KOŃCZYNA PIERSIOWA
POWIĘZIE:
-Fascia superficialis - do okolicy stawu łokciowego, u konia, w okolicy ramiennej zawiera m. cutaneus omobrachialis (skórny łopatkowo-ramienny), występuje od góry do stawu łokciowego
-fascia profunda membri thoracici - dwulistkowa
-fascia omobrachialis medialis - z przedłużenia listka głębokiego f.p.m.t.
-fascia omobrachialais lateralis - z listka powierzchownego f.p.m.t.
-fascia anterbrachii superficialis et profunda (powięź przedramienia) - z powięzi głębokiej, od stawu łokciowego w dół, wysyła w głąb mięśni przegródki septa intermuscularia łączące się z kośćmi.
-fascia manus (powięź ręki)
MIĘŚNIE:
Mięśnie obręczy kończyny piersiowej:
a.) Zawieszające kończynę na tułowiu:
- m. trapesius (czworoboczny)
* pars cervicalis
* pars thoracica
Od spina scapulae do szwu ścięgnistego, w którym łączy się z przeciwległym.
Łączy obręcz barkową z tułowiem.
- m. rhomboideus (równoległoboczny)
* pars thoracis
* pars cervicis
* pars capitis - Ca, Su - od crista nuchae
Między kręgiem szyjnym II, a Th VI, VII.
Ustala łopatkę, unosi kończynę, pociąga do przodu podstawę łopatki cofając cz. wolną kończyny, przy ustalonej kończynie unosi szyję, za jego pośrednictwem ruchy kończyny wpływają na ruchy głowy.
- m. omotransversarius / omohyoideus (łopatkowo-poprzeczny)
Od szkrzydła atlasu i pr. spinosus axis, do dalszego końca spina scapulae.
Wysuwa kończynę piersiową do przodu.
- m. latissimus dorsi (najszerszy grzbietu)
Zaczyna się rozścięgnem w fascia lumbodorsalis (powięzi lędźwiowo-grzbietowej), kończy się na crista tuberculi minoris kości ramiennej.
Cofa kończynę piersiową do tyłu przez jej zgięcie w stawie ramiennym.
- m. sternocleidomastoideus
A - m. brachiocephalicus (ramienno-głowowy)
A` - m. cleidobrachialis (obojczykowo-ramienny) ze smugą obojczykową (intersectio clavicularis)
Od smugi obojczykowiej na wysokości stawu łopatkowo-ramiennego, do crista humeri lub tuberositas deltoidea.
A`` - m. cleidocephalicus (obojczykowo-głowowy)
* m. cleidocervicalis (obojczykowo-szyjny) - Ca - od smugi obojczykowej do szwu karkowego, dochodzi do kości potylicznej.
* m. cleidotransversarius (obojczykowo-poprzeczny) - Eq - Od szkrzydeł atlasu i wyr. poprz. kręgów szyjnych II, III, IV.
* m. cleidooccipitalis (obojczykowo-potyliczny)
Bo - do oss occipitale i ligamentum nuchae
Su - do crista nuchae
* m. cleidomastoideus (obojczykowo-sutkowy)
Ca - od smugi obojczykowej do pars mastoidea ossis temporalis.
Bo - na pr. mastoideus ossis temporalis i częściowo na ścięgnie m. longus capitis, a przez rozścięgno dochodzi do żuchwy.
Su - na tylnym odcinku łuku jarzmowego.
Eq - na pr. mastoideus ossis temporalis I crista nuchae.
Ogranicza rynienkę jarzmową, chroni staw ramienno-głowoy i węzły chłonne szyi.
M. brachiocephalicus jako całość opuszcza głowę i szyję przy obciążonej kończynie, zgina szyję w bok, przy ustalonej głowie i szyi wysuwa kończynę do przodu.
B - m. sternocephalicus (mostkowo-głowowy)
Od manumbrium sterni i częściowo żebra I.
* m. sternomastoideus (mostkowo-sutkowy) - Ca, Bo, Su
U Ca do pars mastoidea ossis temporalis, u Bo do pr. mastoideus ossis temporalis, żuchwy i basiooccipitale, u Su do tylnego odc. łuku jarzmowego po stronie zewnętrznej.
* m. sternooccipitalis (mostkowo-potyliczny) - Ca
Do crista nuchae.
* m. sternomassetericum (mostkowo-żwaczowy) - Bo
Do krawędzi przedniej żwacza, powięzi policzkowej (f. buccalis) i gałęzi żuchwy.
* m. sternomandibularis (mostkowo-żuchwowy) - Eq
Do tylnej krawędzi żuchwy, w pobliżu kąta żuchwy.
M. sternocephalicus jako całość jest zginaczem głowy i szyi, u konia i świni otwiera szparę ustną i ustala żuchwę przy akcie przełykania.
a.) Zawieszające tułów na konczynie
- m. pectoralis superficialis (piersiowy powierzchowny)
* pars descendens (zstępująca)
Ca, Su - Rozpoczyna się na rękojeści mostka i kończy się na crista tuberculi maioris kości ramiennej.
Ru, Eq - od powierzchni bocznej rękojeści mostka, do crista humeri i częściowo powięzi przedramienia.
* pars transversus
Ca - Od przedniego odc. mostka, do crista tuberculi maioris. Najbardziej tylne pasmo przechodzi w powięź przedramienia.
Su - od 3-4 pierwszych sternebrae, do powięzi przedramienia.
Ru, Eq - od dobrzusznej storny mostka przy 1-6 chrząstce żebrowej, do kości ramiennej i częściowo powięzi przedramienia.
M. pectoralis superficialis zespala kończynę z tułowiem, jako całość działa też jako przywodziciel kończyny.
- m. pectoralis profundus (piersiowy głęboki)
* pars ascendens (wstępująca)
Ca - od całego trzonu mostka do tuberculum minus humeri, a za pomocą szerszej taśmy ścięgnowej też do tuberculum maius humeri.
Bo - od całego mostka, bez rękojeści i chrząstek żeber prawdziwych oraz powięzi żółtej brzucha na wysokości wyrostka mieczykowatego, do tuberculum maius et minus humeri. Małe pasmo przednie kończy się pośrednio na processus coronoideus.
Su - od mostka i chrząstek 3-8 żebra, do tuberculum minus humeri i za pomocą rozścięgna do crista tuberculi maioris.
Eq - rozpoczyna się na mostku od 4-9 żebra, chrząstkach żebrowych, żebrach kostnych i powięzi żółtej brzucha do tuberculum minus humeri i ścięgna początkowego mięśnia dwugłowego ramienia, częściowo też na tuberculum maius.
* pars cleidoscapularis - brak u Ca
Su - od mostka w okolicy 1,2 chrząstki żebrowej do mięśnia nadgrzebieniowego przy kącie przednim łopatki.
Bo - jako pasmo tylne wyizolowane z pars ascendens
Eq - rozpoczyna się na bocznej stronie mostka od 1-4 żebra i chrząstkcha żebrowych, biegnie do przedniej krawędzi
mięśnia nadgrzebieniowego i za pomocą błony ścięgnowej do części przedniej tuberculum maius.
* pars abdominalis - Ca, Eq - jako wyizolowane pasmo z pars ascendens dochodzi do powięzi przyśrodkowej ramienia.
M. pectoralis profundus cofa kończynę piersiową, podtrzymuje ciężar tułowia lub pociąga go do przodu, przy wysuniętej kończynie prostuje staw łopatkowo-ramienny.
- m. serratus ventralis (zębaty dobrzuszny)
* pars thoracis
Ca - rozpoczyna się w 1/3 1-8 żebra, sięgając do wyr. poprzecznych prawie wszystkich kręgów piersiowych po 9 żebra i dochodzi do facies serrata lopatki.
Su - rozpoczyna się w 1/3 1-9 żebra, sięgając do wyr. poprzecznych prawie w wszystkich kręgów piersiowych po 9 żebra i dochodzi do facies serrata lopatki oraz na jej powierzchni zewnętrznej na wysokości tylengo kąta.
Bo - rozpoczyna się w 1/3 1-9 żebra, sięgając do wyr. poprzecznych prawie wszystkich kręgów piersiowych po 9 żebra i dochodzi do pobliża facies serrata lopatki.
Eq - rozpoczyna się w 1/3 1-7,9 żebra, sięgając do wyr. poprzecznych prawie wszystkich kręgów piersiowych po 9 żebra i dochodzi do facies serrata lopatki i dolnej części chrząstki łopatki.
* pars cervicis
Od wyrostków poprzecznych kręgu szyjnego 1-7 (Su) lub 2,3-7 (Ca,Eq,Ru) do facies serrata łopatki.
M.serratus venrralis stanowi najważniejszy składnik masy mięśniowej podwieszającej tułów między kończynami piersiowymi.
Mięśnie kończyny piersiowej wolnej:
I - ŁOPATKOWE
a.) Zginacze stawu ramiennego
- m. subscapularis (podłopatkowy) - od fossa subscapularis (wychodzi też poza ten dół) do tuberculum minus humeri. U Ru składa się z 3-4 części. U Eq dochodzi do przyśrodkowego guzka mięśniowego.
Przywodziciel.
- m. teres minor (obły mniejszy) - od tylnej krawędzi łopatki do crista anconea powyżej tuberositas deltoidea (Ca, Ru) i/lub do facies teres (Su, Ru).
- m. teres major (obły większy)
Ca - od tylnego kąta łopatki i od jej tylnej krawędzi do crista tuberculi minoris.
Su - od tylnej krawędzi łopatki i musculus subscapularis do tuberositas teres humeri.
Ru - od tylnego kąta łopatki i musculus subscapularis do tuberositas teres humeri.
Eq - od tylnego kąta łopatki i od jej tylnej krawędzi do tuberositas teres humeri.
- m. deltoideus (naramienny) - od spina scapulae do tuberositas deltoidea.
U zwierząt posiadających wyrostek barkowy (Bo, Ca) dzielą się na:
* pars acromialis (barkowa) - od acromion
* pars scapularis (łopatkowa) - u Ca od grzebienia łopatki, u Bo od jej tylnej krawędzi i grzebienia.
*pars clavicularis (musculus cleidobrachialis)
- m. infraspinatus (podgrzebieniowy) - od fossa infraspinata (u Ca i Eq wychodzi poza granice tego dołu) do tuberculum majus humeri (u Ca poniżej).
U Ru dzieli się na dwa odgałęzienia, z których powierzchowne kończy się po bocznej stronie guzka większego na facies musculi infraspinati, a głębokie na wolnej krawędzi tego guzka i po jego stronie wewnętrznej.
U Eq dzieli się na dwa odgałęzienia, z których głębokie dochodzi do bocznej strony guzka większego, a boczna do jego facies musculi infraspinati.
b.) Prostowniki stawu ramiennego
- m. supraspinatus (nadgrzebieniowy) - od fossa supraspinata (u Ca, Eq i Su wychodzi poza granice tego dołu) do tuberculum majus humeri (Ca) lub do tuberculum majus et minus humeri (Su, Ru, Eq).
- m. coracobrachialis (kruczo-ramienny) - od processus coracoideus do grzbietowo-przyśrodkowej strony kości ramiennej.
- m. articularis humeri / capsularis (stawowy ramienia) Eq, czasem Su- przylega do torebki stawu ramiennego po stronie zginaczowej - zaczyna się nad krawędzią panewki a kończy na collum humeri.
I - RAMIENIA
a.) Zginacze stawu łokciowego
- m. biceps brachii (dwugłowy ramienia) - u zwierząt jest jednogłowowy;
Ca - od guzka nadpanewkowego łopatki (tuberculum supraglenoidale) do bliższego końca kości promieniowej i łokciowej.
Su - od sulcus intertubercularis humeri, dzieli się na 3 odgałęzienia dochodzące do kości promieniowej po stronie przyśrodkowej i do musculus pronator teres..
Ru - dochodzi do więzadła przyśrodkowego stawu łokciowego, tuberositas radii i przedniej strony kości promieniowej.
Eq - dochodzi do tuberositas radii, tuberositas Mc3 i kości łokciowej.
Zawiera pasmo włókniste (lacertus fibrosus). Prostuje też staw ramienny.
- m. brachialis (ramienny)
Ca - od tylnej strony kości ramiennej pod szyją, do bliższego końca kości promieniowej i łokciowej.
Su - przyczep początkowy od tylnej strony guzka mniejszego, wzdłuż crista anconea do tuberositas deltoidea, a końcowy na przyśrodkowej stronie i krawędzi kości promieniowej.
Ru - od sulcus musculi brachialis do tuberositas radii i przyśrodkowej krawędzi kości promieniowej.
Eq - od sulcus musculi brachialis do kości promieniowej.
b.) Prostowniki stawu łokciowego
- m. triceps brachii (trójgłowy ramienia)
* caput accessorium - u Ca od tylnej strony kości ramiennej, pod caput humeri do olecranon wraz z głową długą.
* caput laterale - od crista anoconea humeri do olecranon
* caput longum - od tylnej krawędzi łopatki do olecranon
* caput mediale - od crista tuberculi minoris (Ca, Su) lub tuberositas teres humeri (Ru, Eq) do olecranon
Jego tylna krawędź widziana przez skórę tworzy linea anoconea, biegnącą od olecranon do okolicy kłębu; jest to granica między okolicą łopatkową i ramienną a tułowiem. Zgina tez staw ramienny.
- m. anconeus (łokciowy) - samodzielny tylko u Ca i Su. Biegnie od dolnej połowy kości ramiennej po stronie tylnej i crista epicondyli lateralis et medialis do bocznej powierzchni olecranon.
- m. tensor fasciae anterbrachi (naprężacz powięzi przedramienia)
Ca - od musculus latissimus dorsi do olecranon i fascia anterbrachii.
Su - od tylnej krawędzi łopatki do olecranon i fascia anterbrachii.
Ru - od musculus latissimus dorsi i tylnej krawędzi łopatki do olecranon i fascia anterbrachii.
Eq - od musculus latissimus dorsi i tylnej krawędzi łopatki, oraz mięśnia skórnego tułowia i musculus triceps do olecranon i fascia anterbrachii.
I - PODRAEMIENIA I NIŻEJ
a.) Prostowniki nadgarstka i palców
- m. extensor carpi radialis (prostownik promieniowy nadgarstka) - u kota podzielony na dwa (longus et brevis) jest tylko zaznaczony, u innych pojedynczy; od crista epicondyli lateralis humeri (Ca, Ru, Eq) lub epicondylus lateralis humeri do bliższego końca Mc3 (Eq, Su, Ru) lub Mc2 i Mc3 (Ca).
- m. extensor carpi ulnaris (prostownik łokciowy nadgarstka) - rozpoczyna na nadkłykciu bocznym kości ramiennej i biegnie do Mc5 (Ca, częściowo Su) lub os carpi accesssorium (Su, Ru, Eq). U świni jest dwudzielny, częścią głęboką osiąga Mc3, a powierzchowną os carpi accesssorium i os carpi ulnare. U Eq odgałęzienie sięga główki kości rysikowej (Mc4).
- m. extensor digitorum communis (prostownik palców wspólny)
Ca - z 4 części; od crista epicondyli lateralis humeri do członów pazurowych palców II-V
Su - z 3 części; od epicondylus lateralis humeri i więzadła bocznego stawu łokciowego; brzusiec boczny dochodzi do palca V, środkowy do palców III i IV i częściowo II, brzusiec przyśrodkowy do palca III, czasami też II. Brzusiec przyśrodkowy nazywany jest prostownikiem palca III własnym (m. extensor digiti III proprius).
Ru - z 2 części; brzusiec boczny zaczyna się jedną głową (powierzchowną) na epicondylus lateralis humeri, drugą (głęboką, odpowiadającą m. extensor indicis / extensor digiti II) na kości łokciowej, dochodzi do wyrostków wyprostnych kości racicznych III i IV palca; brzusiec przyśrodkowy (m. extensor digiti III proprius) biegnie od epicondylus lateralis humeri do drugiego członu palca III i u bydła do kości racicznej.
Eq - jednoczęściowy; od epicondylus lateralis humeri, więzadła bocznego stawu łokciowego i guzka więzadłowego kości promieniowej i dochodzi do processus extensorius kości kopytowej.
Po bocznej stronie jego brzuśca powstaje mały mięsień, w którym można wyróżnić 2 części:
* głęboka (m. Thiernessi) - od kości łokciowej do pęcinowej.
* powierzchowna (m. Philipsi) - od kości promieniowej do ścięgna prostownika palców bocznego.
Jest zginaczem.
- m. extensor digitorum lateralis (prostownik palców boczny)
Ca - u psa 2-dzielny, rozpoczyna się na więzadle pobocznym bocznym stawu łokciowego i guzku więzadłowym bocznym kości promieniowej i dochodzi do pierwszych członów palców III-V; u kota 3-dzielny.
Prostownik palców III-V (u kota też II)
Su - podzielony na:
* m. extensor digiti IV proprius - od epicondylus lateralis humeri i więzadła bocznego stawu łokciowego do członów ostatniego i środkowego palca IV i częściowo V.
* m. extensor digiti V proprius - od więzadła bocznego stawu łokciowego i kości łokciowej do członów przedostatniego i ostatniego palca V.
Ru - występuje tu jako m. extensor digiti IV proprius, do członu drugiego palca IV i u bydła do kości racicznej.
Eq - od dolnej części więzadła bocznego stawu łokciowego i guzka bocznego kości promieniowej, oraz bocznej krawędzi kości łokciowej do bliższego końca kości pęcinowej.
- m. extensor digiti I / extensor policis longus (prostownik palca I) - samodzielny tylko u Ca, u pozostałych zrośnięty z m. extensor digitorum communis;
Ca - od krawędzi przedniej kości łokciowej; na wysokości Mc3 dzieli się na dwie odnogi, z których przyśrodkowa biegnie do dalszego końca Mc1, a boczna zespala się ze ścięgnem prostownika wspólnego przeznaczonym dla palca II.
Ru - jego odpowiednikiem jest m. extensor digiti II w postaci głębokiej głowy łokciowej bocznego brzuśca m. extensor digitorum communis.
Eq - jego odpowiednikiem jest m. Thiernessi.
- m. abductor digiti I longus / abductor policis (odwodziciel palca I długi) [w rzeczywistości jest mięśniem stawu nadgarstkowego]
Ca - od 1/3 środkowej przedramienia do Mc1
Su - od 1/3 środkowej przedramienia do Mc2
Ru, Eq - od krawędzi bocznej i powierzchni grzbietowej 1/3 środkowej kości promieniowej do Mc2.
b.) Zginacze nadgarstka i palców
- m. flexor carpi radialis (zginacz promieniowy nadgarstka) - od epicondylus medialis do bliższego końca Mc2 i Mc3 (Ca) lub Mc3 (Ry, Su) lub Mc2 (kości rysikowej przyśrodkowej - Eq).
- m. flexor carpi ulnaris (zginacz łokciowy nadgarstka)
* caput humerale - od epicondylus medialis humeri do os accessorium.
* caput ulnare - od olecranon do os accessorium.
- m. flexor digitorum superficialis (zginacz powierzchowny palców) - od epicondylus medialis humeri;
Ca - pojedynczy brzusiec, powyżej nadgarstka przechodzi w ścięgno dzielące się na 4 odnogi (u Fe 5), biegnie do 2 członu palcowego odpowiedniego palca (u psa do palców II-V)
Eq - pojedynczy brzusiec, prawie całkiem uścięgniony, na wysokości stawu pęcinowego rozdwaja się i dochodzi do kości pęcinowej i koronowej.
Su - podwójny brzusiec, powyżej nadgarstka brzuśce przechodzą w ścięgna. Ścięgno powierzchowne kończy się na członie środkowym palca IV, a głębokie na członie ostatnim palca II.
Ru - podwójny brzusiec, powyżej nadgarstka brzuśce przechodzą w ścięgna, które łączą się w połowie śródręcza, które potem rozwidla się, a każde rozwidlenie tworzy po 3 odgałęzienia, z których dwa poboczne dochodzą do guzków więzadłowych kości koronowej, a przyśrodkowe do powierzchni dłoniowej kości koronowej.
- m. flexor digitorum profundus (zginacz głęboki palców), składa się z 3 głów:
* caput humerale (ramienna)
Ca - dzieli się na 3 brzuśce, odchodzi od epicondylus medialis humeri, łączy się w jedno ścięgno w pobliżu nadgarstka, zespalające się ze ścięgnami pozostałych głów. Kończy się na ostatnich członach palców II-V.
Su - 2-brzuścowa, odchodzi od okolic nadgarstka, zespala się ze ścięgnem głowy łokciowej.
Ru - odchodzi od epicondylus medialis humeri, w pobliżu nadgarstka łączy się z pozostałymi głowami w jedno ścięgno, rozdzielające się na dwa w okolicy śródręcza, dochodzące do facies flexoria kości racicznych palców III i IV.
Eq - dzieli się na 3 brzuśce, odchodzi od epicondylus medialis humeri, łączy się w jedno ścięgno w pobliżu nadgarstka, zespalające się ze ścięgnami pozostałych głów i jako wspólne ścięgno dochodzi do facies flexoria kości kopytowej.
* caput radiale (promieniowa)
Ca - od krawędzi przyśrodkowej bliższego końca kości promieniowej, w pobliżu nadgarstka zespala się ze ścięgnem wspólnym zginacza głębokiego, po czym oddziela się i dochodzi do I palca.
Su - od miejsca powyżej środka kości promieniowej, dochodzi do ścięgna zginacza głębokiego w okolicy nadgarstka.
Ru - od tylnej strony bliższej części przedramienia, w pobliżu nadgarstka łączy się z pozostałymi głowami w jedno ścięgno, rozdzielające się na dwa w okolicy śródręcza, dochodzące do facies flexoria kości racicznych palców III i IV.
Eq - od tylnej strony trzonu kości promieniowej, łączy się z pozostałymi głowami we wspólne ścięgno dochodzące do facies flexoria kości kopytowej.
* caput ulnare (łokciowa)
Ca - od tylnego brzegu kości łokciowej, pod wyrostkiem łokciowym, kończy się na ostatnich członach palców II-V.
Su - od strony tylno przyśrodkowej wyrostka łokciowego, na wysokości nadgarstka zespala się ze ścięgnem głowy ramiennej, dochodząc razem z nim do palców II i V i ostatnich członów palców III i IV.
Ru - od strony tylno przyśrodkowej wyrostka łokciowego, w pobliżu nadgarstka łączy się z pozostałymi głowami w jedno ścięgno, rozdzielające się na dwa w okolicy śródręcza, dochodzące do facies flexoria kości racicznych palców III i IV.
Eq - od strony tylno przyśrodkowej wyrostka łokciowego, łączy się z pozostałymi głowami we wspólne ścięgno dochodzące do facies flexoria kości kopytowej.
- mm. lumbricales (glistowate) - na wysokości śródręcza, między ścięgnami zginaczy powierzchniowego i głębokiego. U Eq bardzo małe, w postaci dwóch symetrycznych tworów, w rowku między ścięgnami zginaczy na wysokości stawu pęcinowego. Brak u Ru.
- mm. interossei (międzykostne) - od bliższych końców kości śródręcza do trzeszczek śródręcznopalcowych. U Ru i Eq uścięgnione. Pojedynczy mięsień międzykostny jest produktem zespolenia dwóch mm. digitorum breves profundi.
Ru - m. interosseus medius (międzykostny pośrodkowy) jest jedynym z mięśni krótkich palców u przeżuwaczy, biegnie od lig. carpi volare profundum i końca bliższego kości śródręcza; dzieli się na 3 odnogi (poboczne - biegnące do bocznej lub przyśrodkowej trzeszczki pęcinowej palca III i IV i środkową - dzieli się na kolejne 3 - poboczne biegną do trzeszczek przyosiowych III i IV palca, a przyśrodkowa rozdwaja się i zespala z odnogami ścięgien prostownika palców III lub IV). Na wysokości śródręcza od mięśnia tego odchodzi płytka łącząca ścięgna zginacza powierzchownego, która po rozwidleniu, wraz ze ścięgnem zginacza powierzchownego tworzy mankiet dla ścięgna zginacza głębokiego, powyżej stawu pęcinowego; ostatecznie dochodzi w powięź dłoniową śródręcza.
Eq - m. interosseus medius biegnie od lig. carpi volare profundum i Mc3, dzieli się na 2 odgałęzienia dochodzące do trzeszczek pęcinowych, odchodzą też po obu stronach gałęzie do m. extensor digitorum communis. Jako jego funkcjonalne przedłużenie należy traktowac więzadła trzeszczek pęcinowych: lig. sesamoideum rectum, ligg. sesamoidea obliqua.
Mięśnie międzykostne boczny i przyśrodkowy - od główek kości rysikowych do ich obwodowych, guziczkowatych zgrubień, gdzie przechodzą w więzadło rysikowo-strogowe dochodzące do poduszeczki ostrogi..
- m. flexor digitorum brevis (zginacz palców krótki) - Ca, od nadgarstka do pochewki maziowej mięśnia zginacza głębokiego, na wysokości stawu śródręcznopalcowego V.
c.) Odwracacze (supinatory)
- m. supinator (odwracacz) - Ca (również u Su, ale słabo rozwinięty) - od epicondylus lateralis humeri do górnej części kości promieniowej - po stronie grzbietowej i na krawędzi przyśrodkowej.
- m. brachioradialis / supinator longus (ramienno-promieniowy / odwracacz długi) Ca - od crista epicondyli lateralis
d.) Nawracacze
- m. pronator teres (nawrotny obły) - od epicondylus medialis humeri (u Ru od więzadła przyśrodkowego stawu łokciowego) do grzbietowo przyśrodkowej powierzchni trzonu kości promieniowej.
Ca, u Su i Ru słabo wykształcony, u Eq w postaci odgałęzienia więzadła przyśrodkowego stawu łokciowego.
- m. pronator quadratus (nawrotny czworoboczny) Ca - występuje w przestrzeni międzykostnej spatium interosseum anterbrachii przylegając do membrana interossea.
Mięśnie stawu ramiennego
Boczne:
- m. deltoideus (naramienny) - od spina scapulae do tuberositas deltoidea.
U zwierząt posiadających wyrostek barkowy (Bo, Ca) dzielą się na:
* pars acromialis (barkowa) - od acromion
* pars scapularis (łopatkowa) - u Ca od grzebienia łopatki, u Bo od jej tylnej krawędzi i grzebienia.
Odpowiednikiem pars clavicularis (części obojczykowej) występującej u człowieka, jest u zwierząt m. cleidobrachialis.
Jest zginaczem stawu ramiennego.
- m. supraspinatus (nadgrzebieniowy) - od fossa supraspinata (u Ca, Eq i Su wychodzi poza granice tego dołu) do tuberculum majus humeri (Ca) lub do tuberculum majus et minus humeri (Su, Ru, Eq).
Stabilizuje i prostuje staw ramienny, pośrednio dźwiga ciężar ciała.
- m. infraspinatus (podgrzebieniowy) - od fossa infraspinata (u Ca i Eq wychodzi poza granice tego dołu) do tuberculum majus humeri (u Ca poniżej).
U Ru dzieli się na dwa odgałęzienia, z których powierzchowne kończy się po bocznej stronie guzka większego na facies musculi infraspinati, a głębokie na wolnej krawędzi tego guzka i po jego stronie wewnętrznej.
U Eq dzieli się na dwa odgałęzienia, z których głębokie dochodzi do bocznej strony guzka większego, a boczna do jego facies musculi infraspinati.
Prostownik stawu ramiennego, u Ca także supinator.
- m. teres minor (obły mniejszy) - od tylnej krawędzi łopatki do crista anconea powyżej tuberositas deltoidea (Ca, Ru) i/lub do facies teres (Su, Ru).
Zginacz stawu ramiennego.
Przyśrodkowe:
- m. teres major (obły większy)
Ca - od tylnego kąta łopatki i od jej tylnej krawędzi do crista tuberculi minoris.
Su - od tylnej krawędzi łopatki i musculus subscapularis do tuberositas teres humeri.
Ru - od tylnego kąta łopatki i musculus subscapularis do tuberositas teres humeri.
Eq - od tylnego kąta łopatki i od jej tylnej krawędzi do tuberositas teres humeri.
Zgina staw ramienny.
- m. subscapularis (podłopatkowy) - od fossa subscapularis (wychodzi też poza ten dół) do tuberculum minus humeri. U Ru składa się z 3-4 części. U Eq dochodzi do przyśrodkowego guzka mięśniowego.
Wzmacnia i zgina staw ramienny.
- m. articularis humeri (stawowy ramienia) Eq, czasem Su- przylega do torebki stawu ramiennego po stronie zginaczowej - zaczyna się nad krawędzią panewki a kończy na collum humeri.
Napina torebkę stawu.
- m. coracobrachialis (kruczo-ramienny) - od processus coracoideus do grzbietowo-przyśrodkowej strony kości ramiennej.
Prostuje staw ramienny.
Mięśnie stawu łokciowego:
- m. biceps brachii (dwugłowy ramienia) - u zwierząt jest jednogłowowy;
Ca - od guzka nadpanewkowego łopatki (tuberculum supraglenoidale) do bliższego końca kości promieniowej i łokciowej.
Su - od sulcus intertubercularis humeri, dzieli się na 3 odgałęzienia dochodzące do kości promieniowej po stronie przyśrodkowej i do musculus pronator teres..
Ru - dochodzi do więzadła przyśrodkowego stawu łokciowego, tuberositas radii i przedniej strony kości promieniowej.
Eq - dochodzi do tuberositas radii, tuberositas Mc3 i kości łokciowej.
Zginacz i prostownik stawu łokciowego; ustala staw ramienny i nadgarstkowy.
Zawiera pasmo włókniste (lacertus fibrosus).
- m. brachialis (ramienny)
Ca - od tylnej strony kości ramiennej pod szyją, do bliższego końca kości promieniowej i łokciowej.
Su - przyczep początkowy od tylnej strony guzka mniejszego, wzdłuż crista anconea do tuberositas deltoidea, a końcowy na przyśrodkowej stronie i krawędzi kości promieniowej.
Ru - od sulcus musculi brachialis do tuberositas radii i przyśrodkowej krawędzi kości promieniowej.
Eq - od sulcus musculi brachialis do kości promieniowej.
Zgina staw łokciowy.
- m. triceps brachii (trójgłowy ramienia)
* caput accessorium - u Ca od tylnej strony kości ramiennej, pod caput humeri do olecranon wraz z głową długą.
* caput laterale - od crista anoconea humeri do olecranon
* caput longum - od tylnej krawędzi łopatki do olecranon
* caput mediale - od crista tuberculi minoris (Ca, Su) lub tuberositas teres humeri (Ru, Eq) do olecranon
Jego tylna krawędź widziana przez skórę tworzy linea anoconea, biegnącą od olecranon do okolicy kłębu; jest to granica między okolicą łopatkową i ramienną a tułowiem.
Prostownik i stabilizator stawu łokciowego i zginacz stawu barkowego.
- m. anconeus (łokciowy) - samodzielny tylko u Ca i Su. Biegnie od dolnej połowy kości ramiennej po stronie tylnej i crista epicondyli lateralis et medialis do bocznej powierzchni olecranon.
Prostownik stawu łokciowego.
- m. tensor fasciae anterbrachi (naprężacz powięzi przedramienia)
Ca - od musculus latissimus dorsi do olecranon i fascia anterbrachii.
Su - od tylnej krawędzi łopatki do olecranon i fascia anterbrachii.
Ru - od musculus latissimus dorsi i tylnej krawędzi łopatki do olecranon i fascia anterbrachii.
Eq - od musculus latissimus dorsi i tylnej krawędzi łopatki, oraz mięśnia skórnego tułowia i musculus triceps do olecranon i fascia anterbrachii.
Napina powięź i prostuje staw łokciowy.
Mięśnie stawów promieniowo-łokciowych:
- m. pronator teres (nawrotny obły) - od epicondylus medialis humeri (u Ru od więzadła przyśrodkowego stawu łokciowego) do grzbietowo przyśrodkowej powierzchni trzonu kości promieniowej.
Ca, u Su i Ru słabo wykształcony, u Eq w postaci odgałęzienia więzadła przyśrodkowego stawu łokciowego.
Powoduje ruchy nawrotne.
- m. pronator quadratus (nawrotny czworoboczny) Ca - występuje w przestrzeni międzykostnej spatium interosseum anterbrachii przylegając do membrana interossea.
Współdziała z poprzednim w ruchach nawrotnych.
- m. supinator (odwracacz) - Ca (również u Su, ale słabo rozwinięty) - od epicondylus lateralis humeri do górnej części kości promieniowej - po stronie grzbietowej i na krawędzi przyśrodkowej.
Odwracacz przedramienia i ręki.
- m. brachioradialis / supinator longus (ramienno-promieniowy / odwracacz długi) Ca - od crista epicondyli lateralis
Ruchy supinacyjne przedramienia i ręki oraz zginanie stawu łokciowego.
Mięśnie stawu nadgarstka:
- m. extensor carpi radialis (prostownik promieniowy nadgarstka) - u kota podzielony na dwa (longus et brevis) jest tylko zaznaczony, u innych pojedynczy; od crista epicondyli lateralis humeri (Ca, Ru, Eq) lub epicondylus lateralis humeri do bliższego końca Mc3 (Eq, Su, Ru) lub Mc2 i Mc3 (Ca).
Prostownik stawu nadgarstka i jego stabilizator, u Ca może brać udział w pronacji.
- m. extensor carpi ulnaris (prostownik łokciowy nadgarstka) - rozpoczyna na nadkłykciu bocznym kości ramiennej i biegnie do Mc5 (Ca, częściowo Su) lub os carpi accesssorium (Su, Ru, Eq). U świni jest dwudzielny, częścią głęboką osiąga Mc3, a powierzchowną os carpi accesssorium i os carpi ulnare. U Eq odgałęzienie sięga główki kości rysikowej (Mc4).
Wbrew nazwie jest zginaczem nadgarstka.
- m. flexor carpi radialis (zginacz promieniowy nadgarstka) - od epicondylus medialis do bliższego końca Mc2 i Mc3 (Ca) lub Mc3 (Ry, Su) lub Mc2 (kości rysikowej przyśrodkowej - Eq).
Zgina staw łokciowy.
- m. flexor carpi ulnaris (zginacz łokciowy nadgarstka)
* caput humerale - od epicondylus medialis humeri do os accessorium.
* caput ulnare - od olecranon do os accessorium.
Zgina staw nadgarstkowy.
Mięśnie palców ręki:
Prostowniki palców długie:
- m. extensor digitorum communis (prostownik palców wspólny)
Ca - z 4 części; od crista epicondyli lateralis humeri do członów pazurowych palców II-V
Su - z 3 części; od epicondylus lateralis humeri i więzadła bocznego stawu łokciowego; brzusiec boczny dochodzi do palca V, środkowy do palców III i IV i częściowo II, brzusiec przyśrodkowy do palca III, czasami też II. Brzusiec przyśrodkowy nazywany jest prostownikiem palca III własnym (m. extensor digiti III proprius).
Ru - z 2 części; brzusiec boczny zaczyna się jedną głową (powierzchowną) na epicondylus lateralis humeri, drugą (głęboką, odpowiadającą m. extensor indicis / extensor digiti II) na kości łokciowej, dochodzi do wyrostków wyprostnych kości racicznych III i IV palca; brzusiec przyśrodkowy (m. extensor digiti III proprius) biegnie od epicondylus lateralis humeri do drugiego członu palca III i u bydła do kości racicznej.
Eq - jednoczęściowy; od epicondylus lateralis humeri, więzadła bocznego stawu łokciowego i guzka więzadłowego kości promieniowej i dochodzi do processus extensorius kości kopytowej.
Po bocznej stronie jego brzuśca powstaje mały mięsień, w którym można wyróżnić 2 części:
* głęboka (m. Thiernessi) - od kości łokciowej do pęcinowej.
* powierzchowna (m. Philipsi) - od kości promieniowej do ścięgna prostownika palców bocznego.
Prostownik palców i stawów nadgarstka.
- m. extensor digitorum lateralis (prostownik palców boczny)
Ca - u psa 2-dzielny, rozpoczyna się na więzadle pobocznym bocznym stawu łokciowego i guzku więzadłowym bocznym kości promieniowej i dochodzi do pierwszych członów palców III-V; u kota 3-dzielny.
Prostownik palców III-V (u kota też II)
Su - podzielony na:
* m. extensor digiti IV proprius - od epicondylus lateralis humeri i więzadła bocznego stawu łokciowego do członów ostatniego i środkowego palca IV i częściowo V.
* m. extensor digiti V proprius - od więzadła bocznego stawu łokciowego i kości łokciowej do członów przedostatniego i ostatniego palca V.
Ru - występuje tu jako m. extensor digiti IV proprius, do członu drugiego palca IV i u bydła do kości racicznej.
Eq - od dolnej części więzadła bocznego stawu łokciowego i guzka bocznego kości promieniowej, oraz bocznej krawędzi kości łokciowej do bliższego końca kości pęcinowej.
- m. extensor digiti I (prostownik palca I) - samodzielny tylko u Ca, u pozostałych zrośnięty z m. extensor digitorum communis;
Ca - od krawędzi przedniej kości łokciowej; na wysokości Mc3 dzieli się na dwie odnogi, z których przyśrodkowa biegnie do dalszego końca Mc1, a boczna zespala się ze ścięgnem prostownika wspólnego przeznaczonym dla palca II.
Ru - jego odpowiednikiem jest m. extensor digiti II w postaci głębokiej głowy łokciowej bocznego brzuśca m. extensor digitorum communis.
Eq - jego odpowiednikiem jest m. Thiernessi.
- m. abductor digiti I longus (odwodziciel palca I długi) [w rzeczywistości jest mięśniem stawu nadgarstkowego]
Ca - od 1/3 środkowej przedramienia do Mc1
Su - od 1/3 środkowej przedramienia do Mc2
Ru, Eq - od krawędzi bocznej i powierzchni grzbietowej 1/3 środkowej kości promieniowej do Mc2.
Zginacze palców długie:
- mm. interflexorii (międzyzginaczowe) - między brzuścami lub ścięgnami zginaczy powierzchownych i głębokich. Brak u Eq. Unerwione przez nerw pośrodkowy i łokciowy.
Ca - tylko m. interflexorius distalis - u Ca pojedynczy, poniżej nadgarstka rozdwaja się, u Fe 2,3; od brzuśca bocznego głowy ramiennej zginacza głębokiego do ścięgien zginacza palcowego powierzchniowego III i IV palca u Ca lub II-V u Fe.
Su - mm. interflexorii proximales - w liczbie 2,4 - między brzuścem zginacza powierzchownego a ścięgnem głębokiego.
m. interflexorius distalis - pojedynczy od brzuśca bocznego głowy ramiennej zginacza głębokiego do ścięgna zginacza palcowego powierzchniowego
Ru - m. interflexorius proximalis między głębokim brzuścem zginacza powierzchniowego a caput humerale głębokiego.
m. interflexorius distalis między ścięgnami zginaczy powierzchniowego i głębokiego, na wysokości nadgarstka.
- m. flexor digitorum superficialis (zginacz powierzchowny palców) - od epicondylus medialis humeri;
Zgina stawy śródręczno-palcowe.
Ca - pojedynczy brzusiec, powyżej nadgarstka przechodzi w ścięgno dzielące się na 4 odnogi (u Fe 5), biegnie do 2 członu palcowego odpowiedniego palca (u psa do palców II-V)
Eq - pojedynczy brzusiec, prawie całkiem uścięgniony, na wysokości stawu pęcinowego rozdwaja się i dochodzi do kości pęcinowej i koronowej.
Su - podwójny brzusiec, powyżej nadgarstka brzuśce przechodzą w ścięgna. Ścięgno powierzchowne kończy się na członie środkowym palca IV, a głębokie na członie ostatnim palca II.
Ru - podwójny brzusiec, powyżej nadgarstka brzuśce przechodzą w ścięgna, które łączą się w połowie śródręcza, które potem rozwidla się, a każde rozwidlenie tworzy po 3 odgałęzienia, z których dwa poboczne dochodzą do guzków więzadłowych kości koronowej, a przyśrodkowe do powierzchni dłoniowej kości koronowej.
- m. flexor digitorum profundus (zginacz głęboki palców), składa się z 3 głów:
* caput humerale (ramienna)
Ca - dzieli się na 3 brzuśce, odchodzi od epicondylus medialis humeri, łączy się w jedno ścięgno w pobliżu nadgarstka, zespalające się ze ścięgnami pozostałych głów. Kończy się na ostatnich członach palców II-V.
Su - 2-brzuścowa, odchodzi od okolic nadgarstka, zespala się ze ścięgnem głowy łokciowej.
Ru - odchodzi od epicondylus medialis humeri, w pobliżu nadgarstka łączy się z pozostałymi głowami w jedno ścięgno, rozdzielające się na dwa w okolicy śródręcza, dochodzące do facies flexoria kości racicznych palców III i IV.
Eq - dzieli się na 3 brzuśce, odchodzi od epicondylus medialis humeri, łączy się w jedno ścięgno w pobliżu nadgarstka, zespalające się ze ścięgnami pozostałych głów i jako wspólne ścięgno dochodzi do facies flexoria kości kopytowej.
* caput radiale (promieniowa)
Ca - od krawędzi przyśrodkowej bliższego końca kości promieniowej, w pobliżu nadgarstka zespala się ze ścięgnem wspólnym zginacza głębokiego, po czym oddziela się i dochodzi do I palca.
Su - od miejsca powyżej środka kości promieniowej, dochodzi do ścięgna zginacza głębokiego w okolicy nadgarstka.
Ru - od tylnej strony bliższej części przedramienia, w pobliżu nadgarstka łączy się z pozostałymi głowami w jedno ścięgno, rozdzielające się na dwa w okolicy śródręcza, dochodzące do facies flexoria kości racicznych palców III i IV.
Eq - od tylnej strony trzonu kości promieniowej, łączy się z pozostałymi głowami we wspólne ścięgno dochodzące do facies flexoria kości kopytowej.
* caput ulnare (łokciowa)
Ca - od tylnego brzegu kości łokciowej, pod wyrostkiem łokciowym, kończy się na ostatnich członach palców II-V.
Su - od strony tylno przyśrodkowej wyrostka łokciowego, na wysokości nadgarstka zespala się ze ścięgnem głowy ramiennej, dochodząc razem z nim do palców II i V i ostatnich członów palców III i IV.
Ru - od strony tylno przyśrodkowej wyrostka łokciowego, w pobliżu nadgarstka łączy się z pozostałymi głowami w jedno ścięgno, rozdzielające się na dwa w okolicy śródręcza, dochodzące do facies flexoria kości racicznych palców III i IV.
Eq - od strony tylno przyśrodkowej wyrostka łokciowego, łączy się z pozostałymi głowami we wspólne ścięgno dochodzące do facies flexoria kości kopytowej.
* caput tendineum / ligamentum accessorium (ścięgnowa) - tylko u Eq, od ligamentum carpi palmare profundum do ścięgna zginacza głębokiego.
Końcowy odcinek tego mięśnia, przeszywający ścięgna zginacza powierzchownego, to tzw.
mięsień przeszywający (m. perforans).
M. flexor digitorum profundus zgina rękę, zwłaszcza stawy palcowe, u kopytnych stabilizuje
staw pęcinowy.
Zginacze palców wspólne krótkie:
- mm. lumbricales (glistowate) - na wysokości śródręcza, między ścięgnami zginaczy powierzchniowego i głębokiego. U Eq bardzo małe, w postaci dwóch symetrycznych tworów, w rowku między ścięgnami zginaczy na wysokości stawu pęcinowego. Brak u Ru.
- mm. interossei (międzykostne) - od bliższych końców kości śródręcza do trzeszczek śródręcznopalcowych. U Ru i Eq uścięgnione. Pojedynczy mięsień międzykostny jest produktem zespolenia dwóch mm. digitorum breves profundi.
Ru - m. interosseus medius (międzykostny pośrodkowy) jest jedynym z mięśni krótkich palców u przeżuwaczy, biegnie od lig. carpi volare profundum i końca bliższego kości śródręcza; dzieli się na 3 odnogi (poboczne - biegnące do bocznej lub przyśrodkowej trzeszczki pęcinowej palca III i IV i środkową - dzieli się na kolejne 3 - poboczne biegną do trzeszczek przyosiowych III i IV palca, a przyśrodkowa rozdwaja się i zespala z odnogami ścięgien prostownika palców III lub IV). Na wysokości śródręcza od mięśnia tego odchodzi płytka łącząca ścięgna zginacza powierzchownego, która po rozwidleniu, wraz ze ścięgnem zginacza powierzchownego tworzy mankiet dla ścięgna zginacza głębokiego, powyżej stawu pęcinowego; ostatecznie dochodzi w powięź dłoniową śródręcza.
Eq - m. interosseus medius biegnie od lig. carpi volare profundum i Mc3, dzieli się na 2 odgałęzienia dochodzące do trzeszczek pęcinowych, odchodzą też po obu stronach gałęzie do m. extensor digitorum communis. Jako jego funkcjonalne przedłużenie należy traktowac więzadła trzeszczek pęcinowych: lig. sesamoideum rectum, ligg. sesamoidea obliqua.
Mięśnie międzykostne boczny i przyśrodkowy - od główek kości rysikowych do ich obwodowych, guziczkowatych zgrubień, gdzie przechodzą w więzadło rysikowo-strogowe dochodzące do poduszeczki ostrogi.
Stabilizuje staw pęcinowy.
- m. flexor digitorum brevis (zginacz palców krótki) - Ca, od nadgarstka do pochewki maziowej mięśnia zginacza głębokiego, na wysokości stawu śródręcznopalcowego V.
Mięśnie palców krótkie własne:
Cała ta grupa służy do obsługiwania poszczególnych palców przy wspinaniu na drzewo, chwytaniu zdobyczy itp. Występują u Ca.
- m. flexor digiti I brevis (zginacz palca I krótki) - od powierzchni dłoniowej nadgarstka do członu I palca I.
- m. abductor digiti I brevis et opponens digiti I (odwodziciel palca I krótki i przeciwstawiacz palca I) - od nadgarstka do członu I palca I.
- m. adductor digiti I (przywodziciel palca I) - od ligamentum carpi volare profundum do członu I palca I.
- m. adductor digiti II (przywodziciel palca II) - od ligamentum carpi volare profundum do członu I palca II. Występuje też u Su.
- m. flexor digiti V brevis (zginacz palca V krótki) - od więzadeł w okolicy os accesorium do członu I palca V. Występuje też u Su.
- m. adductor digiti V (przywodziciel palca V) - od więzadeł w okolicy os accessorium (bocznie od poprzedniego) do członu I palca V. Występuje też u Su.
- m. flexor digiti II brevis (zginacz palca II krótki) - od górnej 1/3 śródręcza, ścięgna zginacza głębokiego i jego krawędzi przyśrodkowej do członu I palca II.
Su - traktowany jako m. lumbricales palca II.
- m. abductor digiti II (odwodziciel palca II) - od os accessorium do członu I palca II.
Su - odpowiednik m. międzykostnego II.
- m. abductor digiti V (odwodziciel palca V) - od accessorium do członu I palca V.
Su - odpowiednik m. międzykostnego V.
7