25. Scharakteryzować dane ze względu na: wymiar, sposób występowania w rzeczywistości, ujęcie zjawiska, skalę pomiarową.

1. Ze względu na wymiar:

a) zerowymiarowe (punktowe) - posiadają tylko lokalizacje np.: transformator, stacja paliw, skrzyżowanie dróg

b) jednowymiarowe (liniowe) - cechą charakterystyczną jest długość

c) dwuwymiarowe (powierzchniowe) - maja określona powierzchnię np.: użytek, rola, las

2. Ze względu na sposób występowania zjawisk w rzeczywistości:

a) ciągły - występują w każdym miejscu i możemy w każdym miejscu wyznaczyć ich indywidualna wartość liczbową np.: wysokość nad poziomem morza, ciśnienie atmosferyczne, poziom wody gruntowej

2. dyskretny - występują tylko i wyłącznie w danym miejscu i maja inne otoczenie niż one same np.: punkt osnowy, elewator

3. częściowo ciągły

• liniowy - np.: transport wzdÅ‚uż drogi, zanieczyszczenie rzek

• wyspowy - pozyskiwanie drewna (tylko na powierzchni lasu), liczba zwierzyny Å‚ownej (las)

3.Ze względu na ujęcie zjawiska:

a) bezwzględne - są wynikiem pomiarów lub obserwacji bezpośrednich, wyrażone są w: tonach, ha, zł, osobach, sztukach, dniach,

b) względne - będące wynikiem przeliczeń, należą tu:

- średnie, które otrzymuje się przez redukcję dużej liczby obserwacji np. pogody, liczby gospodarstw i zastąpienie ich wartością średnią: modalną, medianą, średnią arytmetyczną;

- relacje, przedstawiajÄ…ce stosunki, takie jak: proporcje, procenty, stosunki;

- gęstość, która jest kategorią związaną z obszarem; istotnym elementem w tej zależności jest powierzchnia;

- potencjał, w którym zakładamy, ze elementy takie jak ludność, ceny, oddziałują na siebie wzajemnie i że to oddziaływanie jest wprost proporcjonalne do wielkości zjawiska oraz odwrotnie proporcjonalne do odległości miedzy nimi.

4. Ze względu na skalę pomiarową (poziom dokładności):

1. skala nominalna (działania matematyczne to: =, ≠) - określa zjawisko ze względu na jego najistotniejsza cechę np.: miasto, rzeka

2. skala porządkowa (działania matematyczne to: =, ≠, >,<) - np.: klasy bonitacyjne, kompleksy glebowe

3. skala interwałowa (działania matematyczne to: =,≠,>,<, +, -) - wartości liczbowe są określane od zera umownego np. jako zero przyjmujemy średnią

4. skala ilorazowa (działania matematyczne to: =,≠,>,<,+,-,x,: ) - wartości liczbowe są określane od zera bezwzględnego

---