Rozmowy w toku - Jak pomóc krzywdzonym dzieciom? 

28 października 2010 

 

Jak  rozpoznać  oznaki  molestowania,  jak  pomóc  skrzywdzonemu  dziecku?  Przedstawiamy 

zapis rozmowy z psychologiem z Fundacji Dzieci Niczyje 

Rozmowy_w_toku: Jak rozpoznad oznaki molestowania, jak pomóc skrzywdzonemu dziecku? 

Zapraszamy do rozmowy z Jolantą Zmarzlik, psychologiem z Fundacji Dzieci Niczyje. 

fajny2O: Dużo jest takich dzieci w Polsce, co są molestowane? 

Jolanta Zmarzlik:  Badania  w  Polsce  i  na  całym  świecie  pokazują, że  to  jest  mniej  więcej  co 

siódme dziecko. 

GRZECZNA_KICIA: Jak można rozpoznad takie oznaki? 

Jolanta  Zmarzlik:  To  nie  jest  prosta  sprawa,  bo  jest  bardzo  mało  specyficznych  objawów. 

Takie oczywiste objawy to jest ciąża u dziewczynki poniżej 16 roku życia, choroba wenerycz-

na i obecnośd nasienia w ciele dziecka. U młodszych dzieci takim sygnałem jest, kiedy dziecko 

przejawia w swoim zachowaniu i zabawie czynności o charakterze seksualnym, jednak trzeba 

uważad, bo w wieku przedszkolnym pewne zachowania seksualne są normą. Jeśli natomiast 

dziecko bawi  się  w  stosunek  seksualny albo  też  oczekuje pieszczot  w  rejonie  miejsc  intym-

nych wobec dorosłych albo rówieśników, to są bardzo niepokojące sygnały, u starszych dzieci 

przypływ gotówki, prezentów, lub tez nagła zmiana zachowania i przyzwyczajeo dziecka. 

GRZECZNA_KICIA:  Mnie  w  życiu  nikt  nie  pomógł,  chociaż  przeżyłam  molestowanie.  Teraz 

pewnie to jest głównym powodem, że odrzucam chłopaków, a najgorsze to jest to, że straci-

łam prawdziwą w życiu miłośd, bo bałam sie zbliżenia, myśląc, że on też chce mnie skrzyw-

dzid. 

Jolanta Zmarzlik: Koniecznie musisz iśd do psychologa, sama nie dasz sobie rady z taką sytu-

acją,  to  jest  typowy  uraz  po  wykorzystaniu,  psycholog  pomoże  i  poradzi  ci,  co  dzieje  się  z 

psychiką i z twoim ciałem, pomoże uporad się z poczuciem wstydu, winy i lęku przed doty-

kiem. To nie musi byd długie leczenie, ale pogrzebna jest pomoc fachowca. 

uuu: Jakie kroki podjąd, gdy powzięło sie podejrzenie ,że dziecko jest molestowane? Komu to 

zgłosid? 

Jolanta Zmarzlik: To jest przestępstwo i każdy ma obowiązek zgłosid, że jest podejrzenie ta-

kiego przestępstwa, chod osobiście zalecałabym wcześniej konsultacje w jakiejś poradni zaj-

mującej  się  np.  przemocą,  czy  tez  psychologicznej  poradni  dla  dzieci.  Opisad  dlaczego  jest 

takie  podejrzenie  i  ustalid,  czy  należy  to  zgłaszad,  żeby  nie  zrobid  komuś  niepotrzebnej 

krzywdy. 

fajny2O: Dużo dzieci przyznaję się, że były molestowane? 

Jolanta  Zmarzlik:  Nikt  tego  nie  wie,  to  jest  zawsze  ciemna  liczba,  dzieci  mają  coraz  więcej 

powodów, żeby o tym nie powiedzied niż żeby powiedzied. W większości przypadków to jed-

nak ktoś z zewnątrz , ktoś dorosły zauważa coś niepokojącego i to on rozpoczyna jakąś inter-

wencję.  Taką  charakterystyczną  rzeczą  dla  wykorzystywania  seksualnego  dzieci  jest  to,  że 

sprawca groźbą lub szantażem wiąże dziecko tajemnicą i ten lęk przed ujawnieniem tajemni-

cy, jest największym dramatem dzieci wykorzystywanych seksualnie. 

uuu: Gdzie sprawę dalej zgłasza poradnia psychologiczno-pedagogiczna , jeśli uzna, że podej-

rzenia mogą byd uzasadnione? 

Jolanta Zmarzlik: Cały czas jest droga prawna, czyli przede wszystkim zgłasza do prokuratury, 

bo  taki  ma  prawny  obowiązek,  ale dla  dziecka  najkorzystniejsza  jest  sytuacja,  kiedy  to  naj-

bliższy opiekun dziecka zgłosi to do prokuratury. 

InNa_DyStAnS: W jakim wieku najczęściej się to zdarza? 

Jolanta Zmarzlik: Najczęściej od 4 do 14 roku życia. 

zreyzgnowana: A co się dzieje z takimi dziedmi kilka, kilkanaście lat później? 

Jolanta Zmarzlik: To wszystko zależy od wieku, kiedy to dziecko to spotkało, czy sprawca był 

brutalny,  czy  to  był  ktoś  obcy,  czy  z  najbliższej  rodziny  i  kluczowa  sprawa,  jak  zareagowali 

najbliżsi dziecka, czy dali mu wsparcie, czy mu uwierzyli. Jeśli czyn był dokonywany krótko, 

nie wiązał się z bólem, był dokonany przez kogoś obcego, dziecko otrzymało pomoc od naj-

bliższych  -  to  taka  sytuacja  nie  musi  rujnowad  życia  dziecka.  Najgorsze  sytuacje  są  wtedy, 

kiedy dzieci są wykorzystywane przez najbliższą rodzinę, ojca i ojczyma. Jeśli dziecko nie do-

stanie wsparcia od rodzica, pojawia się depresja, myśli i próby samobójcze, niemożnośd pod-

jęcia współżycia seksualnego, nerwice seksualne, ucieczki w różne używki i uzależnienia. 

jeanne4:  Jak  można  wesprzed  taką  osobę,  która  była  molestowana  za  dziecka  i  nie  potrafi 

sobie z tym poradzid w dorosłym życiu? 

Jolanta Zmarzlik: Jeśli osoba ujawniła to, że była wykorzystywana seksualnie, to dad jej moż-

liwośd opowiedzenia o tym, przy czym należy pamiętad, żeby nasze własne emocje nie były 

najważniejsze. Najgorsze pytanie, jakie można zadad, to pytanie "dlaczego o tym nikomu nie 

powiedziałaś, dlaczego na to pozwoliłaś, czemu nie robiłaś nic, żeby to przerwad" oraz wyra-

żenie własnych emocji dotyczących sprawcy: że to drao, że go nienawidzisz, ponieważ ofiara 

może mied do sprawcy zaskakująco różne uczucia. Taka osoba musi poczud, że akceptujemy 

ją ze wszystkimi jej uczuciami i przeżyciami, zawsze warto nakłaniad do skorzystania z pomo-

cy specjalisty psychologa. 

zreyzgnowana: A jeśli to był ktoś z rodziny i wszystko zostało szybko zatajone, żeby "powró-

cid do normalności"? Czy takie dziecko ma potem problemy z zaufaniem i swoją seksualno-

ścią? 

Jolanta Zmarzlik: To najgorsza sytuacja, jaką możemy sobie wyobrazid. Takie dziecko cierpi 

przez  całe  życie,  ma  poczucie  odrzucenia  przez  najbliższych,  zdrady.  W  przyszłości  ma  ol-

brzymie  kłopoty  w nawiązaniu  relacji  partnerskiej  i  bardzo duże  kłopoty  w  relacjach  z  wła-

snymi dziedmi. Nie ma zaufania ani do siebie, ani do nikogo. 

uuu: Czy często zdarzają się fałszywe oskarżenia (nastolatków) w tej sprawie, powiedzmy z 

powodu chęci uprzykrzenia życia ojcu, ojczymowi, nauczycielowi itp.? 

Jolanta Zmarzlik: To jest jeden z głównych mitów dotyczących wykorzystywania seksualne-

go, to się zdarza niezwykle rzadko, ja przez 12 lat mojej pracy z takimi dziedmi miałam jeden 

przypadek,  natomiast  częściej  zdarza  się,  że  nastolatki  po  ujawnieniu  tego,  co  powiedziały 

wycofują się, ponieważ boleśnie doświadczają konsekwencji ujawnienia takiego faktu, pod-

legają naciskowi rodziny, widzą cierpienia matki, rozpad rodziny. Nie są w stanie unieśd cię-

żaru odpowiedzialności za rodzinę. 

jeanne4:  Moja  przyjaciółka  była  wykorzystywana  przez  osobę  z  rodziny  i  pomimo  tego,  że 

powiedziała o tym matce, ona w to nie uwierzyła. 

Jolanta  Zmarzlik:  Tak  prawda,  to  się  często  zdarza.  Dziewczynka  musi  poszukad  wsparcia 

poza matką, bo sama nie da rady. 

fajny2O: A organizowane są jakieś akcje zapobiegawcze w szkołach? 

Jolanta Zmarzlik: Są różne programy profilaktyczne, są kampanie medialne, ale żeby to była 

jakaś  systematyczna  praca,  to  nie.  Wszyscy  boją  się  rozmawiad  o  seksie,  a  jeszcze  o  takim 

trudnym temacie - unikają rozmów. 

Ewa: Witam:)mam pytanie, jak rozmawiad o molestowaniu przez rodzica z małym dzieckiem? 

Jolanta Zmarzlik: Należy małemu dziecku uświadamiad, że nie wszyscy ludzie są dobrzy i mili, 

że czasami ktoś chce dziecku zrobid krzywdę, i należy uświadamiad dziecko od najmłodszych 

lat, że jego ciało należy do niego, i nikt nie ma prawa dotykad go w takie miejsca, które są 

zasłonięte majteczkami albo staniczkiem. 

uuu:  Co  grozi  osobie,  której  sąd  udowodni  molestowanie?  Jakie  są  wyroki  w  takich  spra-

wach? A co grozi nastolatkowi, który z premedytacją oskarżył osobę niewinną? 

Jolanta Zmarzlik: Zgodnie z przepisami kodeksu karnego do 15 lat więzienia, a nastolatki nie 

podlegają karze do 18 roku życia. Na ogół jest tak, że jeśli dojdzie do fałszywego oskarżenia, 

to zajmuje się tym sąd rodzinny, chod jeszcze raz podkreślam, że fałszywe oskarżenia to mity. 

Rozmowy w toku: Dziękujemy za zadawanie pytao. Pozdrawiamy