Zawód kosmetyczki uzyskuje stopniowo coraz większy prestiż, jednocześnie wymagania stawiane osobą pielęgnującym naszą urodę są coraz większe. Zbliżenie się tego zawodu do zawodów czysto medycznych, jak lekarz, pielęgniarka, stomatolog, fizykoterapeuta, zwiększa również rolę społeczną, jaką odgrywać powinna kosmetyczka. Wymaga to poszerzenia wiedzy medycznej, szczególnie z zakresu chorób cywilizacyjnych, do których zaliczyć można między innymi cukrzycę, nowotwory, szczególnie rak piersi i szyjki macicy, czerniak złośliwy, choroby układu krążenia a także choroby bezpośrednio związanych z zawodem. Są to choroby, na które kosmetyczki narażone są bezpośrednio w związku z wykonywanym zawodem: AIDS, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C.
STOPA CUKRZYCOWA W GABINECIE KOSMETYCZNYM
CO TO JEST CUKRZYCA ?
Cukrzyca jest zaburzeniem metabolicznym wynikającym z niedoboru insuliny lub z nieprawidłowego działania tego hormonu. Efektem tych zaburzeń jest nadmierny wzrost cukru we krwi (czyli hyperglikemia). Cukrzyca jest chorobą społeczną. Aktualnie na świecie choruje na nią ok. 200 mln. osób. W Polsce szacunkowo co 30 osoba ma cukrzycę lub nieprawidłową tolerancję glukozy.
Dlaczego dochodzi do wzrostu glukozy we krwi ?
U osób zdrowych stężenie glukozy w osoczu jest utrzymywane w określonych granicach. Glukoza dostarczana jest do organizmu wraz ze spożytym pokarmem, np. słodyczami, ale także wraz z potrawami zawierającymi cukry złożone, np. pieczywem, ziemniakami. Do przemiany glukozy w energię niezbędny jest hormon produkowany w trzustce zwany insuliną. Insulina jest uwalniana do krwi w odpowiedzi na wzrost stężenia glukozy we krwi po posiłku. Umożliwia ona utrzymanie glikemii (poziomu cukru we krwi) w granicach normy. Do rozwoju cukrzycy dochodzi wówczas, gdy ilość insuliny wydzielanej przez trzustkę jest zbyt mała w stosunku do zapotrzebowania organizmu.
Jakie są początkowe objawy choroby ?
Do głównych objawów cukrzycy zaliczamy:
wzmożone pragnienie
oddawanie dużych ilości moczu
utratę masy ciała
a także często
łatwe męczenie się
świąd okolicy narządów płciowych
Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje cukrzycy: cukrzycę typu 1 i cukrzycę typu 2.
Cukrzyca typu 1
W cukrzycy typu 1 stwierdza się całkowity lub prawie całkowity brak insuliny wywołany zniszczeniem produkujących ją komórek β.
Kto choruje na cukrzycę typu 1 ?
Cukrzyca tego typu rozpoznawana jest przede wszystkim u ludzi młodych, poniżej 30 rż, często u dzieci. Obserwuje się niewielką tendencję do rodzinnego występowania choroby.
Objawy chorobowe u pacjentów z typem 1. cukrzycy rozwijają się w krótkim czasie, zazwyczaj w ciągu kilku tygodni. Bez leczenia insuliną stan chorego stopniowo ulega pogorszeniu, dochodzi do znacznej utraty masy ciała, odwodnienia, wymiotów, senności i śpiączki.
Cukrzyca typu 2.
W cukrzycy typu 2 insulina jest nadal wytwarzana, jednak jej ilość jest niewystarczająca wobec zapotrzebowania organizmu. Przyjmowanie preparatów insuliny w tym typie cukrzycy nie jest konieczne, przeważnie wystarcza leczenia lekami doustnymi, jednak niektóre przypadki wymagają leczenia insuliną.
Kto choruje na cukrzycę typu 2 ?
Na ten typ cukrzycy chorują przede wszystkim ludzie w średnim i podeszłym wieku,. Obserwuje się związek z nadwagą i tendencję do rodzinnego występowania choroby.
Objawy cukrzycy typu 2 pojawiają się stopniowo i zazwyczaj są niezauważalne.
Ile ludzi choruje na cukrzycę ?
W przybliżeniu na cukrzycę choruje 1-2 osoby na 100, w wieku szkolnym 1 dziecko na 600 zdrowych choruje na cukrzycę typu 1.
Leczenie
Cukrzyca musi być leczona nawet wtedy, gdy nie występują objawy choroby. Całkowite wyleczenie cukrzycy nie jest obecnie możliwe, stosowana terapia pozwala na uzyskanie zadawalającego stanu zdrowia. Celem leczenia, które musi być prowadzone przez całe życie, jest nie tylko likwidacja objawów i zapobieganie wystąpieniu śpiączki ketonowej, ale również uniknięcie późnych powikłań.
Co to są późne powikłania cukrzycy ?
Wysokie stężenie glukozy we krwi utrzymujące się przez lata, nawet wówczas gdy nie wywołuje żadnych objawów, prowadzi do poważnych konsekwencji. Dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych, nerwów, zmian w siatkówce. Konsekwencją tych zmian jest utrata wzroku, niewydolność nerek, wcześniejsze choroby serca, jak zawał oraz zaburzenia czucia, potencji. Charakterystycznym powikłaniem cukrzycy jest stopa cukrzycowa.
STOPA CUKRZYCOWA
W cukrzycy uszkodzenia stóp zdarzają się bardzo często, zazwyczaj jednak można im zapobiegać, jeżeli przestrzega się pewnych zasad. Z tego powodu, przedstawione tu informacje są szczególnie ważne dla kosmetyczek, pedikiurzystek których częstymi pacjentami są osoby chore na cukrzycę.
Cukrzyca wywołuje często uszkodzenia nerwów obwodowych, zwane neuropatią. Jednym z objawów neuropatii są zaburzenia czucia w stopach. Stopa jest częścią naszego ciała poddawanym znacznym obciążeniem oraz narażona jest na częste, niewielkie urazy, jak. Np. otarcia naskórka, odparzenia itp. Zwykle wszystkie te zmiany są szybko zauważane ponieważ powodują dyskomfort . Jednak u osób, które mają zaburzenia czucia (jak osoby z neuropatią cukrzycową) można nie zauważyć tych zmian. Co więcej uszkodzenia te są nasilane przez współistniejące zaburzenia w krążeniu krwi. W konsekwencji może dojść do powstania owrzodzenia i zakażenia. Zmiany te mogą być bardzo poważnym problemem, przyczyną unieruchomienia w łóżku, pobytu w szpitalu, czasami wymagają przeprowadzenia operacji, nawet amputacji nogi.
Uszkodzenia stóp można uniknąć pod warunkiem przestrzegania zasad ich prawidłowej pielęgnacji, które to zasady powinna znać każda kosmetyczka. Jednocześnie obowiązkiem każdej kosmetyczki winna być edukacja pacjentek chorych na cukrzycę obejmująca prawidłową, codzienną pielęgnację stóp
ZAPOBIEGANIE POWIKŁANIOM DOTYCZĄCYM STÓP
U OSÓB CHORYCH NA CUKRZYCĘ
CO KOSMETYCZKA POWINNA WIEDZIEĆ I CO POWINNA PRZEKAZAĆ SWOJEMU PACJENTOWI
Pacjent powinien:
codziennie starannie oglądać swoje stopy (w razie trudności posłużyć się może lusterkiem lub poprosić o pomoc najbliższych)
starannie dobierać obuwie, należy unikać butów, które powodują otarcia naskórka, powstanie pęcherzy, tworzenie się modzeli oraz nagniotków
obuwie sportowe ze względu na nadmierną wilgotność wewnątrz butów, może sprzyjać zakażeniom grzybiczym (na które chorzy na cukrzycę są szczególnie wrażliwi), gdy zauważysz takie zmiany skieruj klientkę do lekarza
dbać aby jego stopy były zawsze suche i czyste, wówczas gdy skóra jest zbyt sucha można polecić choremu krem odżywczo-nawilżający np. Deep Moisturing firmy Scholl, a jeśli jest nadmiernie wilgotna antyperspirant z jednoczesnym stosowaniem wkładek wentylacyjnych
często myć stopy, po czym dokładnie je wycierać, zwłaszcza okolice międzypalcowe
codziennie zmieniać skarpetki, rajstopy lub pończochy, najlepiej aby były wykonane z bawełny, nie powinno się zakładać skarpet elastycznych, samonośnych pończoch, kolanówek
podczas kąpieli stóp unikać skrajnych temperatur - gorąca i zimna, myć stopy w letniej wodzie, przed zanurzeniem stóp w wodzie należy sprawdzić temperaturę ręką, do kąpieli można zastosować np. szczególnie łagodną sól Belebenoes
nie powinien chodzić boso
nie powinien używać środków usuwających nagniotki (odciski)
w przypadku zauważenia najmniejszej niepokojącej zmiany należy zgłosić się do lekarza rodzinnego lub do współpracującego z lekarzem gabinetu kosmetycznego
PRAWIDŁOWA PIELĘGNACJA PAZNOKCI
paznokcie należy obcinać wyłącznie po ich zmiękczeniu kąpielą, zachowując bezwzględnie wszystkie kanony prawidłowego ich obcinania: odpowiednia długość (paznokcie nie mogą być obcięte zbyt krótko), prosta linia cięcia, lekko zaokrąglone krawędzie wolnego brzegu
nie wolno dłubać ostrym narzędziem pod paznokciami ani w zagłębienia (rowkach) po bokach paznokci, jak również wycinać cążkami naskórka wokół paznokci
najlepiej poradzić pacjentowi, aby samodzielnie nie obcinał paznokci cążkami lub nożyczkami, a do samodzielnego skracania używał pilnika
OKRESOWE BADANIE STÓP
raz w roku stopy powinien obejrzeć lekarz, i ocenić prawidłową ich pielęgnację
raz na 2 miesiące stopy powinna obejrzeć kosmetyczka współpracująca z lekarzem
CODZIENNA PIELĘGNACJA STÓP
stopy należy myć codziennie w ciepłej wodzie
do mycia należy stosować łagodne mydła toaletowe, te same którymi myjemy ciało
po umyciu należy stopy dokładnie opłukać i starannie osuszyć wycierając je miękkim ręcznikiem, należy zwrócić uwagę na skórę między palcami
jeżeli skóra jest zbyt sucha, po kąpieli należy delikatnie natrzeć ją kremem natłuszczającym np. Hischtalg Krem Scholl
jeżeli skóra jest zbyt wilgotna, należy preparat przeciwpotny Fresh Strep
PAMIĘTAJ O OCHRONIE PRZED NISKIMI I WYSOKIMI TEMPERATURAMI
Chory:
powinien unikać zbyt gorących kąpieli
nie powinien siadać zbyt blisko grzejników lub innych źródeł ciepła
nie powinien używać się koca elektrycznego, termoforu
w przypadku zmoczenia stóp, musi je szybko osuszyć, a następnie jak najszybciej założyć suche skarpetki
choremu nie wolno stosować gorących ani rozgrzewających okładów
BUTY
powinny być dobrze dopasowane, zapewniać powinny podparcie dla stóp
należy nosić wyłącznie wygodne buty
kapcie nie zapewniają prawidłowego podparcia dla stopy i mogą być noszone wyłącznie przez krótki okres w ciągu dnia, a najlepiej w ogóle z nich zrezygnować
należy unikać chodzenia boso
koniecznie przed nałożeniem butów lub kapci chory musi sprawdzić, czy w środku nie znajduje się kamyk, ostry przedmiot itp., ze względu na zaburzenia czucia ma to bardzo duże znaczenie, ponieważ po założeniu butów można nie wyczuć przedmiotu, który uszkodzi skórę
ODCISKI I MODZELE
Chory nie może !:
samodzielnie usuwać odcisków ani modzeli
używać płynów ani plastrów przeciw odciskom, zawierają one substancje które mogą wywołać trudne do wyleczenia owrzodzenia
samodzielnie wycinać wrastających paznokci
czynności te mogą wykonywać wyłącznie lekarze lub kosmetyczki po konsultacji lekarskiej w odpowiednio przeszkolonych gabinetach kosmetycznych
PIERWSZA POMOC W URAZACH
Przekaż koniecznie choremu aby:
nie bagatelizował drobnych skaleczeń lub otarć naskórka - (każde, nawet najdrobniejsze skaleczenie należy przemyć wodą z mydłem, następnie założyć sterylny opatrunek)
nie przekłuwał pęcherzy, stosował plastry ochronne przeciw odciskom, jeżeli pęcherz pęknie sam, należy postępować jak w przypadku drobnego skaleczenia
5