HISTORIA CHIRURGII

„

Corpus Hippocraticum”



Celowa obserwacja chorego



Uwzględnienie w rozpoznaniu

objawów chorobowych

spostrzeganych przez nasze zmysły



Rozdział „O ranach głowy” jest

jednym z najlepszych całego

piśmiennictwa lekarskiego w

starożytności

„

Corpus Hippocraticum”



Rozróżniał rany bez ropienia i z

ropieniem i w zależności od postaci

rany uzależniał dalsze postępowanie

lecznicze



Rany świeże zalecał wcześnie zeszywać



Rany ropiejące polecał posypywać

ałunem, solami miedzi lub zmywać je

winem

„

Corpus Hippocraticum”



Zakażenia przyranne: róża, tężec, ropowica,

posocznica wg Hipokratesa zależało od bliżej

nieokreślonych „miazmatów” unoszących się

w powietrzu



Podaje wiele opisów chorób chirurgicznych



Opisuje zwichnięcia i ich leczenia za pomocą

specjalnych aparatów do ich nastawiania



Nakłucia puchliny brzusznej



Nacięcia i drenowanie za pomocą rurki

cynowej w ropnym zapaleniu opłucnej



Nakłucia moszny itp..

„

Corpus Hippocraticum”



Hipokrates skąpo uwzględnia

anatomię



Po upadku politycznym Grecji w

Aleksandrii pod opieką

Ptomeleuszów rozpoczęto studia

anatomiczne, w których szczególne

osiagnięcia mieli:

Herofilus i Erasistratus

Celsus – Rzymianin uprawiał

medycynę amatorsko

„ De medicina libri octo”



Sposób podwiązywania nacyń



Postępowanie z ranami przypomina

nawet nowoczesne podręczniki

współczesne



Opisuje odjęcie okrężne kończyn



Operacje przepuklin



Ustala wskazania do stosowania

pasa przepuklinowego

Aleksandria i Rzym



Większe zabiegi wykonywali specjaliści

praktycy



Nadzór nad nimi pełnili lekarze ogólni

mający lepsze przygotowanie teoretyczne

Klaudiusz Galen

(130-200 r. po n. Ch.)

Grek z pochodzenia pracował w Rzymie

Wprowadza do mianownictwa lekarskiego

nazwę raka w nowotworze sutka.

Galen



Główna jego zasługa to ujęcie

medycyny w pewna całość naukową



Szczegółowe opisy zwichnięć i złamań,

opatrywania ran



Wyjaśnienie procesów gojenia ran



Pierwszy opis kostniny



Poleca używanie szwów z jelita owcy



Wiele prac Galena było plagiatem

ówczesnych lekarzy bizantyjskich:

Orybazjusza, Aecjusza, Pawła z Eginy

Chirurgia średniowieczna



Paweł z Eginy – z siedmiu ksiąg

szósta poświęcona jest chirurgii –

szczegółowe opisy zabiegów

operacyjnych

Krokiem wstecz było zaniechanie

nacięcia ropni i zalecenie

kauteryzacji za pomocą rozpalonego

żelaza zamiast noża.

Chirurgia średniowieczna



Wilhelm Salicetti (zm. W r. 1280) pierwszy

wykonał sekcje anatomiczną na zwłokach

ludzkich



Henryk de Mondeville z Montpellier (1304)

powiązał swe wykłady z pokazami

anatomicznymi



Hugon z Lukki (zm. W r. 1250) pierwszy

znany chirurg tej epoki, którego myśli

przetrwały w pracach jego syna, Teodora

Borgpgnoni – znieczulanie, leczenia ran

drążących do klatki piersiowej

Chirurgia średniowieczna



Mediolańczyk

Lafranchi

ok.. r. 1298

przenosi zdobycze chirurgii szkół włoskich

do Paryża i przyczynia się do założenia

ośrodka chirurgii francuskiej

Coll

Saint-C

z inicjatywy Jana Pitarda

przybocznego lekarza Filipa Pięknego



Ambroży Par

(1510-1590) pochodzący

ze stanu cyrulików pod koniec swego

życia zostaje członkiem

Coll

ge Saint-

Ambroży Par



Wprowadza podwiązywanie naczyń



Zaprzestaje stosowania do leczenia

ran wrzących tłuszczów



Nowe sposoby leczenia zakażeń

ropnych



Upraszcza leczenie zwichnięć i

złamań

Chirurgia nowożytna



Francus Jan Denis dokonuje w celach

leczniczych w r. 1667 z pomyślnym

wynikiem pierwszego przetoczenia krwi.



Inni wykonują również przetaczanie krwi,

ale z powodu niepomyślnych wyników

zaniechano przetaczania na długie lata.



XVIII w. chirurgia spoczywa w rękach

cyrulików, a nawet łaziebników i balwierzy

Chirurgia nowożytna



1731 rok otwarcie w Paryżu

Acad

mie Royale de Chirugie



1750 rok otwarcie

cole Pratique de

Chirurgie.

Ludwik Petit, Franciszek Chopart,

Joseph Desault

Anglia:

Percivall Pott (zapalenie

stawów, gibbus Potti), John Hunter

Chirurgia nowożytna-

zakażenia



Dupuytren:”Cóż znaczą wszystkie

śmiałe i piękne operacje, skoro

chorym nie wychodzą na zdrowie?”



Druga połowa XIX w. szybki rozwój

chirurgii: znieczulenie wziewne,

postępowanie odkażające i później

jałowe, techniczne rozwiazania

oszczędzania krwi w czasie zabiegu

operacyjnego

Znieczulenie wziewne



Dentysta londyński Morton posługiwał

się eterem, którego znieczulajace

działanie odkrył w 1846 r. Jackson.



1847 Simpson przy porodzie wprowadza

chloroform, który na długie lata wypiera

eter.



Później ponownie eter wypiera

chloroform, który jest bardziej toksyczny

Postępowanie odkażające



Ignacy Semmelweis (1818-1865)

mycie rąk mydłem i chlorem przed

zabiegami położniczymi



Lister (1827-1912) szkocki chirurg

na podstawie odkryć L. Pasteura

dokonał donisłego odkrycia, że

gnicie w ranie powodują zarazki

zewnetrzne, które należy niszczyć za

pomocą kwasu karbolowego

Postępowanie jałowe, grupy krwi



Dalsze prace Pasteura przyczyniły się do

poddawania działaniom czynników fizycznych

(gotowanie, wysokie temperatury, para wodna)

narzędzi chirurgicznych, materiału opatrunkowego.



Esmarch 1873 zastosował uciskowe niedokrwienie

kończyn co ułatwiło swobodę operowania i

zapobiegło znacznej utraty krwi.



Promienie Roentgena umożliwiły badanie

wszystkich narządów



Wykrycie grup krwi ludzkiej

A, B, O w

1900 r.

Lansteiner; czwartą grupę

AB –

Decastello i Sturli



Dungern i Hirszfeld wprowadzili do

międzynarodowego mianownictwa grup krwi:

O, A,

B, AB.

Nowoczesna chirurgia



Endoskopia



Kardiochirurgia



Kardiologia



Tworzywa sztuczne



Chirurgia naczyniowa



Chirurgia plastyczna



Tomografia komputerowa



Rezonans magnetyczny



Chirurgia małoinwazyjna – laparoskopia,

torakoskopia



Roboty

Historia chirurgii polskiej



Przed okresem piastowskim leczeniem

zajmowali się starsi rodów



Bolesław Chrobry – przybywają do Polski

z zachodu benedyktyni



Łaziebnicy i balwierze



Otwarcie w 1364 roku Uniwersytetu w

Krakowie nie przyczyniło się do rozwoju

chirurgii, lekarze udawali się, aby

kształcić się w chirurgii, do Włoch i

Francji.

Historia chirurgii polskiej



!773 rok Komisja Edukacji Narodowej,

której założycielem był ks. Hugo Kołłątaj

pierwsze w Europie ministerstwo

oświaty



W myśl założeń KEN w 1779 roku

powstaje w Krakowie pierwsza w Polsce

katedra chirurgii, której kierownikiem

został Rafał Czerwiakowski (1743-1816)

uznany został za ojca chirurgii polskiej

Rafał Czerwiakowski



„

Narządu opatrzenia chirurgicznego

część I-IV” – podręcznik chirurgii



Sposoby operacyjne



Postępowanie z ranami



Zalecał stosowanie płynów o

pewnych właściwościach

odkażających: wino, ocet, balsam

peruwiański.

Ludwik Perzyna



Wykształcony lekarz chirurg



W 1789 roku złożył w Warszawie przy

Szpitalu św. Łazarza szkołę chirurgów

cechowych dla szeroko praktykujacych

cyrulików.



Napisał podręcznik dla cyrulików

opisujac duże operacje brzuszne,

otwarcie czaszki, przepukliny, a nawet

operacje tętniaka

Uniwersytet Jagielloński



XIX wiek w Wolnym Mieście Krakowie

katedrę chirurgii objął Ludwik Bierkowski

(1801-1860) podnisół stan łóżek do 20



Po śmierci Bierkowskiego katedrę objął

Antoni Bryk



Jan Mikulicz rozbudził ruch naukowy w

Krakowskim Towarzystwie Lekarskim po 5

latach przeniósł się do Królewca a potem

Wrocławia

Uniwersytet Jagielloński



Ludwik Rydygier (1850-1820) ur. we wsi

Dusocinie koło Grudziądza



Jeszcze przed objęciem katedry w Krakowie

pierwszy na świecie w 1880 roku wykonał w

Chełmnie wycięcie odźwiernika z powodu

raka i zespolił kilut żołądka z dwunastnica.



Od 1889 roku zapoczątkował on doroczne

ogólnokrajowe zjazdy chirurgów polskich



w roku 1921 utworzył Towarzystwo

Chirurgów Polskich



Odchodzi do Lwowa a katedrę obejmuje

Alfred Obaliński



Po nim Bronisław Kader uczeń Mikulicza

Uniwersytet Jagielloński



Po Kaderze kierownictwo obejmuje

Maksymilian Rutkowski



W czasie I Wojny Światowej utworzył

grupy chirurgiczne, które znacznie

przycyniły się do zmniejszenia strat

wśród żołnierzy



Rutkowski w okresie międzywojennym

był pionierem chirurgicznego leczenia

gruźlicy w Polsce

Szkoła Wileńska



Regnier i Briotet, który utworzył klinikę

liczącą 13 łóżek.



Fryderyk Niszkowski, z którego kliniki

wychodzili chirurdzy po 6-cio letnim

ogólnym wykształceniem lekarskim



Wacław Pelikan Gałęzewski

Poryanko Czekierski Fijałkowski

Michejda



Kieturakis

Szkoła Warszawska



Księstwo Warszawskie 1809 r. Wydział

Akademicko-Lekarski, który 1818 roku został

wcielony do Uniwersytetu Warszawskiego –

pierwsyz profesor chirurgii Andrzej Dybek



Emilian Nowicki – zdolny ortopeda



Aleksander Le Brun (1803-1869) uzdolniony

i bardzo popularny chirurg wprowadził

obowiązek prowadzenia dokumentacji,

obserwacje chorego, codzienne obchody

lekarskie

Szkoła Warszawska



1857 rok w Warszawie otwarto Akademię

Medyko-Chirurgiczna



Katedrę chirurgii teoretycznej obejmuje

Polikarp Girsztowt



Kierownikiem kliniki chirurgicznej w

Szpitalu Dzieciątka Jezus zostaje Le Brun.

Grsztowt w ostatnim roku swego życia

wprowadził postępowanie odkażajace.



Julian Kosiński – duże operacje, zasłynęła

klinika za granicą

Szkoła Warszawska



Kosiński przez 30 lat wyszkolił wielu

znanych chirurgów:

Władysława Matlakowskiego,

Franciszka Jawdyńskiego, Franciszka

Kijewskiego

Władysław Krajewski w 1892 roku

wprowadza postępowanie jałowe w

Szpitalu Dzieciątka Jezus

Document Outline