Diagnostyka  gruczołów 

wydzielania wewnętrznego – 

rola pielęgniarki w 

przygotowaniu chorych do 

badań diagnostycznych, 

wykonywanie badań 

diagnostycznych i obserwacji 

i opieka po badaniach

Fizjologia gruczołów 

wydzielania wewnętrznego

Badania diagnostyczne

• Laboratoryjne- biochemiczne
• Hormonalne
• Obrazowe 
• Cytologiczne
• Histopatologiczne
• Scyntygrafia 

Czas pobrania badań

Testy dynamiczne

• Testy stymulujące
• Testy hamowania

Podwzgórze 

Przysadka 

• Test z metoklopramidem
• Próba odwodnieniowa
• Test stymulacji: GnRH, CRH, TRH

Tarczyca 

• Oznaczenia hormonów:
 - w trakcie hormonoterapii
 - bez stosowanego leczenia
• Oznaczenia jodurii
• Usg
• BACC
• Scyntygrafia technetowa, jodowa

Przygotowanie do BACC

Przygotowanie do 

scyntygrafii

Postępowanie po 

scyntygrafii

Przytarczyce 

• Stężenie wapnia

• Skorygowane stężenie wapnia

• Stężenie fosforanów

• Witamina 25OHD

• Dobowe wydalanie wapnia, fosforanów

• PTH

• Fosfataza alkaliczna

• Densytometria 

• Scyntygrafia MIBI

Trzustka 

• Glukoza 
• Insulina
• C-peptyd
• Test z glukagonem
• Przeciwciała anty-GAD
• Usg 
• Próba głodowa

Nadnercza 

• Jonogram
• Glikemia
• Kortyzol – godziny pobrań, testy 

dynamiczne (hamowanie, stymulacja)

• Androgeny (DHEAs, androstendion)
• ARO (aktywność reninowa osocza, 

aldosteron; testy dynamiczne)

• Metanefryny 

Jajniki 

Jądra 

Nagłe stany 

endokrynologiczne

Niedoczynność nadnerczy

Guz chromochłonny

Niedoczynność przysadki

Guzy okołosiodłowe

• Ucisk na sąsiadujące struktury
• Udar guza

Nadczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy

Guz insulinowy