Alkaloidy opium i
Alkaloidy opium i
kanabinole- naturalne
kanabinole- naturalne
narkotyki
narkotyki
Farmacja rok IV
Farmacja rok IV
Alkaloidy opium i
Alkaloidy opium i
kanabinole- naturalne
kanabinole- naturalne
narkotyki
narkotyki
Farmacja rok IV
Farmacja rok IV
I. Kanabinole
I. Kanabinole
(1)
(1)
•
liczna grupa związków chemicznych i
liczna grupa związków chemicznych i
ich izomerów, produkowanych wyłącznie
ich izomerów, produkowanych wyłącznie
przez
przez
konopie
konopie
,
,
•
najliczniejsze i najsilniej oddziaływujące
najliczniejsze i najsilniej oddziaływujące
na człowieka to:
na człowieka to:
delta-9-
delta-9-
tetrahydrokanabinol
tetrahydrokanabinol
i
i
delta-8-
delta-8-
tetrahydrokanabinol
tetrahydrokanabinol
,
,
Kanabinole
Kanabinole
(2)
(2)
•
zawartość
zawartość
THC
THC
jest głównym
jest głównym
miernikiem
miernikiem
wartości marihuany
wartości marihuany
i
i
waha się od ilości śladowych (np. w
waha się od ilości śladowych (np. w
konopiach włóknistych) do ok. 95%
konopiach włóknistych) do ok. 95%
wszystkich kanabinolów w najlepszej
wszystkich kanabinolów w najlepszej
jakości trawce.
jakości trawce.
1. THC
1. THC
•
Tetrahydrokannabinol
Tetrahydrokannabinol
- izomer
- izomer
•
: 314.45
: 314.45
•
Nazwa systematyczna: tetrahydro-6,6,9-trimetylo-3-
Nazwa systematyczna: tetrahydro-6,6,9-trimetylo-3-
pentylo-6H-dibenzo[b,d]piran-1-ol,
pentylo-6H-dibenzo[b,d]piran-1-ol,
•
: 200°C (pod ciśnieniem 0,02 mm
: 200°C (pod ciśnieniem 0,02 mm
Hg)
Hg)
•
Rozpuszczalność:
Rozpuszczalność:
THC nie jest rozpuszczalny w wodzie,
THC nie jest rozpuszczalny w wodzie,
rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, np.
rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, np.
alkoholu, tłuszczach
alkoholu, tłuszczach
•
: Dawka
: Dawka
(dozowanie doustne w
(dozowanie doustne w
roztworze oleju sezamkowego): 1270 mg/kg (szczury
roztworze oleju sezamkowego): 1270 mg/kg (szczury
samce), 730 mg/kg (szczury samice)
samce), 730 mg/kg (szczury samice)
2. Działanie fizjologiczne
2. Działanie fizjologiczne
THC
THC
•
Jego działanie
Jego działanie
psychoaktywne
psychoaktywne
jest efektem
jest efektem
łączenia się z
łączenia się z
zwanych receptorami kannabinoidowymi.
zwanych receptorami kannabinoidowymi.
•
receptory kannabinoidowe
receptory kannabinoidowe
nie występują we
nie występują we
wszystkich komórkach nerwowych, lecz tylko w
wszystkich komórkach nerwowych, lecz tylko w
części kory mózgowej.
części kory mózgowej.
Pień mózgu
Pień mózgu
(który jest
(który jest
odpowiedzialny za kontrolę podstawowych funkcji
odpowiedzialny za kontrolę podstawowych funkcji
życiowych takich jak bicie serca czy oddychanie)
życiowych takich jak bicie serca czy oddychanie)
jest
jest
niemal pozbawiony
niemal pozbawiony
tych receptorów.
tych receptorów.
3. Działanie THC w
3. Działanie THC w
zależności od dawki
zależności od dawki
•
stan głębokiego odprężenia (mała dawka),
stan głębokiego odprężenia (mała dawka),
•
wzrost apetytu, wzrost wrażliwości na
wzrost apetytu, wzrost wrażliwości na
zapachy i smaki (mała dawka),
zapachy i smaki (mała dawka),
•
wzrost wrażliwości słuchu i wzroku (średnia
wzrost wrażliwości słuchu i wzroku (średnia
dawka),
dawka),
•
zaburzenia orientacji w przestrzeni,
zaburzenia orientacji w przestrzeni,
podrażnienie, stany euforyczne (duża
podrażnienie, stany euforyczne (duża
dawka).
dawka).
4. WHO o marihuanie
4. WHO o marihuanie
•
Światowa Organizacja Zdrowia w raporcie na
Światowa Organizacja Zdrowia w raporcie na
temat marihuany z
temat marihuany z
2005 r.
2005 r.
uznaje tą używkę
uznaje tą używkę
jako
jako
alternatywę
alternatywę
wobec spożywania alkoholu
wobec spożywania alkoholu
etylowego, jednakże drogą wziewną.
etylowego, jednakże drogą wziewną.
•
Podsumowując znane dane stawia
Podsumowując znane dane stawia
marihuanę praktycznie na jednej półce pod
marihuanę praktycznie na jednej półce pod
względem szkodliwości obok papierosów i
względem szkodliwości obok papierosów i
alkoholu.
alkoholu.
•
W Holandii i w USA dostępny jest
W Holandii i w USA dostępny jest
legalny lek o nazwie
legalny lek o nazwie
Dronabinol
Dronabinol
lub
lub
Marinol
Marinol
,
,
którego głównym składnikiem
którego głównym składnikiem
jest THC. Jest on przepisywany na
jest THC. Jest on przepisywany na
receptę dla osób chorych na niektóre
receptę dla osób chorych na niektóre
rodzaje raka oraz AIDS.
rodzaje raka oraz AIDS.
5.Marihuana na surowo…
5.Marihuana na surowo…
•
Ważne z punktu widzenia palacza
Ważne z punktu widzenia palacza
jest to, że
jest to, że
kanabinole rzadko
kanabinole rzadko
występują w stanie wolnym
występują w stanie wolnym
.
.
Zazwyczaj powstają one z bardziej
Zazwyczaj powstają one z bardziej
złożonych, nieaktywnych związków
złożonych, nieaktywnych związków
pod wpływem temperatury.
pod wpływem temperatury.
6. Skutki przewlekłego
6. Skutki przewlekłego
stosowania marihuany
stosowania marihuany
•
Zaburzenia snu,
Zaburzenia snu,
•
Apatia,
Apatia,
•
Zaburzenia pamięci,
Zaburzenia pamięci,
•
Zaburzenia percepcji,
Zaburzenia percepcji,
•
Wychudzenie,
Wychudzenie,
•
Przewlekłe zapalenie krtani i oskrzeli,
Przewlekłe zapalenie krtani i oskrzeli,
•
Napady kaszlu,
Napady kaszlu,
•
Psychozy intoksykacyjne
Psychozy intoksykacyjne
Test do wykrywania
Test do wykrywania
marihuany
marihuany
•
INTIMEX Marihuana Test
INTIMEX Marihuana Test
jest
jest
immunochemicznym, chromatograficznym
immunochemicznym, chromatograficznym
testem do wykrywania
testem do wykrywania
11-nor-D9-THC-9
11-nor-D9-THC-9
COOH
COOH
(metabolity marihuany) w ludzkim
(metabolity marihuany) w ludzkim
moczu. Test wykrywa również inne
moczu. Test wykrywa również inne
spokrewnione z marihuaną związki w
spokrewnione z marihuaną związki w
przypadku ich obecności w moczu
przypadku ich obecności w moczu
Wynik
Wynik
należy potwierdzić innymi metodami.
należy potwierdzić innymi metodami.
•
Zalecana jest metoda (GC/MS).
Zalecana jest metoda (GC/MS).
Test do wykrywania marihuany
Test do wykrywania marihuany
(2)
(2)
•
Efekt palenia marihuany następuje w przeciągu 20-
Efekt palenia marihuany następuje w przeciągu 20-
30 minut od zapalenia jednego skręta i trwa 90-120
30 minut od zapalenia jednego skręta i trwa 90-120
minut. Podwyższony poziom metabolitów THC w
minut. Podwyższony poziom metabolitów THC w
moczu można wykryć w przeciągu godziny i przez
moczu można wykryć w przeciągu godziny i przez
kolejne 3-10 dni po zapaleniu. Głównym wydalanym
kolejne 3-10 dni po zapaleniu. Głównym wydalanym
metabolitem jest
metabolitem jest
kwas karboksylowy 11-nor-D9-
kwas karboksylowy 11-nor-D9-
tetrahydrocannabinol- (D9-THC-COOH).
tetrahydrocannabinol- (D9-THC-COOH).
•
W teście zastosowano
W teście zastosowano
monoklonalne przeciwciała
monoklonalne przeciwciała
do
do
selektywnego wykrywania podwyższonego poziomu
selektywnego wykrywania podwyższonego poziomu
THC w moczu. Test daje wynik pozytywny, gdy
THC w moczu. Test daje wynik pozytywny, gdy
stężenie THC w moczu przewyższa 50 ng/ml.
stężenie THC w moczu przewyższa 50 ng/ml.
II. Alkaloidy opium
II. Alkaloidy opium
•
Opium
Opium
- zatężony sok z maku
- zatężony sok z maku
lekarskiego (
lekarskiego (
Papaver somniferum
Papaver somniferum
),
),
•
Zawiera ok..
Zawiera ok..
20 alkaloidów
20 alkaloidów
należących do dwóch grup:
należących do dwóch grup:
•
1) pochodne
1) pochodne
fenanterenu
fenanterenu
( morfina i
( morfina i
kodeina)
kodeina)
•
2)pochodne
2)pochodne
izochinolinowe
izochinolinowe
( papaweryna, noskopina)
( papaweryna, noskopina)
1. Morfina i heroina (1)
1. Morfina i heroina (1)
•
1805r. Serurner- pierwsza
1805r. Serurner- pierwsza
izolacja
izolacja
morfiny,
morfiny,
•
1952r. pierwsza
1952r. pierwsza
synteza
synteza
morfiny,
morfiny,
•
1898r. otrzymanie heroiny (Bayer)
1898r. otrzymanie heroiny (Bayer)
•
Heroina na rynku narkotykowym występuje
Heroina na rynku narkotykowym występuje
w postaci białego proszku o zawartości
w postaci białego proszku o zawartości
heroiny 21-60%, pozostałe składniki to
heroiny 21-60%, pozostałe składniki to
wypełniacze
wypełniacze
Morfina i heroina (2)
Morfina i heroina (2)
•
„
„
polska heroina”-
polska heroina”-
tzw. kompot,
tzw. kompot,
brązowa ciecz, będąca mieszaniną
brązowa ciecz, będąca mieszaniną
różnych związków, otrzymana przez
różnych związków, otrzymana przez
acetylację wyciągu ze słomy
acetylację wyciągu ze słomy
makowej (morfina 1,2-49,7 mg/ml,
makowej (morfina 1,2-49,7 mg/ml,
heroina 0,2-2.1 mg/ml, in.)
heroina 0,2-2.1 mg/ml, in.)
2. WCHŁANIANIE, METABOLIZM, WYDALANIE-
2. WCHŁANIANIE, METABOLIZM, WYDALANIE-
MORFINY I HEROINY
MORFINY I HEROINY
•
Podanie doustne-
Podanie doustne-
szybkie wchłanianie, ale
szybkie wchłanianie, ale
dostępność biologiczna nieduża,
dostępność biologiczna nieduża,
•
Droga inhalacyjna-
Droga inhalacyjna-
większy stopień
większy stopień
wchłaniania,
wchłaniania,
•
Z powodu dużej polarności
Z powodu dużej polarności
tylko ok. 20%
tylko ok. 20%
morfiny przechodzi do miejsca działania,
morfiny przechodzi do miejsca działania,
o.u.n., przez barierę krew-mózg,
o.u.n., przez barierę krew-mózg,
•
Szybki metabolizm w wątrobie (morfina 1,9-
Szybki metabolizm w wątrobie (morfina 1,9-
2,6 h, heroina 6 min)
2,6 h, heroina 6 min)
WCHŁANIANIE, METABOLIZM, WYDALANIE- MORFINY
WCHŁANIANIE, METABOLIZM, WYDALANIE- MORFINY
I HEROINY (2)
I HEROINY (2)
•
Główny
Główny
metabolit
metabolit
morfiny-
morfiny-
glukuronid 3-
glukuronid 3-
morfiny
morfiny
( pozostałe :normorfina,
( pozostałe :normorfina,
glukuronid 6- morfiny)
glukuronid 6- morfiny)
•
Heroina
Heroina
w pierwszym etapie ulega
w pierwszym etapie ulega
deacetylacji do
deacetylacji do
6-monoacetylomorfiny
6-monoacetylomorfiny
,
,
która przekształca się dalej do morfiny.
która przekształca się dalej do morfiny.
Obecność 6MAM pozwala na odróżnienie
Obecność 6MAM pozwala na odróżnienie
przyjęcia morfiny od heroiny.
przyjęcia morfiny od heroiny.
3. Mechanizm działania toksycznego
3. Mechanizm działania toksycznego
opioidów
opioidów
•
Polega na łączeniu z
Polega na łączeniu z
receptorami
receptorami
opioidowymi
opioidowymi
, które w warunkach
, które w warunkach
fizjologicznych wiążą endorfiny.
fizjologicznych wiążą endorfiny.
Opioidy wiążą się z receptorami
Opioidy wiążą się z receptorami
mi
mi
opioidowymi odpowiedzialnymi za
opioidowymi odpowiedzialnymi za
działanie narkotyczne i z
działanie narkotyczne i z
receptorami
receptorami
kappa
kappa
,
,
sigma
sigma
, nie wiążą
, nie wiążą
się natomiast z receptorami
się natomiast z receptorami
delta
delta
4. Objawy zatrucia alkaloidami
4. Objawy zatrucia alkaloidami
opium
opium
•
uzależnienia psychiczne, fizyczne i
uzależnienia psychiczne, fizyczne i
tolerancja,
tolerancja,
•
zespół odstawienia,
zespół odstawienia,
•
uszkodzenie narządów miąższowych, oun,
uszkodzenie narządów miąższowych, oun,
•
zaparcia,
zaparcia,
•
zaburzenia hormonalne i układu
zaburzenia hormonalne i układu
odpornościowego,
odpornościowego,
•
impotencja,
impotencja,
•
Zatrucia ostre: depresja oun, jego
Zatrucia ostre: depresja oun, jego
zmniejszona aktywność, występowanie
zmniejszona aktywność, występowanie
głębokiej śpiączki, obniżenie ciśnienia
głębokiej śpiączki, obniżenie ciśnienia
tętniczego, bradykardia, nudności i wymioty.
tętniczego, bradykardia, nudności i wymioty.
•
Śmierć na skutek porażenia ośrodkow
Śmierć na skutek porażenia ośrodkow
naczynio- ruchowego i oddechowego, etc.
naczynio- ruchowego i oddechowego, etc.
5.Charakterystyczne objawy przyjęcia
5.Charakterystyczne objawy przyjęcia
heroiny ( morfiny)
heroiny ( morfiny)
•
Szkliste oczy ze szpileczkowatymi
Szkliste oczy ze szpileczkowatymi
źrenicami,
źrenicami,
•
Brak apetytu,
Brak apetytu,
•
„
„
gęsia skórka”,
gęsia skórka”,
•
Zimne i gorące poty.
Zimne i gorące poty.
6.Stężenia w płynach ustrojowych i
6.Stężenia w płynach ustrojowych i
tkankach ( morfina, heroina)
tkankach ( morfina, heroina)
•
Stężenie terapeutyczne:
Stężenie terapeutyczne:
0,014- 0,083
0,014- 0,083
µ
µ
g/ml,
g/ml,
•
Stężenie toksyczne
Stężenie toksyczne
0,15- 0,5
0,15- 0,5
µ
µ
g/ml, a
g/ml, a
śmiertelne powyżej
śmiertelne powyżej
0,5
0,5
µ
µ
g/ml
g/ml
•
Analiza rozmieszczenia morfiny nie
Analiza rozmieszczenia morfiny nie
wskazuje na żaden narząd, w którym
wskazuje na żaden narząd, w którym
gromadzą się znaczne ilości tego
gromadzą się znaczne ilości tego
związku
związku
7. Kodeina
7. Kodeina
•
Wykazuje 20% aktywności morfiny,
Wykazuje 20% aktywności morfiny,
•
Stanowi składnik „polskiej heroiny”
Stanowi składnik „polskiej heroiny”
•
Ulega
Ulega
biotransformacji do morfiny
biotransformacji do morfiny
( O-
( O-
demetylacja) i narkodeiny (N-demetylacja),
demetylacja) i narkodeiny (N-demetylacja),
a następnie kodeina jak i jej metabolity
a następnie kodeina jak i jej metabolity
ulegają sprzężeniu z kwasem glukuronowym
ulegają sprzężeniu z kwasem glukuronowym
•
Metabolizm kodeiny do morfiny przebiega z
Metabolizm kodeiny do morfiny przebiega z
udziałem polimorficznych form cytochromu
udziałem polimorficznych form cytochromu
CYP 2D6
CYP 2D6
•
Objawy zatrucia
Objawy zatrucia
: utrata przytomności,
: utrata przytomności,
drgawki. Śmierć następuje w wyniku
drgawki. Śmierć następuje w wyniku
porażenia ośrodka oddechowego.
porażenia ośrodka oddechowego.
8. Metadon
8. Metadon
•
Zsyntetyzowany w czasie II Wojny Światowej w Niemczech,
Zsyntetyzowany w czasie II Wojny Światowej w Niemczech,
•
Właściwości farmakologiczne podobne do morfiny (p/bólowo
Właściwości farmakologiczne podobne do morfiny (p/bólowo
silniej i dłużej),
silniej i dłużej),
•
Aktywną formą jest L- izomer ( na rynku narkotykowym
Aktywną formą jest L- izomer ( na rynku narkotykowym
występuje w mieszaninie racemicznej),
występuje w mieszaninie racemicznej),
•
Umożliwia przejście z narkomanii niekontrolowanej w
Umożliwia przejście z narkomanii niekontrolowanej w
kontrolowaną,
kontrolowaną,
•
Wywołuje błogostan po podaniu i.v.! (+nalokson)
Wywołuje błogostan po podaniu i.v.! (+nalokson)
9. Petydyna (Dolargan)
9. Petydyna (Dolargan)
•
Nietypowe objawy zatrucia:
Nietypowe objawy zatrucia:
- sen narkotyczny może poprzedzać
- sen narkotyczny może poprzedzać
pobudzenie,
pobudzenie,
-
Rozszerzone źrenice, zaczerwieniona i
Rozszerzone źrenice, zaczerwieniona i
sucha skóra,
sucha skóra,
-
(ostre zatrucia petydyną mogą
(ostre zatrucia petydyną mogą
przypominać ostre zatrucia atropiną)
przypominać ostre zatrucia atropiną)