OCENA WIDZENIA DLA POTRZED ORIENTACJI I PORUSZANIA SIĘ

1. Funkcjonalna ocena ostrości widzenia połączona z oceną zasięgu widzenia - przeprowadzana w otoczeniu znanym i nieznanym i w różnych warunkach oświetleniowych.

• z jakiej odległości słabo widzący spostrzega (wykrywa) obiekt (np. przystanek autobusowy) po raz pierwszy? (odległość dostrzegania, poczucia obiektu)

• z jakiej odległości obiekt jest po raz pierwszy rozpoznawany? (odległość rozpoznawania)

• z jakiej odległości osobie jest najdogodniej oglądać dany obiekt? (swobodne oglądanie obiektu - odległość preferowana, np. do rozpoznawania nr autobusu lub znaku drogowego)

• czy i w jaki sposób korzystanie z pomocy optycznych i nie optycznych wpływa na ostrość widzenia?

• Ostrość statyczna - rozróżnianie, rozpoznawanie obiektów kiedy osoba stoi lub siedzi

• Ostrość dynamiczna - rozróżnianie, rozpoznawanie obiektów (statycznych lub poruszających się) kiedy osoba jest w ruchu, czyli czy ruch wpływa na ostrość widzenia?

2. Funkcjonalna ocena pola widzenia

• statyczne pole widzenia (z fiksacją na określonym obiekcie na wprost oczu / oka)

• dynamiczne pole widzenia (z wykorzystaniem przeszukiwania - ruchów głową i oczami)

• preferowane pole widzenia podczas poruszania się - idąc po określonej trasie osoba opisuje wszystko co widzi - zwracamy uwagę na umiejscowienie przedmiotów, które osoba rozpoznaje

3. Wpływ oświetlenia na widzenie - przy jakim rodzaju oświetlenia widzi lepiej - dni słoneczne, pochmurne, mrok, sztuczne światło? Jaki jest preferowany rodzaj / typ źródeł światła, ilość i kąt padanie światła dla różnych zadań? W jaki sposób reaguje na nagłe zmiany oświetlenia? Ile czasu potrzebuje na adaptacje do zmian oświetlenia - przy przechodzeniu z jasnego do ciemnego, z ciemnego do jasnego? W jaki sposób olśnienia (wewnątrz budynków i na zewnątrz) wpływają na funkcjonowanie wzrokowe danej osoby?

4. Ocena odległości i poczucie głębi - z jaką dokładnością ocenia odległość między sobą a obiektem? Czy wykrywa przy pomocy wzroku i bezpiecznie pokonuje schody, krawężniki? Czy potrafi kompensować zaburzenia poczucie głębi?

5. Widzenie ruchu - czy potrafi określić kierunek ruchu, jego prędkość? Czy potrafi określić kierunek ruchu w stosunku do siebie (równoległy, prostopadły, ukośny, przybliżanie się obiektu, oddalanie)?

6. Widzenie barw - czy rozróżnia, rozpoznaje barwy, odcienie tego samego koloru?

7. Wrażliwość na kontrast - czy ma obniżoną wrażliwość na kontrast? Czy do zauważenia obiektu wymaga silnego kontrastu między obiektem a tłem?

8. Metoda przeszukiwania - czy przeszukuje w sposób systematyczny, czy porusza tylko oczami i głową, czy tylko oczami, tylko głową? Czy przeszukuje zarówno w poziomie i w pionie? Czy przeszukiwanie jest chaotyczne, przypadkowe?

Przygotowano częściowo na podstawie Boston College O&M Curriculum, 1983

FUNKCJONALNA OCENA WIDZENIA W POMIESZCZENIACH

1. Określanie konfiguracji, wymiarów pomieszczenia - wielkość pomieszczenia - szerokość, wysokość, istotne cechy = rogi, drzwi, okna

2. Widzenie źródeł światła - lampy - zapalone, nie zapalone, okna - otwarte, zamknięte.

3. Widzenie mebli i poruszanie się wśród nich - z jakiej odległości spostrzega, rozpoznaje meble? Czy widzi meble w całości, czy tylko fragmenty, czy potrafi rozróżnić poszczególne meble - określić gdzie się jeden kończy a drugi zaczyna? Czy poruszając się zauważa nisko położone obiekty?

4. Spostrzeganie schodów - czy widzi schody w górę i schody w dół? Czy widzi początek i koniec schodów? Czy trafnie ocenia wysokość stopni?

5. Widzenie szczegółów - czy rozpoznaje znaki informacyjne, nr pokoi - z jakiej odległości, czy używa pomocy optycznych?

6. Poruszanie się w terenie zatłoczonym - czy ma trudności z wymijaniem ludzi na korytarzu?

7. Windy - czy lokalizuje windę, drzwi - otwarte, zamknięte, przyciski - na zewnątrz, wewnątrz?

FUNKCJONALNA OCENA WIDZENIA W TERENIE

1. Widzenie chodnika i ulicy - czy odróżnia chodnik od ulicy, czy widzi całą szerokość chodnika, czy porusza się po prawidłowej stronie chodnika? Czy widzi skrzyżowania chodnika z innymi chodnikami? Czy widzi przejścia przez jezdnie? Czy widzi krawężnik? Czy widzi krawężnik po drugiej stronie ulicy? Czy potrafi prawidłowo ocenić jego wysokość?

2. Identyfikowanie linii brzegowych - czy wykorzystuje do utrzymania kierunku marszu linie trawnika, budynku?

3. Widzenie budynków - czy rozróżnia budynki? Czy widzi wjazdy do bram, wejścia do budynków? Czy potrafi odnaleźć tablicę z nazwą ulicy, czy może ją przeczytać, czy może przeczytać nr budynku?

4. Pokonywanie przestrzeni otwartych - typu parking, większy plac w mieście?

FUNKCJONALNA OCENA WIDZENIA - SKRZYŻOWANIA

1. Rozpoznawanie skrzyżowania - czy widzi wszystkie schodzące się ulice, czy tylko najbliższą? Jak daleko w głąb skrzyżowania widzi?

2. Widzenie świateł - czy widzi światła, czy rozpoznaje ich barwę? Jeśli nie rozpoznaje barw - czy rozróżnia które światło jest zapalone?

3. Widzenie pasów (przejścia dla pieszych) - Czy widzi pasy do końca jezdni, czy tylko fragment? Czy stojąc na rogu skrzyżowania lokalizuje miejsca do przejścia przez ulice?

4. Widzenie pojazdów - czy widzi pojazdy w ruchu równoległym, prostopadłym? Stojąc przed przejściem z jakiej odległości zauważa nadjeżdżający samochód, czy z takiej samej odległości zauważa nadjeżdżające samochody tak z lewej jaki z prawej strony?

---