BIBLIOTEKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Agnieszka Pogorzelska
ekspert ds. funduszy europejskich w Centralnym Punkcie Informacyjnym
Nowe wytyczne dla
beneficjentów środków
unijnych 2014-2020
BIBLIOTEKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Agnieszka Pogorzelska
ekspert ds. funduszy europejskich w Centralnym Punkcie Informacyjnym
Nowe wytyczne dla
beneficjentów środków
unijnych 2014-2020
Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
Strona | 2
Spis treści
Zasady ubiegania się o fundusze……………………………………………....3
Najważniejsze obszary …………………………………………………….......8
Więcej pożyczek…………………………………………………………….…20
Polska stawia na inteligentny rozwój ………………………………………..25
Gospodarka oparta na wiedzy …………………………………………….…38
POIiŚ - ta sama nazwa, ale nowe fundusze …………………………………52
Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
Strona | 3
Zasady ubiegania się o fundusze
Większy nacisk na pożyczki i poręczenia, a mniej dotacji bezzwrotnych,
większe środki na badania naukowe, transport, ochronę środowiska i
cyfryzację kraju oraz ujednolicenie przepisów - to najważniejsze zmiany,
jakie nas czekają w nowej perspektywie finansowej UE na lata 2014-2020.
Polityka spójności, której instrumentem są fundusze europejskie, nie przestała
być priorytetem Unii Europejskiej. Nadal przeznacza się na nią dużo środków,
choć większy nacisk jest kładziony na jak najbardziej skuteczne ich
wykorzystanie. W nowej perspektywie finansowej UE Polska nadal pozostaje
największym beneficjentem funduszy europejskich.
Umowa partnerstwa (dokument zawierający najważniejsze informacje na temat
środków unijnych, sposobu ich programowania i realizacji w Polsce od nowego
roku) i programy na lata 2014-2020 opierają się na strategicznych założeniach
przygotowanych przez Unię Europejską, m.in. na strategii Europa 2020.
Ukierunkowanie funduszy europejskich na realizację celów tej strategii oznacza
nowe podejście i oparcie m.in. na następujących zasadach:
koordynacja,
Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
Strona | 4
koncentracja tematyczna,
zwiększenie znaczenia wymiaru terytorialnego,
ukierunkowanie na rezultaty,
decentralizacja zarządzania.
Po pierwsze - koordynacja
Koordynacja udzielanego wsparcia z funduszy europejskich ma na celu
uniknięcie powielania finansowania tych samych inwestycji z różnych źródeł oraz
uproszczenie mechanizmów. Realizowana jest głównie poprzez zawarcie w
Umowie partnerstwa wspólnych zasad dotyczących polityki spójności, rolnej i
rybackiej.
Warto zaznaczyć, że w dokumentach programowych jest także mowa o innych
poziomach koordynacji - np. z innymi instrumentami finansowymi Unii
Europejskiej, takimi jak program Horyzont 2020 (wsparcie badań, rozwoju
technologicznego i innowacyjności), Kreatywna Europa (wsparcie w obszarze
kultury i sektora audiowizualnego) czy instrument Łącząc Europę (wsparcie
projektów transportowych, energetycznych i z zakresu technologii
informacyjnych).
Ważne!
Jeżeli Polska nie wywiąże się z realizacji celów rozwojowych w ramach
programów operacyjnych, to może stracić przyznane jej fundusze.
Ponadto Umowa partnerstwa określa koordynację między instrumentami
krajowymi i regionalnymi. Temu celowi służą m.in. kontrakty terytorialne –
Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
Strona | 5
dokumenty będące wynikiem dwustronnych negocjacji pomiędzy rządem a
samorządami województw.
Po drugie - koncentracja
Koncentracja tematyczna oznacza skupienie możliwości finansowania na
określonych obszarach priorytetowych. Przedstawione przez Komisję Europejską
wytyczne wskazują 11 celów tematycznych. Dotyczą one głównie: badań i
innowacji, technologii informacyjno-komunikacyjnych, konkurencyjności firm,
gospodarki niskoemisyjnej, zapobiegania ryzykom, ochrony środowiska,
zrównoważonego transportu, zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji,
sprawności administracji.
Ponadto dla określonych obszarów tematycznych zostały wskazane pułapy
finansowe, tzw. ring-fencingi, które wprowadziły wymóg przeznaczania
określonych środków na poszczególne przedsięwzięcia. Wynika z nich, że
minimum 50% środków z EFRR w 15 regionach i minimum 60% na Mazowszu
będzie musiało być przeznaczonych na innowacje, badania i rozwój, a co najmniej
20% środków z EFS – na działania związane z włączeniem społecznym i
ograniczeniem ubóstwa.
Po trzecie – ważne regiony
Wzmocnienie wymiaru terytorialnego w polityce spójności na lata 2014–2020
przejawia się w zwróceniu szczególnej uwagi na politykę miejską (Komisja
Europejska wprowadziła obowiązek przeznaczenia 5% środków EFRR na rozwój
miast) oraz w skoncentrowaniu wsparcia na pięciu obszarach strategicznej
interwencji państwa (tzw. OSI). W Polsce zaliczono do nich:
Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
Strona | 6
Polskę wschodnią (woj. lubelskie, podkarpackie, podlaskie,
świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie);
miasta wojewódzkie;
miasta i dzielnice wymagające rewitalizacji;
obszary o najniższym dostępie do dóbr i usług społecznych (głównie
obszary wiejskie) oraz
obszary przygraniczne.
Ponadto uruchomione zostaną specjalne instrumenty wspierające rozwój
terytorialny.
Po czwarte - rezultaty
Ukierunkowanie na rezultaty oznacza, że cele rozwojowe, jakie będą realizowane
w programach operacyjnych za pomocą funduszy europejskich, będą musiały być
wyrażone za pomocą wskaźników. Polska jest zobowiązana do określenia
zestawu wskaźników (tzw. kamieni milowych) oraz ich wartości pośrednich na
2018 rok i docelowych na rok 2022. Komisja Europejska w przeglądzie w 2019
roku dokona oceny stopnia realizacji przez Polskę tych wskaźników.
Niewywiązywanie się z tych celów może skutkować zawieszeniem płatności lub
nawet odebraniem części funduszy.
Ponadto opracowano system zachęt do jak najbardziej efektywnego wydawania
środków z funduszy, aby ułatwić osiągnięcie wskaźników rezultatu. Jest to m.in.
rezerwa wykonania, wynosząca 5% alokacji z Funduszy Europejskich dla danego
państwa członkowskiego. Rezerwa ta, po roku 2019, zostanie podzielona między
te programy i osie priorytetowe, które najbardziej efektywnie wydają środki.
Po piąte - samorządy
Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
Strona | 7
W latach 2014–2020 więcej środków będzie zarządzanych na poziomie
regionalnym. Dzięki temu samorządy województw - zgodnie z kontraktami
terytorialnymi i przy wykorzystaniu regionalnych programów operacyjnych, a
także innych instrumentów wsparcia - będą bardziej zaangażowane we wdrażanie
funduszy europejskich. Zapewni to większą decentralizację systemu zarządzania
i tym samym lepsze dopasowanie do lokalnych potrzeb. Ponadto większe
kompetencje uzyskają samorządy miast, które będą mogły realizować
instrumenty zintegrowane i samodzielnie wdrażać środki.
W procesie programowania i wdrażania funduszy europejskich na lata 2014–2020
będą obowiązywać także inne, dotychczas stosowane, zasady, m.in.:
dodatkowości (fundusze europejskie mają uzupełniać, a nie zastępować środki
krajowe), partnerstwa (zaangażowanie partnerów społecznych i gospodarczych w
programowanie i wdrażanie), realizacji polityk horyzontalnych UE (np. zasady
równości płci, zrównoważonego rozwoju).
Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
Strona | 66
Redaktor naczelny: Urszula Wróblewska
Redaktor prowadzący: Anna Śmigulska-Wojciechowska
Wydawca: Katarzyna Czech
Kierownik marketingu: Ewa Ziętek-Maciejczyk
Korekta: zespół
Zdjęcia w numerze pochodzą z: fotolia.pl
ISBN: 978-83-269-2710-2
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z .o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10,
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy
XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2013
Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
„Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020” wraz z przysługującym Czytelnikom innymi
elementami dostępnymi w subskrypcji (e-letter, strona www i inne) chronione są prawem autorskim. Przedruk
materiałów opublikowanych w „Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020” oraz w innych
dostępnych elementach subskrypcji – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania
publikacji z powołaniem się na źródło.
Publikacja „Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020” została przygotowana z
zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów
oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji „Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-
2020” oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru
porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych
konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów
państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie
zawartych
w publikacji „Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020” lub w innych dostępnych
elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów.
Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej
treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa
Wiedza i Praktyka.
Centrum Obsługi Klienta:
Tel: 22 518 29 29
e-mail: cok@wip.pl
Nr produktowy:
1BX0017