Przed wędrówką po Polsce

Temat:

Co oznaczają barwy na mapie

hipsometrycznej ?

Jak pokazać na płaskiej

kartce papieru, którą jest

każda mapa: nierówności

powierzchni Ziemi,

wysokości wzniesień,

czy głębokości obniżeń?

Początkowo ludzie próbowali przedstawiać wzniesienia
na mapach jako większe lub mniejsze kopczyki, a więc
jakby poszczególne góry lub wzgórza widziane były
z boku.

Później zrezygnowano
z kopczyków, a wypukłe
formy zaczęto przedstawiać
za pomocą kresek.
Tym sposobem formy
terenu przedstawiono z lotu
ptaka. Metodą kreskową
możliwe było zaznaczenie
stoków stromych
i łagodnych.
Gdzie stok był stromy, tam
rysowano kreski grubsze i
bliżej siebie, natomiast tam
gdzie stoki były łagodne,
mało nachylone, kreseczki
były cienkie, daleko
oddalone od siebie.

ANIMACJA 5 PRZYRODO WITAJ KL.V

A w jaki sposób obecnie na mapach

przedstawia się góry, doliny i inne formy

terenu?

Eugeniusz Mikołaj Romer (1871-1954)

ceniony polski geograf, kartograf.

Twórca skali barw stosowanej na mapach

hipsometrycznych do dziś.

Mapa hipsometryczna to taka mapa, która
za pomocą poziomic i barw przedstawia
ukształtowanie powierzchni terenu.

SKALA BARW

to układ kolorów, którymi

wypełnia się odstępy

między poziomicami na

mapie hipsometrycznej.

SKALA BARW NA MAPIE HIPSOMETRYCZNEJ

W zależności od wysokości nad poziomem morza odstępy

miedzy poziomicami zaznacza się odcieniami koloru zielonego,

żółtego i czerwonego lub brązowego.

Dzięki zastosowaniu na całym świecie tej samej skali barw

hipsometrycznych każda mapa jest czytelna, niezależnie od

tego, czy wykonano ją w Polsce, czy np. w Australii

Zadanie

Analiza skali barw
hipsometrycznych
PODRĘCZNIK
STRONA 25

Zadanie

 Znajdź w atlasie mapę hipsometryczną Polski.
 Odszukaj na mapie swoją miejscowość.
 Określ kolor tła mapy w pobliżu Krakowa.
 Znajdź ten kolor w skali barw w legendzie mapy.
 Odczytaj z legendy mapy, pomiędzy jakimi

wysokościami n.p.m leży twoja miejscowość.
 Odszukaj na mapie Wrocław.
 Które miasto Kraków czy Wrocław jest położone

wyżej?

Mapa hipsometryczna jest mapą

ogólnogeograficzną.

To mapa przedstawiająca
ogólne informacje
o obszarze, formach
terenu, rozmieszczenie
obiektów, m.in. wód
powierzchniowych,
miast, linii kolejowych,
granic państw.

MAPA HIPSOMETRYCZNA POLSKI

Z mapy hipsometrycznej Polski można odczytać,
że jest to kraj o bardzo urozmaiconej rzeźbie terenu.
Występują tu niziny, wyżyny oraz góry, ale najwięcej
jest nizin.

Zeszyt ćwiczeń zad.2 str.16
zad.6 str.17

Zad. 2

• punkt A

0 m n.p.m.
• punkt B

250 m n.p.m.
• punkt C

300 m n.p.m.
• punkt D

600 m n.p.m.

Zad. 6

• A obszar górski
• B obszar wyżynny
• C obszar nizinny

Zadanie domowe

Zeszyt ćwiczeń: zad.1 str.16
zad. 3,4,5 str.17

Korzystamy z mapy Polski

Znasz doskonale zagadnienia związane z mapami,

planami skalą oraz legendą.

Potrafisz za pomocą mapy obliczyć rzeczywistą

odległość pokonanej trasy.

Mając w ręku plan miasta, trafisz do wyznaczonego

celu.

Dziś w czasie wędrówki po Polsce postaraj się

wykorzystać zdobyte do tej pory wiadomości.

Wyobraź sobie, ze jako młody przewodnik wybierasz
się w podróż. Postanawiasz przemierzyć swój kraj
wzdłuż i wszerz.

Wyprawę rozpoczynasz od wysuniętego najdalej na
północ punktu Polski. Znajduje się on w miejscowości
Rozewie położonej na Przylądku Rozewie. Znajdź ją
na mapie w atlasie.

Z tego miejsca postanawiasz dotrzeć do
Władysławowa, gdzie swój początek ma Półwysep
Helski przez geografów nazwany Mierzeją Helską.

ZAGADKA 1 Jaka jest odległość miedzy Rozewiem
a Władysławowem mierzona w linii prostej?
Skorzystaj ze skali mapy.

Rozewie leży w odległości 4km od Władysławowa.

Skoro już jesteś we Władysławowie, to warto się

wybrać na sam koniec Półwyspu Helskiego do
miejscowości Hel.

ZAGADKA 2 Jaką długość ma Półwysep Helski?
Ustal to posługując się mapą.

Półwysep Helski ma długość 34 km .

Czy wiesz, że w czasie potężnych sztormów fale
morskie przelewają się z jednej strony tego
półwyspu na drugą? Można to zaobserwować w
najwęższym punkcie półwyspu, który znajduje
się w miejscowości Chałpy.
ZAGADKA 3 Jaka jest szerokość Półwyspu
Helskiego w miejscowości Chałpy?

Szerokość półwyspu wynosi tylko 300m

Czas zakończyć pobyt nad morzem i udać się
na południe Polski. Musisz pokonać trasę z
Helu do Zakopanego.

ZAGADKA 4 Jaka jest rzeczywista odległość
między tymi miejscowościami liczona w linii
prostej?

Ok. 600 km

Zakopane położone jest u podnóża najwyższych
gór w Polsce - Tatr.

ZAGADKA 5. Jaką nazwę nosi najwyższy szczyt po
polskiej stronie Tatr? Wzięła się ona stąd, że
wygląda on jak porysowany.

Najwyższy szczyt w polskich Tatrach to Rysy.

Szczyt ten nie jest jednak najwyższy w całych
Tatrach. Tego najwyższego musisz szukać po
stronie słowackiej. To ….?

Gerlach

Pora opuścić południowe rejony Polski. Udaj się
teraz w północno-wschodnim kierunku. Odszukaj
na mapie miejscowość Hajnówka.

ZAGADKA 6 Jaka jest przybliżona liczba
mieszkańców tej miejscowości?

To niewielkie miasteczko liczy ok. 25 000
mieszkańców.

Około 20 km na wschód od Hajnówki znajduje się
Białowieża. Od nazwy tej miejscowości wywodzi się
nazwa najstarszego parku narodowego w Polsce.

ZAGADKA 7. Odszukaj ten park na mapie. Czy leży
on tylko w obrębie granic naszego kraju?

Białowieski Park Narodowy leży na terenie Polski
i Białorusi

.

Ostatni etap podróży zaprowadzi Cię pod zachodnią
granicę Polski, do Kostrzyna. Odczytaj na mapie,
z jakim krajem Polska graniczy na zachodzie.

ZAGADKA 8 Jaka duża rzeka wyznacza granicę
między Polską a jej zachodnim sąsiadem?

Naturalną granicą miedzy Polską a Niemcami jest rzeka
Odra

W okolicy Kostrzynia do Odry dopływa mniejsza
rzeka – Warta . W lipcu 2001 roku utworzono tu
najmłodszy z 23 polskich parków narodowych.

ZAGADKA 9 Jak brzmi nazwa najmłodszego
polskiego parku narodowego?

Park Narodowy Ujście Warty.

Twoja podróż przez Polskę dobiegła końca. Zobacz ile ciekawych
informacji możesz zdobyć czytając mapy w atlasie .