ROZDROBIONA MONARCHIA FEUDALNA - RUŚ KIJOWSKA

1.Zakres władzy królewskiej

• Rozpad państwa kijowskiego spowodował osłabienie władzy wielkoksiążęcej na rzecz książąt dzielnicowych

• W końcu stosunek ten stał się stosunkiem wasala do suzerena

• Książęta przejmują władzę na swoich ziemiach

• 3 typy władzy określające zakres władzy książęcej

-jedynowładztwo - księstwo włodzimiersko - suzdulskie

-wpółrządy księcia z bojarami - księstwo halicko-wołyńskie

-wykonywanie funkcji wojskowych -republika nowogrodzka i pskowa

• Nominalnie na czele państw ruskich stał wielki książe włodzimierski

• Jarłyk - dokument nadawany księciowi przez chana upoważniający księcia do sprawowania dowódca wojskowego , prowadzenia ograniczonej polityki zagranicznej , utrzymywania stosunków dyplomatycznych z Odrą

• W miarę osłabiania się władzy mongolskiej tron zaczęli przejmować najsilniejsi książęta nie licząc się z jarłykiem

• Iwan III Srogi w 1480r zrzucił jarzmo tatarskie

2. Następstwo tronu

• Nowy porządek dziedziczenia ustanowił Jarosław Mądry w 1054 r

• Opiera się na zasadzie senioratu

• Państwo podzielone na 5 dzielnic ( Kijów i Nowogród , Czernichów , Perejesław, Włodzimierz Wołyński , Smoleńsk)

• 1097 r- zjazd w Lubeczu -obalenie zasady senioratu na rzecz dziedziczności dzielnic

• Po 1132 r Ruś rozpadła się na 70 księstw po krótkim zjednoczeniu w latach 1113-1132

3. Administracja centralna -zgromadzenia nadworne

• Rady isnieją w każdym księstwie dzielnicowym -nie mają charakteru stałego

• Brali w nich udział urzędnicy nadworni i lokalni ,bojarzy i przedstawiciele duchowieństwa

• Zwoływano ją dla określenia kierunków polityki zagranicznej i wewnętnej

• Wraz z rozpadem państwa odmowiła się idea zwoływania wieców -uchwały podejmowane jednomyślnie i dotyczą istotnych spraw księstwa

4.Urzędnicy nadworni

• Rozbrodnione księstwa przejęły urzędy nadworne z czasów monarchii wczesnofeudalnej

• Urzędy powierzano wyłącznie bojarom

5. Administracja terytorialna

• Podzielona na szereg księstw w których ramach wyodrębniły się mniejsze księstwa podzielone na lokalne jednostki ( ujezdy lub ziemie)

• XIV w - zjednoczenie przez księstwo moskiewskie - ujezd = obszar małego księstwa

• Zarząd ujezdów należał do namiestników(kilku) mianowanych przez księcia spośród bojarów na 3 lata

• Ich wynagrodzenie to część opłat i danin

• Zajmowali się sprawami administracyjnymi i sądowymi

• XV w - ograniczono ich kompetencje

• Odpowiednikami namiestników dla mniejszych jednostek w ramach ujezdów byli wołostiele

6. Sądownictwo

• Wymiar należy do książąt dzielnicowych

• W księstwie moskiewskim takie uprawnienia miała Duma Bojarska i prikazy

• Sądownictwo lokalne to namiestnicy i wołostiele

• Od XV w tok instancji stwarzający możliwość odwołania się od sądów niższych do książęcego