DZIEDZICZENIE GRUP KRWI: 

• Dziedziczenie jednogenowe ze zróżnicowaną dominacją

• Allel grupy A (I

A

) dominuje całkowicie nad allelem grupy 0 (i

0

), taka sama 

jest relacja między allelem I

B 

a i

0

. Allele I

A

 oraz I

B

 wykazują kodominację.

• W populacji występuje 5 alleli tego genu – są to allele wielokrotne. Daje 

to większą różnorodność genetyczną mimo jednogenowej determinacji 

(tu 4 klasy jakościowe, tzn grupę A, B, AB i 0).

• W przypadku kodominacji  formy mieszańcowe wykazują wyraźnie obie 

wartości cechy: erytrocyty osób z grupą krwi AB mają cechy erytrocytów 

grupy A oraz grupy B.

• Brak sprzężenia z płcią – gen ten zajmuje locus I w autosomie.

• Heterozygoty (I

A

 I

B

) mają odmienny fenotyp od homozygot, można 

powiedzieć, że „każdy genotyp ma swój fenotyp”.

Korelacje grup krwi w Polsce

Grupa 

krwi

Występowani

e [%]

Dawca ma 

biorców [%]

Biorca ma 

dawców [%]

0+

31

37

85

0-

6

6

100

A+

32

75

39

A-

6

12

46

AB+

7

100

7

AB-

1

15

8

B+

15

54

22

B- 

2

8

25

Dziedziczenie grup krwi

Co to są antygeny 

grupowe?

Są związane z różnymi strukturami 

błony krwinki czerwonej (glikoproteiny 

i lipoproteiny są nośnikami większości 

antygenów  grupowych krwi).

Glikoproteiny czyli reszty cukrowe.

Lipoproteiny czyli reszty lipidowe.

Swoistość antygenów

Jest zależna od rodzaju cząsteczki 

cukru lub białka obecnego w błonie 

krwinki.

Antygeny grup AB0

Zjawisko występowania dwóch 

antygenów w krwinkach czerwonych, 

które warunkują zjawisko aglutynacji 

odkrył w 1901 (inne źródła 1909) Karl 

Landsteiner. Na podstawie obserwacji 

tego zjawiska opisał później trzy 

grupy krwi. Został za to uhonorowany 

w 1930 roku Nagrodą Nobla.

Praca nad grupami krwi

Prowadzone były w latach 1907-1911 przez 

Ludwika Hirszfelda. Dzięki swoim 

wieloletnim badaniom odkrył zasadę 

dziedziczenia grup krwi (zastosował je w 

celu dochodzenia ojcostwa) i wprowadził 

oznaczenia krwi, czyli: A, 0, B, AB. 

Zostały one przyjęte na całym świecie w 

1928 roku. Również jest twórcą 

oznaczenia czynnika Rh i odkrył 

przyczynę konfliktu serologicznego. 

Synteza antygenów

  Synteza antygenów układu ABO 

pozostaje pod kontrolą co najmniej 3 

niezależnych loci (miejsc) 

zawierających jeden z poniższych 

alleli:

• 1. H lub h

• 2. A1, A2, B i 0

• 3. Se i se

GEN H

• Oprócz alleli A i B istnieje gen H 

niesprzężony z genami locus AB0.

• Gen H koduje fukozylotransferazę 

przenoszącą fukozę do substancji 

prekursorowej, w wyniku czego powstaje 

substancja grupowa H, która jest 

prekursorem antygenów A i B.

• Ekspresja antygenu H u osób a 

antygenem A i B jest osłabiona, ale u osób 

z grupą krwi 0 pozostaje niezmieniona.

    Antygeny układu ABO rozwijają się 

w 6 tygodniu życia płodowego, pełna 
ekspresja następuje w 6 – 18 
miesięcy po urodzeniu.

Dawcy/ Biorcy

Częstość występowania 

poszczególnych grup krwi w 

Polsce

Aglutynacja komórek krwi

Reakcja, w wyniku której aglutynogen jest 

wiązany przez aglutyniny, co powoduje 

powstanie dużych, wytrącających się 

kompleksów. Reakcja aglutynacji może 

zachodzić in vitro i być stosowana do 

różnego rodzaju testów diagnostycznych 

w serologii (często wykorzystuje się np. 

zlepianie krwinek). Rzadziej mówi się o 

aglutynacji, jako reakcji zachodzącej w 

organizmie, mającej na celu zlepianie 

cząstek patogenu, który dzięki temu 

może być łatwiej usunięty. 

(wikipedia)

Podział aglutynacji

• Czynna: czyli bezpośrednia, 

aglutynina bezpośrednio zlepia 
aglutynogeny

• Bierna: czyli pośrednia, aglutynogen 

osadza się na powierzchni innych 
cząstek, które dopiero wtedy są 
łączone przez aglutyniny.

Aglutynacja