Odruch Galanta – odruch fizjologiczny, zaliczany do odruchów prymitywnych, występuje u noworodków od chwili urodzenia do 4. miesiąca życia. Opisał go rosyjski neurolog Johann Sussmann Galant.
Przetrwanie tego odruchu ponad 6 miesiąc życia dziecka świadczy o nieprawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego, co może w późniejszych okresach życia przejawiać się zaburzeniem rozwoju funkcji lokomocyjnych. Odruch Galanta nie występuje lub jest osłabiony u dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym.
Technika wykonania
U dziecka ułożonego na brzuchu drażni się skórę bocznej powierzchni ciała na wysokości lędźwiowej. W przypadku prawidłowo przebiegającego rozwoju dziecka dochodzi do zgięcia tułowia w stronę drażnioną.
Odruch Moro, inaczej zwany odruchem obejmowania – odruch występujący w odpowiedzi na gwałtowną zmianę położenia ciała noworodka, nagły hałas, ostry dźwięk. Noworodek reaguje energicznym wyprostowaniem kończyn górnych i dolnych, wygięciem pleców w łuk i odchyleniem głowy do tyłu, po czym zaciska pięści, a odrzuconymi wcześniej na boki rękami wykonuje powolny ruch objęcia klatki piersiowej.
Odruch ten wywoływany jest poprzez gwałtowną zmianę pozycji głowy dziecka, zwykle poprzez odgięcie głowy o 30 stopni (zmiana pozycji głowy uaktywnia pracę proprioreceptorów mięśni szyi i więzadeł kręgów szyi), lub poprzez nagłe opuszczenie dziecka o 20 cm, a potem podniesienie go do poprzedniego poziomu. W odpowiedzi na bodziec uaktywnia koordynację ruchów środka ciała i kończyn. Widoczne są dwie fazy ruchu:
W pierwszej fazie ruch odbywa się od centrum do peryferii ciała: dziecko najpierw otwiera środek ciała, prostując ręce i palce, bierze głęboki wdech i zatrzymuje się w tej pozycji. Podczas tej fazy niemowlę odczuwa dezorientację, gdyż jego ciało traci stabilność.
W drugiej fazie ruch odbywa się od peryferii ciała do środka: dziecko zamyka środek ciała, zgina kończyny, zaciska palce w pięści, robi wydech. (Ruch rąk i palców jest podobny do gestu obejmowania) – jest to odpowiedź na ześrodkowanie ciała i powrót do pozycji płodowej w próbie ucieczki przed bodźcem i ochrony całego organizmu.
Przy włączeniu odruchu Moro odbywa się rozdzielenie wymiaru ześrodkowania, poprzez rozdzielenie siły ruchu na dolne i górne partie ciała. Odruch Moro powoduje wstrzymanie oddechu jako następstwo nadmiernej aktywności i zahamowania poczucia stabilizacji i grawitacji. Na poziomie pracy mózgu następuje zablokowanie układu limbicznego (śródmózgowie) oraz przeciążenie tylnych obszarów mózgu. To z kolei włącza odruch ochrony ścięgien, który włącza drugą fazę odruchu – ruch ku środkowi i połączenie góry i dołu ciała.
Faza I
Ręce i nogi są wyprostowane, a środek ciała otwarty
Palce rozwarte
Niemowlę bierze wdech
Faza II
Ręce i nogi są ugięte w pozycji obejmowania
Palce zaciśnięte w pięść
Niemowlę wykonuje wydech
Niemowlę zaczyna płakać
Pojawienie się
Odruch ten pojawia się w 28. tygodniu życia płodowego i jest widoczny poprzez wyprostowanie palców. W 32. tygodniu ta reakcja przejawia się w postaci wyprostowania i odwiedzenia górnych kończyn, a także rozwarcia palców. W 40. tygodniu, a dokładniej w momencie narodzin, odruch jest już dojrzały i składa się z dwóch faz (Saint-Anne Dargaisses, 1966).
Przy urodzeniu
w pełni obecny
Czas trwania
Odruch jest aktywny od urodzenia do 3–4 miesiąca życia.
Integracja (wygaszenie)
Odruch Moro integruje się z całym układem ruchów w 3–4 miesiącu życia niemowlęcia [inne źródło – 2–4 miesiąc życia].
Odruch Moro wywołują
nagły, niespodziewany bodziec,
stymulacja błędnika poprzez zmianę pozycji głowy (bodziec przedsionkowy),
hałas (bodziec słuchowy),
nagły ruch lub zmiana światła w polu widzenia (bodziec wzrokowy),
ból, zmiana temperatury albo za gwałtowne ruchy drugiej osoby (bodziec dotykowy).
Odruch toniczny szyjny symetryczny – odruch fizjologiczny, zaliczany do odruchów prymitywnych, występuje u noworodków od chwili urodzenia do 6 miesiąca życia.
Przetrwanie tego odruchu ponad 6 miesiąc życia dziecka świadczy o nieprawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego, co może w późniejszych okresach życia przejawiać się zaburzeniem rozwoju funkcji lokomocyjnych.
Sposób wywołania odruchu
U dziecka ułożonego na brzuchu. Następnie odgina się głową w kierunku grzbietowym i po około 30 sekundach przygina się wkierunku brzusznym. Ruchy zgięcia i przygięcia można wykonac w odwrotnej kolejności. W przypadku odgięcia głowy dochodzi do wyprostowania kończyn górnych i jednoczesnego zgięcia kończyn dolnych. W przypadku przygięcia głowy obserwuje się zgięcie kończyn górnych i wyprost kończyn dolnych.
Odruch toniczny szyjny asymetryczny, ATOS – odruch fizjologiczny, zaliczany do odruchów prymitywnych, występuje u noworodków od chwili urodzenia do 6. miesiąca życia.
Przetrwanie tego odruchu ponad 6 miesiąc życia dziecka świadczy o nieprawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego, co może w późniejszych okresach życia przejawiać się zaburzeniem rozwoju funkcji lokomocyjnych.
U dziecka ułożonego na plecach. Następnie skręca się głowę w bok (w prawą lub lewą stronę). W przypadku prawidłowej reakcji dochodzi u dziecka do tonicznego wyprostu kończyny górnej i dolnej po stronie, w którą zwrócona jest twarz i zgięcia kończyn po stronie, w którą zwrócona jest potylica.
Reakcja spadochronowa – odruch występujący u niemowląt, pojawiający się w 8 miesiącu życia. Jest zaliczany do odruchów prymitywnych. Jego brak świadczy o uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego, a w przypadku asymetrii odruchu świadczy o niedowładzie lub porażeniu połowiczym.
Dziecko trzymane jest w powietrzu poziomo, równolegle do podłoża, twarzą skierowaną do dołu. Następnie nadaje się dziecku przyspieszenie, tak aby przyspieszenie działało na przednią część tułowia (szybkie pochylenie dziecka twarzą w kierunku podłoża), co powoduje wystąpienie u dziecka reakcji obronnej pod postacią wyprostowania kończyn górnych. Ta reakcja obserwowana jest już od 6 miesiąca życia i jest określana jako gotowość do skoku (ang. readiness to jump).
Natomiast w przypadku równomiernego przyspieszenia, którego wektor skierowany jest prostopadle do podłoża, w miarę zbliżania się do podłoża, dziecko przyjmuje pozycję skoczka spadochronowego (ang. parachute reaction).