JAK OCENIAĆ

ERGONOMIĘ NA

STANOWISKU PRACY

PYTANIA OGÓLNE



Jakie zadania ma pracownik do
wykonania i jaki rodzaj informacji jest
niezbędny do wykonania pracy?



Czy wykonanie zadania wymaga
znacznego wysiłku fizycznego?



Czy wykonanie zadania wymaga
znacznego wysiłku psychicznego?

PYTANIA OGÓLNE



Czy praca wymaga znacznego

zaangażowania emocjonalnego,

czujności lub umiejętności koncentracji?



Czy środowisko racy ma znaczny wpływ

na pracownika?



Czy organizacja pracy (tempo, przerwy

wypoczynkowe itp.) ma znaczny wpływ

na pracownika?

PYTANIA OGÓLNE



Czy pożądana jest zmiana niektórych

lub wszystkich czynności wykonywanych

przez człowieka na wykonywanie ich

przez maszynę lub odwrotnie?



Czy wyuczenie wykonywanej pracy

wymaga czasu:
-krótszego niż jeden tydzień?
-krótszego niż jeden miesiąc?
-dłuższego niż jeden miesiąc?

PYTANIA OGÓLNE



Czy występujące w pracy czynniki socjo-
psychologiczne mają niekorzystny
wpływ na człowieka?



Czy czynniki te związane są z samym
zadaniem (praca monotonna,
pozbawiona znaczenia, zbyt prosta lub
nieprzyjemna) czy też ze
środowiskiem (stosunki międzyludzkie,
klimat psychiczny)?

PYTANIA OGÓLNE



Czy w pracy mamy do czynienia z
potencjalnymi źródłami zagrożenia
fizycznego lub psychicznego
(np. skutkującymi wypadkami,
chorobami zawodowymi), tak, ze może
to budzić strach lub odrazę?

PYTANIA OGÓLNE

Po udzieleniu odpowiedzi na powyższe

pytania łatwo zorientować się, które
aspekty pracy i środowiska, w jakich
jest ona wykonywana, wymagać będą
głębszej analizy, a które
można pominąć.

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy został wybrany prawidłowy wybór

między pracą siedzącą, stojącą a pracą w

ruchu oraz połączeniem tych rodzajów

pracy?



Czy strefa robocza jest dostatecznie

przestrzenna, niezależnie od pozycji

pracownika?



Czy jest dość miejsca na nogi, kolana,

stopy, łokcie itp.?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy umieszczenie przyrządów, urządzeń
sterujących, przedmiotów pracy ułatwia
postawę przy pracy?



Czy niewłaściwa postawa jest
spowodowana przez: maszynę, materiał
(przedmioty, detale), urządzenia
sterujące?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy wysokość powierzchni roboczej
dostosowana jest do postawy człowieka
i odpowiednia pod względem
odległości widzenia?



Czy stanowisko pracy jest dostatecznie
przestronne?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy brak miejsca spowodowany jest w
głównej mierze przez:
-obecność innych pracowników,
-odległość od innych maszyn,
-wystające części maszyny,
-niewłaściwe rozmieszczenie
pojemników, materiału, detali itp.?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy zapewniono właściwe sterowanie
ręczne (jeżeli takie występuje) przez
prawidłowe umiejscowienie przyrządów,
urządzeń sterujących itp.?



Czy powierzchnia przycisków jest
dostatecznie duża, odpowiednio
wydrążona i czy nie jest zbyt gładka?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy ruchy i siły wymagane do
uruchomienia urządzeń sterujących są
dopuszczalne z fizjologicznego
punktu widzenia?



Czy dostępne są krzesła i stołki, aby
zapobiec niepotrzebnemu staniu?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy krzesło lub stołek są odpowiednie z

punktu widzenia:
-wymiarów pracownika,
-tapicerki (obić),
-wypoczynku pleców,
-wysokości powierzchni roboczej,
-możliwości regulowania,
-możliwości wstawania,
-zmiany pozycji przy pracy.

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy podłoga jest odpowiednia pod
względem:
-tarcia miedzy podłogą a podpórkami,
podeszwami, narzędziami, detalami,
nachylenia, równości, przewodnictwa
cieplnego, trwałości, sprężystości?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy waga narzędzi ręcznych jest zbyt
duża czy zbyt mała?



Czy robocza część narzędzia ma
właściwy rozmiar i kształt?



Czy długość trzonu jest właściwa z
punktu widzenia pozycji przy i
wykonywanej pracy?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy stosowane pojemniki, skrzynki są
odpowiednie z punktu widzenia: wagi,
rozmiarów, bezpieczeństwa,
umiejscowienia?



Czy konstrukcja maszyny pozwala na
dobrą konserwację i remonty
(dostępność, ryzyko wypadkowe,
oświetlenie itp.)?

A.

PRZESTRZEŃ PRACY (obciążenie

fizyczne)



Czy praca wymaga używania ochron
indywidualnych (ubranie, obuwie,
rękawice, hełmy, maski, ochrony wzroku,
słuchu)?



Czy ochrony indywidualne ograniczają
odbiór informacji?



Czy ochrony indywidualne utrudniają
poruszanie się lub pracę?

B.

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE (

układ

wzrokowy

)



Czy różnica w poziomach oświetlenia
różnych części powierzchni roboczej ma
ujemny wpływ na warunki pracy?



Czy barwy w świetle dziennym i
sztucznym są właściwe z punktu
widzenia zgodności z
obowiązującymi normami, zasadami
(sygnalizacja bezpieczeństwa)?

B.

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE (

układ

wzrokowy

)



Czy istnieje możliwość olśnienia
spowodowana przez: nieosłonięte źródła
światła, odbijające światło płaszczyzny
lub części maszyn, okna, inne
przyczyny?



Czy nie występuje nadmierne
migotanie, nieodpowiednia barwa
światła?

B.

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE (

układ

wzrokowy

)



Czy światła ostrzegawcze zwracają na
siebie uwagę, i czy są umieszczone w
środku pola widzenia w warunkach
pracy (światło słoneczne, zasłaniające
przedmioty)?

B.

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE (

układ

słuchowy

)



Czy używane sygnały dźwiękowe maja

prawidłową jakość fizyczną (natężenie,

tonacja)?



Czy można odróżnić sygnały dźwiękowe

o różnym znaczeniu?



Czy sygnały dźwiękowe są łatwe do

wyodrębnienia z normalnego hałasu

pomieszczenia?

B.

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE (

układ

słuchowy

)



Czy wymagane podczas pracy
porozumiewanie się za pomocą mowy
jest utrudnione przez poziom hałasu w
pomieszczeniu roboczym?



Czy praca wymaga zmniejszonego
poziomu hałasu?

B.

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE (

drogi

informacji

)



Czy używane przedmioty pomiarowe,
urządzenia sterujące, sygnalizacyjne
i pomiarowe mogą być łatwo
zlokalizowane, rozróżniane i właściwie
stosowane?



Czy najważniejsze i najczęściej używane
przyrządy pomiarowe mają najlepszą
pozycję w normalnym polu widzenia?

B.

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE (

drogi

informacji

)



Czy uniknięto olśnienia od urządzeń
sygnalizacyjnych?



Czy urządzenia sterujące (gałki, przyciski)
są prawidłowo umiejscowione i
skonstruowane?



Czy możliwe jest niezwłoczne spostrzeżenie,
jaką sytuację wskazuje urządzenie sterujące
(np. włączone-wyłączone)

C.

METODY PRACY (

obciążenie fizyczne

)



Czy postawa przy pracy ma
niekorzystny wpływ na obciążenie
mięśniowe (dynamiczne, statyczne) i
wydatek energetyczny?



Czy praca wymaga podnoszenia lub
dźwigania dużych ciężarów?

C.

METODY PRACY (

obciążenie fizyczne

)



Czy ciężkość pracy związana jest
z chodzeniem, wspinaniem się,
ciągnięciem, pchaniem lub podobnymi
czynnościami?



Czy te obciążenia mogą być
zmniejszone?

C.

METODY PRACY (

obciążenie fizyczne

)



Czy praca zapewnia dobrą przemienność
wysiłku i odpoczynku oraz dynamicznych
i statycznych elementów obciążenia?



Czy obciążenia są rozłożone na różne
grupy mięśni?



Czy pracownik ma dostateczną swobodę
wyboru struktury ruchów?

C.

METODY PRACY (

obciążenie

psychiczne

)



Czy praca wymaga posługiwania się
urządzeniami sterującymi?



Czy kierunek poruszania urządzeń
sterujących jest skoordynowana z
efektem?



Czy urządzenia sterujące są umieszczone
w kolejności wykonywania zadania?

C.

METODY PRACY (

obciążenie

psychiczne

)



Czy urządzenia sterujące mogą być
łatwo rozpoznane po kształcie,
wymiarach, oznakowaniu, barwie przy
normalnym użytkowaniu i w sytuacjach
awaryjnych?



Czy do wykonania pracy potrzebne są
jakieś dane?

C.

METODY PRACY (

obciążenie

psychiczne

)



Czy istnieją standardy porównawcze
danych, czy są regularnie stosowane?



Czy podejmowane czynności są ściśle
przypisane czy też mogą być
improwizowane?

D.

OBCIĄŻENIA ŚRODOWISKIEM



Czy warunki klimatyczne są w strefie
komfortu?



Czy- jeśli praca odbywa się poza strefą
komfortu- jest to spowodowane:
temperaturą powietrza, wilgotnością,
ruchem powietrza, promieniowaniem?

D.

OBCIĄŻENIA ŚRODOWISKIEM



Czy hałas, jeśli występuje, jest przykry
dla człowieka, i czy wpływa na jego
pracę?



Czy źródło hałasu jest: poza zakładem,
w zakładzie, w sąsiednich działach, w
danym wydziale?

D.

OBCIĄŻENIA ŚRODOWISKIEM



Czy metody pracy powodują emisję

energii nieprzyjemnej lub szkodliwej dla

zdrowia (promieniowanie ultrafioletowe,

jonizujące itp.)



Czy w skutek pracy powstaje narażenie na

chemiczne czynniki szkodliwe lub pyły?



Czy zabezpieczenia są konieczne i czy są

stosowane?

D.

OBCIĄŻENIA ŚRODOWISKIEM



Czy źródła światła są przyczyna
promieniowania cieplnego mogącego
mieć wpływ na człowieka?

E.

ORGANIZACJA PRACY



Czy praca jest zmianowa: 2 zmiany,
3 zmiany, 4 zmiany, różny czas
pracy?



Ile jest średnio godzin nadliczbowych?



Czy określone przerwy wypoczynkowe
są włączone w system pracy?

E.

ORGANIZACJA PRACY



Czy tempo pracy jest wymuszone?



Czy praca jest akordowa, i czy założona
norma jest prawidłowa?



W jakim stopniu można zmienić
obciążenie przez zmianę przestrzegania
układu pracy lub rozdziału
poszczególnych czynności?

F.

OBCIĄŻENIE CZYNNOŚCIOWE I

CAŁKOWITE



Czy praca fizyczna jest:
-lekka,
-umiarkowana,
-raczej ciężka,
-ciężka,
-bardzo ciężka.

F.

OBCIĄŻENIE CZYNNOŚCIOWE I

CAŁKOWITE



Czy praca jest powodem stałego,
widocznego pocenia się



Sprawdź dane chorobowe spowodowane
warunkami i sposobami wykonywania
pracy (objawy i oznaki, przeniesienia ze
względów lekarskich, liczba dni
absencji)

F.

OBCIĄŻENIE CZYNNOŚCIOWE I

CAŁKOWITE



Czy praca jest odpowiednia dla
mężczyzn, kobiet, młodocianych, osób
starszych ze względu na obciążenia
fizyczne lub psychiczne?

G.

WYDAJNOŚĆ UKŁADU (CZŁ.-

MASZYNA)



Czy analiza błędów:
-pracowników,
-nieodpowiednich produktów,
-zniszczonych narzędzi,
-itp.

G.

WYDAJNOŚĆ UKŁADU (CZŁ.-

MASZYNA)



Funkcja pory dnia do wydajności pracy



Czy jest wskazana zmiana opracowania

konstrukcyjnego wyrobu lub norm

produkcyjnych z uwagi na:
-wymaganą dokładność ruchów,
-niezbędne siły oraz łatwość dostępu do

produkcji,
-w transporcie,
-w użytkowaniu, itp.

ERGONOMIA- PO CO?

KORZYŚCI

DLA PRACOWNIKÓW

KORZYŚCI

DLA ZAKLADU PRACY

KORZYSCI

DLA PRACODAWCY

➭ KORZYŚCI DLA PRACODAWCY



większa wydajności pracy



lepsza jakość wyrobów



mniej zachorowań



mniejsza liczba zwolnień lekarskich



mniejsza liczba zagrożeń



mniejsza liczba wypadków



mniejsza liczba chorób zawodowych

➭ KORZYŚCI DLA PRACOWNIKA



większa wydajność pracy- większe zarobki



lepsza jakość wyrobów- większe zarobki



lepszy stan zdrowia- mniej zwolnień
lekarskich- większe zarobki



mniejsza liczba zagrożeń- większe
bezpieczeństwo pracy



mniejsze zmęczenie pracą- więcej czasu
na zajęcia rodzinne



większe zadowolenie z pracy

➭ KORZYŚCI DLA ZAKLADU PRACY



prestiż firmy- pracodawca dbający o
swoich pracowników



dobry odbiór pracodawcy przez
społeczeństwo lokalne



więcej zamówień- poważny partner