Katedra i Klinika 

Pediatrii, Hematologii i Onkologii 

Dziecięcej

Śląskiego Uniwersytetu 

Medycznego

Zabrze

Powiększenie węzłów chłonnych 

u dzieci

- problemy diagnostyczne

Halina Bubała

 

 

 

Węzły chłonne

          

powierzchniowe:

          głębokie

. potyliczne

    . szyjne

. zauszne i przeduszne

    . 

śródpiersiowe

. karkowe

    . zaotrzewnowe

. podżuchwowe 

    . wnęki wątroby

   

. szyjne (przednie i tylne) 

    .wnęki 

śledziony 

. nadobojczykowe 

    . krezkowe

. podobojczykowe

 

    . miednicy

. pachowe
. łokciowe
. pachwinowe
. podkolanowe

 

 

 

         

Powiększenie węzłów chłonnych

  

1/ miejscowe

-  jeden region anatomiczny

 

2/ ograniczone

 -  dwa lub trzy regiony

 

3/ uogólnione

- cztery lub więcej regionów

       

Powiększenie węzłów chłonnych

        

1/  ostre

        2/  przewlekłe

 

 

Powiększenie węzłów 

chłonnych

• I. Odczynowe  ( infekcyjne )

• II. Powiększenie węzłów 

chłonnych  w chorobach 

nowotworowych

• III. Choroby układowe z 

powiększeniem węzłów chłonnych

 

 

                        

Przyczyny powiększenia węzłów 

chłonnych

          

I. Odczynowe  ( infekcyjne ):

        

1/ wirusowe:

               . mononukleoza zakaźna

   . cytomegalia
   . odra
   . różyczka
   . gorączka trzydniowa
   . zakażenie wirusami Herpes
   . zakażenie HIV

 

 

2/  bakteryjne:

. płonica
. błonica
. bruceloza
. salmonelloza
. zakażenia wywołane przez gronkowce  

3/   pierwotniakowe:

. toksoplazmoza
. leiszmanioza

   

4/   grzybicze:

. histoplazmoza

     

5/   robaczyce:

. włośnica

 

 

     

II. Powiększenie węzłów chłonnych 

 w chorobach nowotworowych

. Chłoniak Hodgkina
. nieziarnicze chłoniaki złośliwe
. białaczki
. histiocytoza komórek Langerhansa
. przerzuty nowotworowe
. myelofibrosis z metaplazją mieloidalną 

węzłów 

  chłonnych

 

 

III. Choroby układowe z powiększeniem

    węzłów chłonnych

1/ autoimmunologiczne:

 

. reumatoidalne zapalenie stawów
. toczeń rumieniowaty układowy 
. zapalenie skórno-mięśniowe

            

2/  choroby spichrzeniowe i metaboliczne:

      

. choroba Gauchera

            . choroba Niemanna-Picka

        

         

 

 

3/  choroby alergiczne

4/  choroba przeszczep przeciw gospodarzowi 
         

     ( GvHD )

IV. Powiększenie węzłów chłonnych z 
 

rozmiękaniem i tworzeniem przetok

. ropne, nieswoiste zapalenie węzłów chłonnych
. choroba kociego pazura
. gruźlica węzłów chłonnych
. tularemia

 

 

V. Jatrogenne powiększenie węzłów 

chłonnych

1/ poszczepienne (po BCG)
2/ choroba posurowicza
3/ nadwrażliwość na leki:

- pochodne hydantoiny
- pochodne karbamazepiny
- cefalosporyny
- allopurynol
- kaptopryl

 

 

VI. Inne choroby

. sarkoidoza
. przewlekłe zapalenie skóry
. zespół Kawasaki
. przewlekła choroba ziarniniakowa
. histiocytic necrotizing lymphadenitis 

( Kikushi )

 

 

VII. Stany naśladujące powiększenie 

węzłów
          

chłonnych

    . obrzęk ślinianek

    . torbiel przewodu tarczowo-

językowego

    . promienica 

    . guzy nowotworowe

 

 

    

Zasady badania węzłów chłonnych

wywiad

    

oglądanie

badanie 

palpacyjne

          cechy:

. widoczne uniesienie
. wielkość
. spoistość
. ucieplenie
. ruchomość
. bolesność
. obecność lub brak przetok skórnych, 

chełbotania,

  zrostu ze skórą

 

 

Zasady postępowania diagnostycznego

    

1. Wywiad:

. czas trwania
. towarzyszące objawy: gorączka, bolesność, 

wysypki skórne

  osłabienie, poty nocne, bóle stawowe, mięśniowe
. kontakt ze zwierzętami
. dieta
. stosowane leki
. przebyte choroby
. szczepienia ( BCG )

 

 

2. Badania fizykalne:

. lokalizacja
. cechy powiększonych węzłów
. powiększenie śledziony, wątroby
. migdałki
. uszkodzenie skóry

3. Badania  laboratoryjne:

. morfologia krwi
. wzór odsetkowy
. OB, ( LDH )
. próby czynnościowe wątroby
. odczyn na toksoplazmozę
. odczyn tuberkulinowy
. przeciwciała p/jądrowe, ( kiła )

 

 

4. Badania obrazowe:

. rtg klatki piersiowej

. usg jamy brzusznej

. usg szyi

. TK ( zależnie od wskazań )

 

5. Badania histopatologiczne węzła 

chłonnego

 

 

          

Powiększone węzły chłonne

   

?

   

obserwacja                                diagnostyka 

( szybka )

 

 

Praktyczne uwagi:

1.  Węzły chłonne podżuchwowe, szyjne górne i środkowe 
są      

najczęściej odczynowe

2.  Węzły chłonne szyjne dolne i nadobojczykowe 
wymagają szybkiej

 diagnostyki.

3.  Węzły zapalne i odczynowe są bolesne lub tkliwe.

 Węzły nowotworowe - niebolesne.

4.  Węzeł nadobojczykowy powinien być pobrany do 
badania
              histopatologicznego ( zaraz po stwierdzeniu, z 
wyjątkiem
              odczynowego na szczepienie BCG ).

 

 

          5.  Zmiany stwierdzone na szyi: węzły, guzy są 

wskazaniem do         
                               wykonania USG szyi.

6.  Węzeł chłonny należy pobrać w całości.

7.  Punkcja aspiracyjna - przy podejrzeniu ropnia 
cysty

8.  Antybiotyki - tak, kortykosteroidy - nie.

 

 

Rozmieszczenie węzłów chłonnych 
głowy i szyi

 

 

Toksoplazmoza węzłowa

 

 

                          

Choroba Kawasaki

- chorują dzieci w wieku od 1 - 5 lat

- objawy:

. wielodniowa gorączka,

. jednostronne powiększenie węzłów 

chłonnych,

. przekrwienie spojówek,
. spękane wargi,
. “malinowy” język,
. wysypka odro-lub płoniczopodobna,
. rumień dłoni i stóp,
. złuszczanie w  3 tygodniu choroby

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dziękuję za uwagę

Halina 
Bubała