BIOTECHNICZNE METODY KIEROWANIA ROZRODEM ŚWIŃ

LICZBA ODSADZONYCH PROSIĄT OD

LOCHY W CIĄGU ROKU ZALEŻY:

•

w 60 % od liczby porodów

•

W 20% od liczby prosiąt urodzonych

w miocie

•

W 20% od wskaźnika padnięć

Dowodzi to, że główną przyczyną

nieopłacalności chowu świń są

problemy w rozrodzie.

OBECNIE UWAŻA SIĘ ŻE

POWINNY BYĆ ŚREDNIO

2,2-2,3 MIOTY W CIĄGU

ROKU OD LOCHY (PRZY

LAKTACJI TRWAJĄCEJ 35

DNI)

Docelowo powinno się

odchować średnio 20

prosiąt od lochy w ciągu

roku.

DO BIOTECHNICZNYCH METOD

KIEROWANIA ROZRODEM

ZALICZA SIĘ:

•

Stymulację owulacji

•

Synchronizację owulacji

•

Inseminację

•

Diagnostykę ciąży

•

Indukcję porodów

•

Kontrolowanie czasu trwania porodu

STYMULACJA RUI I

OWULACJI U ŚWIŃ

Pod tym pojęciem uznaje się

zespół zabiegów zmierzających

do pobudzenia aktywności

układu podwzgórzowo-

przysadkowo-jajnikowego, czego

następstwem powinno być

wystąpienie rui i owulacji.

BIOLOGICZNE METODY

STYMULACJI :

•

Uderzenie białkowo-witaminowe:

żywienie loch i loszek do syta paszami o

optymalnej ilości białka, składników

energetycznych, mineralnych i witamin

(zwiększenie zawartości substancji

energetycznych, wit.A i kwasu foliowego

w paszy) po uprzedniej krótkotrwałej

głodówce.

•

Podawanie mikroelementów i

witamin zwłaszcza wit.A, D, E w

odpowiednio dużej dawce przy ich

niedoborze, może dać bardzo

korzystne efekty. (vitaminum A+D+E,

Vitaminum E+ selen, Polfamix A,D,E,

VitaE-selen, LK Flushing plus)

•

Poddanie samic działaniu

krótkotrwałego stresu (transport,

zmiana kojców) indukuje wystąpienie

objawów rui u znacznego odsetka

loszek i loch w ciągu 5-7 dni.

•

Naświetlanie- zwierzęta

reprodukcyjne wymagają 14-16

godzin światła dziennie o natężeniu

150 luksów

•

Stymulacja knurem- dwukrotny w

ciągu dnia spacer knura korytarzami

wśród kojców gdzie przebywają

nieprośne samice zwiększa odsetek

samic z objawami rujowymi

•

Stosowanie sztucznych feromonów,

które rozpyla się w powietrzu np.

preparat SOA

STUMULACJA RUI I

OWULACJI ZA POMOCĄ

PREPARATÓW

HORMONALNYCH

Przy zastosowaniu preparatów

hormonalnych należy pamiętać się

samice które będą poddane terapii

muszą osiągnąć dojrzałość

rozpłodową oraz być właściwie

żywione i utrzymywane.

Do indukowania rui stosuje się

wyłącznie preparaty gonadotropin-

PMSG i hCG, oddzielnie lub w

mieszaninie. Należy wykluczyć ze

stosowania preparaty hormonalne,

zawierające syntetyczne hormony

estrogenne. Dodawanie do

preparatów gonadotropowych

estrogenów może stymulować

rozwój cyst, prowadzić do

zamierania zarodków oraz działać

niekorzystnie na błonę śluzową

macicy.

STUMULACJA OWULACJI U ŚWIŃ

PRZY POMOCY

GONADOTROPOWYCH

PREPARATÓW HORMONALNYCH

ZALECANA

JEST :

•

U LOSZEK KTÓRE OSIĄGNEŁY DOJRZAŁOŚĆ

ROZPŁODOWĄ ( MASA CIAŁA OK. 140 KG

ORAZ WIEK 8 M-CY) A NIE WYKAZUJĄ

OBJAWÓW RUI.

•

U PIERWIASTEK PO ODSADZENIU OD NICH

PROSIĄT

•

U LOCH PO ODSADZENIU PROSIĄT, JEŚLI

DO 10 DNIA PO ODSADZENIU BRAK JEST

AKTYWNOŚCI PŁCIOWEJ.

NAJLEPSZE EFEKTY W

INDUKOWANIU RUI

UZYSKUJE SIĘ PODAJĄC

GONADOTROPINY W

PIERWSZYM DNIU PO

ODŁĄCZENIU PROSIĄT

WYWOŁANIE RUI U MŁODYCH

LOSZEK:

W CELU WYWOŁANIA PIERWSZEJ RUI U

MŁODYCH LOSZEK PODAJE SIĘ JEDNĄ

DAWKĘ PREPARATU PG 600. RUJA

WYSTĘPUJE ZAZWYCZAJ PO 3-6

DNIACH OD PODANIA. KRYCIE I

UNASIENNIANIE ROZPOCZYNA SIĘ PO

24 GODZINACH. LOSZKI MOGĄ BYĆ JUŻ

KRYTE LUB INSEMINOWANE W

PIERWSZEJ RUI, JEDNAK DRUGA RUJA

CHARAKTERYZUJE SIĘ WYSOKĄ

PLENNOŚCIĄ.

SYNCHRONIZACJA OWULACJI U

LOSZEK

Obecnie jedynym zarejestrowanym w Polsce

preparatem przeznaczonym do

synchronizacji rui u loszek jest Regumate.

Substancją czynną tego preparatu jest

nieszkodliwy dla ludzi i zwierząt

altrenogest- działa podobnie jak

progesteron, na drodze ujemnego

sprzężenia zwrotnego blokuje on uwalnianie

hormonów przysadkowych FSH i LH, przez

co wstrzymuje owulację i wystąpienie

objawów rujowych.

SYNCHRONIZACJA RUI I

OWULACJI U LOCH

•

Osadzenie prosiąt- Ruja u samic

wieloródek powinna pojawić się na 5-7

dzień po odsadzeniu prosiąt . U

pierwiastek ruja występuje w okresie

pierwszych 10 dni po odsadzeniu prosiąt

tylko u około 50% samic. Związane jest

to z somatycznym rozwojem pierwiastek

w okresie pierwszej laktacji.

•

Synchronizacja owulacji u loch

ogranicza się do podania hormonów

gonadotropowych. Podanie

gonadotropin pierwiastkom (PG 600)

w dniu odsadzeniu prosiąt zwiększa

odsetek samic wchodzących w ruję w

okresie pierwszych dni po odsadzeniu

( ruja występuje najczęściej między 4-

6 dniem po odsadzeniu)

Celowe jest podawanie

gonadotropin (szczególnie w

okresie lata kiedy zwiększony

jest odsetek cichych rui) w dniu

odsadzenia prosiąt lochom

wieloródkom. Zwiększa to

odsetek loch wchodzących w

ruję oraz zwęża do 4-6 dnia po

odsadzeniu termin jej

wystąpienia.

INSEMINACJA

CZĘSTO PRZYCZYNĄ

NIEZADOWALAJĄCEJ PLENNOŚCI

LOCH JEST KNUR, KTÓREGO

NASIENIE JEST ZŁEJ JAKOŚCI.

KNURY UŻYWANE DO

INSEMINACJI MUSZĄ MIEĆ

BADANE NASIENIE!!!

PRZY WYKORZYSTANIU SZTUCZNEGO

UNASIENNIANIA BARDZO WAŻNE JEST

WYBRANIE WŁAŚCIWEGO MOMENTU

WYKONANIA ZABIEGU .OWULACJA

WYSTĘPUJE ŚREDNIO 30-55 GODZ.

(ŚREDNIO 43) OD POCZĄTKU RUI I TRWA

1-3 GODZIN, W TYM CZASIE OWULUJE

OKOŁO 15 KOMÓREK JAJOWYCH. RUJA

TRWA ŚREDNIO 36-60 GODZIN, U LOSZEK

Z REGÓŁY KRÓCEJ. PO OWULACJI OBJAWY

RUI SZYBKO SŁABNĄ I ZANIKA ODRUCH

TOLERANCJI. ZEWNĘTRZNĄ OZNAKĄ

OWULACJI JEST WYRAŹNA OBECNOŚĆ

ŚLUZU W POCHWIE SAMICY.

W ZALEŻNOŚCI OD TERMINU

POJAWIENIA SIĘ RUI ORAZ

CZASU JEJ TRWANIA MOŻEMY

WYRÓŻNIĆ:

•

Lochy z wczesną rują (< 5 dnia po

odsadzeniu prosiąt), której objawy

utrzymują się długo 3-4 dni

•

Lochy z rują terminową, początek rui

5 dnia po odsadzeniu prosiąt, a czas

jej trwania wynosi 2-2,5 dnia.

•

Lochy z rują późną, początek około

7 dnia po odsadzeniu. Trwa ona

krótko-poniżej 36 godzin

OPTYMALNY CZAS KRYCIA LUB

UNASIENNIANIA W TYCH GRUPACH

JEST RÓŻNY:

Lochy z wczesną rują: kryjemy lub

inseminujemy 24-36 godzin po

wystąpieniu pierwszych objawów

rujowych i powtarzamy zabieg 16-

24 godzin później. Można po raz

trzeci kryć po kolejnych 12

godzinach.

2. Lochy z rują terminową: optymalny

termin krycia to 12-24 godzin po

wystąpieniu pierwszych objawów rui,

zabieg powtarzamy po 12 godzinach.

3. Lochy z rują późną: termin krycia lub

inseminacji to 12 godzin po

wystąpieniu pierwszych objawów rui i

reinseminacja po kolejnych 12

godzinach.

KOMÓRKI JAJOWE ZACHOWUJĄ

ZDOLNOŚĆ DO ZAPŁODNIENIA

STOSUKOWO KRÓTKO 4-6 GODZIN-

WSKAZANE JEST ZATEM ABY KOMÓRKI

JAJOWE CZEKAŁY NA ZAPŁODNIENIE W

JAJOWODACH. PLEMNIKI ZACHOWUJĄ

ZDOLNOŚĆ DO ZAPŁODNIENIA PRZEZ

CO NAJMNIEJ 24 GODZINY. ZWIĘKSZAJĄC

LICZBĘ ZABIEGÓW UNASIENNIANIA DO

2-3 MOŻNA PODWYŻSZYĆ ZARÓWNO

SKUTECZNOŚĆ KRYCIA JAK I UZYSKAĆ

LICZNIEJSZE MIOTY.

SPOSOBY ROZPOZNAWANIA

CIĄŻY U ŚWIŃ:

•

Badanie kliniczne per rectum

•

Badanie USG- wykorzystuje się do tego

badania sondy liniowe lub sektorowe o

częstotliwości 3500-5000 MHz i

penetracji tkanek na głębokość 15-20

cm. Sondę przykłada się na wysokości

1/3 dolnej jamy brzusznej, tak aby fale

mogły penetrować rogi macicy.

•

Badanie z zastosowaniem biopsji błony

śluzowej pochwy

•

Metoda immunologiczna- oparta o

wykrywanie wczesnego czynnika

ciążowego- EPF

•

Badanie poziomu progesteronu i

estrogenów

SYNCHRONIZACJA PORODÓW

CELE:

•

Obniżenie śmiertelności prosiąt w

czasie porodu

•

Uniknięcie porodów w nocy i dniach

wolnych od pracy

•

Uzyskanie komasacji porodów w

większych grupach zwierząt

unasiennionych w zbliżonych

terminach

SYNCHRONIZACJA PORODÓW

MOŻE BYĆ WYKORZYSTANA

NAJLEPIEJ W FERMACH, U

KTÓRYCH KRYJE SIĘ W CIĄGU

DNIA WIĘKSZE GRUPY SAMIC

( NAJKORZYSTNIEJ TAM GDZIE

STOSOWANA JEST

SYNCHRONIZACJA RUI)

W WIELU STADACH, W KTÓRYCH

WPROWADZONO SYNCHRONIZACJĘ

PORODÓW OBSERWOWANO

ZWIĘKSZONE STRATY PROSIĄT

NOWORODKÓW. DLATEGO TEŻ DO

TEGO SPOSOBU POSTĘPOWANIA

NALEŻY PODCHODZIĆ Z DUŻĄ

OSTROŻNOŚCIĄ- TYLKO TAM GDZIE

JEST BARDZO DOKŁADNIE

PROWADZONA DOKUMENTACJA

DOTYCZĄCA TERMINÓW INSEMINACJI.

PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO

SYNCHRONIZACJI PORODÓW

POWINNO SIĘ USTALIĆ ŚREDNI CZAS

TRWANIA CIĄŻY DLA DANEGO

GOSPODARSTWA (NIE ZAWSZE

WYNOSI 114 DNI, NAJCZĘŚCIEJ 115-

116 DNI W GOSPODARSTWACH

WIELKOSTADNYCH)

STYMULACJĘ AKCJI

PORODOWYCH MOŻNA

ROZPOCZĄT U LOCH Z

CZYNNYM GRUCZOŁEM

MLEKOWYM I NIE WCZEŚNIEJ

NIŻ PRZED 111 DNIEM CIĄŻY.

METODY INDUKOWANIA I

SYNCHRONIZACJI PORODÓW U

ŚWIŃ:

•

Podawanie prostaglandyny PGF

np.

Dinolytic-Lutalyse (Dinoprost) 5-12,5 mg.

Oraz syntetycznych analogów

prostaglandyny np.Prosolvin (7,5 mg),

Cloprostenol 175

g lub innych preparatów

np. Oestrophan, Gestavet.

Prostaglandynę podaje się 24 godziny przed

spodziewanym terminem porodu, powoduje

ona lizę ciałka żółtego oraz obniżenie

poziomu progesteronu i wystąpienie porodu

w ciągu 20-30godzin od iniekcji.

•

Podawanie progesteronu- w formie

iniekcji opóźnia wystąpienie porodu

oraz zwiększa śmiertelność prosiąt.

Synchronizowane porody uzyskuje się

poprzez iniekcje 100 mg progesteronu

w 112-114 dniu ciąży oraz 200 mcg

Cloprestenolu. Porody występują u

80% loch w 116 dniu.

•

Relaksyna- podawana w 111 dniu-

600j.m- w kombinacji z PGF

w 112

dniu przyspiesza wystąpienie porodów

średnio o 25 godzin.

•

Kortykosterydy lub ACTH- mają

niewielkie znaczenie praktyczne.

Podaje się deksametazon w dawce

75-100 mg/dzień przez 4 kolejne dni.

ACTH wywołuje porody wyłącznie po

podaniu dopłodowym, jednak

domięśniowa iniekcja w 110 dniu 25-

60 j.m

ACTH skraca czas trwania porodu i

liczbę martwo urodzonych prosiąt.

KONTROLOWANIE CZASU

TRWANIA PORODU

Polega ono na podawaniu rodzącym

samicom domięśniowo niewielkich

dawek oxytocyny (10 j.m) lub preparatu

Decomoton (działającego znacznie

dłużej) po urodzeniu pierwszego a

według innych 4 lub 5 prosięcia. Skraca

to znacznie czas trwania porodu,

zmniejsza śródporodową zamieralność

prosiąt i przyspiesza inwolucję macicy

po porodzie.

Document Outline