Rynek- kryterium ekonomiczne
•
Ogół stosunków wymiennych towarowo-pieniężnych między sprzedającymi
oferującymi do sprzedaży towary i usługi po określonej cenie a
kupującymi, zgłaszającymi zapotrzebowanie na te towary / usługi
znajdujące pokrycie w środkach pieniężnych.
procesy sterowania.
Elementy podmiotowe – sprzedający i kupujący.
Elementy przedmiotowe – towary i środki pieniężne.
Między tymi elementami zachodzą relacje, które przyjmują formę umów,
negocjacji, ofert.
Model 5 sił Portera
•
Zgodnie z tą koncepcją istnieje bezpośrednia i odwrotna zależność
pomiędzy natężeniem sił konkurencyjnych w sektorze a potencjałem
rentowności tego sektora, stanowiącym o jego atrakcyjności dla
działających w nim przedsiębiorstw.
•
Decydujące znaczenie w procesie formułowania strategii konkurencji
Porter przypisuje najmocniejszym siłom, przy czym natężenie każdej z
nich jest zróżnicowane w różnych sektorach i stanowi o ich
indywidualnej charakterystyce.
•
Każda istotna zmiana dowolnej z pięciu sił zmusza przedsiębiorstwo
do ponownego określenia swojej pozycji w sektorze i oceny jego
atrakcyjności.
•
.
Zalety modelu Portera
•
Usystematyzowanie i uporządkowanie sposobu patrzenia przez
kierownictwo
przedsiębiorstwa
na
sektor
i
otoczenie
konkurencyjne.
•
Dzięki swojej uniwersalności model może być stosowany do
analizy niemal wszystkich sektorów gospodarki.
•
Ocena atrakcyjności obecnych lub potencjalnych obszarów
działalności przedsiębiorstwa jest zobiektywizowana, co pozwala
przeprowadzać dokładniejsze porównania międzysektorowe.
Wady modelu Portera
•
Wśród istotnych wad modelu Portera wymienia się
przemysłowe zorientowanie modelu, co ogranicza perspektywę
analizy wyłącznie do branży. Stąd też często wysuwa się
postulat pogłębienia analizy struktury sektora o analizę
makrootoczenia.
•
Pominięcie niektórych trudno mierzalnych uwarunkowań
jakościowych.
•
Przywiązywanie nadmiernej wagi do „filozofii walki i
rywalizacji”
•
Pomijanie istotnej roli współpracy i aliansów strategicznych w
budowaniu pozycji rynkowej przedsiębiorstwa.
Analiza strukturalna sektora
•
Analiza strukturalna sektora (nazywana również analizą
pięciu sił Portera lub modelem pięciu sił Portera) - metoda
analizy i oceny natężenia sił konkurencyjnych w sektorze
ekonomicznym lub segmencie rynkowym, opracowana i
opisana przez Michaela Portera w 1979 roku.
•
Analiza odnosi się do otoczenia konkurencyjnego
przedsiębiorstwa i stosowana jest jako początkowy etap
formułowania strategii konkurencji.
Model 5 sił Portera
Model opiera się na modelu pięciu wzajemnie
oddziałujących na siebie czynników, które występują w
każdym sektorze ekonomicznym:
•
Rywalizacja w sektorze
•
Bariery wejścia do sektora
•
Siła przetargowa nabywców
•
Siła przetargowa dostawców
•
Zagrożenie ze strony substytutów
Model Portera
Miejsce zarządzania usługami
logistycznymi w zarządzaniu usługami
zarządzanie
usługami
zarządzanie
usługami
produkcyjnymi
zarządzanie
usługami
nieprodukcyjnymi
zarządzanie
pozostałymi
usługami
produkcyjnymi
zarządzanie
usługami
logistycznymi
Źródło: D. Kempny, Kierunki rozwoju logistyki w Polsce w świetle tendencji światowych,
red. nauk. M. Sołtysik, AE Katowice, Katowice 2004, str. 44.
Usługa logistyczna
•
Usługa logistyczna to właśnie zarobkowe wykonywanie usługi
transportowo – spedycyjnej, magazynowania oraz usług
dodatkowych, mających na celu usprawnienie całego procesu
przemieszczania dóbr między ogniwami łańcucha dostaw
.
„Rynek usług logistycznych”, praca zbiorowa pod red. M. Ciesielskiego, DIFIN 2005, s. 12
Rodzaje usług logistycznych
•
usługi spedycyjne
•
usługi transportowe
•
usługi magazynowania
•
usługi dodatkowe
Usługa spedycyjna
•
Usługę
spedycyjną
można
scharakteryzować
jako
organizowanie przewozu ładunku poprzez wybór trasy,
pojazdu, wyjaśnianie wątpliwości dotyczących usługi,
przygotowanie niezbędnych dokumentów handlowych, oraz
przede wszystkim określenie ceny i warunków przewozu.
Usługa transportowa
•
Usługa transportowa oznacza przemieszczenie ładunku w
sposób określony w umowie i odpowiadający jego
właściwościom naturalnym, technicznym i ekonomicznym.
Usługa magazynowania
•
Szeroko pojęte zarządzanie zapasami w magazynach, w
okresie krótko- i długoterminowym. Obejmuje ona również
przepakowanie,
kompletacja
przesyłek,
przeładunek,
sortowanie itd.
Rodzaje usług logistycznych
•
usługi logistyczne oparte na zasobach usługi fizyczne transportu i
magazynowania (do wykonywania których potrzebne jest
wyposażenie techniczne),
•
usługi oparte na umiejętnościach – usługi polegające na
planowaniu, organizowaniu, nadzorowaniu itd.”
Rynek usług logistycznych , pod. red. M. Ciesielskiego, Difin, Warszawa
Rywalizacja w branży i
substytuty
•
bariery wejścia – wysokie ze względu na duże inwestycje w tabor,
technologie, knwo-how, obiekty magazynowe itp.,
•
bariery wyjścia – średnie lub wysokie,
•
liczba i różnorodność rywali – zróżnicowane, wynikające z zasięgi,
skali działania oraz wielkości operatora
•
tempo wzrosty rynku – duże, zwłaszcza w przypadku
kompleksowej obsługi logistycznej,
•
udział kosztów stałych – zróżnicowany
Niebezpieczeństwo nowych
wejść
•
korzyści skali – duże w przypadku korzystania z dużej infrastruktury
logistycznej,
•
wymagania kapitałowe – duże, zarówno dla własnych zasobów jak i
dzierżawionych,
•
krzywa uczenia się – duże znaczenie, głównie przy łączeniu
przewozów i spedycji oraz wchodzeniu w nisze rynkowe,
•
Regulacje ze strony państwa i przewoźników – wysoki w transporcie,
•
dostęp do informacji - praktycznie brak barier, ogólnodostępne
analizy i raporty.
Siła przetargowa nabywców
•
poziom koncentracji nabywców - zróżnicowany w zależności od skali,
zasięgu działania i stopnia specjalizacji,
•
Koszty przestawienia nabywców – różne, uzależnione od specyfikacji branży,
•
Skłonność nabywców do integracji wstecz – czyli skłonność do
samodzielnego wykonywania przewozów – nieduży ze względu na
kosztowną infrastrukturę i know-how,
•
poziom informacji nabywców - wzrastający
•
udział kosztów transportu w kosztach firm – nabywców, znaczenie
transportu dla jakości produktów tych firm, poziom zysków – zróżnicowany.
Siła przetargowa dostawców
•
zróżnicowanie produktów – duże uzależnienie od stopnia
specjalizacji
floty,
urządzeń
handlingu
i
powierzchni
magazynowych,
•
koszty przestawienia - w przewozach uniwersalnych i ładunków
•
niewymagających specjalnego traktowania,
•
poziom koncentracji – dostawcy rozproszeni,
•
skłonność do integracji w przód – duża.
Definicja branży
[franc.] branche ‘gałąź’ [ang.] branch of business, line of business, sector of
industry
•
Ujęcie ekonomiczne: dziedzina działalności gospodarczej
dostarczającej na rynek towary lub usługi o analogicznym
przeznaczeniu i zbliżonych cechach. Określenie działalności
odróżniającej się przedmiotem, wytwarzanymi towarami
lub usługami.
Sektor usług logistycznych
W sektorze usług logistycznych może także wyodrębnić trzy grupy
przedsiębiorstw „third party logistics”
•
przedsiębiorstwa oparte na środkach trwałych – oferujących usługi z
wykorzystaniem własnych lub dzierżawionych pojazdów, urządzeń i
obiektów,
•
przedsiębiorstwa sieciowe – firmy realizujące usługi logistyczne przez
rozległe sieci przewozowo – przeładunkowe i komunikacyjne.
•
Przedsiębiorstwa oparte na umiejętnościach, nie posiadające zazwyczaj
niezbędnych do świadczenia usług logistycznych bazy technicznej,
oferujące usługi konsultacyjne, obsługa informatyczna itp.
Rynek usług logistycznych , pod. red. M. Ciesielskiego, Difin, Warszawa
Sektor usług logistycznych
Podmioty funkcjonujące w sektorze usług logistycznych:
•
Małe i średnie przedsiębiorstwa spedycyjne i transportowe
specjalizujące się w przewozie określonych ładunków,
•
Operatorów logistycznych – przedsiębiorstwa oferujące bardzo szeroki
wachlarz usług, zapewniające kompleksową obsługę.
•
Centra magazynowo-dystrybucyjne, operatorzy transportu
kombinowanego,
•
Przewoźników narodowych ( np. Poczta Polska ),
•
Porty i linie lotnicze łącznie z obsługą naziemną,
•
Koleje
•
Porty morskie oraz żeglugę śródlądową,
•
Logistyczne platformy elektroniczne.
Determinanty rozwoju branży
usług logistycznych
•
Globalizacja rynków
•
Przemiany technologiczne (technologie elektroniczne i
informacyjne)
•
Wzrost konkurencji międzynarodowej
Strategie przedsiębiorstw branży
usług logistycznych
Strategie realizowane przez podmioty występujące na
rynku usług logistycznych wiążą się z wyborem docelowej
grupy
klientów,
określeniem
zakresu
działalności
logistycznej oraz decyzji co do akceptowanych kosztów
działalnosci.
Czynniki wpływające na
strategie przedsiębiorstw
•
Zmiany w strategicznym podejściu firm produkcyjno-
handlowych do magazynowania (redukcja zapasów system
JIT, outsourcing usług logistycznych)
•
Rosnąca popularność handlu elektronicznego, aukcji
internetowych, e-businessu
•
Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstw
•
Rodzaj
produkcji
(np.
mass
customization-
zindywidualizowana produkcja masowa polegająca na
oferowaniu bardzo różnorodnych produktów)
Decyzje strategiczne podmiotów
branży usług logistycznych
•
Zakres działalności (koncentracja na wybranej lub nawet
unikatowej specjalności czy dywersyfikacja obejmująca szeroką
ofertę kompleksowej obsługi logistycznej)
•
Zasięg geograficzny realizowanych przedsięwzięć (skala
działania może mieć wymiar lokalny, krajowy, ponadnarodowy)
•
Współpraca z innymi podmiotami oferującymi usługi
logistyczne w zakresie wzajemnego świadczenia usług
komplementarnych
oraz bazy techniczno-informatycznej
(inwestycje w infrastrukturę lub korzystanie a infrastruktury w
ramach partnerstwa strategicznego)
Strategie konkurencyjne
•
Strategia niskich kosztów
•
Strategia różnicowania
•
Strategia koncentracji
Strategie konkurencyjne
•
Strategia niskich kosztów – oferowanie usługi po niższym
koszcie niż robią to konkurenci, przy zachowaniu należytej
jakości usług (tradycyjne przedsiębiorstwa transportowe i
przewozowe)
Strategie konkurencyjne
Strategia różnicowania- różnicowanie oferty dla uzyskania
określonego udziału w rynku (realizują ją przedsiębiorstwa
logistyczne, sieciowe przedsiębiorstwa logistyczne).
Strategie konkurencyjne
Strategia koncentracji- znalezienie niszy rynkowej lub
wydzielenie mniejszego segmentu rynku i na tym obszarze
stosowania strategii niskich cen lub zróżnicowania
(podmioty o różnej skali działania i mocach produkcji
transportowej)
Koszty usług logistycznych
Wśród podmiotów takich jak:
•
Przedsiębiorstwa transportowe,
•
Przedsiębiorstwa spedycyjne,
•
Przedsiębiorstwa magazynowe,
•
Operatorzy logistyczni,
•
Centra logistyczne i dystrybucyjne
koszty ich działalności, powiększone o marżę zysku,
przybierają postać cen.
Kalkulacja kosztów usług
logistycznych
W praktyce gospodarczej stosuje się dwie metody kalkulacji
kosztów usług logistycznych:
•
Podejście tradycyjne (sumowanie wszystkich składników
kosztów i odniesienie ich do sumy wytworzonych usług).
•
Rachunek kosztów działań ABC (activity based costing)-
koszty przyporządkowuje się do określonych działań i jako
takie rozlicza się na poszczególne usługi).
Charakter stawek za usługi
logistyczne
W zależności od rodzaju świadczonych usług, ich zakresu i
innych cech stawki proponowane klientom mogą mieć
różny charakter:
•
Stały (proporcjonalny),
•
Degresywny,
•
Progresywny.
Stawki degresywne
Stosowane w większości cenników usług za przewóz
towarów.
Stawka za przewóz towaru w przeliczeniu na jednostkę
ładunkową maleją wraz ze wzrostem jednorazowej partii
przewożonego ładunku
Czynniki kosztotwórcze
•
Technologia realizowanej usługi transportowej,
•
Waga towaru,
•
Objętość towaru,
•
Odległość przemieszczania,
•
Niebezpieczeństwo związane z przewozem towaru,
•
Podatność transportowa towaru,
•
Wartość towaru.
Podatność transportowa
Rodzaje podatności transportowej:
•
Podatność naturalna
•
Podatność techniczna
•
Podatność ekonomiczna
Podatność naturalna
Jest to stopień wrażliwości ładunku na warunki, w jakich
realizowany jest proces transportowy.
Podatność techniczna
Podatność techniczna wynika z ciężaru, objętości, stanu
skupienia oraz technicznego przygotowania ładunku do
transportu (co wiążę się często z jego opakowaniem
transportowym
lub
rodzajem
stosowanej
jednostki
ładunkowej).
Podatność ekonomiczna
Podatność ekonomiczna to odporność ładunku na warunki i
skutki przewozu wynikające ze stosunku wartości
transportu do wartości ładunku.
BENCHMARKING
•
Market shares:
BENCHMARKING
BENCHMARKING