Kary za

przestępstwa i

wykroczenia

skarbowe

Istota i cele kary

• Kara stanowi ujemną reakcję społeczną na

czyn zabroniony, zawierającą dolegliwość dla

karanego – w tym właśnie tkwi jej istota.

• Kara, którą powinien ponieść sprawca

przestępstwa skarbowego lub wykroczenia

skarbowego, musi godzić w jego dobra.

• Cele kary zostały dokładnie określone w

art.12§2 KKS., zgodnie z którym ustawodawca

dąży do zrealizowania celów prewencji ogólnej

bądź prewencji szczególnej bądź też

sprawiedliwej odpłaty za popełniony czyn

zabroniony.

1. W przypadku prewencji ogólnej chodzi o
oddziaływanie kary na ogół potencjalnych
sprawców poprzez ich zastraszenie.

2. Celem prewencji szczególnej jest
zapobieżenie
ponownemu popełnieniu czynu zabronionego
przez konkretnego sprawcę poprzez
odpowiednie oddziaływanie na niego. Cel ten
może być zrealizowany przez jego
wychowanie bądź zastraszenie.

3. Z kolei sprawiedliwa odpłata to
wymierzenie takiej kary, która byłaby
odpowiednio dobrana do rodzaju przestępstwa
skarbowego czy wykroczenia skarbowego,
winy sprawcy i stopnia społecznej
szkodliwości czynu.

• Powyższe cele powinny być realizowane z

poszanowaniem zasady humanitaryzmu,
wyrażonej w art.12§1 KKS., zgodnie z którą
kary, środki karne oraz inne środki
przewidziane w kodeksie stosuje się z
poszanowaniem godności człowieka.

• Poza tym wymierzając karę, środek karny lub

inny środek młodocianemu albo nieletniemu,
sąd ma kierować się przede wszystkim tym,
aby sprawcę wychować ( art.12§3 KKS).

Kary za przestępstwa

skarbowe

• Katalog kar możliwych do orzeczenia za

przestępstwo skarbowe określany jest w
przepisie

art. 22§1 KKS. Powołany przepis stanowi,

że karami za przestępstwo skarbowe są:

1). Kara grzywny w stawkach dziennych,
2). Kara ograniczenia wolności,
3). Kara pozbawienia wolności (karę aresztu

wojskowego w stosunku do żołnierzy).

Kara grzywny

• Kara grzywny jest podstawową karą w

kodeksie karnym skarbowym z uwagi na
jej ekonomiczny charakter. W sprawach o
przestępstwa skarbowe kara ta spełnia
szczególną rolę z tego względu, że
przestępstwa te godzą w interes
finansowy państwa, a celem sprawcy jest
z reguły osiągnięcie korzyści majątkowej.

• Zgodnie z art. 23 KKS. karę grzywny za
przestępstwa skarbowe wymierza się w
stawkach dziennych.
• Sąd określa liczbę stawek oraz wysokość
jednej stawki dziennej. Najniższa liczba
stawek wynosi 10, a najwyższa 720.

•Jednakże, w przypadku kary nadzwyczajnie
obostrzonej lub kary łącznej grzywna nie
może przekroczyć 1.080 stawek dziennych.
• Wyrokiem nakazowym sąd może
wymierzyć karę grzywny w granicach nie
przekraczających 200 stawek dziennych.

Karę grzywny sąd wymierza w 2

etapach:

1. W pierwszym- orzeka liczbę stawek

dziennych, proporcjonalnie do ciężaru
gatunkowego popełnionego przestępstwa
skarbowego.

2. W drugim- sąd orzeka o wysokości jednej

stawki dziennej, biorąc pod uwagę możliwości
finansowe oskarżonego.

• Ostatecznie kwotę grzywny ustala się,

mnożąc liczbę stawek przez wielkość stawki
dziennej.

• Stawka dzienna nie może być niższa od
jednej trzydziestej części minimalnego
wynagrodzenia ani też przekraczać jej
czterystukrotności (art. 23§3 KKS.) Toteż
najwyższa stawka dzienna nie może
przekroczyć czterystu trzydziestych części
minimalnego wynagrodzenia.

•

Sąd orzeka o wysokości jednej stawki

dziennej, biorąc pod uwagę dochody
sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne,
stosunki majątkowe i możliwości
zarobkowe.

.

•

Na podstawie przepisów Kodeksu

Karnego sąd może warunkowo zawiesić
wykonanie orzeczonej kary grzywny,
jeżeli uzna to za wystarczające do
osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w
szczególności zapobieżenia powrotowi do
przestępstwa. Zawieszając wykonanie kary,
sąd bierze pod uwagę postawę sprawcy,
jego właściwości i warunki osobiste,
dotychczasowy sposób życia oraz
zachowanie się po popełnieniu
przestępstwa.

• Zawieszenie wykonania kary grzywny
następuje na okres próbny, który biegnie od
uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi od
roku do 3 lat.

Kara ograniczenia wolności

• Kara ograniczenia wolności w części szczególnej KKS.

została wymieniona tylko raz w art. 110 (sprzedaż losów
bez uprawnień).

• Poza tym przepisem kara ta może być ponadto

wymierzona:

– w razie nadzwyczajnego zaostrzenia kary za

przestępstwa skarbowe zagrożone tylko karą
grzywny( art. 38§1

pkt. 1 i 2 KKS.)
– w przypadku zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia

kary, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone karą
pozbawienia wolności ( art.36 §1 pkt. 1 KKS.) zamiast
kary pozbawienia wolności, w sytuacji określonej w

art.26 §1 KKS.

• Do kary ograniczenia wolności stosuje się
odpowiednio
art. 34-36 KK.
• Kara ta jest wymierzana w miesiącach na okres
od 1 do 12 miesięcy. W razie nadzwyczajnego
obostrzenia kary lub kary łącznej, kara ta nie może
przekraczać 18 miesięcy, co wynika z regulacji
zawartych w art. 28 §2 i 39 §1 KKS.

• Zgodnie z art. 34§2 KK. kara ograniczenia
wolności wiąże się z obciążeniem skazanego
określonymi obowiązkami. W czasie wykonywania
kary skazany:
- nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego
pobytu,
- jest obowiązany do wykonywania pracy wskazanej
przez sąd,
- ma obowiązek udzielenia wyjaśnień dotyczących
przebiegu odbywania kary.

•

Najbardziej znaczącym obowiązkiem dla

skazanego jest konieczność wykonywania pracy
wskazanej przez sąd.
Polega na wykonywaniu nieodpłatnej,
kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej
przez sąd w odpowiednim zakładzie pracy,
placówce służby zdrowia, opieki społecznej,
organizacji lub instytucji niosącej pomoc
charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej w
wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku
miesięcznym.

• W stosunku do osoby zatrudnionej, sąd zamiast
obowiązku wykonywania pracy, może orzec
potrącenie od 10 do 25% wynagrodzenia za pracę
na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny
wskazany przez sąd, w okresie odbywania kary
skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu
stosunku pracy.

• Ograniczenie wolności przejawia się w tym, że wymierzając

karę, sąd może oddać skazanego pod dozór kuratora lub osoby
godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji
społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie,
zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

• W przypadku przestępstwa skarbowego, w związku z którym

nastąpiło uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie
należności publicznoprawnej, sąd wymierzając karę
ograniczenia wolności, określa obowiązek jej uiszczenia
przez skazanego w wyznaczonym terminie. Nieuiszczenie tej
należności w tym terminie jest traktowane na równi z
uchylaniem się skazanego od odbywania kary ograniczenia
wolności ( art. 188 KKS).

Kara pozbawienia wolności

• Ustawowym zagrożeniem karą pozbawienia

wolności objęto te przestępstwa skarbowe,

które można popełnić umyślnie oraz w

zasadzie wtedy, gdy określona w dyspozycji

karnej wartość przedmiotu przestępstwa

skarbowego lub uszczuplenia należności

publicznoprawnej przewyższa ustawowy próg

kwalifikujący.

• Kara pozbawienia wolności przewidziana jest

w części szczególnej najczęściej za

przestępstwa podatkowe, oraz o dużym

stopniu szkodliwości społecznej.

• Na podstawie art. 27 §1 kara ta może być

orzekana na okres od 5 dni do 5 lat, w razie
nadzwyczajnego obostrzenia kary do 10 lat, a w
przypadku kary łącznej do 15 lat.

• Zgodnie z art. 27 §2 wobec żołnierzy, którzy

dopuścili się przestępstwa skarbowego, może
być orzekana kara aresztu wojskowego w
granicach od

5 dni do 2 lat.
• Obie kary orzeka się w dniach, miesiącach,

latach.

• Kara pozbawienia wolności

w KKS. nigdy

nie występuje samodzielnie, zawsze grozi
obok kary grzywny. Poza tym w myśl art.
26§2 za przestępstwo skarbowe zagrożone
kara pozbawienia wolności możliwe jest,
po uwzględnieniu dodatkowych
warunków, wymierzenie kary ograniczenia
wolności

.

• Wymierzenie kar pozbawienia wolności jest możliwe,

na podstawie art. 38, w razie nadzwyczajnego obostrzenia

kary za czyn niezagrożony w ogóle tą karą, w rozmiarze

do 6 miesięcy- jeżeli dotyczy czynu zagrożonego grzywną

do 360 stawek dziennych, i do roku- gdy jest on zagrożony

grzywną wyższą niż 360 stawek.

• Przy zagrożeniu czynu karą pozbawienia wolności

obostrzenie to polega na jej wymierzeniu w wysokości nie

niższej niż miesiąc do górnej granicy ustawowego

zagrożenia zwiększonego o połowę. W razie szczególnego

nadzwyczajnego obostrzenia, gdy wartość uszczuplenia

spowodowana czynem sprawcy jest wielka ( art. 53 § 16)

sąd orzeka karę pozbawienia wolności w wysokości nie

niższej niż 3 miesiące do górnej granicy ustawowego

zagrożenia zwiększonego podwójnie.

Kara za wykroczenia

skarbowe

• Kodeks karny skarbowy w art. 47 §1

wymienia jedną karę grożącą za
wykroczenie skarbowe. Karą tą jest
grzywna określona kwotowo.

• Zgodnie z art. 48§1 KKS. kara grzywny za

wykroczenie może być wymierzana w
granicach od jednej dziesiątej do
dwudziestokrotnej wysokości
minimalnego wynagrodzenia.

• Wyjątek stanowi: mandat karny, którym nałożyć

można grzywną w wysokości nie przekraczającej
podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia

( art. 48§2 KKS.) oraz wyrok nakazowy, którym

można orzec grzywnę do wysokości
dziesięciokrotności tego wskaźnika (art.48§3
KKS.)

• Wymierzając karę grzywny lub nakładając ją

mandatem karnym, należy uwzględnić stosunki
majątkowe i rodzinne sprawcy oraz jego dochody
i możliwości zarobkowe ( art.48 §4).

• Nie uiszczenie grzywny w terminie oraz

stwierdzenie niemożności jej ściągnięcia w drodze
egzekucji są podstawą do zmiany kary grzywny na
pracę społecznie użyteczną. Sąd określa jej rodzaj i
czas trwania. Praca ta trwa najkrócej 7 dni,
najdłużej 3 miesiące ( art. 185§1 KKS.)

• W przypadku nieściągalności grzywny, orzeczonej w

kwocie przekraczającej 1/20 górnego zagrożenia
ustawowego i niepodjęcia pracy społecznie
użytecznej, orzec można zastępczą karę
pozbawienia wolności.

• Dzień pozbawienia wolności odpowiada

karze grzywny w wysokości od jednej
pięćsetnej do jednej pięćdziesiątej górnej
granicy ustawowego zagrożenia karą
grzywny, przy czym wymierzona w tym
trybie kara pozbawienia wolności nie
może przekroczyć 3 miesięcy i wymierza
się ją w dniach i miesiącach (art. 189 §1-3
KKS).

Bibliografia:

1. Sawicki J. „ Zarys prawa karnego

skarbowego”; Warszawa 2007, wyd.
Prawnicze LexisNexis

2. Prusak F. „ Prawo karne skarbowe” ,
Warszawa 2008, wyd. C.H.Beck
3. Bartosiewicz A., Kubacki R., - kodeks karny

skarbowy, cz. Materialna Vademecum

4. Ustawa z dnia 10 września 1999r.
Kodeks karny skarbowy.

Dziękuję za uwagę!!!

Przygotowała:

Edyta Rola