12. List do Kolosan; zagadnienia wstepne, hymn chrystologiczny

Kolosy to miasto we Frygii w dolinie Likosu, niedaleko Laodycei i Hierapolis. Kościół tutaj jest młody, założony przez Epafrasa (z polecenia św. Pawła). Chrześcijaństwu zagrażają tendencje judaizujące (powrót do praktyk ST) oraz dziwne filozofie bazujące niby na filozofii Greków. Paweł, będący w więzieniu w Rzymie (l. 61-63) wysyła do Kolosan list, w którym pisze o Jezusie jako większym od aniołów i Jemu należy się Boska godność. List wysyła przez Tychika, zaufanego współpracownika

List do Kolosan jest jednym z listów więziennych. Do napisania listu skłoniła św. Pawła sytuacja zagrażająca gminie chrześcijańskiej od głosicieli błędnych nauk o czczeniu aniołów i innych stworzeń pośrednich między Bogiem a człowiekiem (do tego poziomu też sprowadzano Jezusa). List składa się ze wstępu z pozdrowieniem, dwóch części: dogmatycznej rozdz. 1 -2 (tu znajduje się hymn chrystologiczny) i parenetycznej rozdz. 3-4 (moralne zasady, jakimi wierni maja kierować się po chrzcie) oraz zakończenia z życzeniami, osobistymi wtrąceniami (np. o dostarczycielu listu) i podpisu Apostoła.

Miasto Kolosy leży w Azji Mniejszej, w prowincji zwanej Frygia. Położone w terenie powulkanicznym, gdzie żyło wielu Żydów, deportowanych tu jeszcze w III w. przed Chr. Św. Paweł najprawdopodobniej sam bezpośrednio nie był w Kolosach (2,1), jednak łączyła go z Kolosanami więź przyjaźni z Epafrasem (1,6n). Pośród kilku prób rozwiązania problemu czasu i miejsca napisania ostaje się teza o rzymskim pochodzeniu listu z czasów uwięzienia 61-63.

List do Kolosan ma tradycyjną budowę: wstęp z adresem i modlitwą. Po nim część dogmatyczna, parenetyczna i epilog z pozdrowieniem, własnoręcznym podpisem i błogosławieństwem Apostoła.

Boska godność Chrystusa i Jego dzieło odkupienia

15 On jest obrazem Boga niewidzialnego -
    Pierworodnym wobec każdego stworzenia
16 bo w Nim zostało wszystko stworzone:
    i to, co w niebiosach, i to, co na ziemi,
    byty widzialne i niewidzialne,
    czy Trony, czy Panowani
a, czy Zwierzchności, czy Władze.
    Wszystko przez Niego i dla Niego zostało stworzone.
17 On jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie.
18 I On jest Głową Ciała - Kościoła.
    On jest Początkiem,
    Pierworodnym spośród umarłych,
    aby sam zyskał pierwszeństwo we wszystkim.

19 Zechciał bowiem [Bóg], aby w Nim zamieszkała cała Pełnia,
20 i aby przez Niego znów pojednać wszystko z sobą:
    przez Niego - i to, co na ziemi, i to, co w niebiosach,
    wprowadziwszy pokój przez krew Jego krzyża.

Apostoł stwierdza bezwzględne pierwszeństwo Chrystusa, Jego Boską godność i dokonane przez Niego dzieło odkupienia, które przejawia się w Kościele-Ciele Chrystusowym.

Chrystus istniał od wieków, był POŚREDNIKIEM przy stwarzaniu świata, a później między Bogiem i ludźmi. Jest GŁOWĄ KOŚCIOŁA, który stanowi Jego Ciało. Św. Paweł nadaje Mu wiele określeń: OBRAZ BOGA (przez Wcielenie uczynił Boga widzialnym), PIERWORODNY (pierwszy przed wiekami, pierwszy wobec ludzi), POCZĄTEK (ofiarą z siebie wybawił ludzi od grzechu i tym samym stworzył nowe życie). W Chrystusie zawiera się pełnia boskości, wszechświata materialnego i duchowego, On także prowadzi ludzi do pełni pokoju ze sobą i Stwórcą.

Paweł wykłada naukę o prymacie Chrystusa w formie hymnu (1,15-18): wyra­ża się ona w uznaniu Go za „Pierworodnego” w dziele stworzenia, oraz za „Głowę Ciała ­Kościoła” w porządku łaski. Dar łaski jest skutkiem odkupienia, w którym mają także udział Kolosanie: pojednani przez Chrystusa mają przed sobą perspektywę świętości za cenę wiernego trwania przy Ewangelii (1,21-23). Kolosanom, których urzekają poglądy nie oparte na Objawieniu należy więc ukazać istotę Boskiego misterium - Chrystusa w Jego transcendentnym i niepodzielnym prymacie. Chrystologia jest w tym liście punktem zasadniczym, a rozwinięcie jej uzależnione jest od problematyki, jaką żyli jego adresaci.

Strona | 1