Metodyka pracy socjalnej

Wykład 15.10.13r.

Ratownictwo - (wg H. Radlińskiej) jest formą doraźnej reakcji społecznej w razie nagłego nieszczęścia dotykającego jednostki lub klęski pewnej zbiorowości społecznej.

Skierowane jest ono na likwidację pierwszych skutków.

Według Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego

Półksiężyczyca katastrofą określa się sytuację, w której nagłemu zakłóceniu ulegają codzienne wzory życia i w rezultacie powstaje konieczność dostarczenia ludziom ochrony, żywności, schronienia itp., a wywołują ją klęski (powodzie, wybuchy wulkanów, trzęsienia ziemi), nagłe zdarzenia (pożary, wypadki drogowe), choroby o przebiegu epidemicznym, głód, akty wrogości i konflikty zbrojne.

Kompetencje ratownicze, wg Szmagalskiego to:

Umiejętność zaspokajania potrzeb biologicznych (picie, jedzenie, ubranie, schronienie) Rozumienie reakcji poszkodowanych

Umiejętność komunikowania się z nim i okazywania im wsparcia psychospołecznego

Przestrzeganie zasad akceptacji, samookreślania się poszkodowanego, ochrony dóbr

osobistych, zespołowego działania

Umiejętność diagnozy pedagogicznej

Współpraca z wolontariuszami

Opieka

Opisując zjawisko opieki, należy zdawać sobie sprawę z przemian, jakie dokonały się w jej ujmowaniu, będących funkcją rozwoju cywilizacyjnego, które najogólniej zwązane są ze zmian mechanizmów jej świadczenia (od zachowań instynktownych do świadomie

organizowanych), zmianami jakościowymi (od opieki o podłożu instrumentalnym co opieki o położu emocjonalno - uczuciowym), zmianami w zakresach jej stosowania

(podmiotowym i przedmiotowym) oraz z jej charakterem (od opieki allocentrycznej?,

nieformalnej, do poszerzonej o działalność spoleczną, sformalizowaną).

Opieka - (wg Radlińskiej) - działalność kompensacyjno - rewalidacyjna, podejmowana wobec. Jednostek niezdolnych co samodzielnej egzystencji, co łączy się z przyjeciem przez opiekuna odpowiedzialności za losy owych jednostek.

Opieka społeczna - działanie ubezwłasnowolniające, ograniczające lub uniemożliwiające własną zaradność podopiecznego, za którego opiekun przejmuje odpowiedzialność, która nie ma powszechnego charakteru, nie propaguje swych instytucji i ogranicza zakres

podopiecznych.

Funkcją opieki powinno być stopniowe doprowadzenie podopiecznego do samodzielności i niezależności zyciowej.

Cele opieki międzyludzkiej:

• Zaspokajanie ponadpodmiotowych potrzeb

• Podnoszenie przez opiekuna odpowiedzialności za podopiecznego

• Ciągłość i trwałość oraz bezinteresowność i nasycenie emocjonalne działań

opiekuczych dokonywanych w ramach nawiązanego stosunku opiekuńczego

Służba społeczna - sieć powiązanych ze sobą służbowo lub funkcjonalnie albo

pozostających w układach komplementarnych urzędów, organizacji pozarządowych,

niesformalizowanych grup zadaniowych, lub pojedyńczych osób, które z profesjonalnego obowiązku, na zasadzie wolontariatu czy z własnej woli, realializują działania polegające na pomaganiu jednostkom i grupom społecznym w odzyskaniu poczucica własnej

wartości, unikaniu skutków bezradności, w usprawnianieniu bądź odzyskaniu zdolności społecznego funkcjonowania przez odpowiednio dobrane czynności wspierające,

wyręczające, ochraniające, regabilitacyjne czy korekcyjne, a także na tworzeniu

makrostrukturalnych i źrodowiskowych warunków potrzebnych do osiągnięcia tych celów.

Zasady profesjonalnej pracy socjalnej

Praca socjalna wyrosła z humanitarnych i demokrstycznych idei, ktore opierały sie na szacunku wobec równości, wartości i godności wszystkich ludzi. W praktyce pracy

socjalnej ochrona praw człowieka stanowiły, i w dalszym ciągu stanowią, wytyczne dla działań profesjonalnych.

Pracownik socjalny powinien kierować się wartościami z głównym celem pracy socjalnej oraz Kodeksem Etycznym.

Podstawowymi wartościami tego zawodu są: godność, wartość oraz niepowtarzalność

każdego czł. jak i jego praw i możliwości. W pracy socjlanej wyrożniamy trzy obszary obejmujące wartości:

Dotyczące ludzi

Dotyczące pracy socjalnej w relacji ze społeczeństwem

Kierujące zachowaniem profesjonalnym

W relacji pracownik socjalny - klient, ten piewszy powienien akceptować każdego

beneficjenta wraz z jego problemami. Mimo pojawiającej się czasami frustracji powinien wykazywać zrozumienien wobcec jego trudnej sytuacji życiowej, co oznacza m. in.

zdolność do wolnego od uprzedzen i stereotypów postrzegania klienta, zarówno jego cech negatywnych jak i pozytywnych oraz rozumienie jego punktu widzenia oraz respektowania jego prawa do samostanowienia.

Po za tym pracownik socjalny jest zobowiazany co przestrzegania zasady poufności w

relacji z klientem, która może być uchylona w sytuacjach wyjątkowych, gdy naruszone jest prawo i zagrożone jest czyjeś zdrowie i życie.

Jeśli chodzi o wartości odnoszące sie do relacji pracy socjalnej ze społeczeństwem, pracownik spocjalny z racji pełnionych przez siebie obowiązków ma do wypełnienia dwa zadania:

1. Powinien kierować się w swojej pracy zasadą "dobra wspólnego", którą naleźy traktować nie tylko jako poważne zobowiązanie wobec całego społeczeństwa, lecz

równieź wobec klienta, który z definicji, nie jest w stanie samodzielnie uporać się z dręczącymi go problemami i z tego powodu trzeba udzieć mu fachowej pomocy.

2. Ponadto pracownik socjalny jest zobowiązany do poprawy jakości usług instytucji

społecznych i czynienia ich bardziej wrażliwymi ba potrzeby ludzi poprzez

ulepszanie programów socjalnych.

*** Co do wartości w zachowaniu zawodowym, powinno ono zmierzać do rozwijania

zaradności. Samodzielności oraz doskonalenia możliwości ludzi. Profesjonalne

postępowanie pracownika socjalnego polega na:

1) przekazywaniu i ciągłym pogłębianiu wiedzy i umiejętności,

2) nienagannym zachowaniu w życiu zawodowym i osobistym,

3) tolerowaniu róźnic występujących u jednostek i grup,

4) oddzielaniu osobistych uczuć i potrzeb od relacji zawodowych.

Współcześnie pracownicy socjalni wykonują rodzaj działalności wymagający duźej wiedzy i umiejętności. Podkreślane są pewne atrybuty, które powinny cechować członków tej

profesji:

zbiór wiedzy i umiejętnoścj zdobyte w toku kształcenia;

predyspozycje osobiste, (obejmujące charakter i postawy),

normy postępowania oparte na życzliwości, empatii i etyce zawodowej;

dobra reputacja, wynikająca z uznania statusu tego zawodu.

Do kanonu wiedzy tego zawodu należą teorie zachowania człowieka w środowisku

społecznym oraz teorie dot. praktycznych metod i modeli pracy socjalnej.

Obejmuje on znajomość podstawowych dziedzin oraz wiedzę dotyczącą interwencji w

systemy klientów i system świadczenia usług sojalnych:

Najczęściej stosowane zasady pracy socj:

Zasada akceptacji klienta

Zasada indywidualizacji

Zasada neutalniści

Zasada kontrolnej swobody ekspresji emocjonalnej

Zasada ograniczonego zaangażowania emocjonalnego

Zasada samostanowienia

Zasada udostęoniania zasobow

Zasada poufności

Zasady te wynikają z praktycznych doświadczeń wielu pokoleń pracowników socjalnych.

Natomiast zasady profesjonalnej pracy socjalnej składają się z 12 reguł, które

odzwierciedlają cel i również sedno wspólnej bazy praktyki pracy socjalnej:

1. Pracownik socjalny wzmacnia jednostkę poprzez wykorzystywnie jej zaradności

życiowej oraz własnych mechanizmów rozwiązywania problemow na zasadzie

partnerstwa.

2. Pracownik socjalny powienien być aktywnie zaangażowany we wdrażanie polityki,

która zapobiegapowstawaniu problemów.

3. Pracownik socjalny powinien podtrzymywać integralność swojego zawodu i

wypełnia jego misję działania na rzecz podnoszenia jakości życia, sprawiedliwości i równości.

4. Rolą pracownika socjalnego powinno być zapewnienie powiązań między

systemamy odbiorcy usług i zasobami oraz możliwościami tkwiacymi w

społecznosci i instytucjach społecznych.

5. Pracownik socjalny powinien realizować programy pomocy spol. tak aby przynosiły

o realne korzysci członkom społeczeństwa.

6. Pracownik socjalny powienien podnosi stsndardy jakości życia innych osób poprzez działania edukacyjne; natomiast poprzez działania reformatorskie powinien

przeciwstawiać się instytucjonalnej dyskryminacji i innym typom niesprawiedliwości.

7. Pracownik socjalny uznaje sprawiedliwość za warunek społeczny, polegsjący na

tym, że wszyscy członkowie społeczeństwa mają te same prawa, możliwoci,

zobowiązania jak również ponoszą taką sama odpowiedzialność wynikającą z

członkostwa w danym społeczeństwie.

8. Pracownik socjalny poprzez badania i oceny powinienwnieść wkład w rozwoj

wiedzy z zakresu pracy socjalnej

9. W strukturach społecznych w sytuacji powstającego problemu pracownik socjalny

pownienin wspomagać wymianę informacji oraz uświadamia jakie sa możliwości

jego rozwiązania.

10. Pracownik socjalny wckomunikacji z drugą osobą powinien akceptowa jej odmienną

sytuację i być wrazliwym nacskutki wynikające z tej różnorodności.

11. Pracownik socjalny powinien w swojej pracy stosować strategie edukacyjne do

zapobiegania i rozwiązywania problemów, gdyź proces ksztalcenia przyczynia sie

do przystosowawczego funkcjonowania w społeczeństwie

12. Pracownik socjalny powinien korzystać ze światowych osiągnięć wiedzy o

rozwiązywaniu probleme imkwestiach społecznych.