PAŃSTWO JAKO
ORGANIZACJA
TERYTORIALNA
PAŃSTWO JAKO
ORGANIZACJA
TERYTORIALNA
PAŃSTWO
To trwała wspólnota ludzi
zamieszkujące określone terytorium
oraz poddana władzy zwierzchniej.
Obecnie coraz częściej definiuje się
państwa przez wyliczenie jego cech.
Wśród nich wymienia się społeczny
charakter , władzę państwową,
terytorium, przymusowość,
suwerenność i aparat państwowy.
USTRÓJ
TERYTORIALNY
PAŃSTWA
Jest to rozczłonkowanie kraju na
jednostki terytorialne, obejmujące
część terytorium, które służy
sprawowaniu funkcji publicznych
.
PAŃSRWO JAKO
ORGANIZACJA
TERYTORIALNA
Obszar lądu
Wody wewnętrzne i
przybrzeżne
Przestrzeń nad ziemią
Przestrzeń pod ziemią
i inne
PODZIAŁ PAŃSTW ZE
WZGLĘDU NA USTRÓJ
TERYTORIALNY
Państwa unitarne:
-scentralizowane,
-zdecentralizowane.
Państwa złożone:
-federacje,
-konfederacje,
-unie realna i personalna.
PAŃSTWO UNITARNE
Jednostki podziału terytorialnego
nie mają samodzielności
politycznej i są
podporządkowane władzom
centralnym,na terenie państwa
obowiązuje jednolity system
prawa.
PAŃSTWO UNITARNE :
SCENTRALIZOWANE
Szeroki zakres kompetencji władz
centralnych.
Podejmowanie decyzji przez w
sprawach lokalnych przez władze
centralne.
Wąskie uprawnienia organów
lokalnych.
PAŃSTWO UNITARNE:
ZDECENTRALIZOWAN
E
Organy terenowe nie są
podporządkowane w sposób
formalny władzy centralnej.
PAŃSTWO ZŁOŻONE
Części składowe mają duży stopień
samodzielności, posiadają własne
organy prawodawcze, wykonawcze i
sądownicze, jedynie
ogólnopaństwowe instytucje
zajmują się wybranymi dziedzinami
życia, np. obronnością.
PAŃSTWO ZŁOŻONE:
FEDERACJA
Pewien zakres samodzielności
politycznej i prawnej jednostek
podziału terytorialnego.
Brak możliwości wystąpienia z
federacji oraz nawiązywania
stosunków międzynarodowych przez
jednostki podziału terytorialnego.
PAŃSTWO ZŁOŻONE:
KONFEDERACJA
Luźny związek suwerennych państw
powołany dla realizacji określonych
celów.
Państwa członkowskie przekazują
część swoich uprawnień wspólnym
organom.
PODZIAŁ
TERYTORIALNY
POLSKI
16 województw
314 powiatów
2470 gmin
WOJEWÓDZTWO
To jednostka podziału terytorialnego
oraz jednostka samorządu . W jego
obrębie oprócz organów
samorządowych działają również
organy administracji państwowej.
SEJMIK
WOJEWÓDZTWA
Organ uchwałodawczy i kontrolny.
Składa się z radnych wybieranych w
wyborach powszechnych na 4-letnią
kadencję.
Na czele stoi przewodniczący
wybierany spośród jego członków.
UPRAWNIENIA
Uchwalanie budżetu i podatków.
Powoływanie i odwoływanie zarządu
oraz marszałka.
Decydowanie o sprawach
majątkowych.
ZARZĄD
WOJEWÓDZTWA
Organ wykonawczy.
Składa się z 5 osób wybieranych
przez sejmik, w tym marszałek,
który jest jego przewodniczącym.
UPRAWNIENIA
Zarządu:
-wykonywanie uchwał sejmiku
-realizacja budżetu
-gospodarowanie mieniem
-przygotowywanie planu rozwoju
województwa.
Marszałka:
-kieruje bieżącymi sprawami
województwa i pracami zarządu
-reprezentowanie województwa.
ZADANIA
Samorząd województwa wykonuje
zadania o charakterze wojewódzkim
określone ustawami w zakresie:
-edukacji publicznej, w tym szkolnictwa
wyższego
-promocji i ochrony zdrowia
-modernizacji terenów wiejskich
-ochrony praw konsumenta
-bezpieczeństwa publicznego
-przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji
lokalnego rynku pracy
-zagospodarowania przestrzennego.
POWIAT
Wspólnota samorządowa oraz
jednostka podziału terytorialnego
obejmująca kilka gmin (powiat
ziemski) lub cały obszar miasta na
prawach powiatu (powiat grodzki).
ZADANIA POWIATU
Powiat wykonuje określone ustawami
zadania publiczne o charakterze ponad
gminnym w zakresie m. in. :
-edukacji publicznej
-promocji i ochrony zdrowia
-pomocy społecznej
-wspieranie osób niepełnosprawnych
-obronności
-porządku publicznego i bezpieczeństwa
obywateli
-rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego
-gospodarki wodnej.
RADA POWIATU
Organ uchwałodawczy i kontrolny.
Składa się od 15 do 29 radnych (w
zależności od liczby mieszkańców)
wybieranych na 4-letnią kadencję w
wyborach bezpośrednich.
Na czele rady stoi
przewodniczący,do którego
obowiązków należy:
-organizowanie pracy rady
-prowadzenie obrad rady.
UPRAWNIENIA RADY
POWIATU
Wybieranie i odwoływanie zarządu.
Stanowienie aktów prawa
miejscowego.
Uchwalanie budżetu i podatków.
Decydowanie o sprawach
majątkowych.
Uchwalanie programu walki z
bezrobociem mieszkańcom powiatu.
W powiecie grodzkim organ ten jest
nazywany radą miasta.
ZARZĄD POWIATU
Organ wykonawczy.
W jego skład wchodzi od 3 do 5
osób wybieranych przez radę, w tym
starosta, który stoi na czele
zarządu.
UPRAWNIENIA
Zarządu:
-przygotowywanie projektów uchwał
rady i ich realizacja
-gospodarowanie mieniem powiatu
-wykonywanie budżetu powiatu
-zatrudnianie i zwalnianie
kierowników
jednostek
organizacyjnych powiatu.
Starosty:
-kierowanie bieżącymi sprawami
-organizacja pracy zarządu powiatu i
starostwa powiatowego
-reprezentowanie powiatu na zewnątrz
-zwierzchnictwo powiatowych służb i
straży.
W powiatach grodzkich organem
wykonawczym jest prezydent.
GMINA
To wspólnota obywateli
zamieszkujących pewne terytorium.
W Polsce jest najmniejszą i
podstawową jednostką podziału
terytorialnego.
RADA GMINY
Organ uchwałodawczo-kontrolny.
Wybierana w wyborach
bezpośrednich na 4 lata, liczy od 15
do 45 członków w zależności od
liczby mieszkańców.
Na czele stoi przewodniczący,
którego radni wybierają spośród
siebie w tajnych wyborach.
UPRAWNIENIA RADY
GMINY
Uchwalanie budżetu.
Lokalnych podatków.
Podejmowanie decyzji w sprawach
majątkowych oraz w sprawach
współpracy z innymi gminami.
Kontrolowanie wójta.
WÓJT
Sprawia władzę wykonawczą w gminach
wiejskich, burmistrz w gminach,
których siedzibą jest miasto powyżej
100tys. mieszkańców, a prezydent w
miastach powyżej 100tys. mieszkańców
lub w miastach, które przed wejściem w
życie ustawy miały prezydenta.
Wybierany w wyborach powszechnych.
Swoje zadania wykonuje z pomocą
urzędu gminy.
UPRAWNIENIA WÓJTA
Kierowanie bieżącymi sprawami
gminy.
Reprezentowanie gminy na
zewnątrz.
Wykonywanie uchwał rady i
przygotowanie ich projektów.
Gospodarowanie majątkiem gminy.
Realizacja budżetu.
ZAKRES DZIAŁANIA I
ZADANIA GMINY
Należą wszystkie sprawy publiczne o
znaczeniu lokalnym niezastrzeżone
ustawami na rzecz innych podmiotów.
Obejmują sprawy m. in. :
-ładu przestrzennego, gospodarki
nieruchomości , ochrony środowiska
-gminnych dróg, ulic, mostów, placów
-lokalnego transportu lokalnego
-ochrony zdrowia
-edukacji publicznej
-gminnego budownictwa
mieszkaniowego.
-kultury, w tym bibliotek gminnych i innych
placówek upowszechniania kultury
-kultury fizycznej i turystyki w tym terenów
rekreacyjnych i urządzeń sportowych
-promocji gminy
-współpracy z organizacjami
pozarządowymi
-współpracy ze społecznościami lokalnymi i
regionalnymi innych państw
-wspieranie i upowszechnianie idei
samorządowej
Prezentację przygotowali:
Weronika Płachta
Patrycja Sadocha
Paulina Sztuba
Karolina Sawicka
Mirosław Sworzeń
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ !