Temat wykładu: „Lawiny - pomiędzy teorią a praktyką”
Prowadzący: Tomasz Nodzyński (AKPT/IMGW)
Termin: 17 października 2006
1. Lawiny w Tatrach Polskich
2. Trochę teorii
Lawina śnieżna to szybki ruch jednej, kilku warstw lub całej masy śnieżnej po stoku wskutek naruszenia równowagi między napięciem śniegu a siłami które to napięcie hamują.
Wielkość |
lawiny |
Klasyfikacja przemieszczenia |
Klasyfikacja zniszczeń |
Klasyfikacja ilościowa |
1 |
zsuw |
przesunięcie śniegu bez niebezpieczeństwa zasypania (niebezpieczeństwo upadku ) |
stosunkowo mało niebezpieczne dla ludzi |
tor lawiny < 50 m objętość < 100 m3 |
2 |
mała |
zatrzymuje się na stoku |
może zasypać, zranić lub zabić człowieka |
tor lawiny < 100 m objętość < 1000 m3 |
3 |
średnia |
dobiega do końca stoku |
może zasypać, zniszczyć samochód, uszkodzić ciężarówkę, może zburzyć mały budynek, połamać kilka drzew |
tor lawiny < 1000 m objętość < 10000 m3 |
4 |
duża |
przemierza płaską część stoku ( nachylenie jego < 30o o długości > 50 m) i osiąga dno doliny |
może zniszczyć wagon kolejowy, dużą ciężarówkę, kilka budynków lub fragment lasu |
tor lawiny > 1000 m objętość > 10000 m3 |
3. Czynniki wpływające na tworzenie się lawin
grubość pokrywy śnieżnej
właściwości śniegu
warunki meteorologiczne
ekspozycja solarna i wietrzna
kąt nachylenia zbocza
charakter podłoża
pokrycie terenu
forma terenu
pora dnia
człowiek
4. Procesy zachodzące w pokrywie śnieżnej
5. Badania pokrywy śnieżnej - profil stratygraficzny
6. Prognozowanie stopnia za zagrożenia lawinowego
7. 13 błędów wg W. Muntera
lawiny obrywają się samorzutnie gdzieś wysoko, a nam zagrażają wyłącznie wtedy, gdy pechowo znajdziemy się na ich drodze
podczas mrozów lawiny nie schodzą
jeżeli pokrywa śnieżna jest cienka: jest bezpiecznie
las chroni przed lawiną: poniżej granicy lasu nie ma ryzyka
ślady narciarzy i zwierząt gwarantują bezpieczeństwo
kamienie i drzewka wystające ponad powierzchnię śniegu stabilizują stok
na małym stoku nic nie może się zdarzyć (deska śnieżna 20x30x0,35 waży 20-40 ton)
2-3 dni po opadzie śnieg „osiada” i pokrywa śnieżna robi się bezpieczna
deska śnieżna jest twarda i dudni pod stopami
dźwięk „uuuummmmm” świadczy o tym, że śnieg osiada
w życiu nie widziałem na tym stoku lawiny - tutaj nie jest lawiniasto
lawiny schodzą tylko przy złej pogodzie - dziś jest ładnie a więc bezpiecznie
sondowanie śniegu kijkiem narciarskim daje pojęcie o stabilności pokrywy śnieżnej