Konspekt dla klasy 4b szkoły podstawowej

Temat: Skąd czerpiemy wiadomości o przeszłości- cz II.

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z najcenniejszymi źródłami historycznymi oraz ukazanie ich roli w poznawaniu przeszłości.

Cele:

I. Wiadomości

A. Zapamiętanie wiadomości

Uczeń pamięta:

Pojęcia:. Źródło historyczne, kronika, rocznik, dokument, list, pamiętnik, mapa

B. Rozumienie wiadomości

Uczeń rozumie:

Pojęcia: Źródło historyczne, kronika, rocznik, dokument, list, pamiętnik, mapa, tekst źródłowy

II. Umiejętności

C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych

Uczeń potrafi:

Rozpoznać czy dane źródło jest materialne czy pisane

Wymienić przykłady źródeł materialnych i pisanych

Rozpoznać rodzaj źródła pisanego, wskazać czy jest to kronika, rocznik czy np. list

Rozpoznać różnorodny materiał pisarski

D Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych

Uczeń potrafi:

Rozpoznać rodzaj tekstu pisanego i uargumentować swój wybór, wskazać cechy które charakteryzują źródło i odróżniają je od innych źródeł pisanych

III. Postawy i Przekonania

E. Stosunek do przeszłości i teraźniejszości

Uczeń zdaje sobie sprawę nie tylko z tego czym są źródła historyczne ale też docenia ich rolę w poznaniu przeszłości i kształtowaniu teraźniejszości, sam jest w stanie wskazać wartościowe źródła ze swojego otoczenia.

F. Potrzeby i aspiracje

Zainteresowanie ucznia tematem lekcji a w konsekwencji samą historią.

Aktywizowanie uczniów podczas omawiania tematu.

Przekonanie uczniów do zgłębiania wiedzy historycznej na omawiany temat.

Metody Pracy-pogadanka, praca z podręcznikiem i zeszytem ćwiczeń pod kierunkiem nauczyciela, praca z tekstem źródłowym pod kierunkiem nauczyciela.

Środki dydaktyczne: - podręcznik dla klasy IV- „ Dzień dobry historio” Bogumiła Szeweluk- Wyrwa, zeszyt ćwiczeń dla klasy IV-„ Dzień dobry historio” Bogumiła Szeweluk- Wyrwa, Teksty źródłowe-„ Na tabliczce, papirusie i pergaminie” pod redakcją Anny Paner.

Tok lekcji:

Czynności nauczyciela	Czynności ucznia
I.Czynności organizacyjno – porządkowe: sprawdzenie obecności.	I. Przygotowanie podręczników, zeszytów przedmiotowych, zeszytów ćwiczeń.
II. Rekapitulacja wtórna: Zadanie pytań uczniom sprawdzających ich wiedzę z poprzedniego tematu: 1. Wyjaśnij pojęcie źródło historyczne? 2. Jakie znasz rodzaje źródeł historycznych? 3. Podaj kilka przykładów źródeł materialnych i pisanych.	II. Uczniowie odpowiadają na pytania: Odp 1.Źródło historyczne to wszystkie ślady działalności człowieka w przeszłości. Aby poznać historię musimy dotrzeć do jej źródeł. Odp 2. Dziś znamy dwa rodzaje źródeł historycznych: pisane i materialne. Odp 3. Źródła pisane: listy, kroniki, pamiętniki, inskrypcje, starodruki, dokumenty, mapy, książki, gazety, malowidła w jaskiniach itd., czyli wszystko co zostało zapisane pismem obrazkowym jak i alfabetycznym Źródła materialne: chłopskie chaty, mieszczańskie kamienice, zamki, pałace, przedmioty użytku codziennego, fotografie, itd. czyli wszystko co jest wytworem pracy rąk ludzkich.
III. Wprowadzenie do tematu: Skąd czerpiemy wiadomości o przeszłości- cz II? Przedstawienie materiałów pisarskich na których przez wieki tworzone są źródła pisane. Podanie notatki uczniom: 1. Materiały na których tworzono źródła pisane: a)pierwsze zapisy sporządzano na tabliczkach glinianych, dalej w Egipcie materiałem pisarskim był papirus, zaś w późniejszym czasie pisano na pergaminie i papierze. Papier, który dziś jest powszechnie stosowany został wynaleziony przez Chińczyków. b) okolicznościowe napisy dla upamiętnienia rządów i zwycięstw władców wykorzystywano na materiałach bardzo trwałych- np. marmurze czy granicie. Przedstawienie najważniejszych źródeł pisanych takich jak roczniki, kroniki i dokumenty. Wyjaśnienie każdego z tych pojęć. Podanie notatki uczniom: 2. Najważniejsze źródła pisane to : a) kroniki- utwory literackie przedstawiające fakty w kolejności chronologicznej, były one poświęcone aktualnym wydarzeniom jakie miały miejsce na dworze władcy. Kroniki często zawierały opinie i komentarze autorów. b) roczniki- to najdawniejsze zapisy wydarzeń, pojawiły się na pergaminowych kartach przesyłane do kościołów przez panujących biskupów. c) dokumenty-musiały one zawierać listę świadków i pieczęcie( która zastępowała podpis), jednym z najstarszych polskich dokumentów jest Dagome Iudex wydany przez Mieszka I Oprócz wcześniej wspomnianych przeze mnie źródeł pisanych ważne są też pamiętniki i listy, zwłaszcza te z odległej przeszłości. W dawnych czasach wszystkie zapiski były prowadzone w języku łacińskim. Zaprezentowanie fragmentu ważnych źródeł pisanych. Wyznaczenie ucznia który przeczyta tekst. Kronika Galla Anonima-„ O podziale królestwa pomiędzy Zbigniewa a Bolesława”- strona 209 List papieża Hadriana IV do cesarza Fryderyka I z czerwca 1158- strona 216 Dokument- Złota Bulla Karola IV z roku 1356.-strona 232 Przedstawienie kolejnego ważnego źródła jakim jest mapa. Podanie notatki uczniom: Mapa jest jednym z ważniejszych źródeł historycznych, określa zmiany jakie przez stulecia zachodziły na danym terytorium np. nowych miast i wsi.	Uczniowie zapisują do zeszytu temat lekcji: Skąd czerpiemy wiadomości o przeszłości- cz II? Uczniowie zapisują notatkę. Uczniowie zapisują notatkę: Wyznaczony uczeń czyta fragment kroniki Wyznaczony uczeń czyta fragment listu Wyznaczony uczeń czyta fragment dokumentu Uczniowie zapisują notatkę
IV. Rekapitulacja pierwotna: Przypomnienie uczniom pojęć poznanych na lekcji oraz praca z zeszytem ćwiczeń.	Uczniowie otwierają zeszyt ćwiczeń na temacie: Źródła historyczne.
V. Podanie pracy domowej: Napisz jakie źródła historyczne napotkałeś podczas wakacyjnych wędrówek lub wycieczek?	Uczniowie zapisują zadanie domowe