Załącznik nr 1

do Zarządzenia Rektora UR

Nr 4/2012 z dnia 20.01.2012r.

WZÓR OPISU PRZEDMIOTU - SYLABUSA

Nazwa przedmiotu

Fizjoterapia kliniczna w neurologii i neurologii
dziecięcej

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot

Instytut Fizjoterapii, Katedra Rehabilitacji

Kod przedmiotu

Studia

Kierunek studiów

Poziom kształcenia

Forma studiów

Fizjoterapia

Studia 1 st.

niestacjonarne

Rodzaj przedmiotu

kierunkowy

Rok i semestr studiów

Rok III, Semestr 5

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu

prof. dr hab. n. med. Andrzej Kwolek

Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób
prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr n. med. Ewa Lenart-Domka
dr Wojciech Rusek
mgr Agnieszka Guzik
mgr Agnieszka Brzozowska-Magoń
mgr Justyna Podgórska

Cele zajęć z przedmiotu

Celem zajęć jest:

a)

poszerzenie zakresu wiedzy na temat neurologii ogólnej oraz wyszczególnionych
jednostek chorobowych (efekty:1);

b)

nabycie umiejętność badania neurologicznego pacjenta oraz prawidłowego
planowania procesu fizjoterapii pacjentów z różnymi jednostkami chorobowymi
(efekty:2);

c)

odpowiednie stosowanie zasad, technik ćwiczeń leczniczych i metod
kinezyterapeutycznych w procesie profilaktyki, leczenia i rehabilitacji (efekty:3);

d)

prawidłowy dobór i umiejętność zastosowania zaopatrzenia ortopedycznego (efekty:4);

e)

umiejętność zachęcenia pacjenta do czynnego udziału w rehabilitacji poprzez
doradzanie pacjentowi korzystania z innych form rehabilitacji po wyjściu ze szpitala
(kluby SM, Stowarzyszenia Aktywnej Rehabilitacji itp.) oraz edukacji rodzinny
pacjenta i włączeniu jej w proces terapeutyczny (efekty:5);

Wymagania wstępne

1. Znajomość anatomii układu nerwowego.
2. Znajomość fizjologii, kinezyterapii (badanie pacjenta-

testy diagnostyczne i metody kinezyterapeutyczne),
fizykoterapii, masażu leczniczego oraz wiadomości z
zakresu podstaw fizjoterapii klinicznej w neurologii.

3. Znajomość zaopatrzenia ortopedycznego.

Efekty kształcenia

Wiedza:

1. Posiada szczegółową wiedzę na temat najważniejszych

jednostek chorobowych układu nerwowego w stopniu
umożliwiającym

racjonalne

stosowanie

środków

fizjoterapii w procesie rehabilitacji (efekty kierunkowe:
K1P_W25; (++).

2. Zna

zasady

badania

neurologicznego

pacjenta

niezbędnego

do

doboru

środków

fizjoterapii,

wykonywania zabiegów i stosowania odpowiednich
metod

terapeutycznych

(efekty

kierunkowe:

K1P_W18++).

Umiejętności:

3. Umie wykonywać zabiegi z zakresu fizjoterapii u osób z

chorobami układu nerwowego dostosowując je do stanu
klinicznego

i

funkcjonalnego

pacjenta

(efekty

kierunkowe: K1P_U15; (++).

4. Umie zastosować przedmioty ortopedyczne oraz

poinstruować i nauczyć pacjentów korzystania z tych
przedmiotów (efekty kierunkowe: K1P_U17 (++).

5.

Potrafi planować i kontrolować efektywność procesu
fizjoterapii oraz identyfikować błędy i zaniedbania w procesie
usprawnianiaK1P_U22++

Kompetencje społeczne:

6. Postrzega właściwe relacje z pacjentem, z rodziną

pacjenta, z najbliższym otoczeniem i społeczeństwem
(efekty kierunkowe: K1P_K04; (++).

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 30 godz.
Ćwiczenia laboratoryjne – 45 godz.

Treści programowe

Lp.

Tematy wykładów

Czas

1.

Pojęcie neurorehabilitacji i jej rola w nowoczesnej
medycynie.

1

2.

Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy – budowa,
właściwości, funkcja – wprowadzenie do tematu.

1

3.

Układ piramidowy i pozapiramidowy – mózgowe
sterowanie ruchem.

2

4.

Plastyczność układu nerwowego.

1

5.

Fizjoterapia jako ważna składowa w rehabilitacji chorych
po udarze.

1

6.

Deklaracja

Helsingborska.

Narodowy

Program

Profilaktyki i Leczenia Udarów Mózgu. Rehabilitacja w
okresie ostrym. Rehabilitacja w profilaktyce wtórnej
udaru mózgu.

3

7.

Rehabilitacja w urazach ośrodkowego i obwodowego

2

układu nerwowego.

8.

Patofizjologia bólu

1

9.

Rehabilitacja w neuroonkologii.

2

10.

Fizjoterapia w leczeniu spastyczności.

1

11.

Rehabilitacja w stwardnieniu rozsianym.

2

12.

Rehabilitacja w chorobie Parkinsona i zespołach
pozapiramidowych.

1

13.

Rehabilitacja w uszkodzeniach rdzenia kręgowego.

2

14.

Fizjoterapia w rehabilitacji zespołów korzeniowych i
rzekomych.

4

15.

Mózgowe porażenie dziecięce – etiologia, podział,
objawy, rehabilitacja, system kierowanego nauczania.

2

16

Przepuklina oponowo – rdzeniowa, wodogłowie –
etiologia, objawy, postępowanie usprawniające.

2

17.

Choroby układu nerwowo – mięśniowego.

2

Razem

30

Lp.

Tematy ćwiczeń

Czas

1.

Zajęcia organizacyjne. Zapoznanie się z grupą,
podanie programu zajęć, literatury.

1

2.

Wprowadzenie do układu nerwowego: centralny
(piętra, funkcje ), obwodowy, ośrodki nerwowe, drogi
nerwowe ( propriocepcji, eksterocepcji, piramidowa,
pozapiramidowa)- przebieg, objawy uszkodzenia.

2

3.

Badanie neurologiczne. Omówienie skal i testów
wykorzystywanych w neurologii.

2

4.

Stwardnienie rozsiane. Postacie choroby. Etiologia i
objawy. Ocena stanu funkcjonalnego chorego.
Program usprawniania.

2

5.

Choroba Parkinsona. Etiologia i objawy. Postępowanie
rehabilitacyjne. Przykładowe konspekty ćwiczeń.

2

6.

Udar mózgu. Definicja i objawy. Krążenie mózgowe.
Rodzaje i podział. Czynniki ryzyka. KT. Spastyczność.
Zaburzenia mowy. Kompleksowa ocena stanu chorych
po udarze mózgu. Program usprawniania w
poszczególnych okresach po udarze. Demonstracja
pozycji ułożeniowych.

4

7.

Tętniaki, naczyniaki. Guzy mózgu. Definicja i objawy.
Rodzaje.

Przyczyny.

Umiejscowienie.

KT.

Postępowanie rehabilitacyjne.

2

8.

Zaliczenie pisemne materiału z pkt. 2-7.

1

9.

Ogólna

budowa

móżdżku.

Funkcja.

Objawy

uszkodzenia. Przykładowy program usprawniania.

2

10.

Urazy czaszkowo – mózgowe. Mechanizmy urazów.
Rodzaje. Objawy. KT i RTG. Padaczka pourazowa.
Omówienie skal do oceny zaburzeń świadomości i

2

stanu klinicznego chorego po urazie (skala Glasgow,
Matthew). Usprawnianie pacjenta w poszczególnych
okresach (okres rehabilitacji przyłóżkowej, okres od
wyrównania stanu chorego, okres rehabilitacji
poszpitalnej).

11.

Metody rehabilitacji neurologicznej- założenia metod:
PNF, Bobath, TWK, Mc Kenzie. Demonstracja technik i
wzorców ruchowych. Praca w parach.

2

12.

Urazy rdzenia kręgowego. Mechanizmy, rodzaje. Szok
rdzeniowy.

Objawy

a

poziom

uszkodzenia.

Prezentacja

technik

przenoszenia.

Trening

samoobsługi chorych po urazie rdzenia kręgowego.
Postępowanie usprawniające w okresie ostrym,
wczesnym i późnym.

3

13.

Guzy rdzenia. Jamistość rdzenia. Stwardnienie
zanikowe boczne. Etiologia i objawy. KT, MR.
Postępowanie usprawniające.

2

14.

Zaliczenie pisemne materiału z pkt. 9-13.

1

15

Dyskopatie i bóle krzyża. Przyczyny, objawy. Etapy
degeneracji krążka. KT, MR, RTG. Postępowanie
usprawniające

zachowawcze

i

po

leczeniu

operacyjnym. Rwa udowa, kulszowa. Brachialgia.
Przykładowe konspekty ćwiczeń.

2

16.

Uszkodzenie nerwów obwodowych. Uszkodzenia
ważniejszych splotów i nerwów obwodowych.
Polineuropatie. Postępowanie usprawniające.

2

17.

Mózgowe porażenie dziecięce – Etiologia. Podział.
Objawy.

Kompleksowa ocena dziecka z mpdz. Program

usprawniania. System nauczania kierowanego.

2

18.

Przepuklina oponowo – rdzeniowa. Etiologia. Objawy.
Program usprawniania w poszczególnych okresach
(wczesny, późny).

2

19.

Wodogłowie, zespół Arnolda-Chiariego. Etiologia.
Objawy. Program usprawniania.

2

20.

Dystrofie mięśniowe. Etiologia. Objawy. Program
usprawniania.

2

21.

Powtórzenie materiału.

3

22.

Test końcowy z całości materiału.

2

Razem

45

Metody dydaktyczne

Wykład z prezentacją multimedialną i dyskusją.
Ćwiczenia: Praca w grupach, film, fotografie,
demonstracja technik terapeutycznych, wzorców
ruchowych, studium przypadku, dyskusja.

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

Wykład – egzamin testowy oraz pytania otwarte
K1P_W25, K1P_W18
Ćwiczenia – zaliczenie z oceną (ocena średnia ważona

ocen cząstkowych za poszczególne elementy zajęć
ćwiczeniowych) K1P_W25, K1P_W18, K1P_U15,
K1P_U17, K1P_U22. Obserwacja postaw studenta
K1P_K04

Metody i kryteria oceny

1) Egzamin tekstowy oraz pyt. otwarte (dotyczy

oceny efektów: 1-2):

A. Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania;
B. Pytania z zakresu widomości do rozumienia;
C. Rozwiązywanie zadania pisemnego typowego;
D. Rozwiązywanie

zadania

pisemnego

nietypowego;

Kryteria oceny:

- za niewystarczające rozwiązanie zadań tylko z
obszaru A i B = ocena 2,0
- za rozwiązanie zadań tylko z obszaru A i B możliwość
uzyskania max. oceny 3,0
- za rozwiązanie zadań z obszaru A + B + C możliwość
uzyskania max. oceny 4,0
- za rozwiązanie zadań z obszaru A + B + C + D
możliwość uzyskania oceny 5,0

38-40 pkt- 5,0
35-37 pkt- 4,5
33-35 pkt- 4,0
30-32 pkt- 3,5
28- 29 pkt- 3,0

2) Zaliczenie z oceną – ćwiczenia (dotyczy oceny

efektów: 3-5):

Ocena średnia ważona ocen cząstkowych za:
-

kolokwium - odpowiedź pisemna ( warunek zaliczenia -

powyżej 50 % poprawnych odpowiedzi – pytania otwarte
i testowe )

waga 0,4 (efekt 3),

- pracę w grupach – waga 0,3 (efekt 4),
- umiejętność prezentowania wyników prac na forum
grupy – waga 0,3 (efekt 5)
Zakres ocen: 2,0 – 5,0

Całkowity nakład pracy studenta
potrzebny do osiągnięcia założonych
efektów w godzinach oraz punktach
ECTS

Aktywność

Liczba godzin/

nakład pracy

studenta

wykład

30godz.

ćw. laboratoryjne

45godz.

przygotowanie do ćwiczeń

25godz

Przygotowanie

do

egzaminu

24godz

udział w egzaminie

1godz

SUMA GODZIN

125

LICZBA PUNKTÓW ECTS

5

Język wykładowy

polski

Praktyki

zawodowe

w

ramach

przedmiotu

tak

Literatura

Literatura podstawowa:

1. Kwolek A. „Rehabilitacja medyczna”, Urban &
Partner Wrocław 2003
2. Kwolek A. „Rehabilitacja w udarze mózgu”,
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2009
3. Red. Kwolek A. „Fizjoterapia w neurologii i
neurochirurgii”, PZWL Warszawa 2012
4. Milanowska K. „ Rehabilitacja medyczna”, PZWL
Warszawa 2003
5. Grochmal S., Zielińska- Charszewska S., Rehabilitacja
w chorobach układu nerwowego, PZWL, Warszawa
1986

Literatura uzupełniająca:
1.

Laider P., Rehabilitacja po udarze mózgu, PZWL,

Warszawa 2004
2. Fries W., Rehabilitacja w chorobie Parkinsona,
Wydawnictwo Elipsa – Jaim, Kraków 2002
3. Prusiński A.., Podstawy neurologii klinicznej, PZWL,
Warszawa 1989
4. Prusiński A.., Neurologia praktyczna, PZWL,
Warszawa 2007
5. Follereau A. R., Usprawnianie po udarze mózgu –
poradnik dla terapeutów i pracowników podstawowej
opieki zdrowotnej, Wydawnictwo Elipsa – Jaim,
Kraków 2004
6. Kowalski I. M., Lewandowski R., Rehabilitacja
pediatryczna, WSRDA, Olsztyn 2005
7. pod red. Sadowska L., Neurofizjologiczne metody
usprawniania

dzieci

z

zaburzeniami

rozwoju,

Wydawnictwo AWF we Wrocławiu, Wrocław 2004
8. pod red. Michałowicz R., Neurologia dziecięca w
praktyce, PZWL, Warszawa 2000
9. pod. red. Michałowicz R., Mózgowe porażenie
dziecięce, PZWL, Warszawa 2002

Podpis koordynatora przedmiotu

Podpis kierownika jednostki