Temat: Problemy periodyzacji historii muzyki.
Na ramy czasowe epok muzycznych rzadko kiedy wpływ mają czysto muzyczne kryteria. Podział materiału historycznego na epoki w muzyce jest zgodny z podziałem ustalonym w historii powszechnej, gdzie zazwyczaj wyzyskuje się z niej ważne daty i traktuje jako umowny początek czy też zamknięcie danej epoki. Z tego powodu każda periodyzacja historii muzyki daleka jest od idealnych ustaleń. Ponadto rozwój muzyki w różnych ośrodkach przebiega z niejednakową siłą i w niejednakowym czasie, co powoduje, że należałoby uwzględnić i te okoliczności. Wszystko to razem sprawia, że ustalenie jednej, precyzyjnej, a przede wszystkim uniwersalnej periodyzacji dziejów muzyki jest niemożliwe. Główne kryterium podziału określa się na podstawie działalności najbardziej znaczących ośrodków kulturotwórczych. Istnieją więc trzy podstawowe fazy rozwoju kultury muzycznej:
- I faza - świat antyczny (do upadku Grecji i Rzymu)
- II faza - średniowiecze (do renesansu, przełomu XV i XVI)
- III faza - czasy nowożytne (do współczesności)
W obrębie tych faz mieszczą się okresy rozwoju różnorodnych form, stylu i techniki. Okresów tych nie można zamykać w granicach epok obowiązujących w historii powszechnej, która za kryterium podziału bierze przede wszystkim historię polityczną. Związek między muzyką a formą rządów jest niewielki. Więcej powiązań można znaleźć między prądami społecznymi i kulturalnymi oraz ich wpływem na rozwój form i stylów muzycznych.
Prócz podziału na epoki według schematu ustalonego w historii powszechnej - możliwe są też inne metody periodyzacji, zależnie od przyjętego kryterium, może nim być n.p.: układ chronologiczny, elementy techniczno-formalne, czy elementy stylu muzycznego. W rzeczywistości każdy podział jest schematyczny i nie odpowiada naturalnemu procesowi rozwojowemu, lecz pomaga orientować się w ogromie materiału
historycznego. Materiał ten można ująć w następujące fazy:
a) starożytny Wschód i starożytna Hellada,
b) średniowiecze,
c) rozkwit polifonii w XV i XVI wieku,
d) okres monodii dramatycznej,
e) okres rokoko,
f) koryfeusze muzyki klasycznej (Haydn, Mozart, Beethoven),
g) okres romantyzmu i narodowe prądy w muzyce europejskiej,
h) neoromantyzm,
i) imresjonizm,
j) muzyka nowoczesna.
Przy szczegółowym omawianiu epok, zwłaszcza epok długotrwałych konieczne jest ustalenie wewnętrznego podziału na fazy czasowe. Większość nazw epok muzycznych nawiązuje do tendencji obecnych w innych dziedzinach sztuki (renesans, barok, klasycyzm, romantyzm). Określenia "starożytność" i "średniowiecze" odnoszą się do czasu. Samodzielnej nazwy nie posiada jak na razie muzyka XX. stulecia, określa się ją po prostu jako "muzykę XX. wieku" lub "muzyka współczesna". Przyczyną braku uniwersalnej nazwy może być wielorakość oraz różnorodny i wielokierunkowy rozwój tej muzyki.