Slajd 1

Technika sportowa i przygotowanie

techniczne

Technika sportowa jest to sposób wykonania zadania

ruchowego

Technika sportowa jest ogólnym sposobem wykonania

zadania ruchowego określony przepisami danej dyscypliny

sportu, uwzględniający taktykę, przygotowanie motoryczne,

psychiczne

i cechy somatyczne.

* Wyróżnia się następujące rodzaje techniki:

podstawową, właściwą, mistrzowską

* W obrębie techniki wydziela się:

objętość

(treningową i startową),

różnorodność

(modelowa, szkoleniowa, sportowa)

efektywność

(bezwzględna, porównawcza i wykonawcza).

* Poziom sprawności technicznej można ocenić 4 zmiennymi:

stabilnością, niepodatnością na zakłócenia, różnorodnością,

automatyzacją.

Nawyki czuciowo-ruchowe

Opanowanie umiejętności technicznych jest powstawaniem i

utrwalaniem nawyków

czuciowo-ruchowych

Nawyk czuciowo-ruchowy to

nabyta, wyuczona

czynność

pozwalająca na

uzyskanie celu

działania wykonana z

dużą pewnością,

sprawnie

, z minimalną stratą czasu i

energii, czasami

bez udziału świadomości

Nawyki dzielimy na:

zamknięte

(dzielą się na dwie grupy) - bodźce ze

środowiska wewnętrznego

otwarte

(reakcje na przeciwnika, piłkę, ruch broni)

Składowe elementy techniki taekwon-



położenie wyjściowe

(przygotowanie do wykonania

ruchu);



położenie końcowe

;



tor ruchu

, czyli droga pomiędzy położeniami początkowym i

końcowym;



akcent dynamiczny

, najgwałtowniejsza faza tuż przed

przejściem ze stanu ruchu w stan spoczynku;



tempo

, czas mijający od położenia początkowego do

zakończenia ruchu;



rytm

, ruch powinien mieć formę jednostajnie przyspieszonego

(z wyjątkiem ruchów wolnych).

Fazy kształtowania nawyków ruchowych

I Faza

- ruchy sztywne, rozchodzenie się

pobudzenia, poprawność przestrzenna ruchów

II Faza

- nadmierna ruchliwość, koncentracja

pobudzenia, poprawność ruchów w czasie

III Faza

- płynność ruchów, automatyzacja i

stabilizacja, ruchy wykonywane podświadomie

(myślenie taktyczne)

Fazy kształtowania nawyków ruchowych w taekwon-do

(na przykładzie układów formalnych)

Etapy opanowania

nawyku ruchowego

Właściwości

nawyku

Cel etapu

Cechy znamienne wykonania i zastosowania

nawyku

Zaznamiający

Zrozumienie

działania i jego

wyobrażenie

Poznanie ruchów

potrzebnych do

wykonania działania

Wyraźne zrozumienie celu i istoty działania,

ale jeszcze słabe zrozumienie sposobów

wykonania, liczne błędy przy próbach

wykonania układu.

Przygotowawczy

(cząsteczkowy,

analityczny)

Świadome, ale

nieumiejętne

wykonanie

Opanowanie części

składowych działania;

analiza sposobów

wykonania

Dobre zrozumienie sposobu wykonania

układu, ale niedoskonałe i niestabilne

wykonanie; dużo przyruchów i napięć

mięśniowych; duże skupienie uwagi na

wykonaniu układu, słaba kontrola wykonania

Standaryzujący

(całościowy,

syntetyczny)

Automatyzacja

ruchów

składowych

działania

Łączenie części

składowych w jedno

działanie całościowe

Wzrost jakości wykonania układu, całościowe

wykonanie; usuwanie przyruchów i zbędnych

napięć mięśniowych; stopniowe przesuwanie

uwagi na wynik działania; wykorzystanie

czucia mięśniowo-ruchowego

Różnorodny,

zmienny

(sytuacyjny)

Elastyczność

przystosowania
do sytuacji

Nabycie dowolnego

panowania nad
charakterem działania

Giętkie i celowe wykonanie działania,

kontrola przy pomocy wyspecjalizowanego,
kompleksowego spostrzegania; całościowe,

wyspecjalizowane procesy umysłowe, intuicja

„

Sekrety” treningu wg Choi Hong Hi

1. Każdy ruch powinien umożliwiać wytworzenie maksymalnej

siły zgodnie z zasadami nauki

2. Odległość i kąt wykonania techniki powinny być tak dobrane,

aby zapewnić jak największą efektywność ataku lub obrony

3. Cel i sposób wykonania ruchów powinny być proste, aby

ułatwić proces nauczania-uczenia się

4. Prawidłowe oddychanie, będące warunkiem szybkości

i ograniczenia zmęczenia łączy się z każdą techniką

taekwondo

5. Atak powinien być skierowany w najbardziej wrażliwe punkty

ciała przeciwnika

6. Sposób ataku oraz część ciała wykorzystana w tym celu

powinny być jasno zdefiniowane i zgodne z biomechaniką

ruchów człowieka

7. Wszystkie ruchy powinny kreować siłę zgodnie z zasadami

dynamiki

Jak skutecznie uczyć techniki?

Wymiana informacji z uczącymi się odbywa się trzema

zasadniczymi kanałami :



słuchowym – nośnik informacji to słowo



wzrokowym – nośnik informacji to obraz



kinestetycznym – nośnik to czucie stawowo-mięśniowe

Uwaga! Komunikacja werbalna, powinna spełniać określone

warunki:

przy nauczaniu używać zasady zwięzłości opisu, zasady opisu

zrozumiałości używanego słownictwa,

przekazywania informacji słownej zgodnie z kolejnością ruchu,

możliwości wykonania ruchu na podstawie opisu słownego.

Pamiętajmy o tym, że im więcej zawodnik wie o ruchu lub zadaniu

ruchowym, tym łatwiej sobie ją wyobrazi i lepiej wykona!

!!! Algorytm nauczanej czynności ruchowej:

słowo

weryfikowane jest przez

pokaz, pokaz

wspomagany przez

słowo,

słowo i pokaz

przez

wrażenia czuciowe.

Jak skutecznie uczyć techniki? -

POKAZ

Pokaz spełnia dwie podstawowe funkcje:

motywacyjną i dydaktyczną

Dobry pokaz wykonywany jest przez trenera

bardzo powoli

jak na zwolnionym filmie. Uczący się mają czas na refleksję i

„

budowanie „obrazu

” wykonywanej czynności ruchowej.

Pokaz jest

podstawowym narzędziem

w nauczaniu techniki.

Uczucia kinestetyczne jakie towarzyszą wykonywaniu ruchów,

powinny być werbalnie korygowane w przypadku błędów.

Należy przekazać informację uczniowi na temat

podstawowych błędów.

Jak skutecznie uczyć techniki? - BŁĘDY

Błąd jest zachowaniem ruchowym, istotnie różniącym się od

czynności wzorcowej

Rodzaje błędów:



błędy wykonania (techniczne), postrzegania i myślenia

(taktyczne)



błędy ogólne i w oddzielnych częściach działania



błędy miejscowe i łańcuchowe



błędy utrwalone i nie utrwalone



błędy istotne i nieznaczne



błędy typowe i nietypowe



błędy powstałe z winy zawodnika lub trenera



błędy występujące w toku ćwiczeń lub zawodów

Jak skutecznie uczyć techniki?

„

Mniejsze” błędy:

Niedostatki wykonania

–

brak w akcie

ruchowym pewnych ich części

Odchylenia od techniki

–

ruch spowolniony lub

przyspieszony albo zbyt obszerny lub ograniczony w

stosunku do wzorcowego

Czynniki wpływające na jakość, skuteczność i sprawność procesu

nauczania – uczenia się, które działają ze sobą współzależnie



Nauczanie trenera

(objaśnienia słowne, pokaz, tworzenie

wyobrażenia ruchu, zachęty do prób opanowania ruchu, wspomaganie

ręczne).



Sprzężenie zwrotne

(informacja o jakości wykonania działania,

znajomość wyników).



Czas trwania i częstość ćwiczeń

uczymy się nie tylko w trakcie

ćwiczeń, ale i po ćwiczeniach (procesy zachodzące w mózgu).



Nastawienie i motywacja

zawodnika,

w tym szczególne

znaczenie

zainteresowania

(czynnik umysłowy) i

zamiłowania

(czynnik uczuciowy).



Trafność, szybkość, wybiórczość postrzegania,

właściwości uwagi

(skupienie, podzielność, długotrwałość,

przerzutność),

poziom pobudzenia.



Wiek, płeć, budowa somatyczna, poziom sprawności

ruchowej

(zdolności wysiłkowych i koordynacyjnych),

poprzednie

doświadczenia ruchowe zawodnika.



Znaczenie dokładności i szybkości

w zastosowaniu danego

nawyku (zaczynać od dokładności).

c.d.



Osobowość, wiedza i praktyczne umiejętności

trenera, stosowane

ćwiczenia, formy, metody, zdolności inspirowania i motywowania uczniów,

kształtowanie osobowości ucznia, rozwijanie jego samodzielności

i inicjatywy.



Zdolności umysłowe zawodnika

, łączenie teorii z praktyką,

intelektualizacja treningu.



Umiejętność stosowania

przez trenera

zasad nauczania

- uczenia się.



Wyznaczania dalekosiężnych celów

, motywująca rola powodzenia

(głównym zadaniem treningu nie powinno być „dawanie w kość”, ale

uczenie zawodnika i przygotowywanie go do zawodów).



Skuteczność uczenia się nawyków ruchowych oraz ich efektywność

w walce sportowej zależy od zachowania

właściwych proporcji

(różnych

w poszczególnych etapach cyklu szkoleniowego) między

ćwiczeniami,

walkami treningowymi

oraz

udziałem w zawodach

Także bardzo ważne jest postrzeganie odpowiednich proporcji między

ćwiczeniami wyodrębnionymi (analitycznymi) i całościowymi

(syntetycznymi) -

w sportach walki muszą się one stale przeplatać

Ku rozwadze !

Trener musi ciągle pamiętać, że chociaż

uczymy się

poprzez ćwiczenia

, a

ćwiczy się przez powtarzanie

, to

nie każde powtarzanie jest ćwiczeniem.

Powtarzanie staje

się ćwiczeniem tylko wtedy, kiedy uczący się wie, co i

jak ma wykonać, kiedy sam potrafi dostrzegać swoje

błędy

(lub z pomocą trenera) i

stara się je usunąć

oraz -

co jest niezmiernie ważne - znaleźć lepsze rozwiązanie

ruchowe.

Rady praktyczne



Przed rozpoczęciem ćwiczeń podziel zadania na ciągłe lub wyodrębnione

oraz weź pod uwagę związany z nimi wydatek energetyczny.



Ćwicząc pojedyncze nawyki ruchowe można zmniejszyć długość przerwy

do minimum, aby wykonać jak najwięcej powtórzeń w toku lekcji.



Codzienne długie jednostki treningowe mogą wywierać ujemny

wpływ na

skuteczność uczenia się ruchowego, szczególnie, kiedy uczy się jednego

nawyku, co jest nużące.



Ćwicząc nawyki ciągłe, o dużym wysiłku energetycznym (np. bieg przez

płotki) należy tak zaplanować trening, aby przerwy odpoczynkowe były

dłuższe od czasu przeznaczonego na ćwiczenia.



Ćwicząc

nawyki ciągłe o dużym wydatku energetycznym, wykorzystuj

przerwy na omówienie ćwiczeń, pokazy lub ćwiczenia myślowo-

wyobrażeniowe (umysłowe).



Stosunkowo

długie przerwy odpoczynkowe są konieczne przy ćwiczeniach

niebezpiecznych, aby zapobiegać zmęczeniu, które może prowadzić do

nieszczęśliwych wypadków i urazów.



Powtarzanie jednego ruchu w niezmiennych warunkach można stosować

tylko dla zapewnienia wstępnego opanowania podstawowej budowy

danego nawyku.



Nawet po słabym opanowaniu jednego nawyku należy przystępować do

nauczania nowych stosując metodę ćwiczeń przeplatanych.

Rady praktyczne c.d.



Jak najczęściej stosować ćwiczenia przeplatane, ucząc i doskonaląc „za

jednym zamachem" kilka nawyków.



Ćwiczenia zawierające długie serie takich samych powtórzeń są mało

skuteczne i należy ich unikać.



Celem walki ćwiczebnej jest uczenie się, celem walki w zawodach jest

zwycięstwo. Aby wygrywać w zawodach, trzeba się uczyć w toku

treningu.



Należy dokonać wyraźnego podziału jednostek treningowych na nauczające

oraz sprawdzające.



Wspomaganie zawodnika jest korzystne w początkowych stadiach

nauczania oraz jest konieczne przy nauczaniu ruchów trudnych

(asekuracja).

Formy wspomagania

w toku ćwiczeń - pouczania, objaśniania, słowa

zachęty, wytykanie błędów, podawanie sposobów usuwania błędów,

zadawanie naprowadzających pytań, wspomaganie fizycznego (np. w

postaci prowadzenia ręki czy nogi zawodnika). Jeśli wspomaganie

stosowane jest zbyt często, zawodnik uczy się polegania na pomocy trenera

i traci samodzielność.

Główne kryteria oceny przygotowania

technicznego



skuteczność w walce;



poziom osiąganych wyników (w

konkurencjach technicznych);



stopień wykorzystania potencjału ruchowego;



poziom sprawności specjalnej;



wysoka stabilizacja osiąganych wyników.

OBLICZANIE PROGU TRENINGOWEGO

Metoda Karvonena



Punktem wyjścia jest określenie tętna maksymalnego (test

wysiłkowy) lub w uproszczeniu - od wartości 220 odjąć liczbę lat

zawodnika. Następnie oblicza się rezerwę tętna - od

wyznaczonego tętna max. odejmuje się tętno spoczynkowe.

Iloczyn rezerwy tętna i pożądanej intensywności względnej (%)

dodaje się do wartości tętna spoczynkowego, a otrzymana

wartość stanowi próg treningowy.



Przykład - wiek badanego 40 lat, tętno spoczynkowe 70 ud/min,

pożądana intensywność 80%. Próg treningowy wynosi :

- tętno maksymalne: 220 - 40 = 180 ud/min

- rezerwa tętna: 180 - 70 = 110 ud/min

- próg treningowy: 110 x 80 = 88 + 70 =

158 ud/min

Document Outline