ARKUSZ II
staro¿ytnoæ i redniowiecze
model odpowiedzi i schemat oceniania
nr
zadania
model odpowiedzi
schemat
oceniania
26.
-
by³ pomazañcem bo¿ym, biskupem,
-
nazwany zosta³ zdrajc¹,
-
wydany zosta³ przez króla na obciêcie cz³onków,
0-3 pkt
za ka¿d¹ po-
prawnie
wskazan¹
informacjê
po 1 punkcie
27.
- (diecezja biskupa) biskup krakowski,
- (
imiê biskupa) Stanis³aw,
-
biskup odwodzi³ panuj¹cego od okrucieñstwa (nieprawoci),
-
biskup rzuci³ na króla kl¹twê,
-
biskup grozi³ zag³ad¹ królestwa,
- bisk
up mia³ byæ porwany na polecenie w³adcy w trakcie mszy
(nabo¿eñstwa - od o³tarza),
-
wykonawcy nie zdo³ali zrealizowaæ rozkazu króla (zostali
powaleni na ziemiê; biskup wzbudzi³ w nich skruchê),
-
zamordowany zosta³ przez (przy udziale) króla,
-
zw³oki biskupa zosta³y rozsiekane,
- ocena biskupa
: wiêty, mi³osierny, niewinny (przyznajemy punkt
za stwierdzenie, ¿e jest to opinia o biskupie i przytoczenie jednego
z okreleñ u¿ytych przez kronikarza)
0-7 pkt
za ka¿d¹ po-
prawnie wska-
zan¹ informa-
cjê
po 1 punkcie
28.
-
(miejsce zbrodni) koció³ w. Micha³a na Ska³ce
1 punkt
29.
Geneza sporu konfliktu wed³ug:
Galla:
kronikarz unika podania przyczyn konfliktu, choæ nazywa
biskupa zdrajc¹; nie wyjania nam czego dotyczyæ mia³a ta zdrada
(mo¿na odnieæ wra¿enie, ¿e ród³em konfliktu by³ spór poli-
tyczny)
Kad³ubka: kronikarz zarzuca w³adcy okrucieñstwo, prowadzenie
kraju ku zgubie, nieprawoæ wreszcie szaleñstwo; nie precyzuje co
leg³o u przyczyn tego konfliktu (spór miêdzy królem a biskupem
Kad³ubek umieszcza raczej w p³aszczynie moralnej)
Sposób rozwi¹zania sporu wed³ug:
Galla:
król skaza³ biskupa na mieræ,
Kad³ubka: król rozkaza³ porwaæ biskupa i zamordowaæ
0-4 pkt
0-2 pkt
1 punkt
1 punkt
0-2 pkt
1 punkt
1 punkt
Egzamin maturalny z historii – maj 2002 r.
1
30.
Gall:
1. zachowuje w ocenie konfliktu powci¹gliwoæ (zdaj¹cy nie musi
dochodziæ przyczyn takiego stanowiska kronikarza),
2. próbuje wywa¿yæ winê obu stron, rezygnuje z bli¿szego wyja-
nienia okolicznoci konfliktu,
3
. daje do zrozumienia, ¿e wie wiêcej ni¿ nam chce (b¹d mo¿e?)
powiedzieæ („d³ugo by³oby o tym mówiæ; tyle wszak¿e mo¿na po-
wiedzieæ)
Kad³ubek:
1. jednoznacznie potêpia króla (przedstawia go jako okrutnika i
szaleñca), biskupa przedstawia jako mêczennika (zestaw przymiot-
ników opisu
j¹cych strony sporu)
2. spór miedzy królem a biskupem ustawia w p³aszczynie moral-
nej
3
. reprezentuje punkt widzenia Kocio³a
0-4 pkt
0-2 pkt
za wskazanie
dwóch pierw-
szych ele-
mentów cha-
rakterystyki
stanowiska
Galla
1 punkt
za dostrze¿e-
nie 3.
1 punkt
0-2 pkt
za wskazanie
dwóch pierw-
szych ele-
mentów cha-
rakterystyki
stanowiska
Kad³ubka
1 punkt
za
dostrze¿enie 3.
1 punkt
31.
t³umaczy je kar¹ jaka spad³a na dynastiê Piastów (i Polskê) za
zbrodniczy czyn (zabójstwo biskupa),
za dostrze¿enie analogii miêdzy rozsiekanym cia³em wiêtego a
podzia³em kraju (pañstwa) na dzielnice
0-2 pkt
za wskazanie
tej interpreta-
cji 1 punkt
za dostrze¿e-
nie tego wyja-
nienia
1 punkt
32.
wynika³o ono z wiary, ¿e tak jak zros³o siê za spraw¹ cudu cia³o
wiêtego, tak w przysz³oci zjednoczy siê (zronie siê) rozbita na
dzielnice Polska
1 punkt
33.
-
informacja o Krakowie i kociele katedralnym (w Krakowie) jako
miejscu kultu ponaddzielnicowego
(obejmuj¹cego ziemie
polskie) lub informacja o licznym nap³ywie ksi¹¿¹t i ludu”,
-
pierwsze s³owa tekstu raduj siê Polsko (zwraca uwagê na s³owo
Polska)
0-2 pkt
po 1 punkcie
za ka¿d¹ po-
prawnie
podan¹
informacjê
2
Egzamin maturalny z historii – maj 2002 r.
34.
ród³o ikonograficzne G
–
scena mierci w. Stanis³awa,
argumentacja:
-
przedstawienie wyrane nawi¹zuje do przekazów Kad³ubka
i Wincentego z Kielc,
-
obecnoæ króla,
-
zw³oki biskupa zosta³y poæwiartowane (rozsiekane),
- widoczna w tle panorama miasta (Krakowa ?)
-
z wiedzy pozaród³owej: cztery or³y czuwaj¹ce nad cia³em mê-
czennika,
ród³o ikonograficzne H
–
scena mierci w. Wojciecha,
argumentacja:
-
wyrane nawi¹zanie do opisu zawartego w ródle A,
- biskup zaatakowany przez tubylców (czyt
elny wygl¹d zabój-
ców, Prusowie ?),
-
napadniêty podczas odprawiania mszy,
-
msza odprawiana na kamiennym o³tarzu (kamieniu?) w scenerii
lenej (kraj Prusów)
0-8 pkt
0-4 pkt
za poprawn¹
identyfikacjê
1 punkt
0-3 pkt
po 1 punkcie
za ka¿dy po-
prawnie
podany
argument
0-4 pkt
za poprawna
identyfikacjê
1 punkt
0-3 pkt
po 1 punkcie
za ka¿dy po-
prawnie
podany
argument
Egzamin maturalny z historii – maj 2002 r.
3
35.
podobieñstwa np.:
w obu przypadkach (Stanis³awa i Tomasza Becketa) s¹ to:
-
konflikt monarchy z hierarch¹ kocielnym, który skoñczy³ siê
zabiciem hierarchy,
-
odpowiedzialnoæ za mieræ hierarchy ponosi³ panuj¹cy,
-
mieræ hierarchy w wi¹tyni (w miejscu kultu),
-
kanonizacja hierarchy, (obaj jako mêczennicy zostali og³oszeni
wiêtymi),
-
powi¹zanie hierarchy z opozycj¹ antykrólewsk¹
ró¿nice np.:
-
Stanis³aw by³ biskupem (krakowskim, biskupem w stolicy pañ-
stwa), a Tomasz arcybiskupem (Canterbury –
g³ow¹ Kocio³a w
Anglii),
-
na podstawie czêci przekazów wspó³udzia³ monarchy w
zabójstwie Stanis³awa, inaczej ni¿ w Anglii,
-
pod³o¿e konfliktu,
-
w okresie konfliktu Tomasz opuszcza Angliê, by nastêpnie do
niej powróciæ,
- w Polsce, w wyniku zabójstwa
Stanis³awa, król musi opuciæ kraj,
-
uwarunkowania miêdzynarodowe sporu w wypadku Anglii,
(rola papie¿a w sporze),
-
czas jaki up³yn¹³ miêdzy mierci¹ hierarchów-mêczenników a ich
kanonizacj¹
0-8 pkt
0-4 pkt
za poprawne
podanie czte-
rech podo-
bieñstw
po 1 punkcie
za ka¿de w³a-
ciwie wska-
zane podo-
bieñstwo
0-4 pkt
za poprawne
podanie czte-
rech ró¿nic
po 1 punkcie
za ka¿d¹ w³a-
ciwie wska-
zan¹ ró¿nicê
4
Egzamin maturalny z historii – maj 2002 r.