługuje odszkodowanie.
3. Do rozwiązania użytkowania stosuje się odpowiednio przepis ust. 2.
4. Jeżeli przeznaczona na pasy drogowe nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa została oddana w użytkowanie wieczyste, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad działając w imieniu Skarbu Państwa po dniu, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stała się ostateczna, może zwrócić się do wieczystego użytkownika o rozwiązanie umowy o użytkowanie wieczyste za odszkodowaniem ustalonym według zasad obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości, a w przypadku odmowy - żądać rozwiązania tej umowy w drodze postępowania sądowego.
5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do użytkowania wieczystego nabytego w sposób inny niż w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
Art. 20. 1. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad otrzymuje z mocy prawa, nieodpłatnie, w trwały zarząd nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa, z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi dotycząca tych nieruchomości stała się ostateczna, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad otrzymuje z mocy prawa, nieodpłatnie, w trwały zarząd nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa, o których mowa w art. 19, odpowiednio z dniem: wygaśnięcia lub rozwiązania prawa użytkowania wieczystego, wygaśnięcia zarządu, rozwiązania użytkowania albo rozwiązania umów: dzierżawy, najmu lub użyczenia.
3. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad otrzymuje z mocy prawa, nieodpłatnie, w trwały zarząd nieruchomości nabyte przez nią na własność Skarbu Państwa na cele budowy dróg, z dniem ich nabycia.
4. Ustanowienie trwałego zarządu, o którym mowa w ust. 1-3, stwierdza wojewoda w drodze decyzji.
5. Decyzja, o której mowa w ust. 4, stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.
6. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jest zwolniona z opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu za nieruchomości, o których mowa w ust. 1-3, także w przypadku odpłatnego udostępnienia tych nieruchomości koncesjonariuszom lub innym podmiotom realizującym zadania w zakresie inwestycji drogowych, w tym prac budowlanych i utrzymaniowych.
Art. 21. 1. Do gruntów rolnych i leśnych objętych decyzjami o ustaleniu lokalizacji drogi nie stosuje się przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
2. Do usuwania drzew i krzewów znajdujących się na nieruchomościach objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi, z wyjątkiem drzew i krzewów usuwanych z nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków, nie stosuje się przepisów o ochronie przyrody w zakresie obowiązku uzyskiwania zezwoleń na ich usunięcie oraz opłat z tym związanych.
Art. 22. 1. Koszty nabycia nieruchomości pod drogi, w tym odszkodowania, finansowane są na podstawie przepisów o finansowaniu dróg publicznych i przepisów o drogach publicznych.
2. Skarb Państwa jest zwolniony od podatku od nieruchomości w zakresie nieruchomości przeznaczonych na budowę dróg, nabytych w trybie określonym w niniejszym rozdziale.
Art. 23. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Rozdział 4
Realizacja inwestycji drogowej
Art. 24. 1. Wojewoda wydaje decyzję o pozwoleniu na budowę drogi na zasadach i w trybie przepisów Prawa budowlanego, z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozdziału.
2. Ilekroć w przepisach Prawa budowlanego jest mowa o decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, rozumie się przez to także decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi.
3. O wszczęciu postępowania o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę drogi wojewoda zawiadamia, w drodze obwieszczeń, w urzędach gmin i w prasie lokalnej.
Art. 25. 1. Wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę drogi wymaga sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia drogowego na środowisko i dokonania uzgodnień z właściwymi organami.
2. Zakres raportu, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 2 do ustawy.
Art. 26. 1. Wojewoda może nałożyć na wnioskodawcę obowiązek przedłożenia analizy porealizacyjnej, określając termin jej przedłożenia nie krótszy niż 12 miesięcy i nie dłuższy niż 36 miesięcy od dnia oddania drogi do użytkowania.
2. W analizie porealizacyjnej, o której mowa w ust. 1, dokonuje się porównania ustaleń zawartych w raporcie, o którym mowa w art. 25 ust. 1, z rzeczywistym oddziaływaniem inwestycji drogowej na środowisko i działaniami podjętymi w celu jego ograniczenia.
Art. 27. Jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko wynika konieczność utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania i zostało to stwierdzone w decyzji o pozwoleniu na budowę drogi, utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania następuje w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia użytkowania drogi.
Art. 28. 1. Wojewoda doręcza decyzję o pozwoleniu na budowę drogi wnioskodawcy oraz zawiadamia o jej wydaniu pozostałe strony, w drodze obwieszczeń, w urzędach gmin oraz w prasie lokalnej.
2. Zawiadomienie o wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę drogi zawiera informację o miejscu, w którym strony mogą zapoznać się z treścią tej decyzji. Przepis art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do doręczania i zawiadamiania stron o decyzji w sprawie budowy drogi wydanej przez organ drugiej instancji.
4. Odwołanie strony od decyzji o pozwoleniu na budowę drogi rozpatruje się w terminie 14 dni, a skargę do sądu administracyjnego w terminie dwóch miesięcy.
Art. 29. Jeżeli budowa drogi wymaga wydania pozwolenia wodnoprawnego, właściwy wojewoda wydaje to pozwolenie w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku o jego wydanie.
Art. 30. 1. Jeżeli z decyzji o pozwoleniu na budowę drogi wynika obowiązek dokonania przebudowy istniejących urządzeń infrastruktury technicznej, wojewoda, na wniosek inwestora, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Przepisy art. 124 ust. 2-7 oraz art. 124a ustawy o gospodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.
2. Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli jest to niezbędne do wykazania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego.
3. Do egzekucji obowiązków wynikających z decyzji, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Art. 31. 1. Nie stwierdza się nieważności ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę drogi, jeżeli wniosek o stwierdzenie nieważności tej decyzji został złożony po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, a inwestor rozpoczął budowę drogi. Art. 158 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.
2. W przypadku uwzględnienia skargi na decyzję o pozwoleniu na budowę drogi, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, sąd administracyjny po upływie 14 dni od dnia rozpoczęcia budowy drogi może stwierdzić jedynie, że decyzja narusza prawo z przyczyn wyszczególnionych w art. 145 lub 156 Kodeksu postępowania administracyjnego. W tym przypadku art. 160 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi.
Art. 32. 1. Wojewoda wydaje decyzję o pozwoleniu na użytkowanie drogi na zasadach i w trybie przepisów Prawa budowlanego, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W przypadku decyzji o pozwoleniu na budowę drogi posiadającej co najmniej dwie jezdnie, przy czym każdą z nich przeznaczoną dla jednego kierunku ruchu, wojewoda, na wniosek inwestora, wydaje decyzję o pozwoleniu na użytkowanie w odniesieniu do jezdni lub jej odcinka, na którym zakończono budowę.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do drogowych obiektów inżynierskich, objętych decyzją o pozwoleniu na budowę drogi.
Art. 33. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy Prawa ochrony środowiska, z wyłączeniem art. 31-36, art. 46, 47, art. 49-53, art. 55-57 oraz art. 135 ust. 4.
68. Umowa przedwstępna ma na celu przygotowanie zawarcia umowy między stronami. W umowie przedwstępnej strony mogą oznaczyć oprócz elementów istotnych także termin zawarcia umowy oraz okres, w jakim strona ma pozostać w gotowości do zawarcia.
Jeżeli strona zobowiązana bezpodstawnie uchyla się od zawarcia umowy, może to wywołać dwojakiego rodzaju następstwa prawne: słabsze albo silniejsze. Skutek słabszy wyraża się w obowiązku naprawienia szkody, jaką osoba uprawniona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Chodzi tu więc o odszkodowanie. Natomiast skutek silniejszy polega na obowiązku zawarcia umowy. Umowa przedwstępna nie umożliwia stronom zawarcia umowy przyrzeczonej w drodze negocjacji,
69. Prawo pierwokupu różni się tym od prawa odkupu, iż nie może być wykorzystane przez uprawnionego w dowolnej chwili w okresie czasu oznaczonym w umowie, lecz ma znaczenie w momencie sprzedaży rzeczy osobie trzeciej.
70. Umowa sprzedaży nieruchomości powinna być, obowiązkowo, sporządzona przez notariusza, którego zadaniem jest czuwanie nad zgodnymi z przepisami prawa zapisami umowy.
Sprzedający powinien przedstawić notariuszowi dowód własności nieruchomości lub posiadania do niej prawa użytkowania wieczystego. Strony umowy powinny posiadać dokumenty tożsamości.
Obowiązek sprzedającego:
- udzielenie kupującemu niezbędnych wyjaśnień o stanie faktycznym i prawnym rzeczy lub
prawa majątkowego, wydanie stosownych dokumentów, instrukcji itp.
- wypełnienie obowiązków wynikających z gwarancji
wypełnienie obowiązków wynikających z rękojmi za wady fizyczne rzeczy lub prawa,
- wypełnienie obowiązków nietypowych, wynikających z treści umowy.
Obowiązki kupującego:
-dołożenie staranności przy zawieraniu umowy, przez oglądnięcie rzeczy, czy nie posiada wad fizycznych i sprawdzenie informacji ojej własności i ewentualnych ograniczeniach,
-zapłacenie umówionej ceny
- odebranie przedmiotu sprzedaży
- ponoszenie ciężarów związanych z rzeczą oraz niebezpieczeństwem przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy z chwilą jej odebrania
71. Darowizna - rodzaj umowy nazwanej prawa cywilnego, która ma na celu nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie obdarowanego) kosztem majątku darczyńcy.
72. Umowa dożywocia przez umowę dożywocia nabywca, w zamian za przeniesienie własności nieruchomości, zobowiązuje się zapewnić zbywcy i ewentualnie osobie bliskiej zbywcy dożywotnie utrzymanie.
73. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do wypłaty wynagrodzenia
Umowa o dzieło jest umową konsensualną, zawsze odpłatną i wzajemną. „Dzieło" oznacza gotowy rezultat pracy przyjmującego zamówienie, mający charakter materialny lub niematerialny, posiadający określoną w zależności od rodzaju usługi trwałość
74. Przez umowę o prace geodezyjno-kartograficzne uprawniony wykonawca zobowiązuje się do wykonania robót zgodnie z umową, aktualną wiedzą techniczną i projektem, a zamawiający do udostępnienia obiektu, tj. gruntu i budynków, odebrania wykonanych opracowań i zapłaty wynagrodzenia. Roboty geodezyjno-kartograficzne w procesie budowy mogą wykonywać jedynie osoby posiadające uprawnienia zawodowe
W procesie budowy prace geodezyjno-kartograficzne obejmują:
- obowiązkowe wytyczenie obiektu budowlanego w terenie, zgodnie z projektem zagospodarowania działki lub terenu,
- w zależności od rodzaju obiektu budowlanego - geodezyjną obsługę inwestycji w trakcie budowy oraz ustawiania maszyn i urządzeń,
- obligatoryjne pomiary inwentaryzacyjne (art. 43 ust. l zdanie 2 Prawa budowlanego),
- ewentualnych pomiarów przemieszczeń i odkształceń obiektów.
Prace te objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem robót budowlanych, mogą być realizowane w ramach zamówienia przez głównego wykonawcę, związanego z inwestorem umową o roboty budowlane lub stanowić przedmiot samoistnej umowy.
75. Różnice w stosunku do umowy najmu z dzierżawą poza faktem użytkowania a nie używania rzeczy oraz rozszerzenia przedmiotu umowy o dzierżawę prawa, polegają głównie na odmiennym sposobie rozłożenia, w czasie trwania umowy, czynszu i wzajemnych praw oraz obowiązków stron.
Najem nie jest dzierżawą. W odróżnieniu od dzierżawy w najem mogą być oddawane jedynie rzeczy, zaś dzierżawa pozwala na oddanie do używania i czerpania pożytków i również praw.
76. Kodeks cywilny poświęca umowie najmu dwa rozdziały, z których pierwszy zawiera przepisy ogólne a drugi poświęcony jest stosunkom najmu lokali mieszkalnych i użytkowych.
Umowa ta zawiera: datę i miejsce podpisania umowy, dane osobowe najemcy i wynajmującym, w jaki sposób będzie najemca wykorzystywał przedmiot wynajmu i będzie wykorzystywał zgodnie z jego przeznaczeniem, cenę wynajmu, bieżące naprawy, okres najmu podmiotu, uiszczenie opłaty skarbowej, podpisy.
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Do istotnych składników umowy najmu należy określenie przedmiotu najmu oraz ustalenie czynszu. Wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku, musi on też utrzymywać rzecz w takim stanie przez cały czas trwania najmu.
Przepisów należy szukać w kodeksie cywilnym art. 659 i 679
77.Prosze omówić dzierżawę, w jaki sposób jest zawierana? jakie są główne składniki umowy. Co to jest czynsz , jak jest płacony? jakie są uprawnienia dzierżawcy i jego obowiązki?
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobo-placić wydzierżawiającemu umówiony czynsz
Umowa dzierżawy jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną. Forma umowy może być dowolna, jednakże w wypadku zawierania umowy dzierżawy nieruchomości lub lokalu na czas dłuższy niż rok zalecana jest forma pisemna. W razie nie zachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nieoznaczony.
Obowiązki wydzierżawiającego są mniejsze niż oddającego rzecz w najem. Poza faktem odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady rzeczy i nie przeszkadzania wykonywaniu użytkowania Ręczy bądź prawa, nie posiada znaczących dla treści umowy obowiązków, chyba że strony inaczej Postanowią
Obowiązki dzierżawcy to:
- wykonywać prawo dzierżawy zgodnie z wymogami prawidłowej gospodarki
- nie zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego
- wykonywać naprawy niezbędne do zachowania przedmiotu dzierżawy wstanie nie pogorszonym, w gospodarstwie rolnym lub hodowlanym, utrzymanie urządzeń komunalnych i technicznych w odpowiednim stanie, dbałość o drogę
- nie oddawać przedmiotu dzierżawy w dzierżawę lub bezpłatne używanie osobie trzeciej bez
zgody wydzierżawiającego
-płacić czynsz w terminach oznaczonych w umowie lub z dołu, tj. w terminie zwyczajo*«
przyjętym, a w braku takiego zwyczaju - półrocznie z dołu
- uiszczać podatki i ponosić inne ciężary związane z własnością lub z posiadaniem przedmiotu dzierżawy oraz ponosić koszty ubezpieczenia, zgodnie z zawartą umową
- po zakończeniu dzierżawy - jeżeli w umowie nie postanowiono inaczej - zwrócić przedmiot
dzierżawy w stanie nie pogorszonym
- jeżeli dzierżawa kończy się przed upływem roku dzierżawnego, dzierżawca zobowiązany jest zapłacić czynsz pomniejszony w takim stosunku, w jakim pożytki, które w tym roku pobrał lub mógł pobrać, pozostają do pożytków z całego okresu dzierżawnego
Czynsz - prawna nazwa świadczenia należnego z tytułu najmu lub dzierżawy. Wartość czynszu może być ustalona w pieniądzach lub naturze (np. owoce z sadu). Czynsz z założenia jest świadczeniem okresowym.
Wysokości czynszu wpływa na formę umowy. Jeżeli wartość świadczeń za jeden rok - lub jeżeli umowa trwa krócej niż rok wartość za cały czas trwania umowy - wynosi 2 tyś. złotych lub więcej, umowa powinna być stwierdzona pismem.
78. Na czym polega umowa o usługi , zwana umową zlecenia
Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Stronami umowy są: zleceniodawca i zleceniobiorca. Natomiast przedmiotem umowy jest czynność prawna, którą przyjmujący zlecenie wykonuje w imieniu zleceniodawcy, lub usługa (czynność faktyczna), która nie jest uregulowana innymi przepisami.
Obowiązki dającego zlecenie
- zwrot wydatków, w celu należytego wykonania zlecenia
- zwolnienie zleceniobiorcy z długu, który zaciągnął w imieniu własnym, wypełniając obowiązki zgodnie z umową
- ewentualne udzielenie zaliczki
- wynagrodzenie po wykonaniu zlecenia
Obowiązki przyjmującego zlecenie
1) wykonanie określonej w umowie czynności prawnej lub faktycznej;
2) dostosowywanie się do wskazań i instrukcji;
3) wykonywanie czynności osobiście.
4) udzielanie dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonani zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożenie mu sprawozdania
5) nie wolno mu używać we własnym interesie pieniędzy i rzeczy zleceniodawcy,
6) po zakończeniu umowy powinien wydać zleceniodawcy również to wszystko, co przy wykonywaniu zlecenia dla mego uzyskał,
Zakończenie stosunku prawnego może nastąpić przez:
- wykonanie zlecenia;
- odstąpienie od umowy przez każdą ze stron, ze skutkiem natychmiastowym.
- utratę zdolności do czynności prawnych przez zleceniobiorcę lub jego śmierć.
79. Jakie są różnice pomiędzy umową o dzieło a umową zlecenia
Zlecenie
" Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
" W umowie zazwyczaj określa się czas, w jakiej ta czynność będzie wykonywana.
" Wykonanie zlecenia może być odpłatne lub bezpłatne.
Dzieło
" Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła.
" W umowie ustala się termin, w jakim to dzieło będzie wykonane.
" Za wykonanie dzieła co do zasady należy się wynagrodzenie.
80.Kiedy decyzja administracyjna podlega stwierdzeniu nieważności ( wymień conaj. 3 przypadki).
Nieważność decyzji admin. stwierdza organ administracji państwowej gdy: 1. wydana została z naruszeniem przepisów własności; 2 wydana została bez podstawy prawnej lub rażącym naruszenia prawa ;3 dotyczy sprawy już uprzednio roztrzygniętej inna decyzja ostateczna; 4.
zawiera wadę powodująca jej nieważność z mocy prawa.
81.Kiedy może nastąpić wznowienie postępowania admin.
Sprawa administracyjna zakończona decyzją ostateczną oraz gdy taka decyzja była dotknięta kwalifikowaną wadliwością, może być ponownie rozpoznana i rozstrzygnięta w drodze postępowania jakim jest wznowienie postępowania. Kodeks postępowania administracyjnego wylicza podstawy wznowienia postępowania. W sprawie zakończonej ostateczną decyzją wznawiasięgdy:
1. „DOWODY , NA KTÓRYCH PODSTAWIE USTALONO ISTOTNE DLA SPRAWY OKOLICZNOŚCI FAKTYCZNE, OKAZAŁY SIĘ FAŁSZYWE” 2. „DECYZJA WYDANA ZOSTAŁA W WYNIKU PRZESTĘPSTWA” 3. „DECYZJA WYDANA ZOSTAŁA PRZEZ PRACOWNIKA LUB ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ, KTÓRY PODLEGA WYŁĄCZENIU” 4. „STRONA BEZ WŁASNEJ WINY NIE BRAŁA UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU5. „WYJDĄ NA JAW ISTOTNE DLA SPRAWY NOWE OKOLICZNOŚCI FAKTYCZNE LUB NOWE DOWODY ISTNIEJĄCE W DNIU WYDANIA DECYZJI, NIEZNANE ORGANOWI, KTÓRY WYDAŁ DECYZJĘ” 8. „DECYZJA ZOSTAŁA WYDANA W” OPARCIU O INNĄ DECYZJĘ LUB ORZECZENIE SĄDU, KTÓRE ZOSTAŁO NASTĘPNIE UCHYLONE LUB ZMIENIONE.
82.Co to jest decyzja admin; jakie są składniki wg art. 107. Kiedy jest ostateczna?
Decyzja jest aktem admin. rozstrzygającym sprawę co do jej istoty w całości lub w części, albo w inny sposób kończący postępowanie ( np. umorzenie, przyznaje uprawnienia lub je znosi)
Składniki: oznaczenie organu wydającego decyzje; oznaczenie stron( imię, nazwisko, adres, siedziba); przytoczenie podstawy prawnej ; rozstrzygniecie ; uzasadnienie ; pouczenie ;
Za ostateczną uważa się taka decyzje wobec których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji.
83.Czym się różni decyzja admin. od postanowienia organu administracji?
Decyzja co do istoty rozstrzyga i kończy postanowienie. Decyzje kierowane są do stron, postanowienia do strony ale dotyczy uczestników postępowania np. świadka. Decyzje SA wydawane na podstawie przepisów prawa administracyjnego a postanowienie na podstawie przepisów postępowania administracyjnego
84.Czym się różni zawieszenie od umorzenia postępowania admin.
Zawieszenie postępowania powoduje czasowe wstrzymanie postępowania może nastąpić w sytuacji gdy rozpatrzenie sprawy lub wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia wstępnego przez inny organ ; w razie śmierci strony ; utraty przez strony zdolności lub czynności prawnych . Zawieszenie może być z urzędu lub na wniosek.
Umorzenie postępowania jest to decyzja kończąca postępowanie w sprawie , w organie I, II instancji lub w trybie nadzwyczajnym, jeżeli umorzenie nie zostanie zaskarżone lub jedna ze stron nie wniesie odwołania umorzenie nabiera mocy.
85.Prasze omówić wszczęcie postępowania admin. wg kodeksu postępowania admin.
Organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie w sprawie w której przepis prawa wymaga wniosku strony, organ zobowiązany jest w toku postępowania uzyskać zgodę strony w razie nie uzyskanie postępowanie umorzyć.
86.W jaki sposób i w jakim terminie oraz do kogo składa się odwołanie od decyzji admin.
Odwołanie jest środkiem przysługującym stronie na decyzje wydana przez organ lub podmiot admini. publicznej. Odwołanie składa się w ciągu 14 dni od daty doręczenia lub ogłoszenia . Odwołanie składa się do organów wyższego stopnia w stosunku do organu które wydały decyzje( np. decyzje wydał wojewoda - odwołanie składamy do ministra; jednostka samorządu terytorialnego - odwołanie składamy do samorządowego kolegium odwoławczego). Odwołanie składamy zawsze za pośrednictwem organu który wydał decyzje.
87.Co to jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego?
Jest aktem prawa miejscowego i jednocześnie dokumentem który odgrywa ważną role dla właścicieli nieruchomości objętych tym planem. Dokument stanowi treść uchwały rady gminy ( rady miasta) , ustala przeznaczenie, zasady i warunki zagospodarowania oraz zabudowy terenów objętych tym planem na dłuższy czas , kształtuje tez obrót nieruchomościami
88.Jakie warunki musza być spełnione aby można było wydać decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego
Atr 61 ustawy z 27.03.2007. Co najmniej jedna działka sąsiednia i dostępna z tej samej drogi publicznej jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji , parametrów cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych linii zabudowy oraz wykorzystania terenu. Teren ma dostęp do drogi publicznej. Istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego . Teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych , leśnych na cele nie rolne , nie leśne.
90. Opisz tryb postępowania przy podziale nieruchomości.
Postępowanie przebiega w trzech etapach:
1) Wszczęcie postępowania:
Organem właściwym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Wszczęcie następuje na wniosek strony, a w wyjątkowych sytuacjach na wniosek wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. Wyjątek ten dotyczy:
- podziałów niezbędnych do realizacji celów publicznych, niezależnie kto jest właścicielem nieruchomości,
- gdy nieruchomość jest własnością gminy, którą reprezentuje wójt odpowiedzialny za to postępowanie,
- wtedy gdy nieruchomość jest własnością Skarbu Państwa, powiatu lub województwa. Wszczęcie postępowania wyprzedza zasięgnięcie opinii, odpowiednio, starosty, zarządu powiatu lub zarządu województwa.
Wszczęcie następuje na wniosek strony, która musi mieć w tym interes prawny. Uprawnioną osobą do wystąpienia z wnioskiem musi być osoba fizyczna prawna, która ma tytuł prawny do nieruchomości, czyli jest właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem wieczystym, czasem dzierżawcą.
Datą wszczęcia postępowania administracyjnego na żądanie strony jest dzień doręczenia wniosku organowi.
2) Postępowanie wyjaśniające, w tym postępowanie dowodowe:
Postępowanie administracyjne toczy się od jednej czynności do kolejnej, z udziałem stron i organu. Cele rozstrzygnięcia będzie podział gruntu na działki ewidencyjne, przez oparcie się na faktach, w postaci dokumentów dostarczonych przez stronę postępowania, zebranych przez pracowników oraz zgromadzonych przez uprawnionego geodetę, powołanego przez stronę postępowania.
3) Rozstrzygnięcie sprawy lub umorzenie postępowania administracyjnego:
Upoważnieni przez organ (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) urzędnicy badają, czy wniosek czyni zadość wymaganiom określonym w odpowiednich przepisach. W razie braków w załącznikach oraz nieopłacenia kosztów postępowania, wnioskujący jest wzywany do wypełnienia obowiązku w ciągu 7 dni. Jeżeli żądanie nie zostanie spełnione, podanie zostanie pozostawione bez rozpoznania.
Po otrzymaniu prawidłowego wniosku strony, ten sam organ (wójt, burmistrz lub prezydent), przy udziale uprawnionego urzędnika wydaje opinię co do zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub z decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Opinię wydaje się w formie postanowienia, na które służy stronie zażalenie. Jeżeli opinia jest pozytywna, to możliwe jest sporządzenie właściwego projektu podziału nieruchomości.
89. Opisz tryb postępowania przy rozgraniczaniu nieruchomości
Omówić art. 61-144 kodeksu postępowania administracyjnego.
Kodeks postępowania administracyjnego składa się z X działów. Jego główną rolą jest regulowanie postępowań w sprawach skarg, wniosków oraz wydawania zaświadczeń. Określa on zasady rozstrzygania nieporozumień pomiędzy podmiotami w sytuacji kiedy zainteresowane sprawą strony nie potrafią zawrzeć kompromisu. Artykuły 61-144 tego kodeksu znajdują się w II dziale dotyczącym postępowania. Opisane są w nich warunki i zasady jego wszczęcia. Ujęta jest treść i forma, w której może zostać złożone podanie w przypadku zażaleń czy też wyjaśnień którejś ze stron. Dalsza część kodeksu poświęcona jest protokołom wydawanym przez organ administracji publicznej. Przedstawione są w tym miejscu szczególne okoliczności w których sporządza się sprawozdania z postępowań, oraz czynności których należy dokonać po stworzeniu tych dokumentów (odczytanie i podpis osoby której zeznanie jest ujęte w protokole). Poruszona jest również kwestia udostępniania akt jak i dowodów, które mogą przyczynić się do wyjaśnienia sprawy. Jeśli jest to niewystarczające, według kodeksu organ przeprowadzający postępowanie na wezwanie organu właściwego do załatwiania sprawy może przesłuchać nowych świadków w rozpatrywanej kwestii. Uwzględnić warto fakt, iż nikt nie może odmówić składania zeznań z wyjątkiem osób, które świadkami być nie mogą -o nich mowa w artykule 82. Osobom, które zobowiązane są do stawienia się w roli świadka i tego nie zrobią, grozi kara grzywny do 50zł, a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania-200zł. Z dalszej części kodeksu postępowania administracyjnego dowiedzieć można się o okolicznościach i prowadzeniu rozprawy oraz niezbędnych działaniach, które organ administracji publicznej musi najpierw wykonać, aby mogła być ona zrealizowana. Kodeks ten przedstawia również sytuacje, w których postępowanie w danej sprawie może być zawieszone. Gdy zajdzie taka sytuacja, dalsze artykuły jasno określają alternatywne rozwiązania mające na celu dokończenie postępowania. Końcowym etapem rozstrzygania sprawy ujętym w kodeksie jest decyzja organu administracji publicznej bądź też, w razie bezprzedmiotowego działania, umorzenie postępowania. Przepisy określają ponadto prawo strony do odwołania się od decyzji organu w określonym terminie. W takim przypadku kodeks w rozdziale 10 szczegółowo opisuje dalsze czynności, mające na celu zakończenie postępowania od wyniku którego druga strona również może się odwołać. Innym rodzajem rozstrzygnięcia kwestii jest zawiązanie ugody przez strony. W rozdziale 8 kodeks określa w jaki sposób może być ona zawarta, w jakiej formie, co powinna zawierać oraz kiedy staje się wykonalna. Artykuł 123 mówi o możliwości wydawania postanowień przez organ administracji publicznej wynikających z toku postępowania. W kolejnym artykule kodeks określa informacje które muszą być w nim zawarte. Artykuły 141-144 kodeksu postępowania administracyjnego, kończące rozpatrywany zakres, poruszają temat zażaleń. Strony składają je na wydane w toku postępowania postanowienie. Wnoszone zażalenie nie wstrzymuje wykonania postanowienia, chyba że organ uzna inaczej.
Omówić art. 23-61 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Kodeks rodzinny jest podstawowym źródłem polskiego prawa rodzinnego, który reguluje stosunki rodzinne. Omawiany zakres artykułów rozpoczyna się od stwierdzenia, że prawa i obowiązki małżonków w małżeństwie są równe. Oboje mają być sobie wierni, współdziałać dla dobra rodziny i wzajemnie sobie pomagać. Organem do którego małżonkowie mogą zwrócić się w wyniku braku porozumienia w istotnych sprawach rodziny jest sąd. Artykuł 25 mówi iż decyzję dotyczącą nazwiska, które będzie nosić współmałżonek po zawarciu małżeństwa składa się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego w formie oświadczenia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ustala iż małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko, jednak istnieje możliwość zachowania swojego dotychczasowego nazwiska. Może być ono połączone z pierwotnym nazwiskiem partnera, lecz w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż z dwóch członów. W dalszej części kodeksu czytamy, że relacje rodzinne pomiędzy jednym małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka trwają do momentu ustania małżeństwa. Rodzice zobowiązani są do tego, aby każdy z nich, z własnych sił starał się zaspokoić potrzeby rodziny. Jeżeli jeden ze współmałżonków świadomie nie spełnia tego warunku, sąd może pozyskiwane przez tego współmałżonka dobra przekazywać w ręce drugiego. Sytuacja ta może być zachowana nawet w przypadku ustania związku, chyba że każdy z małżonków jest zdecydowany ten nakaz uchylić. Za zobowiązania zaciągnięte przez jednego ze współmałżonków, w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, odpowiadają oboje. Sąd jednak, na wniosek jednego z małżonków, może zadecydować, że za pozyskane dobra odpowiedzialny jest ten małżonek, który je zaciągnął. Z chwila zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy małżonkami wspólność majątkowa, która istnieje w czasie trwania związku. Do wspólności majątkowej należą m.in. wynagrodzenie za pracę, dochody z majątku wspólnego jak również osobistego, środki gromadzone na rachunku funduszu emerytalnego. Dobra należące do majątku osobistego ustala artykuł 33 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Znajdują się w nim głównie : przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej), przedmioty służące wyłącznie do osobistych potrzeb jednego z małżonków, prawa niezbywalne przysługujące tylko jednej osobie. W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z partnerów nie może żądać podziału majątku wspólnego. Można natomiast żądać, aby ustalenie udziałów w majątku było wprost proporcjonalne do stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania tego majątku, bądź według nakładu pracy przy wychowywaniu dzieci i w gospodarstwie domowym. Małżonkowie powinni udzielać sobie wzajemnej informacji na temat stanu majątku wspólnego. Istnieje możliwość samodzielnego zarządzania majątkiem wspólnym, lecz czynności te mają doprowadzać do zachowania tego majątku. W przypadku, kiedy jeden małżonek odmawia zgody na wykonanie danej czynności, sprawę można skierować do sądu, który przyzna tą możliwość tylko wtedy, gdy ma ona na celu zaspokojenie dobra rodziny. Jeżeli małżonek podjął decyzję o zaciągnięciu zobowiązania za zgodą drugiego małżonka, to w przypadku niewywiązania się z umowy z osobą oferującą dane dobro, może ona zażądać zwrotu z majątku wspólnego współmałżonków. Inna sytuacja występuje gdy drugi małżonek nie zgodzi się na pozyskanie dobra. Wtedy wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku małżonka który podjął decyzję. Małżonkowie mogą utworzyć rozdzielność majątkową poprzez umowę zawartą w formie aktu notarialnego. Umowa taka może zostać sporządzona przed zawarciem małżeństwa. W takiej sytuacji małżonkowie zachowują osobne majątki, które pozyskali przed zawarciem umowy jak i majątki nabyte później. Po ustaniu rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków, którego dorobek jest mniejszy od partnera, ma prawo domagać się wyrównania dorobków. W razie braku porozumienia co do wysokości wyrównania, sprawę rozstrzyga sąd. W przypadku śmierci jednego z małżonków, wyrównanie dorobków odbywa się pomiędzy spadkobiercami a małżonkiem pozostałym przy życiu. Spadkobiercy mogą żądać zmniejszenia wyrównania dorobku wtedy gdy żyjący małżonek złożył wcześniej wniosek o unieważnienie małżeństwa, rozwód bądź separację. W sytuacji, kiedy w wyniku rozwodu miałyby zostać ewidentnie poszkodowane dzieci współmałżonków, rozwód jest niedopuszczalny. Sąd decyduje o winnym małżonku który doprowadził do rozwodu, chyba że żaden z małżonków nie wyrazi na to chęci. W takim przypadku żaden z małżonków nie ponosi winy. W wyroku rozwodu sąd decyduje o rozkładzie kosztów utrzymania i wychowywania dziecka. Może także ograniczyć władzę rodzicielską jednego z małżonków do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do dziecka. W ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu, małżonek który zmienił nazwisko w chwili zawarcia związku, może do niego powrócić składając oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Osobie niewinnej rozpadowi małżeństwa, znajdującej się w niekorzystnej sytuacji finansowej należy się pomoc materialna ze strony tego małżonka, który złożył wniosek o rozwód.
Omówić przepisy kodeksu cywilnego o spółce cywilnej.
W kodeksie cywilnym zawarta jest informacja, że spółka, której umowa powinna być sporządzona na piśmie, ma na celu osiągnięcie celu gospodarczego przez wnoszących do niej kapitał wspólników. Szacuje się iż wkład kapitału każdego z uczestników ma jednakową wartość. Niekoniecznie muszą być to pieniądze. Dopuszczalne jest, aby współuczestnik spółki przeznaczył na jej poprawne prosperowanie dobra materialne. W zależności od roli jaką dany przedmiot będzie pełnić, stosuje się przepisy o sprzedaży (wtedy, gdy istnieje prawdopodobieństwo uszkodzenia dobra) lub przepisy o najmie (gdy przedmiot ma być użytkowany). Wspólnik nie może samodzielnie rozporządzać majątkiem spółki, ani ubiegać się o jego podział w czasie jej trwania. Wypłata zysków następuje po rozwiązaniu spółki. W wypadku, gdy jest ona założona na dłuższy czas, ma to miejsce wraz z końcem każdego roku obrachunkowego. Gdy spółka założona jest na czas nieokreślony, każdy wspólnik może z niej wystąpić rezygnując z udziału na trzy miesiące przed końcem roku obrachunkowego. W przypadku występowania osoby ze spółki, zwraca się jej rzeczy, które zostały wniesione do użytkowania oraz wartość pieniężną wkładu widniejącą w umowie spółki. Ponadto osoba taka otrzymuje część zysków, zależną od udziałów. Istnieje możliwość wejścia do spółki spadkobierców osoby, która od niej odchodzi. Wskazuje się wtedy osobę w spółce, która będzie wykonywała ich prawa. Do momentu kiedy to nastąpi, spadkobiercy osoby opuszczającej zrzeszenie mogą podejmować czynności w sprawach spółki.
Każdy z uczestników jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności, bądź w wypadku ich niewykonania mogłyby narazić ją na straty. W przypadku, gdy chociaż jeden ze wspólników sprzeciwiłby się prowadzeniu sprawy przez drugą osobę, potrzeba jest uchwała wspólników. Współuczestnicy równomiernie uczestniczą zarówno w zyskach jak i stratach spółki. Nie ma tutaj znaczenia wniesiony wkład. Trzeba jednak podkreślić, iż w umowie spółki proporcje w udziałach mogą zostać zmienione. W przypadku, gdy pomimo ujęcia w umowie powodów zerwania spółki, prosperuje ona nadal, uznaje się ją za przedłużoną na czas nieoznaczony. W przypadku poważnych powodów, wspólnik może rozwiązać spółkę za pośrednictwem sądu. Po jej upadłości oraz po zapłaceniu zobowiązań, współuczestnikom zwraca się wkłady postępując adekwatnie do sytuacji, gdy wspólnik opuszcza spółkę. Pozostała część majątku zostaje podzielona proporcjonalnie do udziałów w zyskach spółki.
Nieruchomość lokalowa i sposoby jej powstania wg ustawy o własności lokali.
Nieruchomość lokalową, według ustawy o własności lokali art. 2, rozumie się jako wydzieloną izbę (lub ich zespół) poprzez trwałe ściany w obrębie budynku. Ma ona, wraz z pomieszczeniami pomocniczymi, zapewnić ludziom stały pobyt oraz zaspokoić ich potrzeby mieszkaniowe. Pod nieruchomość lokalową podciągnąć można także samodzielne lokale, które są wykorzystywane zgodnych z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne. Spełnienie tych wymagań stwierdza starosta wydając zaświadczenie. Do lokalu mogą przynależeć pomieszczenia z nim niesąsiadujące, lecz leżące w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym dany lokal wyodrębniono. Zwane są „pomieszczeniami przynależnymi” i są to m.in. : garaż, piwnica, strych, komórka. W momencie gdy dany lokal zostanie wyodrębniony, jego właścicielowi przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nieruchomość wspólna to grunt oraz poszczególne części i urządzenia budynku, niebędące wyłącznie do dyspozycji właścicielom lokali. Udział właściciela lokalu, który został wyodrębniony z nieruchomości wspólnej jest określony za pomocą stosunku powierzchni tego lokalu z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do całkowitej powierzchni wszystkich nieruchomości lokalowych i ich pomieszczeń przynależnych. Podobna sytuacja dotyczy właściciela samodzielnych lokali niewyodrębnionych w nieruchomości wspólnej. W przypadku, gdy udziały jednego wyodrębnionego lokalu z własności wspólnej zostały policzone w inny sposób, który był praktykowany dalej, dopuszczona jest możliwość takiego samego obliczenia udziałów lokalu ostatniego. Nie można przekazywać gruntu we współużytkowanie wieczyste ani sprzedawać jego udziałów, jeżeli jest on współwłasnością uprzednio wyodrębnionych lokali. Właścicielowi nieruchomości przysługują takie same prawa i obowiązki jak osobom, które dany lokal wyodrębniły. W momencie, gdy powierzchnia nieruchomości gruntowej, na której wybudowano budynek z wyodrębnioną własnością lokali jest większa od powierzchni działki budowlanej, możliwy jest podział tej nieruchomości pomiędzy właścicieli. Te osoby, których lokale wchodzą w skład nieruchomości (budynku) tworzą wspólnotę mieszkaniową.
Za pomocą umowy w formie aktu notarialnego, jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości lub też orzeczenia sądu o zniesieniu współwłasności lokal można uczynić własnością. Sam właściciel może ustalić odrębną własność lokali dla siebie. Umowa musi zawierać określone ustawą szczegóły znajdujące się a artykule 8. Są nimi : rodzaj, położenie i powierzchnia lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych; wielkość udziałów przypadających właścicielom poszczególnych lokali w nieruchomości wspólnej. Umowa może zawierać także określony przez współwłaścicieli sposób zarządu tą nieruchomością. Właściciel gruntu może zadecydować o sporządzeniu takiej umowy w której zadeklaruje budowę domu. W momencie, gdy budynek zostanie postawiony można ustanowić w nim odrębne własności lokali i przenieść prawo na drugą stronę umowy bądź też na inną osobę. Czyn ten musi być ujawniony w księdze wieczystej. Nabywca lokalu dostrzegając, iż umowa wykonywana zostaje niezgodnie z jej założeniami, może za pośrednictwem sądu powierzyć jej dalsze wykonywanie innym osobom na koszt i niebezpieczeństwo właściciela gruntu.
Przedsiębiorstwo jako przedmiot prawa wg kodeksu cywilnego.
Przedsiębiorstwo definiowane jest w artykule 55 kodeksu cywilnego jako zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Posiada ono m.in. własną nazwę, ruchomości, nieruchomości, koncesje, licencje, zezwolenia, wierzytelności. Do jego poprawnego działania potrzebne jest dysponowanie oraz obracanie środkami pieniężnymi. Przedsiębiorstwo ma własne tajemnice, księgi, dokumenty oraz prawa z papierów wartościowych. Wraz z jego działalnością rodzą się pomysły, które przekładają się na patenty i inne prawa własności przemysłowej. Osobę fizyczną, prawną i jednostkę organizacyjną, która prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową nazywa się przedsiębiorcą. Działa on w zakresie spraw firmy, którą ujawnia we właściwym rejestrze. Firma ta nie może wprowadzać klienta w błąd szczególnie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności czy też źródła zaopatrzenia . Powinna odróżniać się od pozostałych jednostek prowadzących podobną działalność na tym samym rynku. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko, natomiast osoby prawnej-nazwa. W pierwszym przypadku dopuszcza się włączenie do firmy chociażby pseudonimu czy też dobranych określeń. W drugim przypadku, gdy osoba fizyczna ma jakiś związek z działalnością bądź założeniem firmy osoby prawnej, można w przedsiębiorstwie zawrzeć nazwisko bądź pseudonim osoby fizycznej pod warunkiem jej pisemnej zgody. W razie śmierci tej osoby muszą ją wyrazić małżonek i dzieci. Taka sama sytuacja występuje wtedy, gdy wspólnik traci członkostwo a spółka chce zachować jego nazwisko. Firma nie może zostać zbyta. Przedsiębiorca ma jednak prawo upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swej firmy.
Źródła prawa unijnego.
Systemy prawne Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej wchodzą w skład prawa wspólnotowego. Dzieli się ono na prawo pierwotne (stanowione przez państwa członkowskie) oraz prawo wtórne (stanowione przez organy wspólnotowe). Prawo unijne opiera się na traktatach, aktach, umowach zawartych wewnątrz Unii Europejskiej. W skład prawa pierwotnego wchodzą traktaty założycielskie Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej jak chociażby obowiązujący w latach 1952-2002 Traktat paryski; Traktaty rzymskie z 1957r; weszły w życie w 1993r. Traktat z Maastricht i niezrealizowana Konstytucja dla Europy z 2004r. Prawo pierwotne zawiera również umowy zmieniające i uzupełniające traktaty założycielskie m.in. protokół dotyczący Antyli Holenderskich, Traktat fuzyjny, Traktat grenlandzki, Jednolity Akt Europejski, Traktat amsterdamski, nicejski i lizboński, który nie wszedł w życie. Ponadto wyróżniamy także Traktaty akcesyjne regulujące kwestie przystąpienia kolejnych państw do Unii Europejskiej takich jak Dania, Irlandia i Wielka Brytania z 1972r. (wstąpiły do UE w 1987r.), Grecja z 1979r. (1981r.), Hiszpania i Portugalia z 1985r. (1986r.), Austria, Finlandia, Szwecja z 1994r. (1995r.). Wśród tych Traktatów występuje również Traktat ateński podpisany 16 kwietnia 2003r. dzięki któremu Polska wraz z dziewięcioma innymi krajami Europy Środkowej i Południowej dołączyła do państw wspólnoty. Ostatnim był zawarty w 2005r., a zrealizowany w pierwszym dniu 2007r. traktat o przystąpieniu Bułgarii i Rumunii. W skład prawa pierwotnego wchodzą również ogólne zasady prawa Unii Europejskiej tj. szereg zasad prawa wydanych przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości, które nie zawsze wynikają bezpośrednio z Traktatów. Na podstawie prawa pierwotnego instytucje wspólnot tworzą prawo wtórne. Składa się ono z ogromnej liczby aktów prawnych z których każdy należy do jednej z pięciu kategorii. Są nimi rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, opinie i zalecenia. Rozporządzenia ujednolicają, wiążą prawo. Mają zasięg ogólny (co oznacza, że adresatami mogą być państwa jak i jednostki) oraz abstrakcyjny (dotyczą nieokreślonej liczby przypadków). Wchodzą w terminie w którym zostały zawarte. Dyrektywy mają charakter wiążący zaś ich adresatami mogą być tylko i wyłącznie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Zawierają informację o terminie, warunkach transpozycji (włączenie prawa międzynarodowego do porządku prawnego danego kraju) ustalanych przez Unię Europejską. Decyzje skierowane są do grona ściśle określonych adresatów a ich zadaniem jest regulowanie konkretnych spraw czy też sytuacji. Opinie zawierają określone oceny które są często stosowane w postępowaniu pomiędzy instytucjami i organami wspólnot. Zalecenia służą do sugerowania podjęcia określonych działań.
Użytkowanie wieczyste i sposób jego ustanowienia w formie przetargowej i bezprzetargowej wg ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Artykuł 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiera informacje dotyczące postępowania w przypadku sprzedaży nieruchomości bądź oddaniu w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej. Zawarta w nim treść mówi, iż wymaga to zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. W przypadku oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesieniu tego prawa za pomocą umowy niezbędny jest wpis do księgi wieczystej. Sprzedaż lub oddanie w użytkowanie wieczyste następuje w drodze przetargowej lub bezprzetargowej. W pierwszym przypadku najpierw właściwy organ sporządza i podaje do publicznej wiadomości szczegółowy wykaz nieruchomości, które mają być przeznaczone do sprzedaży czy też użytkowania wieczystego. Stworzony wykaz wywiesza się na okres 21 dni w siedzibie właściwego urzędu a informację o jego wywieszeniu, w różnej formie podaje się do wiadomości publicznej. Przetarg jest organizowany i przeprowadzany przez właściwy organ a jego ogłoszenie nie może zostać podane do publicznej wiadomości przez wcześniej wspomnianym terminem od momentu wywieszenia wykazu. W ogłoszeniu o przetargu zawarte są informacje takie same jak na wykazie a ponad to czas, miejsce i warunki jego przebiegu. W przypadku kolejnego ogłoszenia przetargu zamieszcza się również terminy poprzednich przetargów. Tak samo jak w przypadku wykazu, informację o przetargu podaje się do publicznej wiadomości, również na stronach internetowych właściwego urzędu. W przypadku negatywnego wyniku, w okresie nie krótszym niż 30 dni i jednocześnie nie dłuższym niż 6 miesięcy ogłasza się drugi przetarg, którego cena wywoławcza z reguły jest niższa. W momencie gdy ten nie dojdzie do skutku, organ może zbyć nieruchomość na drodze rokowań lub ogłaszać kolejne przetargi według wcześniejszych zasad. W terminie 7 dni od ogłoszenia wyniku bądź otrzymania zawiadomienia, uczestnik może zaskarżyć czynności związane z przetargiem. Jednostka go organizująca ma obowiązek zawiadomić zwycięzcę o terminie w którym zawrze on umowę sprzedaży, bądź oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości. Musi to uczynić w okresie nie przekraczającym 21 dni od ogłoszenia wyniku przetargu, zaś nie krótszym niż 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Kiedy procedura oddania w użytkowanie wieczyste realizowana jest bezprzetargowo, wtedy warunki ustala się w rokowaniach prowadzonych z nabywcą. W rozdziale 4 czytamy iż nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej m.in. gdy: osobie nabywającej przysługuje pierwszeństwo w nabyciu; zbycie następuje w drodze zamiany lub darowizny; zachodzi pomiędzy Skarbem Państwa a jednostka samorządu terytorialnego czy też następuje na rzecz użytkownika wieczystego tej nieruchomości. Artykuł 37 ust. 2 wyczerpująco wyjaśnia te sytuacje.
Granice przestrzenne nieruchomości gruntowej.
W artykule 143 Kodeksu Cywilnego czytamy, iż granice nieruchomości gruntowej rozciągają się na przestrzeń nad i pod jej powierzchnią. Właściciel takiej nieruchomości powinien gospodarować nią w taki sposób, aby nie utrudniać korzystania z sąsiednich nieruchomości przez ich właścicieli. W przypadku gdy gałęzie drzew, krzewy wydadzą owoce, które upadną na teren sąsiada, stają się one jego własnością. Wyjątek stanowi sytuacja gdy grunt sąsiada oddany jest na użytek publiczny. Wspomniane wyżej gałęzie drzew i wszelaka inna roślinność przekraczająca granicę nieruchomości, mogą zostać usunięte z terenu sąsiada przez właściciela nieruchomości z której dana roślina wyrasta. Gdy wykonawca tych robót przekroczy ustalony wcześniej termin, gałęzie drzew, korzenie mogą zostać zachowane przez ubiegającego się o interwencję właściciela nieruchomości. Osoba wykonująca prace może zostać wezwana do naprawienia wyrządzonych szkód jeśli takie wystąpią. W przypadku budowania budynku, gdy jego część znajdzie się na terenie innego właściciela nieruchomości, może się on ubiegać o odpowiednie wynagrodzenie bądź wykupienie zajętej części gruntu (również tego terenu, który nie jest już dla niego atrakcyjny pod względem gospodarczym). Sąsiedzi powinni dbać wzajemnie o stałe znaki graniczne i współdziałać przy rozgraniczaniu terenu. Koszty związane z tymi działaniami pokrywają po połowie. W sprawie takich elementów jak mury, płoty, miedze, rowy, drzewa, krzewy itp., które znajdują się na granicy gruntów domniemywa się, że są przeznaczone we współużytkowanie a koszty ich utrzymania są wspólne dla obu sąsiadów.
Złoża kopalin jako część składowa nieruchomości.
Według prawa geologicznego i górniczego złoża kopalin są to takie naturalne nagromadzenia minerałów, skał i innych substancji w stanie stałym, ciekłym lub gazowym których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą. Jeśli wchodzą one w skład nieruchomości wtedy nieruchomość tą wycenia się łącznie z wartością tych złóż. Proces ten może odbyć się na przykład na zasadzie porównań z innymi ofertami o podobnym rozmiarze powierzchni i zasobności danego złoża. Na wstępie dokonuje się jego oceny w oparciu ustawy prawo geologiczne i górnicze tzn. następuje zapoznanie się z dokumentacją geologiczną, którą udostępnia właściciel nieruchomości, właściwy organ lub jednostka organizacyjna. Taka dokumentacja daje możliwość zapoznania się z wieloma informacjami na temat wielkości i jakości złoża znajdującego się w granicach nieruchomości. Niezależnie od tego czy jest to kopalina podstawowa czy pospolita, bez względu na to kto jest właścicielem nieruchomości gruntowej, złoże znajdujące się w granicach przestrzennych tej nieruchomości jest własnością właściciela nieruchomości. Nie można jednak dokładnie stwierdzić jaka jest jej dolna granica. Ustalenie tej granicy zależy od przeznaczenia gruntu. W przypadku podjęcia decyzji o poszukiwaniu i rozpoznawaniu kopalin czy też wydobyciu kopalin ze złóż wymagana jest koncesja bez której nie może odbywać się ta działalność gospodarcza. Koncesja jest z kolei warunkiem ustanowienia użytkowania górniczego w drodze umowy za wynagrodzeniem (umowa może zostać poprzedzona przetargiem). W sprawach, które są nieuregulowane w ustawie do użytkowania górniczego stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o użytkowaniu.
1 ha przeliczeniowy w przepisach dotyczących gospodarstwa rolnego.
Pojęcie hektara przeliczeniowego zostało wprowadzone w celu możliwości porównania gleb o różnych klasach bonitacyjnych. Jest to przyjęta za podstawę do przeliczenia powierzchni innych klas gruntów jednostka powierzchni wynosząca 1 ha gruntów klasy IV (za podstawę bierze się plon zbóż z powierzchni tej klasy). Z racji występowania różnych plonów w zależności od klasy bonitacyjnej gleby, wprowadzone zostały przeliczniki przez które mnoży się jej powierzchnię a w końcowym etapie dodaje otrzymane iloczyny. Czynność ta ma na celu oszacowanie wysokości podatku rolnego, który liczy się na zasadzie równowartości pieniężnej żyta w kwintalach (1q=100kg) na jeden hektar przeliczeniowy. Średnią wartość żyta uzyskuje się na podstawie średnich cen skupu tego zboża w okresie pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy. Wyróżnione zostały przeliczniki osobno dla gruntów ornych oraz łąk i pastwisk. Zostały wyróżnione dodatkowo cztery rejony podatkowe z powodu różnorodnych warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych występujących w Polsce.
Ustawa i rozporządzenie, podobieństwa i różnice.
Zarówno ustawa jak i rozporządzenie są źródłami prawa powszechnie obowiązującego (art. 87 Konstytucji). Jeśli chodzi o ustawę:
- akt prawny
- jest hierarchicznie niższa od Konstytucji,
- natomiast hierarchicznie wyższa od rozporządzenia (chodzi o hierarchię aktów prawnych),
- w Polsce jest uchwalana przez Sejm
- zarówno aby ustawa jak i rozporządzenie mogły wejść w życie wymaga się ich ogłoszenia (art. 84 Konstytucji),
- do niektórych spraw wymagana jest tylko ustawa np. budżet,
- nie może być sprzeczna z Konstytucją, ratyfikowaną przez Polskę, umową międzynarodową,
szczegółowy tryb uchwalenia ustawy określony jest w konstytucji.
Jeśli chodzi o rozporządzenie
- akt prawny,
- jedno ze źródeł prawa powszechnie obowiązującego,
- różni się od ustawy tym, - że rozporządzenie wydawane jest na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania, musi być zgodne z ustawą, nie może być z nią sprzeczne, nie może wykraczać poza zakres upoważnienia,
- jest niższy hierarchicznie od ustawy.
Jest również takie pojęcie jak "rozporządzenie z mocą ustawy" - jest to obok umowy międzynarodowej ratyfikowanej za pomocą zgody wyrażonej w ustawie .Jest to akt prawny zrównany z ustawą, ale rozporządzenie z mocą ustawy w przeciwieństwie do ustawy musi mieć odpowiednie upoważnienie pochodzące z innego aktu prawnego.
Streścić przepisy umowy o dzieło wg kodeksu cywilnego.
Umowa o dzieło jest jedną z umów na podstawie której może być wykonywana dana praca. Poprzez tę umowę przyjmujący ją zobowiązuje się do wykonania danego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia za tę pracę. Umowa o dzieło najczęściej dotyczy prac związanych ze stworzeniem czegoś: (np. mapy geodezyjnej dla danego obrębu, remontu domu, naprawy samochodu itp.).
Przyjmujący zamówienie jest powiązany z warunkami umowy, którą zawarł z zamawiającym ,jednak nie podlega on jego poleceniom(o ile nie wynika to z umowy). Umowa o dzieło może być zawarta z osobą prawną.
Wynagrodzenie przy umowie o dzieło należy się przy wykonaniu danej pracy. Wysokość jego można określić ryczałtowo, bądź na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów(wynagrodzenie kosztorysowe). W wyniku zmiany cen lub stawek ustalonych przy obliczeniach kosztorysowych, stront mogą wnioskować o zmianę wynagrodzenia.
Jeżeli w trakcie wykonywania umowy o dzieło niezbędne będzie wykonanie dodatkowej pracy, która nie została uwzględniona przy zestawieniu kosztorysowego to wykonujący zamówienie może zażądać podwyższenia wynagrodzenia. Ewentualnie przy wysokim podwyższeniu zapłaty może rozwiązać umowę, lecz zapłacić odpowiednią część ustalonego wynagrodzenia.
W przypadku nie uzgodnienia z zamawiającym o podwyższeniu wynagrodzenia - wykonujący nie może żądać od niego wyższej sumy.
W przypadku umowy o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zlecenie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia. Chyba, że wykonującemu zamówienie groziłyby wysokie straty, wtedy sprawą zajmuje się sąd, w którym może nastąpić podwyższenie wynagrodzenia bądź zerwanie umowy.
Odstąpienie od umowy może nastąpić w przypadkach, kiedy wykonujący:
nie jest w stanie skończyć dzieła w wyznaczonym terminie,
wykona pracę wadliwą, albo niezgodną z umową.
W 2 przypadku zamawiający może powierzyć wykonanie danej pracy innej osobie na koszt wykonującego, a także żądać zwrotu materiału oraz rozpoczętej pracy.
Jeżeli dzieło ma wady, zamawiający może wymagać ich usunięcia wyznaczając dodatkowy termin na usunięcie niedociągnięć. Wykonujący ma wtedy prawo odmówić naprawy jeżeli praca ta będzie wymagała dodatkowych kosztów.
Jeżeli wady są istotne, a przyjmujący zamówienie nie zdąży ich naprawić w odpowiednim terminie, czy też nie dadzą się usunąć, wtedy zamawiający może odstąpić od umowy bądź żądać obniżenia wynagrodzenia.
Jeżeli wady są nieistotne zamawiający może domagać się obniżenia wynagrodzenia.
W przypadku trudności, a przy tym opóźnieniu w wykonaniu dzieła z przyczyn zamawiającego, nie może on odmówić zapłaty.
Jeżeli przy wykonaniu pracy niezbędna jest współpraca z zamawiającym, a kontakt z nim był niemożliwy, zamawiający ma prawo wyznaczyć inny termin z zagrożeniem, ponieważ po przekroczeniu pierwotnego terminu będzie uprawniony do zerwania umowy.
Za uszkodzenia lub utratę materiału na wykonanie dzieła obciąża się osobę, które tego materiału dostarcza.
Kiedy dzieło ulega zniszczeniu lub uszkodzeniu przez wadliwy materiał, bądź złe wskazówki zamawiającego, przyjmujący zamówienie może domagać się całości lub części wynagrodzenia (o ile uprzedził zamawiającego o niebezpieczeństwie).
Zlecający dzieło może zrezygnować z zamówienia, jednak będzie zmuszony zapłacić za wykonaną już część zamówienia.
Wynagrodzenie należy się w chwili oddania dzieła, bądź części tego dzieła, o ile jest to warunkiem umowy.
Umowa o dzieło zostaje automatycznie rozwiązana w chwili śmierci lub niezdolności do pracy wykonującego zamówienie. Jeżeli materiały były własnością przyjmującego pracę, która została częściowo wykonana zamawiający może żądać materiałów oraz dzieła w stanie, w jakim się znajduje, dokonując zapłaty za jego wartość.
Na zgłoszenie wszelkich nieprawidłowości związanych z wykonaniem dzieła, mamy dwa lata od dnia oddania dzieła.
Wytłumaczyć art. 125-154 k.c.
Art. 152.
Właściciele gruntów sąsiednich maja obowiązek uczestniczenia w rozgraniczaniu i utrzymaniu znaków granicznych. Są również zobowiązani do dzielenia po połowie kosztów związanych z rozgraniczeniem, urządzeniem i utrzymywaniem znaków granicznych.
Art. 153.
W przypadku gruntów spornych, gdzie ciężko jest określić faktyczną granicę działki, można ustalić ją na podstawie ostatniego stanu własności. Jeżeli nie można stwierdzić takiego stanu, a właściciele sąsiednich gruntów nie doszli do porozumienia, wtedy sąd decyduje o przebiegu tej granicy. Może również wyznaczając ją nakazać dopłacać jednemu z właścicieli.
Art..154
Mury, płoty, miedze, drzewa i inne urządzenia, które znajdują się na granicy należą do wspólnego użytku sąsiadów. Na utrzymanie ich są zobowiązani do dzielenia kosztów po połowie.
Omówić hipotekę (ograniczone prawo rzeczowe)
„Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym i rodzajem zabezpieczenia wierzytelności na nieruchomości.”
Może być ustanowiona na podstawie orzeczenia sądu, umowy notarialnej, decyzji administracyjnej lub organu podatkowego bądź szczególnego przepisu prawa.
Hipotekę wyraża się w oznaczonej sumie pieniężnej.
Hipoteka może obciążać każdą nieruchomość bez względu na jej rodzaj: prawo do domu jednorodzinnego, użytkowanie wieczyste, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, użytkowego i wierzytelność zabezpieczoną hipotecznie.
Rozróżniamy kilka rodzajów hipotek:
umowną,
kaucyjną,
przymusową,
łączną,
na wierzytelności hipotecznej.
Hipoteka umowna polega na wpisie kwoty zobowiązań, która jest znana w chwili ustanowienia zabezpieczenia (tj. kwota kredytu i suma należnych odsetek),
Hipoteka kaucyjna polega na wpisie maksymalnej kwoty zobowiązania, jakie może powstać w okresie kredytowania i nie jest ostatecznie znana w dniu ustanowienia zabezpieczenia (stosowana przy kredytach walutowych).
Przedmiotem hipoteki jest jedna nieruchomość, choć zdarza się zabezpieczenie pożyczki na kilku własnościach, wtedy mamy do czynienia z hipoteką łączną. Charakter tej hipoteki polega na tym, że właściciel danych nieruchomości może według swojego uznania domagać się o zabezpieczenie w całości bądź w jakiejś części każdej z nieruchomości.
Hipotekę przymusową ustanawia się na wszystkie nieruchomości dłużnika. Powinna być stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu, ugodą przed sądem lub aktem notarialnym. Z wnioskiem o ustanowieniu tej hipoteki występuje wierzyciel, czyli pożyczkodawca. Hipoteko przymusowa powstaje z chwilą wpisu do księgi wieczystej.
Nieruchomości obciążone hipoteką nie ograniczają prawa właściciela do jej rozporządzania, a wierzycielowi nie dają żadnych uprawnień do korzystania z niej, ani faktycznej władzy do jej władania.
W przypadku pomyłki wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej bez podstawy prawnej, wierzyciel ma prawo dochodzić wpisu wykreślonej hipoteki w ciągu 10 lat.
Wygaśnięcie hipoteki następuje wskutek spłacenia pożyczki, znosi się ją poprzez działanie prawne i złożenie zabezpieczonej kwoty do depozytu bankowego. Wierzyciel zobowiązany jest wtedy do podjęcia starań o wykreślenie hipoteki i dostarczenie do odpowiedniego sądu właściwego zaświadczenia.
Części składowe rzeczy, przynależności i pożytki rzeczy
Rzecz - (mienie) przedmioty materialne; dzielimy na ruchome i nieruchome (nieruchomości)
Części składowe rzeczy są to wszystkie przedmioty które nie mogą być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości, bądź istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Część składowa rzeczy nie może być
oddzielnym przedmiotem, którego można sprzedać albo obciążyć.
Przynależnościami są rzeczy ruchome niezbędne do korzystania z innej rzeczy tzw. głównej. Rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej nie może być jej przynależnością tzn. że właścicielem przynależności jest właściciel rzeczy głównej.
Pożytki to korzyści majątkowe, które przynoszą nam rzeczy. Możemy je podzielić na:
naturalne - dochód wynikający z odłączenia części składowych lub płodów od rzeczy np. gruszki, zboże, jabłka,
cywilne - dochód na podstawie stosunku prawnego,
prawne - dochód na podstawie przysługującego nam prawa.
Uprawnionej osobie do zbierania pożytków należy się wynagrodzenie za nazbierane plony, jednak nie może ono przekroczyć ich całkowitej wartości .
Części składowe nieruchomości gruntowej
Nieruchomość gruntowa, czyli grunty rolne i nierolne. Mogą być wykorzystane do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, a nawet sadowniczej, ogrodniczej czy rybnej.
Do części składowych nieruchomości gruntowych zalicza się wszystko to co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia albo bez uszkodzenia istotnej zmiany przedmiotu odłączonego w szczególności są to budynki, urządzenia trwale związane z gruntem czy budynkami, drzewa, jak również inne rośliny od momentu ich zasadzenia lub zasiania.
Ugoda wg Kodeksu cywilnego
Ugoda jest to umowa stron, w której czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego miedzy nimi stosunku prawnego, w celu:
usunięcia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku,
zagwarantowania ich spełnienia,
usunięcia sporu obecnego, bądź mogącego powstać w przyszłości.
Uchylenie od skutków prawnych ugody, która została zawarta pod wpływem błędu, jest możliwe tylko wtedy gdy obie strony nie wiedziały o błędzie przed podpisaniem ugody.
Ugoda jest szybkim rozstrzygnięciem sporu, ponieważ oprócz ugody sądowej występuje również pozasądowa, którą strony według odpowiednich reguł i procedur mogą zawrzeć.
Nieruchomość gruntowa wg k.c. i działka ewidencyjna
Nieruchomość gruntowa jest to wyodrębniona powierzchnia gruntu ze względu na odrębny przedmiot własności.
Granicę powierzchni tej nieruchomości powinniśmy rozumieć w sensie formalnoprawnym, ponieważ fizyczny nie zawsze odpowiada jej prawdziwym stanom (co nie znaczy że jest nieważny). Granica fizyczna tj. ogrodzenie nie zawsze musi być postawione dokładnie na granicach danej nieruchomości. Powinniśmy sugerować się stanem prawnym tej granicy, który jest w księdze wieczystej i w ewidencji gruntów.
Nieruchomość gruntowa może się składać z kilku, odrębnie położonych działek, które są własnością jednej lub kilku osób zapisanej w jednej księdze wieczystej.
Działka ewidencyjna to najmniejsza jednostka powierzchniowa podziału kraju dla celów ewidencji gruntów i budynków. Jest to ciągły obszar gruntu będący obiektem jednego władania, ograniczony innymi władania oraz wydzielony za pomocą linii granicznych. W terenie linie graniczne są ograniczone tzw. ogranicznikami (pkt. geodezyjnymi).
Cechy działki:
odrębny właściciel lub władający,
zamknięte granice,
odrębny numer ewidencyjny (nadaje go geodeta określając położenie działki na mapie),
odrębny numer policyjny (porządkowy) określa położenie działki wzdłuż ulicy.
Księga wieczysta dla nieruchomości lokalowej
Nieruchomość lokalowa, zgodnie z art. 2 ust.1 i 3 ustawy z 25 czerwca 1994 r. o własność lokali , stanowi samodzielny lokal mieszkalny a także samodzielny lokal wykorzystywany zgodnie z przeznaczeniem na inne cele niż mieszkalne, jeżeli stanowi odrębną własność. Odrębna własność lokalu powstaje w wyniku podpisania aktu notarialnego i wpisu do księgi wieczystej założonej dla tego lokalu.
Dla każdej nieruchomość lokalowej oraz nieruchomości, w których nieruchomości lokalowe zostały wyodrębnione prowadzi się Księgę Wieczystą. Wynika z tego, że dla każdego lokalu prowadzi się odrębną księgę, jak również od innych lokali w tym samym budynku, jak i od samego budynku, w którym te lokale zostały wyodrębnione. Sytuacje dla nieruchomości lokalowych w dużym stopniu są bardzo skomplikowane i budzą dużo sporów, dlatego w celu uniknięcia ich prowadzi się bardzo szczegółowy wpis do KW.
Księga wieczysta obejmuje cztery działy:
1- zawiera oznaczenie nieruchomości oraz wypisy praw związanych z jej własnością.
2- zawiera wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego.
3- zawiera wpisy ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na inne wpisy innych praw i roszczeń
4- ostatni przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek.
Księgi Wieczyste prowadzone są w wyznaczonych sądach rejonowych, w których powołane są specjalne wydziały ksiąg wieczystych.
Sposoby powstawania odrębnej własności lokalu (wytłumaczyć je)
Wyodrębnieniu może ulec tylko lokal samodzielny, czyli taki który jest wydzielony ścianami i samodzielnie pełni funkcję, do jakiej jest przeznaczony. Ustanowienie odrębnej własności lokalu może dotyczyć wszystkich lokali znajdujących się w danym budynku, jak również tylko niektórych z nich.
Powstawanie odrębnej własności lokalu może odbyć się poprzez: orzeczenie sądowe, umowę zniesienia współwłasności lub wykup w spółdzielniach mieszkaniowych.
W przypadku kiedy mamy do czynienia z współwłasnością w częściach ułamka. Współwłasność jest to własność w tym przypadku lokalu, która przysługuje kilku osobom na tych samych prawach. To znaczy ze każdy właściciel ma takie same prawa do korzystania z lokalu. Współwłasność w częściach ułamka dotyczy lokali nabytych drogą spadku, czyli dziedziczenie po rodzicach, dzieci po dzieciach. Jest to wtedy tzw.współwłasność łączna, ponieważ opiera się na stosunku osobistym (więzi prawnej łączącej współwłaścicieli).
W tej sytuacji aby wyodrębnić lokal należy złożyć wniosek o zniesienie współwłasności. Jeżeli nie ma sporu między właścicielami notariusz spisuje umowę w formie aktu notarialnego. Jeżeli nie ma porozumienia między współwłaścicielami występuje się do sądu o jego rozstrzygnięcie.
Tutaj sąd w następstwie procesu może orzec o ustanowieniu odrębnej własności lokalu. W trakcie rozpatrywania spraw dotyczących sporu współwłaścicieli, sąd może odmówić zniesienia współwłasności i wybrać inne rozwiązanie (np. sprzedaż lokalu i podział otrzymanej kwoty).
Wykup lokalu w spółdzielniach mieszkaniowych, polega na wyodrębnieniu tego lokalu poprzez kupno.
Elementem koniecznym do powstania odrębnej nieruchomości jest wpis do księgi wieczystej.
Kto jest właścicielem złóż kopalin?
Złoża kopalniane stanowiące część składowych nieruchomości gruntowych są własnością Skarbu Państwa. W granicach ustalonych przez ustawy Skarb Państwa może, z wyłączeniem innych osób, korzystać ze złóż kopalń oraz rozporządzać prawem do nich przez ustanowienie użytkowania górniczego.
Własność SP stanowią kopaliny wyodrębnione metodami : podziemną, otworową, szybową.
Własność właściciela gruntu stanowią kopaliny wydobywane metodą odkrywkową.
Ten, kto rozpoznał i udokumentował złoże kopaliny, stanowiące przedmiot własności Skarbu Państwa, oraz sporządził dokumentację geologiczną z dokładnością wymaganą do uzyskania koncesji na wydobywanie kopaliny, może żądać ustanowienia na jego rzecz użytkowania górniczego z pierwszeństwem przed innymi.
Triada uprawnień właściciela nieruchomości gruntowej:
a) ius possidendi (prawo posiadania), Posiadanie jest instytucją prawa rzeczowego oznaczającą stan faktyczny, polegający na władaniu określoną rzeczą przez osobę posiadacza. Stan ten pozostaje pod ochroną prawa, jak również niesie za sobą szereg skutków o zróżnicowanym charakterze prawnym. Może się wiązać, ale nie musi, z przysługującym posiadaczowi tytułem prawnym do rzeczy.
Patrząc na posiadanie z pozaprawnego punktu widzenia jest ono więc pojęciem oznaczającym władzę osoby nad rzeczą w najbardziej "naturalnym" tego słowa znaczeniu.
b) ius utendi - to uprawnienie do korzystania, używania rzeczy, czyli także uprawnienie, które nie polega na czerpaniu pożytków; właściciel morze korzystać z rzeczy, pobierać z niej pożytki naturalne( np. płody), cywilne ( dochody). Właściciel może również pobierać inne dochody niż naturalne i cywilne.
ius fruendi - to uprawnienie do pobierania pożytków i innych przychodów z rzeczy; właściciel może z rzeczy pobierać pożytki naturalne( np. płody) i cywilne ( dochody). Właściciel może również pobierać inne dochody niż naturalne i cywilne
ius abutendi - to uprawnienie do dyspozycji faktycznych rzeczą, tzn. prawo do przetworzenia rzeczy, zużycia jej, a nawet zniszczenia;
c) ius disponendi (prawo rozporządzania) - uprawnienie do rozporządzania rzeczą obejmuje dwojakiego rodzaju uprawnienia:
- uprawnienie do wyzbycia się własności rzeczy, które może nastąpić przez zrzeczenie się własności lub przez przeniesienie własności na inną osobę lub przez rozporządzenie własnością na wypadek śmierci; mamy tu do czynienia z pochodnym, translatywnym nabyciem prawa własności przy jego utracie przez dotychczasowego właściciela.
- uprawnienie do obciążenia rzeczy, np. oddanie rzeczy w dzierżawę. Formą obciążenia własności rzeczy jest przede wszystkim ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych.
- zniesienie prawa własności; zaliczyć tu można porzucenie rzeczy lub zniszczenie jej.
Skład projektu budowlanego wg prawa budowlanego
a) W projekcie budowlanym należy na stronie tytułowej zamieścić:
1) nazwę, adres obiektu budowlanego i numery ewidencyjne działek, na których obiekt jest usytuowany;
2) imię i nazwisko lub nazwę inwestora oraz jego adres;
3) nazwę i adres jednostki projektowania;
4) imiona i nazwiska projektantów opracowujących wszystkie części projektu budowlanego, wraz z określeniem zakresu ich opracowania, specjalności i numeru posiadanych uprawnień budowlanych, oraz datę opracowania i podpisy;
5) spis zawartości projektu budowlanego wraz z wykazem załączonych do projektu wymaganych przepisami szczególnymi uzgodnień, pozwoleń lub opinii, także specjalistycznych, oraz, stosownie do potrzeb, oświadczeń właściwych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 34 ust. 3 pkt 3.
2. Jeżeli projekt architektoniczno-budowlany podlega sprawdzeniu, na stronie (stronach) tytułowej należy zamieścić imiona i nazwiska osób sprawdzających projekt, wraz z podaniem przez każdą z nich specjalności i numeru posiadanych uprawnień budowlanych, datę i podpisy.
b) Na rysunkach wchodzących w skład projektu budowlanego należy umieścić metrykę projektu zawierającą:
1) nazwę i adres obiektu budowlanego;
2) tytuł (nazwę), skalę i numer rysunku;
3) imię i nazwisko projektanta (projektantów), specjalność i numer uprawnień budowlanych, datę i podpis.
2. W projekcie architektoniczno-budowlanym, objętym obowiązkiem sprawdzenia, należy umieścić w metryce, o której mowa w ust. 1, imię i nazwisko osoby sprawdzającej rysunek, specjalność i numer posiadanych uprawnień budowlanych oraz datę i podpis potwierdzający sprawdzenie.
3. Projekt obiektu budowlanego przeznaczony do wielokrotnego zastosowania, spełniający wymagania rozporządzenia, może być zastosowany jako projekt architektoniczno-budowlany przez projektanta obiektu budowlanego, po przystosowaniu do ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, oraz do warunków otoczenia.
c) Wszystkie strony i arkusze stanowiące części projektu budowlanego oraz załączniki do projektu powinny być opatrzone numeracją. Części projektu budowlanego odrębnie oprawione oraz załączniki powinny mieć numerację zgodną ze spisem zawartości tego projektu.
d) Projekt budowlany należy sporządzić w czytelnej technice graficznej oraz oprawić w okładkę formatu A-4, w sposób uniemożliwiający dekompletację projektu.
Dopuszcza się oprawę projektu budowlanego w tomy obejmujące:
1) projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz oświadczenia, o których mowa w art. 34 ust. 3 pkt 3;
2) projekt architektoniczno-budowlany i wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych, o których mowa w art. 34 ust. 3 pkt 4.
Do zamierzenia budowlanego zawierającego więcej niż jeden obiekt budowlany można stosować oprawę wielotomową.
e) Projekt budowlany należy opracować w języku polskim, stosując zasady wymiarowania oraz oznaczenia graficzne i literowe określone w Polskich Normach lub inne objaśnione w legendzie.
f) Projekt budowlany sporządza się w 4 egzemplarzach z przeznaczeniem 1 egzemplarza do archiwum właściwego organu nadzoru budowlanego, 1 egzemplarza dla organu wydającego pozwolenie na budowę i 2 egzemplarzy dla inwestora.
g) Wymagania rozporządzenia dotyczące projektu zagospodarowania działki lub terenu i projektu architektoniczno-budowlanego należy spełnić z zachowaniem przepisu art. 34 ust. 2, uwzględniając w szczególności cechy danego obiektu budowlanego, takie jak przeznaczenie, sposób użytkowania, usytuowanie, rozmiary, sposób i zakres oddziaływania na otoczenie i złożoność rozwiązań technicznych, oraz rodzaj i specyfikę obiektu budowlanego.
h) Z projektu budowlanego zawierającego obiekty budowlane lub ich części niejawne służące obronności i bezpieczeństwu państwa powinny być wyłączone części projektu zawierające układy funkcjonalne, technologiczne, parametry techniczne, dane o wyposażeniu oraz inne mogące ujawnić charakter, przeznaczenie i nazwę obiektu budowlanego. Zakres wyłączenia określa inwestor zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi ochrony informacji niejawnych oraz umowami i porozumieniami międzynarodowymi.
Prawo pierwokupu
Z prawem pierwokupu mamy do czynienia wówczas, gdy określona ustawa lub czynność prawna zastrzega dla jednej ze stron (uprawniony) pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy, na wypadek gdyby druga strona (zobowiązany) sprzedała rzecz osobie trzeciej.
Przedmiotem prawa pierwokupu może być między innymi nieruchomość lub jej część. Sprzedawca ma obowiązek respektowania tego prawa. Rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu może być sprzedana osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona. Podkreślić należy, że w przypadku sprzedaży nieruchomości objętej prawem pierwokupu na rzecz osoby trzeciej nie mamy do czynienia z umową warunkową, ale z umową zobowiązującą do przeniesienia własności.
Jest to istotne w przypadku nabywania nieruchomości, albowiem rzecz (nieruchomość), której dotyczy prawo pierwokupu, może być sprzedana osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona. Prawo pierwokupu jest prawem niezbywalnym. Wyróżnić można dwa rodzaje prawa pierwokupu: ustawowe i wynikające z czynności prawnej, zwane też umownym. Źródłem ustawowego prawa pierwokupu jest przepis ustawy, natomiast umownego - najczęściej dodatkowa klauzula zamieszczona w związku z zawarciem innej umowy (np. umowy: sprzedaży, zamiany, dzierżawy, najmu, spółki, dożywocia).
Kilka przykładów ustawowego prawa pierwokupu nieruchomości określa Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Na podstawie art. 109 tej ustawy, prawo pierwokupu przysługuje gminie (tj. gminie właściwej ze względu na miejsce położenia nieruchomości, której prawo pierwokupu dotyczy). W związku z tym, że ustawowe prawo pierwokupu jest prawem niezbywalnym, gmina nie może go przenieść na inne podmioty. W razie zbiegu umownego prawa pierwokupu i prawa pierwokupu z ustawy o gospodarce nieruchomościami, pierwszeństwo w wykonaniu prawa pierwokupu przysługuje gminie.
Umorzenie postępowania administracyjnego
- jest to decyzja, kończąca sprawę w organie I lub II instancji lub w trybie nadzwyczajnym. Decyzja ta nie rozstrzyga o materialno- prawnych uprawnieniach lub obowiązkach stron. Zakończenie sprawy w danej instancji nie oznacza postępowania w sprawie, bo decyzja umarzająca postępowanie może być zaskarżona w drodze odwołania.
Umorzenie postępowania administracyjnego
Obligatoryjne - organ administracji powinien umorzyć postępowanie, jeżeli:
- z jakichkolwiek przyczyn stało się ono bezprzedmiotowe (np. w sytuacji, gdy organ miał orzec o prawach osobistych strony - zmiana nazwiska, wydanie zezwolenia na broń i inne).
Fakultatywnie - organ administracji może umorzyć postępowanie jeżeli:
- z wnioskiem o umorzenie wystąpi strona, która żądała wszczęcia,
- pozostałe strony nie sprzeciwiają się umorzeniu
- interes strony nie ucierpi na umorzeniu postępowania
Te przesłanki muszą wystąpić łącznie. Umorzenie postępowania przybiera postać decyzji o umorzeniu postępowania.
Przedstawicielstwo ustawowe i pełnomocnictwo
Instytucja przedstawicielstwa umożliwia podmiotom prawa cywilnego, w równej mierze osobom fizycznym co prawnym, działanie w obrocie za pośrednictwem innych osób, ale w swoim imieniu oraz z bezpośrednim skutkiem dla siebie (art. 95 § 2 k.c.). W zakresie wielu stosunków brak takiej możliwości uczyniłby niemożliwym prowadzenie działalności na szerszą skalę (np. w zakresie masowo zawieranych umów przewozu, umów ubezpieczeniowych i inne), w innych zastępstwo takie uzasadnione jest potrzebą ochrony określonych podmiotów (np. osób małoletnich oraz ubezwłasnowolnionych) lub wprost innymi korzyściami ekonomicznymi.
W ujęciu k.c. przedstawiciel nie jest organem osoby prawnej, nie jest też posłańcem, ponieważ decyduje sam o treści składanych oświadczeń.
Działanie przedstawiciela charakteryzuje się dwiema cechami. Po pierwsze - przedstawiciel podejmuje je nie w swoim, lecz w imieniu innej osoby. Po drugie - z czynności prawnej przedstawiciela wynikają skutki prawne nie dla niego, lecz dla osoby reprezentowanej. Na przykład umowę sprzedaży zawiera wprawdzie przedstawiciel, ale sprzedawcą jest osoba, którą on reprezentuje i ją obciążają wszystkie obowiązki sprzedawcy. Stosunek prawny nawiązuje się między kupującym i osobą reprezentowaną, a nie między kupującym i przedstawicielem.
Nie zawsze osoba mająca zamiar wywołania zamierzonych skutków prawnych musi dokonać czynności osobiście. Z zastrzeżeniem wyjątków ustawą przewidzianych lub wynikających z charakteru czynności prawnej np. sporządzenie testamentu można to osiągnąć za pośrednictwem osoby trzeciej. Osobę taką nazywa się przedstawicielem. Osobę zastępowaną przez przedstawiciela - osobą reprezentowaną. Upoważnienie przedstawiciela do działania na rzecz osoby reprezentowanej nazywa się umocowaniem. Rozróżniamy dwa rodzaje przedstawicielstwa:
1. Przedstawicielstwo ustawowe.
2. Pełnomocnictwo.
Przedstawicielstwo ustawowe cechuje się tym, że prawo przedstawiciela do dokonywania czynności prawnych w imieniu drugiej osoby wynika z przepisu ustawy. Przedstawicielami ustawowymi są przede wszystkim rodzice w stosunku do dzieci podlegających ich władzy rodzicielskiej (art. 98 § l k.r.o.), przy czym każde z nich może działać samodzielnie. Przedstawicielem ustawowym ubezwłasnowolnionego częściowo jest kurator, kapitan morskiego statku handlowego jest przedstawicielem ustawowym armatora poza portem macierzystym.
Jak widać, celem przedstawicielstwa ustawowego jest z reguły umożliwienie dokonywania czynności prawnych osobom, które z powodu braku wymaganej prawem zdolności do czynności prawnych lub z innych powodów (np. nieobecności) same działać nie mogą.
Pełnomocnictwo jest rodzajem przedstawicielstwa, w którym prawo przedstawiciela do dokonywania czynności prawnych w cudzym imieniu opiera się na woli osoby reprezentowanej (mocodawcy). Udzielenie pełnomocnictwa jest czynnością opartą na zaufaniu.
Udzielić pełnomocnictwa może każda osoba fizyczna i prawna, mająca zdolność do czynności prawnych. Udzielenie pełnomocnictwa jest jednostronną czynnością prawną. Pełnomocnikiem może być także osoba mająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
Pełnomocnik może mieć umocowanie równocześnie dwu osób, ale powinien działać w interesie obu stron, nie naruszając interesów żadnej z nich. W zasadzie nie może on jako pełnomocnik innej osoby zawierać umów ze sobą samym. Zakres umocowania pełnomocnika określa treść udzielonego mu pełnomocnictwa.
Znaczenie osobowości gminy i jej organy.
Organami gminy są:
1) rada gminy,
wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Do wewnętrznych organów Rady należą:
Przewodniczący,
Wiceprzewodniczący,
Komisja Rewizyjna,
komisje stałe, wymienione w Statucie,
doraźne komisje do określonych zadań.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.) przyznała gminie osobowość prawną. Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, ze zm.) osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Oznacza to, iż gmina może występować jako pełnoprawny uczestnik obrotu cywilnoprawnego, do którego mają zastosowanie wszystkie reguły wyznaczające sposób działania osób prawnych. Zgodnie z art. 38 Kodeksu cywilnego osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. Organy osoby prawnej wchodzą w skład struktury organizacyjnej osoby prawnej i realizują jej zadania. Oświadczenie woli składa i dokonuje czynności prawnej nie organ osoby prawnej, lecz sama osoba prawna. Innymi słowy, oświadczenie woli złożone przez organy osoby prawnej jest oświadczeniem osoby prawnej, a działanie piastuna organu osoby prawnej uznawane jest za działanie samej osoby prawnej. Reasumując, zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych dotyczy osoby prawnej, a nie jej organów.
Gmina, w myśl art. 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.
Urząd gminy, uczestnicząc w realizacji określonych zadań spoczywających na gminie, a skutkujących obowiązkiem podatkowym, np. w zakresie podatku od towarów i usług, występuje wyłącznie jako jednostka organizacyjna działająca w imieniu i na rzecz gminy. Wszelkie więc dokumenty wymagające oznaczenia numerem identyfikacji podatkowej, sporządzane i wystawiane przez urząd z tytułu czynności przypisanych prawnie gminom, powinny być sygnowane NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności, tj. w takim przypadku NIP gminy. Należy w tym kontekście podkreślić, iż w takich sytuacjach urząd gminy posługuje się numerem identyfikacji podatkowej gminy tylko i wyłącznie dlatego, że działa jako jej reprezentant. Inna sytuacja zachodzi wówczas, gdy urząd gminy jako jednostka organizacyjna sama staje się w świetle obowiązujących ustaw podatkowych podatnikiem bądź płatnikiem.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, iż w przypadku gdy gmina wykonuje jakiekolwiek czynności podlegające opodatkowaniu, to gminie jako osobie prawnej a nie jej organom, nadawany jest numer identyfikacji podatkowej. Natomiast urzędy gminy mają obowiązek posiadać własne numery identyfikacji podatkowej celem realizacji obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.
Wytłumacz art. 46 k.c.
Wyróżniamy nieruchomości:
- gruntowe: stanowią odrębną część powierzchni ziemi
- budynkowe: są to budynki trwale związane z gruntem, które należą do innego właściciela niż nieruchomość gruntowa, na której został wybudowany dany budynek
- lokalowe: część budynku, która nie należy do właściciela gruntu i właściciela pozostałej części budynku
- rolne: nieruchomości, które mogą, ale nie muszą być wykorzystywane pod uprawę rolną, hodowle zwierzęcą oraz produkcję sadowniczą, ogrodniczą i rybną.
Przepisy o umowie zlecenia.
Podpisując umowę zlecenie zleceniobiorca zgadza się na wykonanie pewnej czynności prawnej dla dającego zlecenie, za którą nie musi pobrać wynagrodzenia chyba, że z umowy wynika, że należy się wynagrodzenie. Wynagrodzenie zostaje wypłacane po wykonanej pracy, wysokość wynagrodzenia zawarta jest w umowie, jeśli nie to jego wysokość odpowiada wykonanej pracy. Jeżeli ktoś nie chce przyjąć zlecenia powinien jak najszybciej powiadomić o tym dającego zlecenie. Wykonujący zlecenie może zmienić sposób wykonania pracy bez zgody zleceniodawcy, jeżeli nie ma możliwości uzyskania jego zgody, a pojawił się powód do przypuszczenia, że dający zlecenie zgodziłby się na zmianę, gdyby wiedział o zaistniałej sytuacji. Zleceniobiorcę może zastąpić osoba trzecia, ale niezwłocznie musi poinformować o tym fakcie dającego zlecenie i podać adres i godność swojego zastępcy. Osoba ta jest odpowiedzialna za wykonanie danej pracy. Osoba przyjmująca zlecenie przez cały okres wykonywanej pracy odpowiedzialna jest za wszelkie szkody. Po zakończeniu pracy przyjmujący zlecenie powinien zwrócić wszystkie rzeczy oraz pieniądze otrzymane od dającego zlecenie. Nie powinien również we własnym zakresie używać pieniędzy i rzeczy dającego zlecenie. Jeżeli wykonanie zleconej pracy wymaga wydatków, dający zlecenie powinien wszystkie te koszty pokryć. Dający zlecenie jak i przyjmujący może zlecenie wypowiedzieć w każdej chwili. W momencie, kiedy przyjmujący zlecenie zmarłby bądź straciłby zdolność do pracy zlecenie wygasa. Jednak, gdy dający zlecenie umarłby bądź straciłby zdolność prawną, umowa nie wygasa jego obowiązki przejmuje spadkobierca. Jeżeli zlecenie wygasło, uważa się je mimo to za istniejące na korzyść przyjmującego zlecenie aż do momentu, kiedy dowiedział się o wygaśnięciu zlecenia.
Rodzaje wykładni prawa i na czym one polegają.
Wykładnia prawa polega na wyjaśnieniu sensu przepisów prawnych, ustaleniu właściwego ich rozumienia, przypisaniu im odpowiedniego znaczenia, bądź wyznaczeniu ich zakresu. Przez wykładnię rozumie się określone czynności podjęte w celu ustalenia znaczenia i zakresu wyrażeń języka prawnego.
Przedmiotem interpretacji jest język, za pomocą, którego zakodowane są teksty prawne. W przypadku wykładni naczelną zasadę pełni zasada Claira non sunt interpretanda, zgodnie, z którą to, co jest zrozumiałe i jasne nie wymaga interpretacji.
Ze względu na to, że teksty prawne wyrażane są za pomocą języka powstają wątpliwości w znaczeniu takiego kodu. Język stosowany przy tworzeniu aktów jest językiem potocznym, co niesie za sobą szereg nieostrych wyrażeń. Ponadto nawet w przypadku jasnych sformułowań znaczenie zapisu językowego może budzić wątpliwości przykładem jest np. sformułowanie wymagają tego zasady słuszności. Język, w jakim tworzone są teksty prawne jest językiem prawnym. Język prawny nie może być jednak utożsamiany z językiem prawniczym, ponieważ ten drugi to język stosowany przez prawników. Jest to język dopełniający język aktów prawnych, ponieważ tworzy swoiste terminy odnoszące się do tłumaczonych tekstów prawnych.
Do dokonywania wykładni niezbędne jest posługiwanie się dyrektywami interpretacyjnymi, które pozwalają na prawidłowe odczytanie przepisu. Dyrektywy interpretacyjne są to, bowiem wskazówki, zalecenia dotyczące sposobów ustalenia znaczenia i zakresu zwrotów języka prawnego.
Rodzaje wykładni ze względu na podmiot:
- wykładnia autentyczna: tłumaczy wątpliwości powstające przy stosowaniu zarządzenia;
- wykładnia legalna: obowiązuje powszechnie;
- wykładnia sądowa: w trakcie postępowania sądowego;
- wykładnia naukowa: przy zmianie przepisów;
Rodzaje wykładni ze względu na metodę:
- wykładnia gramatyczna: znaczenie słów;
- wykładnia celowościowa: do czego ustawodawca zmierzał;
- wykładnia systemowa: bada miejsce normy prawnej w systemie prawa;
- wykładnia historyczna: ustalenie normy prawnej za pomocą materiałów historycznych;
Rodzaje wykładni ze względu na wynik:
- wykładnia rozszerzająca: szersze rozumienie normy;
- wykładnia zwężająca: węższe rozumienie normy;
- wykładnia stwierdzająca: wyniki się pokrywają ;
Czym się różni norma prawna od przepisu prawnego?
Przepis prawny jest elementem językowym służącym do zakodowania i przekazania normy prawnej. Może on w całości zawierać normę prawną, jej fragment lub części kilku różnych norm prawnych.
Przez pojęcie normy prawnej rozumiemy najmniejszy element prawa; regułę zachowania, która daje odpowiedź, kto, w jakich warunkach, jak powinien się zachować i co dzieje się w sytuacji nie zastosowania się do nakazu czy zakazu podanego jako sposób, wzór zachowania.
Cechami charakterystycznymi norm prawnych są: abstrakcyjność, generalność, indywidualność, konkretność.
Generalność oznacza, że norma prawna skierowana jest do pewnej grupy adresatów, nie zaś do jednego konkretnego podmiotu.
Abstrakcyjność oznacza, że odnoszą się one do sytuacji, które mogą się zdarzyć wielokrotnie, w nieokreślonej liczbie przypadków.
Indywidualność oznacza, że norma jest skierowana do wskazanego podmiotu.
Konkretność oznacza, że norma dotyczy ściśle wskazanej sytuacji.
Proszę we właściwej kolejności wymienić źródła prawa wskazane w Konstytucji i omówić rozporządzenie.
Źródła prawa zostały wskazane w Konstytucji w rozdziale III, art. 87.
Są nimi kolejno: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.
Rozporządzenia zostały omówione w rozdziale III, art. 93. Według Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej rozporządzenia są aktami normatywnymi wydawanymi przez organy wskazane w konstytucji. Mogą one zostać wydane na podstawie szczegółowego upoważnienia, które jest zawarte w ustawie i w celu jej wykonania.
Prawidłowe upoważnienie wskazuje organ, który powinien wydać rozporządzenie wykonawcze, zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Organowi, który został wskazany do wydania rozporządzenia nie wolno przekazać innemu organowi tego uprawnienia, możliwe jest jednak określenie dwóch i więcej organów, które powinny wspólnie wydać rozporządzenie. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego organ, który uzyskał upoważnienie do wydania rozporządzenia ponosi odpowiedzialność konstytucyjną za niewykonanie spoczywającego na nim obowiązku.
Rozporządzenie powinno dążyć do wykonania ustawy. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego utrwalił się też pogląd o niezgodności z ustawą rozporządzenia wydanego na podstawie pozbawionego zakresu spraw do uregulowania ustawowego upoważnienia. Niedopuszczalna jest delegacja pozostawiająca zbyt szeroki zakres swobody autorowi rozporządzenia co do jego treści. Do kontroli zgodności rozporządzenia z ustawą powołany jest Trybunał Konstytucyjny.
Jak powstaje i komu przysługuje spółdzielcze i własnościowe prawo do lokalu? Co to jest ekspektatywa dla czekającego na wybudowanie budynku przez spółdzielnię mieszkaniową, a w nim lokalu użytkowego? (Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych).
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego ustanawiane jest tylko w budynkach stanowiących własność lub współwłasność spółdzielni poprzez zawarcie umowy między członkiem a spółdzielnią. Członek spółdzielni zobowiązuje się do wniesienia wkładu budowlanego oraz uiszczania opłaty. Spółdzielnia natomiast zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do jego użytku na czas nieokreślony. Członek spółdzielni w związku z zawarciem ze spółdzielnią umowy zobowiązuje się do ponoszenia wszelkich kosztów jakie wynikają ze statutu bądź umowy. Kosztami takimi bywają także opłaty wynikające z racji zaciągniętego przez spółdzielnie kredytu na sfinalizowanie zamierzonego celu dotyczącego gospodarki mieszkaniowej. Jednakże następuje to tylko w przypadku, kiedy spółdzielnia podejmie taki kredyt oraz dotyczy członka spółdzielni tylko w takim zakresie w jakim posiada udział wobec spółdzielni. W podobnej sytuacji znajduje się członek, który nabywa spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu po uprzednim wygaśnięciu tegoż prawa.
Z członkiem, który ubiega się o spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa taka, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu umowy o spółdzielcze własnościowe prawo do tego lokalu, która to powinna zawierać:
zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu budowlanego oraz do uczestniczenia w innych zobowiązaniach spółdzielń i związanych z budową,
określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu,
określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu,
inne postanowienia określone w statucie.
Nie należy tu zapominać o bardzo istotnej kwestii, a mianowicie o roszczeniu o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przysługującego członkowi. Roszczenie to nazwano "ekspektatywą prawa do lokalu". Powstaje ono z chwilą zawarcia umowy o budowę lokalu i ma podobne cechy jak własnościowe prawo do lokalu, a więc jest zbywalne, wraz z wkładem budowlanym albo jego wniesioną częścią, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Zbycie ekspektatywy własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego jest skuteczne tylko przy zachowaniu wymaganej formy czyli w drodze aktu notarialnego.
Członek ubiegający się o ustanowienie własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wnosi wkład budowlany według zasad określonych w statucie i w umowie w wysokości jaka odpowiada całości kosztów budowy lokalu. Wysokość wkładu może być również uzależniona od dwóch czynników, od:
zmiany wartości rynkowej lokalu bądź
modernizacji budynku dokonanej przez spółdzielnię.
Dlatego też, jeżeli pomiędzy datą wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego a datą ustanowienia nowego prawa do tego lokalu uległa istotnej zmianie wartość lokalu poprzez wzrost wartości nieruchomości na rynku bądź poprzez modernizację to w tym przypadku członek zawierający umowę o ustanowienie własnościowego prawa do lokalu wnosi tzw. wkład budowlany zwaloryzowany.
W ustawie zawarta jest również mowa o odejściu od wymagania zgody spółdzielni na wynajęcie lokalu przez członka spółdzielni lub oddanie go do bezpłatnego używania.
Odstąpiono od obowiązku uzyskiwania zgody ze spółdzielni mieszkaniowej w przypadkach wynajęcia lub oddania w bezpłatne używanie lokalu mieszkalnego przez członka spółdzielni, pod warunkiem, że nie wiąże się to ze zmianą przeznaczenia lokalu. Natomiast wprowadza się jedynie obowiązek informowania spółdzielni o fakcie wynajęcia lub oddania w bezpłatne używanie lokalu mieszkalnego w przypadku, gdy taka czynność miałaby wpływ na zmianę wysokości opłat na rzecz spółdzielni. Jednakże członek obowiązany jest jedynie tylko do pisemnego powiadomienia spółdzielni o takiej czynności. Wszelkie dokonane czynności w tym zawarte umowy przez członka w sprawie korzystania z lokalu wygasają z chwilą wygaśnięcia spółdzielczego prawa do lokalu. Wreszcie nie należy pominąć równie istotnej jak ustanawianie prawa do lokalu, kwestii, jaką jest zbycie tytułu do lokalu. Zbycie własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego obejmuje także zbycie wkładu budowlanego. Należy pamiętać, iż nie można zbyć samego wkładu musi być ono poprzedzone wygaśnięciem prawa do tego lokalu. Ponadto niedozwolone jest zbycie prawa tylko do części lokalu mieszkalnego. Natomiast dozwolone jest zbycie udziału we współwłasności lokalu, jeżeli prawo do lokalu jest objęte współwłasnością w częściach ułamkowych. W takim przypadku osobie, której przysługuje współwłasność w częściach ułamkowych służy prawo pierwokupu.
Jednakże skuteczność zbycia własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego zależy od przyjęcia nabywcy w poczet członków spółdzielni, a w razie gdy nabywcami są małżonkowie od przyjęcia w poczet członków jednego z nich. Wymaga się tu przy tym złożenia deklaracji członkowskiej, która to powinna być złożona nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia nabycia prawa majątkowego.
Poza przypadkiem zbycia własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego mamy jeszcze możliwość rozwiązania umowy. Ponadto prawo to może również wygasnąć poprzez wykreślenie lub wykluczenie członka ze spółdzielni.
Umowa o budowę lokalu mieszkalnego może ulec rozwiązaniu zarówno w wyniku jej wypowiedzenia ze strony członka spółdzielni jak i ze strony spółdzielni.
Spółdzielnia może wypowiedzieć umowę o budowę lokalu mieszkalnego, w przypadku gdy członek spółdzielni lub jego następca prawny nie dotrzymał warunków umowy bez których dalsza realizacja przedsięwzięcia spółdzielni lub ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokali wzniesionych w ramach wspólnie realizowanego zadania inwestycyjnego byłoby poważnie utrudnione. Wypowiedzenie takie może nastąpić na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego z pewnym zastrzeżeniem, że strony mogą jednak postanowić inaczej określając inny sposób czy termin.
Tymczasem jeśli chodzi o wygaśnięcie prawa do lokalu to wygasa ono z upływem sześciu miesięcy od dnia ustania członkostwa (ale z wyłączeniem ustania członkostwa z powodu śmierci członka spółdzielni). Ustawa przewiduje tu jednak pewien wyjątek. Członek spółdzielni może przed upływem tego terminu wskazać osobę, której zbył prawo a jeżeli osoba ta została przyjęta w poczet członków spółdzielni to prawo przechodzi na tą osobę. Natomiast inaczej ma się sytuacja jeżeli takiej osobie spółdzielnia odmówiła przyjęcia na członka. W tym wypadku prawo wygasa, gdy od dnia ustania członkostwa upłynęło sześć miesięcy. Jednakże nabywca ma tu jeszcze jedną drogę dochodzenia prawa do lokalu, otóż w ciągu trzech miesięcy od dnia doręczenia mu zawiadomienia o ostatecznej odmowie może wystąpić do sądu o nakazanie przyjęcia go w poczet członków spółdzielni, co więcej spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków nabywcy prawa, jeżeli odpowiada on wymaganiom statutu. Dotyczy to również spadkobiercy, zapisobiorcy i licytanta. W wypadku wygaśnięcia własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia obowiązana jest uiścić uprawnionemu wartość rynkową tego prawa. Jednakże z wartości tego prawa potrąca się nie wniesioną przez członka część wkładu budowlanego, a w wypadku gdy nie został spłacony kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu - potrąca się kwotę niespłaconego kredytu wraz z odsetkami. Ponadto przysługująca uprawnionemu wartość własnościowego prawa do lokalu nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia jest w stanie uzyskać od następcy obejmującego dany lokal w trybie przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię.
Roszczenie o wypłatę wartości własnościowego prawa do lokalu staje się wymagalne z chwilą opróżnienia lokalu.
Proszę omówić wszczęcie postępowania wg kodeksu postępowania administracyjnego
(z urzędu i na wniosek strony).
Zasady ogólne stanowią art. 6- 16 czyli rozdz. 2 działu pierwszego kodeksu postępowania administracyjnego. Są one obowiązującymi normami, a nie tylko zaleceniami. Ustalają wytyczne działania organów stosujących kodeks postępowania administracyjnego, zarówno w postępowaniu jurysdykcyjnym we wszystkich stadiach postępowania- I, II instancją oraz w postępowaniu skargowym.
Postępowanie administracyjne to ogół czynności organu administracyjnego i stron zmierzające do wydania aktu administracyjnego. Rozróżniamy kilka rodzajów postępowania administracyjnego. Jeżeli nie podawane jest o jaki rodzaj postępowania chodzi to mamy wtedy do czynienia z postępowaniem administracyjnym ogólnym. Kolejnymi są: postępowanie administracyjne sprawach wydawania zaświadczeń, w sprawach skarg i wniosków, w sprawach podatkowych, w sprawach wykroczenia oraz postępowanie administracyjne w sprawach patentowych.
Źródłami prawa postępowania administracyjnego jest Kodeks Postępowania Administracyjnego, ordynacja podatkowa, ustawa o naczelnym sądzie administracyjnym oraz ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
W postępowania administracyjnym uczestniczą następujące podmioty:
- organ administracji publicznej właściwy rzeczowo, miejscowo i instancyjnie,
- strony postępowania administracyjnego,
- organy stojące na straży praworządności,
- inne podmioty i osoby. Postępowanie administracyjne może być prowadzone tylko przez organ administracji publicznej posiadający właściwość do jego prowadzenia.
Właściwość organu administracji publicznej jest to zdolność tego organu do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym. Właściwość poszczególnych organów administracji publicznej jest określana w ustawach i rozporządzeniach.
O tym czy dany organ administracji publicznej jest właściwy do załatwiania określonych spraw administracyjnych decyduje właściwość rzeczowa i właściwość miejscowa.
Właściwość rzeczowa organów administracji publicznej oznacza, że na ten organ został nałożony obowiązek załatwiania określonych spraw. Właściwość rzeczowa jest ustalana na podstawie przepisów materialnego prawa administracyjnego.
Po ustaleniu właściwości rzeczowej organu administracji publicznej należy ustalić czy organ jest właściwy miejscowo do załatwienia sprawy. Ustalenie właściwości miejscowej polega na sprawdzeniu, czy sprawą powinien zajmować się organ administracji publicznej działający na określonym obszarze.
Stronami w postępowania administracyjnym mogą być:
- osoby fizyczne,
- osoby prawne (spółka, stowarzyszenie),
- inne jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej (spółka jawna, cywilna),
- organizacje społeczne i zawodowe.
Jedną z pierwszych czynności przeprowadzanych w toku postępowania administracyjnego jest wszczęcie postępowania. Strony powiadamiane są o wszczęciu przeciwko nim postępowania poprzez przekaz pocztowy za pokwitowaniem, pracownika organu administracyjnego, obwieszczenie lub poprzez publiczne ogłoszenie. Wezwanie takie powinno zawierać
nazwę i adres organu wzywającego, imię i nazwisko osoby wzywanej, informacje w jakiej sprawie i w jakim charakterze wzywa się, powiadomienie czy wezwany powinien wstawić się osobiście, termin wstawienia; skutki prawne nie zastosowania się do wezwania, podpis i stanowisko służbowe prawnika organu wzywającego.
Wszczęcie postępowania może odbyć się na żądanie strony lub z urzędu. Podanie na wniosek strony o wszczęcie postępowania powinno zawierać dane osoby wnoszącej oraz treść żądania.
Rozprawę zostaje przeprowadzona w każdym przypadku (przyspiesza i upraszcza postępowanie), gdy zachodzi potrzeba uwzględnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy. W postepowaniu mogą barć udział takie dowody jak:
- dokumenty urzędowe,
- inne dokumenty,
- zeznania świadków,
- opinie biegłych,
- oględziny.
Istnieje kilka przypadków, kiedy świadek może odmówić składania zeznań. Dzieje się tak w przypadku, gdy świadek jest małżonkiem strony, wstępnym, rodzeństwem strony, jej powinowatym I stopnia, przysposobionym i osoba pozostającą ze stroną w stosunku opieki lub kwater.
Proszę podać niezbędne składniki decyzji administracyjnej? (art.107 k. p. a.).
Składniki decyzji administracyjnej określone są w art. 107 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (Dz.U. Nr 98/2000, poz.1071). Według tego przepisu decyzja administracyjna powinna zawierać:
1) oznaczenie organu administracji publicznej,
2) datę wydania,
3) oznaczenie strony lub stron,
4) powołanie podstawy prawnej,
5) rozstrzygnięcie,
6) uzasadnienie faktyczne i prawne,
7) pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie,
8) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji,
9) jeżeli w stosunku do tej decyzji może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać także pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.
Art. 107 § 2 przewiduje, iż przepisy szczególną mogą określać także inne składniki, ale nie zmienia to faktu, że wyżej wskazane elementy są elementami obowiązkowymi. Oczywiście nie oznacza to, że brak któregoś z tych składników pociąga za sobą nieważność decyzji, czy też możliwość jej uchylenia.
Na czym polega uzgodnienie przez inwestora sieci projektowanego uzbrojenia terenu z Zespołem Uzgadniania Dokumentacji Projektowej (Jest takie rozporządzenie do Prawa geod. i kartograficznego).
Uzgodnień dokonuje się po sprawdzeniu poprawności projektu sieci uzbrojenia terenu inwestora w oparciu o istniejące już obiekty budowlane, urządzenia, znaki geodezyjne, grawimetryczne, magnetyczne, zielenią wysoką, pomnikami przyrody, a także w oparciu o dotychczasowe plany zagospodarowania przestrzennego.
Uzgodnienia dotyczące pasu drogowego lub linii rozgraniczających są dokonywane na podstawie przepisów o drogach publicznych oraz warunkach technicznych, którym powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.
Do realizacji procesu uzgodnienia potrzebny jest wniosek wystawiony przez inwestora lub osoby przez niego upoważnionej. Wniosek taki powinien zawierać 3 egzemplarze projektu usytuowania sieci uzbrojenia terenu,
decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, warunki techniczne podłączenia obiektu do istniejących sieci uzbrojenia terenu, uzyskane od jednostek zarządzających tymi sieciami oraz orientację położenia projektowanych sieci uzbrojenia terenu w stosunku do sąsiednich terenów i stron świata. Wniosek taki zostaje następnie rejestrowany i otrzymuje numer ewidencyjny.
Projekt, który został złożony podlega weryfikacji pod katem poprawności. Weryfikacji tej dokonuje Zespół Uzgadniania Dokumentacji Projektowej. Wniosek z tej operacji w formie opinii wydawanej z upoważnienia starosty przez przewodniczącego zespołu powinien otrzymać inwestor w terminie 14 dni od daty złożenia wniosku. W uzasadnionych przypadkach termin ten można przedłużyć do dni 30. Brak odpowiedzi ze strony zespołu traktuje się jako ocenę pozytywną. Egzemplarze projektu zostają opatrzone klauzula potwierdzającą przeprowadzenie uzgodnienia. W klauzuli zawarta jest nazwa organu uzgadniającego, usytuowanie projektowych sieci uzbrojenia terenu, wyszczególnienie uzgadnianych sieci uzbrojenia terenu oraz numer i datę opinii, o której mowa w ust. 1. Opinia ta ważna jest przez 3 lata.
Następnie uzgodnione już usytuowanie sieci uzbrojenia terenu z projektu nanosi się na mapą zasadniczą lub kopię mapy zasadniczej. Dokumenty z przeprowadzonych uzgodnień zespół przechowuje przez okres 3 lat. Za przeprowadzenie uzgodnienia opłatę ponosi inwestor.
Gdy projekt zostanie zrealizowany przeprowadza się jego inwentaryzację, dopuszcza się odstępstwo nie przekraczające 0,30m dla gruntów zabudowanych oraz 0,50m dla gruntów rolnych i leśnych od uzgodnionego projektu. W przypadku niezgodności projektu z jego realizacją inwestor przekazuje mapę z wynikami inwentaryzacji właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej.
Służba Geodezyjna i Kartograficzna wg Prawa geodezyjnego i kartograficznego.
Treści dotyczące Służby Geodezyjnej i Kartograficznej znajdują się w rozdziale 2 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Wg tegoż prawa Służba Geodezyjna i Kartograficzna składa się z organu nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, czyli Głównego Geodety Kraju, wojewody wykonującego zadania przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego jako kierownika inspekcji geodezyjnej i kartograficznej, wchodzącej w skład zespolonej administracji rządowej w województwie oraz z organu administracji geodezyjnej i kartograficznej, czyli marszałka województwa wykonującego zadania przy pomocy geodety województwa wchodzącego w skład urzędu marszałkowskiego i starosty wykonującego zadania przy pomocy geodety powiatowego wchodzącego w skład starostwa powiatowego.
Zadania i kompetencje Służby Geodezyjnej i Kartograficznej wykonuje w imieniu wojewody wojewódzki
inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego. Da zadań Służby Geodezyjnej i Kartograficznej należy w szczególności realizacja polityki państwa w zakresie geodezji i kartografii i organizowanie i finansowanie prac geodezyjnych i kartograficznych, administrowanie państwowym zasobem geodezyjnym i kartograficznym i jego aktualizacja, kontrolowanie urzędów, instytucji publicznych i przedsiębiorców w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących geodezji i kartografii, opracowanie wytycznych dotyczących powszechnej taksacji nieruchomości i jej nadzorowanie, prowadzenie państwowego rejestru granic oraz powierzchni jednostek podziału terytorialnego kraju, sporządzanie map topograficznych i tematycznych kraju oraz mapy zasadniczej, nadawanie, do czasu utworzenia odpowiednich samorządów zawodowych, uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii, prowadzenie rejestru osób uprawnionych oraz współpraca z tymi samorządami zawodowymi, współpraca z wyspecjalizowanymi w dziedzinie geodezji i kartografii organizacjami krajowymi, międzynarodowymi i regionalnymi oraz organami i urzędami innych krajów, inicjowanie prac naukowych i badawczo-rozwojowych w zakresie standardów organizacyjno-technicznych oraz zastosowania metod informatycznych, fotogrametrycznych i satelitarnych w dziedzinie geodezji i kartografii oraz w krajowym systemie informacji o terenie, prowadzenie spraw związanych z ochroną informacji niejawnych w działalności geodezyjnej i kartograficznej, przygotowanie organizacyjno-techniczne i wdrożenie katastru.
Streścić rozdział IX Konstytucji.
Rozdział IX Konstytucji zawiera 14 artykułów. Poświęcony jest organom państwowym, których głównym celem jest ochrona prawa i kontrola jego przestrzegania przez inne organy. Do organów kontrolnych zaliczymy: Najwyższą Izbę Kontroli, Rzecznika Praw obywatelskich oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji.
W tym rozdziale konstytucji określone zostały podstawy działania Najwyższej Izby Kontroli, jako naczelnego organu kontroli państwowej, podlegającego Sejmowi.
NIK jest powołana do kontroli działalności organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych. Kontrola jest przeprowadzana przy uwzględnieniu kryteriów legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. NIK może także kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności.
Ponieważ NIK jest powołana do kontroli - generalnie rzecz biorąc - organów administracji państwowej, jej kontrola innych, niż wymienione, jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych może być dokonywana tylko w ograniczonym zakresie. Chodzi tu bowiem o możliwość kontroli w zakresie, w jakim jednostki te wykorzystują majątek lub środki państwowe lub komunalne oraz wywiązują się zobowiązań finansowych na rzecz państwa.
Do organów ochrony prawa konstytucja zalicza również Rzecznika Praw Obywatelskich. Organ ten stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.
Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na okres pięciu lat.
Na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu społecznego w radiofonii i telewizji stoi Krajowa Rada Radiofonii I Telewizji. Jej członkowie są powoływani przez Sejm, Senat i Prezydenta RP. Do najważniejszych zadań KRRiT zaliczyć należy m.in. projektowanie w porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji, podejmowanie rozstrzygnięć w sprawach koncesji na rozpowszechnianie i rozprowadzanie programów, sprawowanie kontroli działalności nadawców z punktu widzenia legalności. Przy wykonywaniu swojej działalności KRRiT wydaje w rozporządzenia a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały.
Decyzja o warunkach zabudowy wg ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W sytuacji gdy brak jest aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego, przed wystąpieniem o pozwolenie na budowę inwestor musi najpierw uzyskać decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r (Dz.U. Nr 80, poz.717 z późn. zm.) w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
Stosowny wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy inwestor składa do wójta /ewentualnie burmistrza bądź prezydenta miasta/.
Wniosek powinien zawierać:
planowany sposób zagospodarowania działki oraz charakterystykę zabudowy i zagospodarowania terenu,
istotne parametry techniczne inwestycji,
zapotrzebowanie na wodę, energię, sposób odprowadzania ścieków.
Wraz z wnioskiem należy złożyć:
kopię mapy zasadniczej z wyrysowanymi granicami terenu inwestycji,
wypisy z ewidencji gruntów.
Aby uzyskać pozytywną decyzję inwestor musi wykazać, że w sąsiedztwie znajduje się działka zabudowana w podobny sposób, a nadto, że działka ma dostęp do drogi publicznej, zaś w przypadku gdy działka nie jest uzbrojona, inwestor powinien urządzenia wykonać we własnym zakresie ewentualnie przedstawić stosowne zobowiązania/umowy, że odpowiednie jednostki wykonają stosowną infrastrukturę np. umowę z zakładami energetycznymi, że doprowadzą linię energetyczną do danej nieruchomości.
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego decyzja powinna być wydana w ciągu 2 miesięcy. Decyzja staje się ostateczna jeżeli w terminie 14 dni od otrzymania strony jej nie zaskarżą. Od decyzji można się odwołać do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, a następnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Uwaga projekt
Obecnie w Polsce niespełna 20% kraju objęte jest aktualnymi planami zagospodarowania przestrzennego. Ten fakt jak również zbliżające się wydarzenie sportowe jakim jest EURO 2012, którego współgospodarzami będzie Polska, przyśpieszyło prace nad zmianą tego stanu rzeczy. Do komisji sejmowych trafił ostatnio opracowany przez Ministerstwo Budownictwa projekt zmian ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717). Główne założenie tego projektu to przyśpieszenie uchwalania miejscowych planów tak, aby w ciągu 3 lat od wejścia w życie nowelizacji planami tymi był objęty cały obszar Polski. Jakie są główne założenia projektu:
skrócenie terminów uchwalania planów,
automatyczne odrolnienie gruntów w granicach administracyjnych miast,
obowiązkowa renta planistyczna w wysokości 25% wzrostu wartości nieruchomości po jej uchwaleniu /renta planistyczna byłaby uiszczana przez osobę, która w terminie 5 lat od uchwalenia planu zbyłaby nieruchomość/,
włączenie gruntów PKP do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Aczkolwiek jest to krok we właściwym kierunku, jego krytycy uważają, że małe gminy powinny zyskać prawo uchwalania planów według uproszczonej procedury, pojawiają się również postulaty o odejściu w ogóle od wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Z krytyką spotyka się też „uszczelnienie” pojęcia działki sąsiedniej. W projekcie zmian za taką działkę uznaje się działkę dostępną z tej samej drogi i przylegającą bezpośrednio do granicy działki dla której ustalane są warunki zabudowy i zagospodarowania terenu. Dotychczasowa praktyka i orzecznictwo sądowe były względniejsze dla potencjalnych inwestorów. Za działkę sąsiednią uznawano bowiem również działkę znajdującą się w pewnej odległości, ale z jej charakteru, usytuowania wynikało, że w przypadku realizacji nowej inwestycji będą one tworzyły pewną spójną całość.
Wytłumaczyć art.43 Prawa budowlanego.
Art. 43 Prawa budowlanego odnosi się do obiektów, w sprawie których prowadzone są starania o pozwolenie na ich budowę. Art. ten nakazuje wcześniejsze geodezyjne wyznaczenie tych obiektów w terenie, a po realizacji projektu - geodezyjnej inwentaryzacji odnoszącej się do ich położenia w terenie. Podobnie art. ten odnosi się do obiektów budowlanych, które maja zostać zakryte. Obiekty takie powinny być określone przez geodetę przed ich zakryciem.
Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
określi, w drodze rozporządzenia, jakie rodzaje i zakres opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązują w budownictwie.
Jakie są różnice między osobą fizyczną a osobą prawną, jako podmiotami prawa?
Osobą fizyczną może być wyłącznie człowiek. Osoba prawna to pewna jednostka organizacyjna, która otrzymała zdolność prawną. Tylko człowiek może działać w obrocie cywilnoprawnym. Osobą fizyczną człowiek staje się w wyniku faktu urodzenia, a częściowo już w momencie poczęcia (instytucja nasciturusa). Osoba prawna powstaje w wyniku pewnych działań administracyjnych związanych z jej zawiązaniem i rejestracją. Wobec osób fizycznych odniesienie mają tylko akty prawne wydane przez organy władzy stanowiące prawo, działanie osób prawnych prócz tych aktów regulują również ich statuty.
Jakie są części składowe nieruchomości. Wymienić i krótko objaśnić.
Częścią składową nieruchomości jest to co jest z nią trwale związane. Z punktu widzenia polskiego prawa są to zarówno przedmioty jak i prawa. Części składowe gruntu nie mogą być przedmiotem odrębnej własności wobec nieruchomości. Częścią składową gruntu są wszelkie zabudowania, rośliny oraz prawa ciążące na nieruchomości (jak np. prawo wieczystego użytkowania). Budynki można wyłączyć z gruntu na podstawie odpowiednich uregulowań. Również z budynków można wyłączyć poszczególne lokale mieszkalne by nie stanowiły części składowych tego budynku.
Czym charakteryzuje się ograniczone prawo rzeczowe, o nazwie użytkowanie?
Użytkowanie to obciążenie rzeczy prawem do jej używania i pobierania pożytków. Rzecz obciążona użytkowaniem może być zarówno ruchoma jak i nieruchoma. Użytkowaniem można również obciążyć zbywalne prawa. Użytkowanie może być ograniczone, za zgodą stron, do pewnych tylko pożytków, zaś użytkowanie nieruchomości może być ograniczone do pewnej jej części. Użytkowanie powinno być wykonywane zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki. Koszty użytkowania ponosi użytkownik, w szczególności są to koszty napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym użytkowaniem. W przypadku użytkowania pieniędzy lub innych rzeczy oznaczonych co do gatunku użytkownik staje się jednocześnie ich właścicielem zaś w momencie wygaśnięcia użytkowania następuje rozliczenie na zasadach przepisów o zwrocie pożyczki. Prawo do użytkowania wygasa w terminie 10 lat od momentu zaprzestania użytkowania, wygasa również w momencie śmierci osoby fizycznej której prawo to przysługiwało.
Jak się liczy terminy w postępowaniu administracyjnym wg k.p.a.?
Jeśli termin podany jest w dniach od jakiegoś momentu to dzień w którym nastąpiło zdarzenie nie jest uwzględniany do terminu. Termin zaś upływa ostatniego dnia z wyznaczonej liczby dni. Termin określony w tygodniach upływa w ostatnim tygodniu tego samego dnia tygodnia w którym bieg terminu się rozpoczął. Termin określony w miesiącach Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Gdyby termin kończył się w dniu, który ustawowo jest wolny od pracy za ostatni dzień terminu przyjmuje się najbliższy dzień powszedni po tym dniu.
Jakie wpisy znajdują się w dziale III księgi wieczystej dla nieruchomości gruntowej?
Dział III ksiąg wieczystych przeznaczony jest na wpisy ograniczonych praw rzeczowych ciążących na nieruchomości z wyłączeniem hipoteki. Wpisuje się w niej również na wszelkie ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym nieruchomości oraz na wpisy innych praw i roszczeń, z tym że wyłącza się roszczenia dotyczące hipotek.
Proszę wymienić uczestników procesu budowlanego wg Prawa budowlanego i scharakteryzować prawa i obowiązki tych uczestników?
Zgodnie z treścią artykułu 17 Ustawy Prawo budowlane Uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu ustawy, są inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant oraz kierownik budowy lub kierownik robót. Obowiązki i uprawnienia uczestników określają art. 18-27 Ustawy.
Inwestor zobowiązany jest do zorganizowania procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Musi zapewnić opracowanie projektu budowy oraz innych niezbędnych projektów. Na inwestorze ciąży również obowiązek zapewnienia objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy. Spoczywa na nim również opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Zapewnić też musi wykonanie i odbiór robót budowlanych. Oraz zapewnić nadzór osób z odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi. Inwestorowi przysługuje prawo ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie. Inwestor może również zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.
Na projektancie spoczywa obowiązek opracowania projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wymaganiami ustawy, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Musi również, w razie potrzeby, zapewnić udział w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego oraz sporządzić informacje dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględniając je w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Projektant jest zobowiązany uzyskać wymagane opinie, uzgodnienia i sprawdzić rozwiązania projektowe w zakresie wynikającym z przepisów. Wyjaśniania wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań. Uzgadnia dokumenty techniczne określone przez Ustawę. Na żądanie inwestora lub właściwego organu sprasowuje nadzór autorski w zakresie:
- stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem,
- uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.
Projektant ma obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego.
Projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji. Może również poprzez wpis do dziennika budowy żądać wstrzymania robót budowlanych w razie stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia lub wykonywania ich niezgodnie z projektem.
Kierownik budowy jest obowiązany sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej jeśli budowa spełnia warunki określone w art. 21a Ustawy.
Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy
- protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego;
- prowadzenie dokumentacji budowy;
- zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;
- koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych założeń planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów, które mają być prowadzone jednocześnie lub kolejno oraz przy planowaniu czasu wymaganego do zakończenia robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów;
- koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach, o których mowa w art. 21a ust. 3, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
- wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych;
- podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym;
Kierownik budowy zobowiązany jest do wstrzymania robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłocznego zawiadomienia o tym właściwego organu. Zawiadamia również inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem.
Kierownik zobowiązany jest do realizacji zaleceń wpisanych do dziennika budowy. Powinien również zgłaszać inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru. Przygotowuje dokumentację powykonawczą obiektu budowlanego. Zgłasza obiekt budowlany do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczy w czynnościach odbioru i zapewnia usunięcie stwierdzonych wad.
Kierownik budowy ma prawo występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy oraz ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.
I inspektor nadzoru inwestorskiego reprezentuje inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Sprawdza jakość wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobiega zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie. Sprawdza i odbiera roboty budowlane ulegające zakryciu lub zanikających, uczestniczy w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowuje i bierze udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazuje je do użytkowania. Potwierdza faktycznie wykonane roboty oraz usunięcie wad, a także, na żądanie inwestora, kontroluje rozliczenia budowy.
Inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, oraz przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych i dowodów dopuszczenia do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych oraz urządzeń technicznych. Ma również prawo żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.
W jaki sposób jest ustanawiane użytkowanie wieczyste wg ustawy o gospodarce nieruchomościami
Oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej. W umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste ustala się okres użytkowania wieczystego zależnie od celu, na który nieruchomość gruntowa zostaje oddana w użytkowanie wieczyste, oraz określa się sposób korzystania z nieruchomości. Jeżeli przedmiotem umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest nieruchomość wpisana do rejestru zabytków, przy określaniu sposobu korzystania z tej nieruchomości można nałożyć, w razie potrzeby, na nabywcę obowiązek odbudowy lub remontu położonych na niej zabytkowych obiektów budowlanych, w terminie określonym w umowie. Wszystkie postanowienia umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste dotyczące sposobu korzystania z tej nieruchomości podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej. Oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej zabudowanej następuje z równoczesną sprzedażą położonych na tej nieruchomości budynków i innych urządzeń.
Zasoby nieruchomości Skarbu Państwa i gospodarowanie tymi zasobami
Zasób nieruchomości Skarbu Państwa stanowią nieruchomości, które w dniu wejścia w życie Ustawy o ospodarce nieruchomościami stanowiły własność Skarbu Państwa i nie znajdowały się w użytkowaniu wieczystym lub trwałym zarządzie oraz nie były obciążone prawem użytkowania, a także nieruchomości, które po dniu wejścia w życie ustawy:
1) zostały nabyte, w drodze umowy, na własność lub w użytkowanie wieczyste Skarbu Państwa,
2) zostały nabyte w drodze wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa,
3) stały się własnością Skarbu Państwa w drodze zamiany lub darowizny albo co do których Skarb Państwa uzyskał w tym trybie prawo użytkowania wieczystego,
4) stanowiły własność Skarbu Państwa i w stosunku do których wygasło po tym dniu prawo użytkowania wieczystego, trwałego zarządu lub użytkowania,
5) pozostały po zlikwidowanych lub sprywatyzowanych państwowych osobach prawnych oraz zlikwidowanych państwowych jednostkach organizacyjnych,
6) stały się własnością Skarbu Państwa wskutek zrzeczenia się,
7) zostały przejęte lub nabyte na własność Skarbu Państwa na podstawie innych tytułów prawnych.
Nieruchomości stanowiące odpowiednio zasób nieruchomości Skarbu Państwa przeznaczone w planach miejscowych pod budownictwo mieszkaniowe oraz na realizację związanych z tym budownictwem urządzeń infrastruktury technicznej, przekazuje się gminie w drodze darowizny, na jej wniosek, jeżeli przemawia za tym ważny interes gminy i jeżeli cele te nie są lub nie mogą być realizowane odpowiednio przez Skarb Państwa, województwo lub powiat. W umowie darowizny określa się cel, na który nieruchomość jest darowana. W przypadku niewykorzystania nieruchomości na ten cel darowizna może być odwołana.
Zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują, co do zasady starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Ewidencjonują oni nieruchomości, zapewniają ich wycenę, sporządzają plany wykorzystania zasobu, zabezpieczają nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem, wykonują czynności związane z naliczaniem należności za nieruchomości udostępniane z zasobu oraz prowadzą windykację tych należności, współpracują z innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z właściwymi jednostkami samorządu terytorialnego. Starości zbywają, za zgodą wojewody, nieruchomości wchodzące w skład zasobu, podejmują czynności w postępowaniu sądowym w sprawach o własność lub inne prawa rzeczowe na nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu lub dzierżawy, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie oraz o wpis w księdze wieczystej lub o założenie księgi wieczystej.
Od wpływów osiąganych ze: sprzedaży, opłat z tytułu trwałego zarządu, użytkowania, użytkowania wieczystego, czynszu dzierżawnego i najmu - nieruchomości Skarbu Państwa, o których mowa w ust. 1, potrąca się 5% środków, które stanowią dochód powiatu, na którego terenie znajdują się te nieruchomości.
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być sprzedawane jednostkom samorządu terytorialnego za cenę obniżoną lub oddawane nieodpłatnie tym jednostkom w użytkowanie wieczyste. Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być nieodpłatnie obciążane na rzecz jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi. Nieruchomości mogą być przedmiotem zamiany między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego oraz między tymi jednostkami, bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku różnej wartości zamienianych nieruchomości. Zawarcie powyższych umów wymaga uprzedniej zgody wojewody w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa albo zgody odpowiednio rady lub sejmiku w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego.
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być przedmiotem zamiany na nieruchomości stanowiące własność osób fizycznych lub osób prawnych. W przypadku nierównej wartości zamienianych nieruchomości stosuje się dopłatę, której wysokość jest równa różnicy wartości zamienianych nieruchomości.
Skarb Państwa jest osobą prawną. Jakie są tego konsekwencje? (podręcznik)
Skarb państwa jest szczególnym podmiotem prawa. Jest on równoważny z samym państwem toteż w granicach RP istnieje tylko jeden Skarb Państwa obejmujący całe terytorium kraju. Skarb Państwa nie posiada również siedziby. SP sam odpowiada za swoje zobowiązania. Skarb Państwa jako podmiot prawa może wstępować stosunki cywilnoprawne np. może dziedziczyć po zmarłych osobach fizycznych.
Nieruchomość leśna wg ustawy o lasach.
Nieruchomościami leśnymi w myśl ustawy o lasach są grunty o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony, przeznaczony do produkcji leśnej lub
stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo
wpisany do rejestru zabytków.
Do nieruchomości leśnych należą również grunty związane z gospodarką leśną, zajęte pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.
Ksiega wieczysta i zbiór dokumentów (wg Kompendium wiedzy prawnej dla geodetów lub rozporządzenia w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów)
Księgi wieczyste prowadzone są po to, aby ustalić stan prawny: nieruchomości. Księga prowadzona jest dla konkretnej nieruchomości a nie konkretnego właściciela. Jest rodzajem rejestru, zawierającym informacje o prawnym stanie nieruchomości. Księgi wieczyste charakteryzują zasady: jawności formalnej - każdy może w obecności pracownika sądu zapoznać się z treścią księgi wieczystej, domniemanie zgodności ze stanem prawnym, zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych -w razie niezgodności między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym, treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według księgi wieczystej nabył własność lub inne prawo rzeczowe, oraz pierwszeństwa praw wpisanych - ograniczone prawa rzeczowe wpisane do księgi wieczystej mają pierwszeństwo przed takimi prawami nie wpisanymi do księgi.
Zbiór dokumentów jest prowadzony dla nieruchomości które nie mają założonej jeszcze księgi wieczystej. Składa się tam dokumenty stwierdzające stan prawny nieruchomości (np. własność, obciążenie). Obecnie nie zakłada się już zbiorów, ale te które istnieją maja znaczenie prawne. Przy zakładaniu księgi wieczystej dla nieruchomości która jej wcześniej nie posiadała, zbiory dokumentów są bardzo znaczące.” Jeśli księga wieczysta zaginęła albo uległa zniszczeniu bierze się również pod uwagę dokumenty należące do zaginionej lub zniszczonej księgi wieczystej, zachowane części takiej księgi oraz dane z ewidencji gruntów i budynków.” (§ 23. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów). Wszelkie dokumenty dotyczące nieruchomości składane są do tzn. aktu księgi wieczystej. Akta księgi wieczystej zakłada się z chwilą wpływu wniosku o założenie księgi wieczystej. Wniosek o założenie księgi wieczystej i dokonanie wpisu może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu takie prawo.
Wpisów do księgi dokonuje sędzia albo referendarz w postępowaniu wieczysto-księgowym na podstawie złożonych wniosków. Tylko w wyjątkowych przypadkach wpis dokonywany jest z urzędu. Wzmianki i wpisy w księgach dokonuje się czytelnym pismem ręcznym przy użyciu atramentu lub innego trwałego środka. Obecnie jednak księgi wieczyste najczęściej prowadzone są w systemie informatycznym.
Księgi wieczyste prowadzi się również w celu ustalenia stanu prawnego ograniczonych praw rzeczowych : własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
Wnioski o księgi wieczyste. Dla nieruchomości wnioski powinny zawierać m.in. Dokumenty stwierdzające nabycie własności nieruchomości, oznaczenie nieruchomości, (wypis z ewidencji gruntów, przeznaczenia i sposób korzystania z nieruchomości, obszar) wyrys z mapy ewidencyjnej i czasami wykaz zmian gruntowych. „Jeżeli dokument stwierdzający nabycie własności zaginął lub uległ zniszczeniu, a wnioskodawca nie ma urzędowo poświadczonego odpisu tego dokumentu, powinien powołać inne dowody na stwierdzenie nabycia własności nieruchomości określonej we wniosku.
Obowiązek dołączenia dokumentów stwierdzających nabycie własności nie dotyczy osób, których prawa ujawnione zostały w zbiorze dokumentów” (§ 20 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KW i zbiorów dokumentów)
Księgi wieczyste prowadzi się według ustalonego wzoru, na formularzach obejmujących poszczególne działy księgi wieczystej. Dział pierwszy dzieli się jeszcze na 2 poddziały. Oznaczenie nieruchomości (I-O) i
Spis spraw związanych z własnością (I-Sp). W dziale drugim wpisuje się oznaczenie właściciela (właścicieli) tej nieruchomości lub użytkownika wieczystego. Dział trzeci zawiera wpisane ograniczone prawa rzeczowe (beż hipotek), ograniczenia w rozporządzeniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym, prawa osobiste i roszczenia. Dział czwarty przeznaczony jest na hipoteki.
Dział pierwszy informuje nas o tym gdzie dana nieruchomość jest ulokowana (województwo, miasto). Jak oznaczona jest nieruchomość (nr działki, adres, powierzchnia lokalu i działki, ilość budynków itd.
W I-O. znajdują się wszelkie dane związane z oznaczeniem nieruchomości. M.in. położenie, powierzchnia, sposób korzystania. Wszystkie dane dotyczące nieruchomości gruntowych i budynkowych wpisuje się na podstawie wyrysu z mapy ewidencyjnej gruntów lub/i mapy zasadniczej sporządzonych na podstawie przepisów o ewidencji gruntów i budynków, oraz wypisu z rejestru gruntów lub wyciągu z wykazu zmian gruntowych. Jeśli nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste to w tym dziale zaznacza się ze z użytkowaniem wieczystym związana jest własność budynków lub innych urządzeń oraz zamieszcza się ich opis.
W I-Sp znajdują się prawa związane z własnością nieruchomości. Np. udział w nieruchomości wspólnej, służebności. W tym dziale określa się tez rodzaj prawa spółdzielczego i wpisuje właściwą spółdzielnię mieszkaniową. Zamieszcza się też dane o okresie, na który grunt został oddany w użytkowanie wieczyste, sposób korzystanie z nieruchomości.
W dziale drugim zebrane są informacje o właścicielu nieruchomości (imię, nazwisko oraz imiona rodziców). Jeśli działka jest własnością kilku osób, widnieć będzie tam określenie, jaką część udziałów posiada każdy ze współwłaścicieli
W dziale trzecim znajdziemy informacje o tzw. ograniczonych prawach rzeczowych oraz ograniczeniach w rozporządzaniu nieruchomością a także wpisy rozmaitych roszczeń tzw. praw osobistych osób trzecich.
W dziale 4 dokonywane są wpisy dotyczące hipoteki zabezpieczającej kredyt zaciągnięty przez właściciela nieruchomości.
Czym się różni system ksiąg wieczystych od ewidencji gruntów i budynków.
Ewidencja gruntów i budynków to jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami ( Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne).
Natomiast Księgi wieczyste (według art. 1 ust. O księgach wieczystych i hipotekach) prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Przedstawiają stan prawny nieruchomości co następnie pozwala ustalić, komu i jakie prawa przysługują do konkretnej nieruchomości.
Uogólniając, księgi jak i ewidencje gruntów są to rejestry. Podzielić je można na podmiotowe (np. akta stanu cywilnego, ewidencja ludności, rejestr przedsiębiorstw państwowych) i przedmiotowe (księgi wieczyste i ewidencja gruntów). Rejestry przedmiotowe służą ujawnianiu określonych przedmiotów i ich sytuacji prawnej. Księgi wieczyste mają jednak inny charakter niż ewidencje gruntów i budynków (te są czysto informacyjne). Księgi wieczyste pociągają za sobą wiele skutków prawno materialnych. Są one prowadzone nie dla właścicieli ale dla nieruchomości. Jest to dokument w postaci księgi. Zawarty jest tam m.in. obecny właściciel, prawa przysługujące właścicielowi, umowy sprzedaży. Zapewniają bezpieczny obrót nieruchomościami i są prowadzone przez Sady Rejonowe. Ewidencje gruntów i budynków prowadzone są w starostwie i współpracują z księgami wieczystymi. Rejestrują dane potrzebne do obrotu tymi nieruchomościami. Wszelkie zmiany i wpisy w księdze są automatycznie przekazywane i utrzymywane we wzajemnej zgodności z ewidencją gruntów i budynków. Jest to nie tylko podstawa do planowania przestrzennego ale również nakładania odpowiednich podatków czy prowadzenia statystyki publicznej. Ewidencje zawierają informacje o klasie gruntów i ich przeznaczeniu, wielkość działki i jej numer. Składają się z map, rejestrów, zestawień gruntów, skorowidzów i dokumentów uzasadniających wpisy do tych rejestrów. Informacje zawarte w operatach ewidencyjnych są jawne ale udzielane za opłatą. Dokument ten wydawany jest na żądanie właściciela, osoby prawnej lub fizycznej, mającej interes prawny w zakresie obejmującym daną własność. Informacje zawarte w ewidencji gruntów i budynków ujawniane są na podstawie wpisów w księgach wieczystych, prawomocnych orzeczeń sądowych, orzeczeń administracyjnych i umów w formie aktów notarialnych.
Ustawa jednak nie wiąże domniemania zgodności z rzeczywistym stanem prawnym (jest to zadanie ksiąg wieczystych).
Księga wieczysta składa się z 4 działów. Pierwszy określa nieruchomość pod względem faktycznym, jej położenie, rodzaj zabudowy, oraz przeznaczenie nieruchomości. Drugi dział zawiera informacje kto jest właścicielem nieruchomości (bądź użytkownikiem wieczystym) Dział trzeci poświęcony jest wpisom praw rzeczowych obciążających nieruchomość, z wyjątkiem hipoteki, tzn. ujawnia ciężary i ograniczenia dotyczące nieruchomości. W tym dziale wpisuje się zmiany praw, roszczeń, ciężarów i ograniczeń. Np. ograniczone prawa rzeczowe (służebności osobiste i gruntowe obciążające daną nieruchomość, użytkowanie), prawa i roszczenia osobiste (np. prawo pierwokupu i odkupu) oraz ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością wynikające z przepisów szczególnych (np ogłoszenie upadłości). W dziale czwartym dokonywane są wpisy dotyczące hipoteki zabezpieczającej kredyt zaciągnięty przez właściciela nieruchomości.
Proszę narysować zasadę trójpodziału władz i umieścić w odpowiednim miejscu służbę geodezyjną i kartograficzną wg Prawa geodezyjnego i kartograficznego
władza |
||||
Władza ustawodawcza |
Władza wykonawcza |
Władza sądownicza, |
||
Sejm, Senat, Zgromadzenie Narodowe |
Prezydent |
Prezes Rady Ministrów |
Sąd Najwyższy i szczególne (administracyjne i wojskowe) |
Trybunał Stanu i Trybunał Konstytucyjny. |
Organy samorządu terytorialnego (gminny, powiatowy, wojewódzki) |
||||
Służba drogowa, geodezyjna, wodna itd |
Proszę wymienić organy gminy, biorąc pod uwagę rodzaje gmin i podział administracyjny tych gmin.
Gminy są to samorządowe jednostki podziału administracyjnego kraju. Ich władzę stanowi rada gminy wybierana w wyborach powszechnych i bezpośrednich na okres 4 lat.
Gminy dzielimy na:
Gminy wiejskie obejmujące wyłącznie tereny wiejskie. W tych gminach władzę wykonawczą stanowi wójt. Rada Gminna stanowi prawo. Wójt wykonuje ustawy rady gminnej.
Gminy miejsko-wiejskie obejmujące zarówno obszar miasta jak i tereny wiejskie. Władzę wykonawczą stanowi tu burmistrz. (wyjątkiem jest Gmina Święta Katarzyna posiadująca wójta). Rada Gminy jest podobnie jak w przypadku gminy wiejskiej organem uchwałodawczym, stanowiącym, kontrolnym.
Gminy miejskie obejmujące wyłącznie obszar miasta. Władzę wykonawczą stanowi burmistrz lub prezydent miasta (w dużych gminach miejskich - zazwyczaj powyżej 100 000 mieszkańców). Rada Miasta jest tu odpowiednikiem Rady Gminy w gminach wiejskich i wiejsko miejskich.
Rada Gminy może w obrębie gminy tworzyć mniejsze, pomocne jednostki administracyjne, w tym sołectwa, dzielnice i osiedla.
Gminy wiejskie mogą być podzielone na sołectwa. Władzę wykonawczą stanowi sołtys. Można też wyróżnić radę sołecką (jest to tylko organ doradczy, składający się z mieszkańców). tutaj organem uchwałodawczym, kontrolnym jest zebranie wiejskie.
Gmina miejska dzieli się na dzielnice. Organem wykonawczym jest zarząd dzielnicy, w skład którego może wchodzić przewodniczący lub burmistrz (np w mieście stołecznym warszawa). Organem stanowiącym i kontrolnym dzielnicy jest rada dzielnicy .
Analogicznie do sołectwa i dzielnicy wyróżniamy osiedla. Rada osiedla jest organem uchwałodawczym, a Zarząd osiedla organem wykonawczym (na czele oczywiście z przewodniczącym).
Dowody prawa własności rzeczy, w tym nieruchomości.
Własność jest to prawnie zagwarantowaną możliwością rozporządzania jakaś rzeczą, ruchomą bądź nie. Właściciel jakiejś rzeczy ma prawo do jej posiadania, użytkowania, pobierania ewentualnych dochodów z rzeczy, jej zbywania i zniszczenia. Są jednak ograniczenia korzystania z rzeczy, zawarte m.in. w ustawach, tzn. właściciel może ze swoją własnością robić wszystko o ile nie koliduje to z prawem. Przez pojecie „rzecz” w prawie cywilnym rozumiemy przedmioty materialne. („Rzeczą” w tym kontekście nie można nazwać utworów literackich, naukowych, artystycznych. Są to dobra niematerialne, określone w prawie cywilnym jako własności intelektualne) Prawo własności i prawo do rzeczy normowane jest prawem rzeczowym
Rzeczy można dzielić na parę kategorii, m.in. co do ich gatunku i co do tożsamości. np podział na rzeczy podzielne i rzeczy nie dające się podzielić (zaklasyfikowanie do tego podziału zależy od tego czy po podziale rzecz straci na wartości czy nie), rzeczy znajdujące się w obrocie( swobodna sprzedaż, wynajem) i rzeczy wyjęte z obrotu (prawny zakaz obrotu), rzeczy zużywalne (np. żywność) jak i nie zużywalne (samochód).
Jednak podstawowym podziałem rzeczy jest podział na nieruchomości i rzeczy ruchome. Kodeks cywilny nie określa definicji rzeczy ruchomych, dlatego tez przyjmujemy że rzeczami ruchomymi są przedmioty nie będące nieruchomościami. Nieruchomość dużym skrócie zdefiniować można jako „część powierzchni ziemi (grunt) , jak również niektóre budynki, gdy na mocy szczególnych przepisów stanowią odrębny przedmiot własności” (źródło: encyklopedia popularna PWN)
Dowodem prawa własności może być zwykły paragon ze sklepu, faktura, umowa sprzedaży, prawomocne orzeczenie sądu rozstrzygające o prawie własności, umowa darowizny, zmiany i inne. Nabyć jaką własność można w drodze dziedziczenia (te sytuacje regulowane są prawem spadkowym, a dowodem może być np. testament) jak również poprzez majątkową umowę małżeńską.
W przypadku nieruchomości sprawa wygląda podobnie. Zazwyczaj wystarczającym dowodem świadczącym o prawie do danej nieruchomości jest wpis w księdze wieczystej (oraz zbiory dokumentów) Czasami jednak księga wieczysta nie była prowadzona, wtedy też przydatne są dokumenty takie jak: akty notarialne (ucieleśniają konkretną czynność prawną, np. akt przeniesienia własności nieruchomości.) orzeczenia i ugody sądowe( moc orzeczeń i ugod sądowych w kwestii dowodowej jest równa aktom notarialnym). Znaczenie mają tez zaświadczenia wydawane przez władze bądź urzędy w zakresie ich własności, np. wojewoda wdaje zaświadczenie o przejecie nieruchomości przez Skarb państwa.
Nieruchomość może zostać nabyta poprzez zasiedzenie. „Polega ono na nabyciu prawa własności nieruchomości (jak i rzeczy ruchomej), przez nieuprawnionego posiadacza, wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu” (źródło: por.: J. Ignatowicz, Prawo rzeczowe). Stwierdzenie zasiedzenia następuje w postępowaniu nieprocesowym, uregulowanym w kodeksie postępowania cywilnego w art. 609-610. Zasiedzenie trzeba jednak udowodnić, np. posiadając świadków. W przypadku zasiedzenia sąd zarządza tzw ogłoszenie publiczne, które ukazuje się np. w gazetach lokalnych. Podobnie w przypadku gdy brakuje jakiś
dowodów własności nieruchomości. Jeśli nie ma odzewu na ogłoszenie, sąd stwierdza zasiedzenie bądź własność wnioskodawcy do nieruchomości.
Proszę streścić przepisy o rozgraniczaniu nieruchomości w Prawie geodezyjnym i kartograficznym.
Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów i sporządzenie dokumentacji. Rozgraniczenia dokonują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) na wniosek strony albo z urzędu. Czynności ustalenia przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta. Przy ustalaniu granic musi on brać pod uwagę m.in. znaki i ślady graniczne, mapy, inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. Jeśli brakuje tych danych, są niewystarczające-bierze się wtedy pod uwagę oświadczenie obu stron i na tej podstawie ustala granicę. Strony mogą również zawrzeć przed geodetą ugodę regulującą przebieg granicy , ugoda ta ma znaczenie ugody sądowej. Wezwanie do wstawienia na się na rozgraniczanym gruncie doręcza się stronom nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem. Nie usprawiedliwione niestawiennictwo stron nie wstrzymuje czynności geodety, usprawiedliwione wstrzymuje tymczasowo (max 1 miesiąc).Po ustaleniu przebiegu granic sporządza się protokół graniczny i akt ugody stron. Gdy zaistnieje spór co do przebiegu linii granicznych, nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji, upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi. Organ administracji przekazuje sprawę sądowi, który rozpatruje sprawę w postępowaniu nieprocesowym. Wykonanie orzeczeń sądowych odbywa się z udziałem geodety. W sądowym postępowaniu wymagane jest wykazanie tytułu własności nieruchomości, przeprowadzenie dowodu z oględzin spornej granicy oraz pisemna opinia geodety, który na podstawie ewidencji gruntów (jak również wskazań właścicieli) przedstawia mapę z zaznaczonym przebiegiem granicy. Sąd oddali wniosek o rozgraniczenie, jeżeli okaże się, że granica nie jest sporna. Jeżeli jest-dąży do ustalenia stanu prawnego przebiegu granicy. Jeżeli nie da się go ustalić, sąd zazwyczaj rozgranicza nieruchomość na podstawie ostatniego spokojnego stanu posiadania. Ostateczne decyzje przesyłane są w terminie 30 dni do sądów rejonowych zajmujących się prowadzeniem ksiąg wieczystych, do właściwych starostów, w celu ujawnienia ich w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków. Postępowanie rozgraniczające nie jest natomiast konieczne jeśli znaki graficzne zostały uszkodzone, zniszczone ale jest możliwość ich wznowienia. Muszą wtedy istnieć dokumenty pozwalające ustalić ich położenie. Również z tych czynności należy sporządzić protokół, oraz poinformować zainteresowane strony.
Różnice miedzy ustawą a rozporządzeniem do tej ustawy.
|
Ustawa |
Rozporządzenie |
Ogólna definicja |
Akty prawne o charakterze ogólnym i powszechnie obowiązującym |
Akty normatywny wydany na podstawie ustawy i w celu jej wykonania |
Kto ustala |
Ustawę uchwala parlament, jednak inicjatywa ustawodawcza - czyli prawo przekazywania parlamentowi projektu nowej ustawy - przysługuje Senatowi, Prezydentowi RP, Radzie Ministrów (rządowi), posłom, przy czym Regulamin Sejmu wymaga, by projekt był zgłoszony przez grupę 15 posłów lub stałą komisję sejmową jak również grupie 100 tysięcy obywateli - tzw. inicjatywa ludowa. |
Wydawane są przez określone w konstytucji organy władzy wykonawczej: prezydent RP, Radę ministrów, Prezesa Rady ministrów, poszczególnych ministrów, Krajową rade radiofonii i telewizji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. |
Czego dotyczy |
Zakres przedmiotowy ustawy jest nieograniczony, może dotyczyć każdego zagadnienia. W szczególności w ustawach następuje bliższe określenie statusu prawnego obywateli, organizacji, kompetencji i zasad dziania organów państwowych. |
Rozporządzenie może zawierać wyłącznie treść wynikającą bezpośrednio z danej ustawy, może być wydane tylko jeśli ustawa przewiduje taką możliwość. |
Kiedy wchodzi w życie |
Ustawa wchodzi w życie 14 dni po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, chyba że sama przewiduje datę późniejszą |
Rozporządzenie powinno wejść w życie przed datą jego ogłoszenia czyli wydrukowania w Dzienniku Ustaw |
Formy czynności prawnych.
Początek formularza
Czynność prawna to świadome działanie określonego podmiotu, czyli osoby fizycznej lub prawnej. Inaczej: oświadczenie woli zgodne z przepisami prawa i skierowane na powstanie, zmianę lub zniesienie konkretnego stosunku prawnego. Dokonywać czynności prawnej mogą tylko osoby zdolne do tego, np. pełnomocnik, (zdolność do dokonywania czynności prawnych jest uregulowana w kodeksie cywilnym) Przykładem czynności prawnych są np.: zbywanie i obciążanie nieruchomości, zawieranie ugody, wnoszenie powództw czy zaciąganie pożyczek. Można podsumować, ze czynności prawne są podstawowym źródłem stosunków cywilnoprawnych
Oświadczenie woli można składać w wielu formach, dlatego też w kodeksie cywilnym zostały one opisane.
Przed zawarciem jakiejś umowy warto się zawsze zastanowić (najlepiej sięgając po ww. Kodeks Cywilny) w jakiej formie powinna ona być aby była ważna.
Przepisy o formie czynności prawnych regulują nie tylko sposób formułowania oświadczenia woli, ale tez skutki jakie niesie za sobą np. złożenie ustnego oświadczenia woli tam gdzie wymagany był pisemny. Formy czynności prawnych dzielimy na zwykłą formę pisemną, formę pisemną z urzędowym poświadczeniem daty, formę pisemną z poświadczeniem podpisu, akt notarialny i formę elektroniczną. Można również wyróżnić formę ustną np. przy świadkach.
W pierwszym przypadku wymagany jest tylko podpis. Dokument nie musi być sporządzony własnoręcznie. W przypadku gdy osoba składająca oświadczenie woli nie umie pisać, zastępczo może złożyć odcisk palca. (obok odcisku inna osoba składa swój podpis i imię i nazwisko osoby składającej oświadczenie woli).
Natomiast forma elektroniczna jest najnowszym, i chyba jednym z wygodniejszych sposobów składania oświadczenia woli. Dokument sporządzany w tej formie powinien zawierać dane potrzebne do identyfikacji osoby okładającej oświadczenie. Jeśli dane zawarte w podpisie elektronicznym są prawdziwe-forma elektroniczna jest równoważna z formą pisemną z własnoręcznym podpisem.
Forma pisemna z urzędowo potwierdzoną datą. Jak łatwo się domyślić data zawarta w tym dokumencie ma duże znaczenie dlatego powinna być potwierdzona. Może to zrobić notariusz, organ państwowy bądź organ samorządu terytorialnego. (przykładem tego typu formy z potwierdzoną datą jest np. umowa najmu)
Forma pisemna z urzędowym poświadczeniem podpisu. W tym wypadku wymagane jest urzędowe stwierdzenie własnoręczności podpisu.
Akt notarialny. Ten dokument sporządzany jest przez notariusza. W tym wypadku to notariusz podpisuje oświadczenia woli obu stron. To on czuwa nad zabezpieczeniem praw i interesów obu stron. Odczytuje i wraz ze stronami podpisuje dokument. Akt notarialny jest wymagany np. przy sprzedaży nieruchomości.
Ustna forma czynności prawnej. Jest najpopularniejsza forma, jednak najtrudniejszą do udowodnienia gdyż nie jest udokumentowana w żaden sposób. Dlatego zawierana jest przy „drobnych umowach”, np. zakupach.
Podsumowując, jeśli w danej czynności prawnej prawo wymaga konkretnej formy, należy tego przestrzegać. Niedochowanie formy najczęściej skutkuje jej nieważnością.
Trybunał Konstytucyjny wg. Konstytucji (można skorzystać z Kompendium wiedzy prawnej dla geodetów)
Trybunał Konstytucyjny - organ sądownictwa konstytucyjnego. Według konstytucji Trybunał tej jest władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał orzeka w sprawach :
1. zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją
2. zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie
3. zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,
4. zgodności z Konstytucją do celów lub działalności partii politycznych
5. Skargi konstytucyjnej
Z wnioskami do TK mogą wystąpić m.in. Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, 50 posłów, 30 senatorów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich. Trybunał oczywiście rozstrzyga też skargi obywatelskie w zakresie naruszenia wolności bądź praw obywatelskich.
Jego zadaniem jest również rozstrzyganie sporów miedzy konstytucyjnymi organami państwa, np. miedzy Prezydentem a rządem. Orzeczenie trybunału zapada większością głosów 15 osobowego składu, wybieranego przez Sejm. Dla prawomocności uchwał konieczna jest obecność przynajmniej dziesięciu sędziów.
Są one ostateczne a ich moc jest powszechnie obowiązująca. Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego powołuje Prezydent. Kandydatów na to stanowisko wybiera zgromadzenie ogólne sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Sędziowie Trybunału są w pełni niezawiśli, nie mogą w trakcie swojej kadencji należeć do żadnej partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej, nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów. W przypadku naruszenia prawa bądź przestępstwa, sędzia Trybunału Konstytucyjnego może być, pociągnięty do odpowiedzialności karnej i pozbawiony wolności tylko za zgodą Trybunału Konstytucyjnego.
Nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania.
Nieruchomość budynkowa, definicja i dopuszczalne sytuacje prawne.
Nieruchomość budynkowa. Jest to budynek trwale związany z gruntem, wzniesiony na gruncie Skarbu Państwa, gminy, powiatu, województwa . Może on być wzniesiony wyłącznie przez użytkownika wieczystego. Stanowi on oddzielną własność od gruntu. Własność gruntu dalej pozostaje przy pierwotnym właścicielu, ale budynek na nim wybudowany przechodzi na użytkownika wieczystego, dlatego ma on prawo normalnie korzystać z budynku. Nieruchomość ta powstaje jeśli zostanie wybudowana przez użytkownika wieczystego na gruncie oddanym mu w użytkowanie wieczyste, albo jeśli użytkownik wieczysty nabędzie budynek poprzez umowę o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. (Przy oddaniu w użytkowanie wieczyste nieruchomości, osoba nabywająca nieruchomość ma obowiązek wykupić znajdujący się na tym gruncie budynek (lub urządzenia)). Podobnie jak przy innych nieruchomościach możliwe jest tez przejęcie nieruchomości przez zasiedzenie, z pewnymi zastrzeżeniami: „odrębna własność budynku przysługująca wieczystemu użytkownikowi jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym” (art. 235 & 2 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że zasiedzenie nieruchomości budynkowej musi łączyć się z zasiedzeniem prawa użytkowania wieczystego gruntu.
W kodeksie cywilnym nieruchomość budynkowa zdefiniowane jest następująco :
Art. 235. § 1. Budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie terenu w użytkowanie wieczyste. § 2. Przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym. Sytuacja prawna budynku określona jest w księdze wieczystej. Ponieważ obowiązuje zasada jawności tych ksiąg dostęp do informacji (np kto jest właścicielem, czy na nieruchomość są nałożone jakieś służebności bądź hipoteki) jest ogólnodostępna. Nieruchomość posiada jedna księgę wieczystą, mimo iż kto inny jest właścicielem gruntu a kto inny budynku. Ważnym zagadnieniem jest co się dzieje z gruntem, budynkami po wygaśnięciu umowy o użytkowanie wieczyste. Umowa o użytkowanie wieczyste zawierana jest na okres od 40 do 99 lat. Wygaśniecie tego prawa powoduje wygaśniecie wszelkich obciążeń (hipotek, służebności), umów najmu i dzierżawy. Również wygasa odrębna własność budynków. Oczywiście w takich wypadkach przysługuje prawo roszczeń (wynagrodzenie za budynki). Na 5 lat lub wcześniej przed wygaśnięciem umowy użytkownik wieczysty na prawo złożyć podanie o przedłużenie użytkowania. Jeśli nie koliduje to z ważnym interesem społecznym zazwyczaj użytkowanie zostaje przedłużone. Prawo do użytkowanie wieczystego może zostać również odebrane, np. w jeśli w określonym czasie użytkownik wieczysty zobowiązany został do zagospodarowania tego gruntu a nie wywiązał się z tego. Również przy niepłaceniu opłat rocznych albo korzystanie z gruntu w sposób sprzeczny niż w zawartej umowie. (warto przed zakupieniem nieruchomości budynkowej sprawdzić m.in. przeznaczenie gruntu -zawarte w umowie o użytkowaniu wieczystym).
Należy pamiętać ze nabywając budynek bądź lokal na gruncie wieczystym, stajemy się współużytkownikami wieczystymi gruntu. Dlatego zobowiązani jesteśmy do płacenia nie tylko podatków od nieruchomości ale i opłat rocznych za użytkowanie wieczyste. (oczywiście kwota jest rozłożona na ilość współużytkowników)
65