Opracował Stanisław Pawełczak
Opracował Stanisław Pawełczak
Podział układu oddechowego
Górne drogi oddechowe:
nozdrza, jama noso – gardłowa, górna
część krtani
Dolne drogi oddechowe:
tchawica, oskrzela główne, drzewo oskrzelowe,
pęcherzyki płucne
SZPARA GŁOŚNI
Ostre zapalenie ucha
środkowego
CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE
Infekcje noso – gardła (wirusowe, bakteryjne)
Przerost migdałka gardłowego
Rozszczep podniebienia i inne wady
Obniżenie napięcia mięśniowego
Obniżenie odporności, zespoły nieruchomych rzęsek
Ciało obce
Czynniki infekcyjne ostrego
zapalenia ucha środkowego
Wirusy: RSV, adenowirusy, paramyxowirusy, coxace,
paragrypa, grypa, różyczka, świnka
Bakterie: Paciorkowce (streptococcus pneumonie,
pyogenes), Hemophilus , Gronkowiec
(staphylococcus aureus, epidermidis),
Moraxella
Grzybicze zapalenie – obniżenie odporności.
Objawy ostrego zapalenia ucha
środkowego
Ostry ból, u niemowląt płacz niepokój, utrata łaknienia
– w badaniu ostra reakcja po ucisku płatka usznego.
Temp. ciała w normie, stan podgorączkowy lub
gorączka
U niemowląt często nudności, wymioty, biegunka
(objawy uszno – brzuszne).
U dzieci starszych upośledzenie słuchu – nie słyszy
szeptu z odległości 6 m.
Późny objaw to perforacja błony bębenkowej i wyciek
treści z kanału słuchowego zewnętrznego.
Otoskopia błony
bębenkowej
Leczenie
Leczenie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe:
Paracetamol (tabletki, syrop, czopki) –
15 – 20mg/kg/dawkę
Ibuprofen (syrop, tabletki) – 10mg/kg/dawkę
Odpowiednie nawadnianie (doustne, dożylne)
Leczenie mukolityczne – Ambrosol, Bromheksydyna,
Acetylocysteina
Leczenie obkurczające śluzówkę pseudoefedryna,
cetyryzyna lub loratydyna. Miejscowe – krople, nasivin.
Antybiotykoterapia: amoksycylina , cefalosporyna II
generacji, amoksycylina z kwasem klawulanowym
(augmentin).
Powikłania zapalenia ucha
środkowego
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego
Utrata słuchu
Ropień podokostnowy
Powikłania mózgowe: zakrzepowe zapalenie zatoki
esowatej, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych,
ropień mózgu, ropień móżdżku, porażenie nerwu
twarzowego, zapalenie ucha wewnętrznego.
Ostry nieżyt nosa – Zapalenie
błony śluzowej nosa
1.
Faza obrzękowa – uczucie zatkania, surowicza
wydzielina, kichanie łzawienie spojówek, stan
podgorączkowy lub gorączka. Czas trwania kilka
godzin do 3 dni
2.
Faza gęstego śluzu zmiana charakteru wydzieliny na
gęsty śluz, powikłania to zapalenie ucha
środkowego, zapalenie zatok obocznych nosa czas
trwania 2 – 3 dni
3.
Faza ropna nadkażenie bakteryjne, ropny katar może
trwać wiele tygodni
Czynniki etiologiczne: wirusowe i bakteryjne tak
jak w ostrym zapaleniu ucha środkowego
Leczenie ostrego nieżytu nosa
W fazie neżytowej: obkurczenie śluzówki małżowin
nosowych, pseudoefedryna, cetyryzyna, laoratydyna –
ogólnie. Miejscowo krople do nosa. U noworodków i
młodszych niemowląt miejscowa aplikacja o,9% NaCl.
Leczenie ostrego nieżytu nosa
cd.
W fazie nieżytowej podaż fenspirydu (eurespal), leki
przeciwgorączkowe ( ibufen, paracetamol )
W fazie gęstego śluzu leki mukolityczne: ambrosol,
bromhexydyna (flegamina),acetylocysteina (ACC), leki
przeciwzapalne – fenspiryd, leki przeciwgorączkowe.
W fazie ropnej dołączenie antybiotyku: amoksycylina,
cefalosporyna, amoksycylina z kwasem klawulanowym.
Alergiczne nieżyty nosa
Całoroczny alergiczny nieżyt nosa – w wyniku
narażenia na alergen, którego nie można
wyeliminować ze środowiska np.: roztocza kurzu
domowego, strzępki grzybów itp. Leczenie to próby
odczulania.
Sezonowy alergiczny nieżyt nosa – gwałtownie
pojawiające się objawy podczas narażenia na np. pyłki
traw, krzewów, drzew. Podstawowe działanie to
unikanie narażenia na alergeny.
LECZENIE – niezależnie od rodzaju nieżytu to: sterydy
podawane miejscowo, leki antyhistaminowe podawane
ogólnie (cetyryzyna, loratydyna).
Zapalenie gardła
ANGINA – najczęściej wywoływana przez paciorkowce B
hemolizujące grupy G (Streptococcus pyogenes), inne
czynniki to : wirusy, inne bakterie, grzyby.
Streptococcus pyogenes
Cosaxskie typ A
Ostre zapalenie gardła
Objawy :
Gorączka, ból gardła, trudności w połykaniu, ślinotok,
bóle brzucha, nudności, wymioty, powiększenie
lokalnych węzłów chłonnych ( powiększenie węzłów
chłonnych krezki – pseudoperitonitis).
W badaniu:
Przekrwienie podniebienia, łuków, nalot na migdałkach
Leczenie:
Streptococcus pyogenes – 100% wrażliwość na
penicylinę, w praktyce ambulatoryjnej lek 1 rzutu to
penicyliny półsyntetyczne ( amoksycylina) oraz
cefalosporyny II generacji (cefuroxym).
Powikłania ostrego zapalenia
gardła
Gorączka reumatyczna
Zapalenie kłębków nerkowych
Izolowane zapalenie wsierdzia
Odczynowe zapalenie stawów
Miejscowe powikłanie ropień okołomigdałkowy
Ostre zapalenie krtani
Sprzyjające warunki anatomiczne: mała średnica
okolicy podgłośniowej ( 4 – 6mm u niemowlęcia, 8 – 12
mm u 10 latka). Duża ilość tkanki łącznej w
przedsionku krtani i okolicy podgłośniowej, bogate
unaczynienie ( sprzyjające warunki do obrzęku),
bogate unerwienie sprzyjające skurczowi krtani.
Najczęściej dotyczy dzieci w wieku 2 – 5 lat. Zapalenie
krtani może stanowić zagrożenie życia dziecka.
Czynnik etiologiczny i objawy
ostrego zapalenia krtani
Czynniki wirusowe (adenowirusu, myxowirusy, RSV,
paragrypa, grypa).
Czynniki bakteryjne (Hemophilus influenzae,
paciorkowce,gronkowce, maczugowiec błonnicy)
OBJAWY:
1.
Początek chrypka, narastający bezgłos
2.
Kaszel o charakterze „szczekającym” i stridor
krtaniowy
3.
Duszność o charakterze wdechowym (krtaniowa)
4.
Niepokój (wyraz niedotlenienia OUN)
5.
Gorączka, stan podgorączkowy.
Leczenie
Przy łagodnych objawach, nawilżanie powietrza,
nawadnianie organizmu , leki przeciwgorączkowe.
Przy narastających objawach leczenie inhalacyjne,
sterydoterapia wziewna
Przy burzliwych objawach sterydoterapia dożyna,
sterydoterapia wzienwna, nawilżanie powietrza,
nawadnianie iv, leki p. alergiczne (Clemastinum,
Cetyryzyna)
Przy zagrożeniu życia konieczna intubacja – oddech
zastępczy.
Zapalenie zatok sitowych
OBJAWY: gorączka, obrzęk i przekrwienie skóry okolicy
nasady nosa i powiek, przekrwienie spojówek,
wytrzeszcz gałki ocznej po stronie chorych zatok, oddech
przez usta, zły stan ogólny dziecka
LECZENIE: antybiotyk o szerokim działaniu, interwencja
chirurgiczna
POWIKŁANIA: ropowica oczodołu, zapalenie nerwu
wzrokowego
Zapalenie zatok szczękowych
Powikłanie zapalenia błony śluzowej nosa lub innych zatok
przynosowych.
Powikłanie zębopochodne
OBJAWY:
bóle głowy rano i podczas schylania, niedrożność przewodów
nosowych, napady kaszlu po położeniu się do łóżka, okresowe
wymioty, zaburzenia koncentracji uwagi, moczenie nocne,
nieprzyjemny zapach z ust.
DIAGNOSTYKA:
badanie RTG, Nakłucie zatok (diag.bakteriologiczna)
LECZENIE:
antybiotykoterapia, leczenie mukolityczne, leczenie
przeciwobrzękowe, leczenie stomatologiczne