KOBIETA CIĘŻARNA…

Zmiany fizjologiczne

• Zwiększenie objętości oddechowej o 40%,
• Uniesienie przepony o ok. 4 cm
• „hiperwentylacja fizjologiczna” – alkaloza

oddechowa PaCO2 32-33 mmHg,

• Częstość tętna zwiększona o 10 - 15 /min,
• Wzrost objętości wyrzutowej,
• Wzrost objętości krwi krążącej (↑ preload)
• Spadek oporu naczyniowego (↓ afterload)
• BP w 2 trymestrze obniżone o 5-15 mmHg,
• Wzrost FIBRYNOGENU

( z 200-500 mg% na 400-600

mg% )

Zmiany c.d.

• Zespół aorto-kawalny,
• Zwolnione opróżnianie żołądka ( z 4h do

12h)

• Przemieszczenie żołądka dogłowowo (↑

ciśnienia)

• Ryzyko rzucawki.

ZESPÓŁ AORTOLNO-

KAWALNY



U 90%

U 90%

ciężarnych po

ciężarnych po

ułożeniu na

ułożeniu na

wznak ustaje

wznak ustaje

przepływ krwi w

przepływ krwi w

żyle głównej

żyle głównej

dolnej i aorcie

dolnej i aorcie

CZYNNIKI DECYDUJĄCE O

WYSOKIM RYZYKU

ZACHŁYŚNIĘCIA

Mechaniczne

•

ucisk ciężarnej macicy na trzewia

•

podwyższenie ciśnienia śródżołądkowego

Hormonalne

•

Obniżenie napięcia dolnego zwieracza przełyku

w wyniku działania progesteronu

OCEN

A

WIEK

U

CIĄŻY

• Dno macicy sięga do pępka -

20 tydz. ciąży

• Dno macicy przesuwa się dogłowowo z

szybkością

1 cm/tydz

.

• Wyczuwanie ruchów płodu:

– Pierworódka 20 tydz.

– Wieloródka 18 tydz.

Czas trwania ciąży

• I trymestr- I-III miesiąc
• II trymestr- IV-VI miesiąc
• III trymestr- VII-IX miesiąc
• 280 dni

• poronienie od początku potwierdzonej

ciąży( badanie kliniczne, badanie

biochemiczne- obecność beta HCG,

badanie ultrasonograficzne) do końca

22 tygodnia licząc od daty ostatniej

miesiączki.

Przedwczesne zakończenie

ciąży po 22 tygodniu.

• Poród przedwczesny- zakończenie

ciąży przed upływem 37 tygodnia od
daty OM.

• Przyczyny:

– niewydolność szyjki macicy
– przedwczesne skurcze macicy
– urazy mechaniczne-głównie

komunikacyjne/przedwczesne
oddzielenie łożyska!!!/

Ciąża zakończona o czasie

• Poród pomiędzy 38 a 40 tygodniem

ciąży

• naturalny
• indukowany/farmakologicznie-

oxytocyna, prostaglandyny/

• cięciem cesarskim/wskazania za

względu na matkę , ze względu na płód/

• Płód donoszony- poród w terminie

okołoporodowym /38-40 tydzień/ a
masa płodu >2500 gramów

Okresy porodu:

• ROZWIERANIE – skurcze, odejście

czopa śluzowego, krwawienie

– 9 – 15 godzin – PIERWORÓDKI

– 6 – 9 godzin - WIELORÓDKI

• PORÓD DZIECKA – odpłynięcie wód

płodowych na początku tego okresu,

skurcze co 2-3min trwające 45-60sek.

• PORÓD ŁOŻYSKA

• WCZESNY POŁÓG

PORÓD DZIECKA - ETAPY

• 1) WSTAWIANIE GŁÓWKI PŁODU
• 2) RUCH POSTĘPOWO

ROTACYJNY

(szew strzałkowy główki płodu z

wymiaru poprzecznego przechodzi do prostego)

• 3)

ODGIĘCIE

(rodzenie główki – pierwsza rodzi się

potylica)

• 4) ZWROT TWARZYCZKI

( do jednego z ud

matki)

Położenia płodu

• Prawidłowe: podłużne główkowe
• Nieprawidłowe: podłużne

miednicowe, skośne, poprzeczne

• rodzaje położeń miednicowych:

zupełne, niezupełne: pośladkowe,
kolankowe, stópkowe / co jest częścią
przodującą?/

Przygotowanie rodzącej

• ułożenie w odpowiedniej pozycji

(horyzontalnej)

• kontrola tętna płodu po każdym skurczu

(podczas skurczu dochodzi do zwolnienia tętna

płodu)

CO MOŻEMY USŁYSZEŚ PODCZAS OSŁUCHIWANIA:

 Tony płodu
 Perystaltykę jelit
 Tony matki
 Szmer macicy
 Ruchy płodu

Osłuchiwanie tętna.

• Czym? - słuchawka/trąbka/, kardiotokograf,

ultrasonograf/przepływ krwi przez serce
widoczny i słyszalny w badaniu
dopplerowskim/

• Gdzie? Zależnie od położenia płodu i

postawy/I lub II/, utrudnienia ze względu na
lokalizację łożyska.

• Postawa I gdy grzbiet dziecka jest po

stronie lewej

• Postawa II grzbiet dziecka po stronie prawej

SKURCZE PORODOWE

• Skurcze porodowe okresu rozwierania

- są regularne,

początkowo obserwuje się skurcze co 10 - 15 minut,

później 2-3 skurcze w ciągu 10 minut. W czasie okresu

rozwierania szyjka macicy rozwiera się od 0 cm do 10 cm

średnicy, czyli tzw. pełnego rozwarcia. Jest ona

jednocześnie pociągana ku górze, co sprawia, że w

pewnym momencie porodu szyjka macicy po prostu zanika.

•

Skurcze okresu wydalania

– co 1 – 2 minuty trwające

ok. 45-90 sekund. Skurcze okresu wydalania występują po

zaniku szyjki macicy i powodują powolne przesuwanie

płodu wzdłuż kanału rodnego.

• Skurcze parte

- charakteryzują się bardzo wysokim

ciśnieniem wewnątrzmacicznym umożliwiającym urodzenie

dziecka.

• Skurcze okresu łożyskowego

- powodują odklejenie

się i wydalenie łożyska i błon płodowych z macicy.

Pojawiają się po 10-15 min ciszy.

1. WSTAWIANIE GŁÓWKI

PŁODU

2.RUCH POSTĘPOWO ROTACYJNY

(szew strzałkowy główki płodu z wymiaru

poprzecznego przechodzi do prostego)

WARUNKI PARCIA

• PEŁNE ROZWARCIE (10 cm – 5 palców)
• PĘKNIĘTY PĘCHERZ PŁODOWY
• SZEW STRZAŁKOWY W WYMIARZE

PROSTYM !!!

• PARCIE:

– Nabrać dużo powietrza,
– Zamknąć oczy,
– Przygiąć głowę,

NACIĘCIE KROCZA

• NA SZCZYCIE SKURCZU
• PODCZAS PARCIA
• PO NACIĘCIU - ODPOCZYNEK ,

USPOKOIĆ ODDECHEM

• WSKAZANIA:

– Wyczerpanie rodzącej,
– Krocze uniemożliwiające postęp

porodu,

3.ODGIĘCIE

(rodzenie główki – pierwsza rodzi się potylica)

4. ZWROT TWARZYCZKI

( do jednego z ud matki)

OKRES ŁOŻYSKOWY

• Wydalenie łożyska , błony i

pępowiny

• Fizjologiczna utrata krwi to 200-300 ml

• Pierworódki 30 min
• Wieloródka 15 min

0

1

2

A

Appearance (Skin color)

kolor skóry

sinica

całego

ciała

tułów różowy,

sinica części

dystalnych

kończyn

całe ciało

różowe

P

Pulse

puls/min.

niewyczuwalny

<100

>100

G

Grimace (Reflex irritability)

reakcja na bodźce

(np. wprowadzenie cewnika

do nosa)

brak

grymas twarzy

kaszel lub

kichanie

A

Activity (Muscle tone)

napięcie mięśni

brak napięcia,

wiotkość

ogólna

napięcie

obniżone, zgięte

kończyny

napięcie

prawidłowe,

samodzielne

ruchy

R

Respiration

oddychanie

brak oddechu

wolny i

nieregularny

głośny płacz

PISEMNE ZGŁOSZENIE

URODZENIA DZIECKA

• Wypełniane przez ZRM,
• Dołączany do karty wyjazdowej i karty

przekazania,

• Dokument dla jednostki RM, nie dla szpitala,
• Wypełniamy dział I dotyczący dziecka i

matki,

• Jednostka RM ma obowiązek zgłoszenia

dziecka

– Żywego w 14 dni.
– Martego w 3 dni

„METRYCZKA”

DZIECKO

• data i godzina

urodzenia,

• miejsce (miejscowość)

urodzenia,

• obywatelstwo,
• płeć,
• ciężar,
• długość,
• czas/moment zgonu;
DOTYCZĄCE PORODU
• charakterystyka porodu,
• miejsce porodu.

MATKA

• imię (imiona), nazwisko,

nazwisko rodowe,

• data i miejsce urodzenia,
• numer ewidencyjny PESEL,
• miejsce stałego

zameldowania,

• okres trwania ciąży,
• liczba wszystkich dzieci

urodzonych przez matkę,

• data i dane dotyczące

poprzedniego porodu;

PISEMNE ZGŁOSZENIE

URODZENIA DZIECKA

POWIKŁANIA

OKOŁOPORODOWE

Przyczyny NZK:

• Krwawienie,
• Leki,
• Zatorowość płucna,
• Zator płynem owodniowym, zator

powietrzny

• Stan przedrzucawkowy i rzucawka,
• Choroby układu sercowo-naczyniowego

Postępowanie w

zatrzymaniu krążenia:



Układamy pacjentkę pod kątem 15° na

lewym boku,



Dostosuj kąt ucisku klatki piersiowej



Należy uciskać mostek wyżej niż u osób nie będących w

Należy uciskać mostek wyżej niż u osób nie będących w

ciąży

ciąży



Do defibrylacji elektrody samoprzylepne,



Wczesna intubacja z zastosowaniem

manewru Sellicka,



Rurka intubacyjna o 0,5-1 mm mniejsza

niż normalnie stosowane,

Ratunkowa histerotomia:



W ciągu ok. 4 min od zatrzymania krążenia,



< 20 tygodnia ciąży – nie ma konieczności

wykonania cięcia cesarskiego,



20-23 – ratunkowa histerotomia w celu

resuscytacji matki,



≥ 24-25 tygodnia ciąży – ratunkowa

histerotomia w celu ratowania życia matki i płodu.



Cięcie przez wszystkie warstwy w linii

pośrodkowej, od wyrostka mieczykowatego do

spojenia łonowego



Nacięcie macicy podłużne, jeżeli łożysko jest na

przedniej ścianie należy go przeciąć

CESARSKIE CIĘCIE

U UMIERAJĄCEJ

CIĘŻARNEJ

• opróżnienie macicy może zwiększyć szanse

przetrwania matek, u których doszło do

zatrzymania krążenia

• po wydobyciu płodu rzut serca rośnie o 30-80%
• W badaniach na zwierzętach wykazano:

– skuteczność masażu serca wzrasta, gdy zostaje

usprawniony przepływ przez żyłę główną dolną,

– ograniczony zostanie przepływ maciczno –

łożyskowy, który sięga 30% rzutu serca.

RAPORT CONFIDENTIAL

RAPORT CONFIDENTIAL

ENQUIRY

ENQUIRY



W ostatnich 25 latach

W ostatnich 25 latach



56 cesarskich cięć u zmarłych matek

56 cesarskich cięć u zmarłych matek

(postmortem)

(postmortem)



urodzono 14 żywych noworodków, z których 6

urodzono 14 żywych noworodków, z których 6

przetrwało bez defektów neurologicznych

przetrwało bez defektów neurologicznych

(10,7%).

(10,7%).



W ostatnich 10 latach wykonano

W ostatnich 10 latach wykonano



40 cięć u resuscytowanych kobiet

40 cięć u resuscytowanych kobiet

(perimortem),

(perimortem),



urodzono 25 zdrowych noworodków (62,5%).

urodzono 25 zdrowych noworodków (62,5%).

ODKLEJANIE SIĘ ŁOŻYSKA

Patomechanizm

Patomechanizm



Podczas urazu brzucha silna

Podczas urazu brzucha silna

deformacja elastycznej macicy sprzyja

deformacja elastycznej macicy sprzyja

odklejaniu się sztywnego łożyska

odklejaniu się sztywnego łożyska



Zdarza się w 2%-4%

Zdarza się w 2%-4%

przypadków urazów

przypadków urazów



Wzrasta do 50% w

Wzrasta do 50% w

przypadkach silnych urazów

przypadkach silnych urazów



Odklejenie łożyska jest przyczyną

Odklejenie łożyska jest przyczyną

śmierci

śmierci



1% matek i aż

1% matek i aż



20% - 35% płodów

20% - 35% płodów

Objawy:

Objawy:



Odpływanie wód

Odpływanie wód

płodowych

płodowych



Bolesne skurcze macicy

Bolesne skurcze macicy



Tkliwość brzucha

Tkliwość brzucha



Nieproporcjonalne do

Nieproporcjonalne do

wieku ciąży

wieku ciąży

powiększenie się

powiększenie się

pojemności macicy

pojemności macicy

Zaburzenia czynności

serca płodu



Krwawienie-

Krwawienie-

KRWOTOK

KRWOTOK

KREW CIEMNA ZE

SKRZEPAMI

ŁOŻYSKO PRZODUJĄCE

• Łożysko znajdujące się przed częścią

przodującą płodu,

• Całkowicie lub częściowo zatyka ujście

wewnętrzne szyjki macicy,

• PRZYCZYNY: częste porody, częste

łyżeczkowania,

• OBJAWY:

– Krwawienie jasno czerwoną krwią –

NIEBOLESNE

– Bez wyraźnej przyczyny,

– Krwawienie nasila się przy skurczach,

– Macica miękka , niebolesna ,

• ZAKAZ BADANIA

ZATOR POWIETRZNY

• Trzeci trymestr ciąży,
• W wyniku stosunku płciowego,
• OBJAW KOŁA MŁYŃSKIEGO

ZATOR PŁYNEM

OWODNIOWYM

• Płyn owodniowy przedostaje się do

krążenia przez ZATOKI ŻYLNE
MIĘŚNIA MACICY na granicy
oddzielenia się łożyska, oraz przez
rozerwane przy porodzie SPLOTY
ŻYLNE SZYJKI MACICY

• DUSZNOŚĆ, SINICA OBWODOWA,

WZROST HR, SPADEK CTK

PADACZKA



Estrogeny zwiększają częstość napadów



U kobiet chorych na padaczkę ryzyko powikłań

położniczych jest wyższe- częściej występuje

przedwczesne odklejenie łożyska, nadciśnienie,

przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego i

poród przedwczesny. Lek najbardziej

teratogenny: kwas walproinowy (CONVULEX,

DEPAKINE)



Atak padaczki- zabezpieczyć oddech, ułożyc

na boku, diazepam 0.2mg/kg ,kontrolować

funkcje życiowe. W razie utrzymującego się

stanu padaczkowego fenytoina 15-20 mg/kg.



 Należy różnicować atak padaczki z rzucawką-

nadciśnienie, wywiad położniczy.

RZUCAWKA

– Ułożenie na boku,

zabezpieczenie dróg
odechowych

– MgSO4: 2-4 g w 10 min
– Relanium 10-40 mg i.v.

Wypadnięcie sznura

pępowinowego

• Wypadnięcie sznura pępowinowego jest

określane jako obecność pętli pępowiny
obok (utajone) części przodującej lub
przed częścią przodującą po pęknięciu
błony pęcherza płodowego.

• Przodowanie sznura pępowinowego

występuje przy zachowanym pęcherzu
płodowym.

Czynniki ryzyka

• Niski wiek ciążowy

• Mała masa urodzeniowa

• Wielorodność

• Nieprawidłowe położenie i ułożenie płodu

z dysproporcją między częścią

przodującą a miednicą (np. pośladki).

• Ciąża wielopłodowa, szczegolnie przy

nieprawidłowym usytuowaniu drugiego

płodu

• Pozycja kolankowo-łokciowa z

uniesionymi pośladkami

• Pozycja Simsa.

POZYCJA SIMSA

URAZY BRZUCHA

• Każdą ciężarną po urazie brzucha

należy obserwować w warunkach
szpitalnych przez okres 2 tygodni,

• Sama ciąża predysponuje do

pęknięcia śledziony i wątroby

• Uszkodzeniu może ulec nie tylko

ściana macicy, ale też naczynia
pępowinowe, łożysko oraz sam płód, a
także inne narządy jamy brzusznej

NAZWA

LEKU

1

TRYMEST

R

2

TRYMEST

R

3

TRYMEST

R

OKRES

OKOŁO-

PORODOW

Y

ANTYDEPRESANTY

NEUROLEPTYKI

Z

Z

Z

Z

RELANIUM

Z

Z (D) Z (D)

Z

CLONAZEPAM

MIDANIUM

HYDROKSYZYNA

Z

P

P

P

SALBUTAMOL

Z

D

D

P

KETONAL

PYRALGINA

POLOPIRYNA

Z

P

Z

Z

NAZWA

LEKU

1

TRYMEST

R

2

TRYMEST

R

3

TRYMEST

R

OKRES

OKOŁO-

PORODOW

Y

METOCLOPRAMID

Z

D

D

D

HYDROKORTYZON

P

D

D

D

DEXAVEN

FENIKORT

Z

P

D

D

MAGNEZ

?

?

?

?

NAZWA

LEKU

1

TRYMEST

R

2

TRYMEST

R

3

TRYMEST

R

OKRES

OKOŁO-

PORODOW

Y

THEOPHYLINUM

Z

D

D

P

AMIODARON

P

P

P

P

DROTAWERYNA

P

P

P

P

NAZWA

LEKU

OPIS

NITROGLICERYNA

„C”- TYLKO W RAZIE BEZWZGLĘDNEJ

KONIECZNOŚCI

MORFINA

„B” - NIE POTWIERDZONO RYZOKO NA

ZWIERZĘTACH. BRAK DANYCH

STOSOWANIA U LUDZI

CLEMASTYNA

”C” PRZECIWWSKAZANY

FUROSEMID

„C” PRZECIWWSKAZANY

LEKI BEZWZGLĘDNIE

P/WSKAZANE - LAKTACJA

• Amiodaron, No-spa, Hydroksyzyna, Ketonal,

Relanium,

LEKI DOZWOLONE:
• Atropina, Clonazepam, Dexametazon, Dolargan,

Fentanyl, Furosemid, Morfina, Papaweryna,

Polopiryna, Solumedrol, Tramal, Chlorek wapnia

• OSTROŻNIE: Metoclopramid, HCT, MgSO4,

Salbutamol,

DZIĘKUJĘ

•

http://www.dailymotion.com/video/x
az6ac_porod-prawidyowy_tech

• http://www.birthdiaries.com/