Lessing „Wolna kultura” s.1-175
Początki cyberprzestrzeni
Pierwsze lata debaty o cyberprzestrzeni przypominały problemy posocjalistycznej transformacji. Cyberprzestrzeń pozostawiona samej sobie stała się przestrzenią podobnych patologii jak społeczeństwa Europy Wschodniej. Tam gdzie nie ma spisanych lub zwyczajowych reguł postępowania zaczyna rządzić mafia.
Piractwo
Wojna z „piractwem” trwa od chwili narodzin prawa regulującego własność twórczą. Trudno określić co jest, a co nie jest piractwem.
Kiedyś na początku XX w. swobodnie korzystano z dorobku innych twórców, wykorzystując go do tworzenia własnych dzieł np. Walt Disney skopiował pomysł Bustera Keatona i zrobił film oparty na tych samych motywach, o podobnym tytule (oryginał Steamboat Bill, Jr.; kopia Steamboat Bill).
Doujinshi
japońskie komiksy oparte na naśladowaniu mangi. Nie są one zwykłymi kopiami, artysta musi coś dodać od siebie do kopiowanej sztuki, przetworzyć ją w sposób ledwie widoczny. Komiksy te nie są niewielką częścią rynku mangi, ale zjawiskiem o ogromnej skali. Rynek doujinshi działa równolegle do komercyjnego rynku mangi. Zgodnie z japońskim prawem autorskim, handel doujinshi jest nielegalny, ale rynek mangi kwitnie dzięki doujinshi. Początkowo komiksy amerykańskie przypominały to co się dzieje teraz w Japonii, amerykańskie komiksy zrodziły się z wzajemnego kopiowania prac, w ten sposób artyści uczyli się rysować.
Wolna kultura
Wszystkie kultury są wolne w pewnym stopniu, pytanie: w jakim stopniu i dla kogo. Wolne kultury są kulturami, które pozostawiają wiele treści otwartych, tak by inni mogli tworzyć na ich podstawie. W kulturach zniewolonych lub opartych na przyzwoleniu, swobodnych pozostaje o wiele mniej treści.
Naśladowcy
Fotografia
Kodak wmyślił prosty aparat, z którego mogli korzystać wszyscy, przeciętny zjadacz chleba mógł pozwolić sobie na utrwalenie życia rodzinnego. Pojawiło się pytanie czy fotograf musi każdorazowa pozyskiwać zezwolenie na zrobienie i opublikowanie zdjęcia. Na szczęście zrobienie zdjęcia i podzielenie się nim z innymi nie wymagało zezwolenia- istniało jego domniemanie. Wolność była domyślna.
Just Think
Programy edukacyjne dla dzieci w amerykańskich szkołach, umożliwiające im nagrywanie, montowanie własnych materiałów filmowych.
Blogi
Pozwalają na debatę publiczną, jednocześnie nie zmuszając publiczności do gromadzenia się w jednym miejscu. Dzięki blogom nie istnieje żadna norma zakazująca rozmawiania o polityce, nie ma nacisków ze strony rynku, nie istnieje finansowy konflikt interesów, pozwalają amatorom na wzięcie udziału w debacie publicznej, nie ma gate-keeperów.
Free i Open Source Software
To oprogramowanie, którego kod źródłowy może skopiować każdy I dowiedzieć się jak działa konkretny fragment technologii.
Katalogi
Wyszukiwarki intranetowe
Wyszukiwarki przeszukujące sieci wewnętrzne danych instytucji, celem ich jest zapewnienie członkom instytucji lepszego dostępu do materiałów przez nich zgromadzonych.
Student RPI- uczelni informatycznej w USA- stworzył taką wyszukiwarkę na swojej uczelni, zawierała ona wszystko co użytkownicy sieci RPI udostępniali w publicznych folderach swoich komputerów, również pliki muzyczne.
RIAA- amerykańska instytucja dbająca o interesy przemysłu nagraniowego oskarżyła tego studenta o świadome pogwałcenie praw autorskich i ogłosiła go piratem. Według nich chłopak naraził na szkodę przemysł muzyczny, bo w wyniku wymiany plików między studentami dochodziło do piractwa. Student miał wypłacić ooszkodowanie za świadome naruszenie w wysokości 15 milonów dolarów. Oczywiście chłopak nie dysponował taką sumą, miał jedynie 12 tys. $, które zarobił w czasie wakacji, firma domagała się by przekazał im choć tę kwotę, po zapłaceniu RIAA sprawa została zamknięta i wyszukiwarka też.
Piraci
Piractwo
Używanie czyjejś własności twórczej bez pozwolenia.
Co jest a co nie jest piractwem?
Gdy pobiera się plik mp3 z sieci, liczba płyt dostępnych w sprzedaży się nie zmniejsza. Piractwo w świecie fizycznym jest czymś innym od piractwa nienamacalnego.
Kiedy Chińczyk kradnie Windows uzależnia go to w pewien sposób od Microsoftu. Microsoft traci wprawdzie wartość nielegalnie skopiowanego produktu, ale zyskuje użytkowników przywykłych do życia z Windowsem, kiedy się już odpowiednio wzbogacą, być może kupią oryginalne oprogramowanie. Bez piractwa Microsoft poniósłby straty.
Ale mimo tego Lessing twierdzi, że taka forma piractwa jest zła;)
Sieci peer-to-peer
Wymiana róznego rodzaju plików pomiędzy użytkownikami sieci.
Rodzaje użytkowników p2p
Używają sieci, by pobierać zamiast kupować, np. nowy album Madonny
Używają sieci, by wypróbować muzykę przed kupieniem, wynikiem takiej wymiany może być zwiększenie sprzedaży płyt
Używają sieci, by uzyskać dostęp do treści objętych prawem autorskich, które przestały być dostępne w sprzedaży lub których kupno poza Internetem byłoby zbyt drogie
Używają sieci, by dotrzeć do treści nieobjętych prawem autorskim lub rozdawanych za darmo
Z punktu widzenia ekonomii tylko wymiana typu 1. jest bezapelacyjnie szkodliwa, działalność 2. jest nielegalna, lecz przynosi korzyści, typ 3. jest niezgodny z prawem, korzystny dla społeczeństwa i nie przynosi szkody twórcom, ponieważ ich produkty nie są dostępne w inny sposób.
Własność
Prawo autorskie jest formą własności. Prawo własności można mieć i można zdobyć, a system prawny chroni przed ich kradzieżą. Właściciel praw autorskich może zazwyczaj wymusić dowolnie wysoką cenę za udzielenie licencji. Rynek określa popyt i podaż, co po części wpływa na cenę, jakiej może żądać.
Zbieracze
W kwietniu 19996 r. miliony „botów”- programów komputerowych przeznaczonych do automatycznego przeszukiwania Internetu i kopiowania jego zawartości zaczęło działać w sieci. Do października 2001 r. zebrały kopie stron internetowych z przeszło 5 lat, a zawierające je archiwum Internet Archive zostało udostępnione publiczności. W grudniu 2002 r. archiwum liczyło ponad 10 miliardów stron i rosło w tempie miliarda stron rocznie.
Własność twórcza
Każda przechodzi kilka faz życia. W pierwszej fazie, jeśli twórca ma szczęście, treść utworu zostaje sprzedana, a on odnosi rynkowy sukces. Kiedy rynkowe życie dobiegnie końca, ma przed sobą drugi etap życia np. antykwariaty i biblioteki stanowią drugie życie książek.