Historia zdrowia

Historia zdrowia

publicznego i

publicznego i

medycyny społecznej

medycyny społecznej

Pojecie i zakres

Pojecie i zakres

zdrowia

zdrowia

publicznego

publicznego

CO TO JEST ZDROWIE?

Hipokrates

Hipokrates



460-377 p.n.e.

460-377 p.n.e.



naukę jego cechowała troska o

naukę jego cechowała troska o

chorego, wnikliwa obserwacja

chorego, wnikliwa obserwacja

lekarska i logiczne wyciąganie

lekarska i logiczne wyciąganie

wniosków prognostycznych.

wniosków prognostycznych.



Primum non nocere

Primum non nocere



Twórca podstaw etyki lekarskiej –

Twórca podstaw etyki lekarskiej –

„Przysięga Hipokratesa”

„Przysięga Hipokratesa”

CO TO JEST ZDROWIE?

CO TO JEST ZDROWIE?



Dobre samopoczucie –

Dobre samopoczucie –

zdrowie

zdrowie



Złe samopoczucie –

Złe samopoczucie –

choroba

choroba

Hipokrates

Hipokrates

Hipokrates

Hipokrates



Napisał traktat:,, O

Napisał traktat:,, O

powietrzu wodach i

powietrzu wodach i

klimatach”

klimatach”

w którym podkreślał

w którym podkreślał

znaczenie czynników środowiskowych na

znaczenie czynników środowiskowych na

zdrowie ludzkie

zdrowie ludzkie



Nakazywał by:

Nakazywał by:



,,…

,,…

lekarze brali pod uwagę zarówno

lekarze brali pod uwagę zarówno

pokarm, którym człowiek się odżywiał,

pokarm, którym człowiek się odżywiał,

wodę, która pił, klimat, w którym żył, jak i

wodę, która pił, klimat, w którym żył, jak i

wpływ wywierany na człowieka przez

wpływ wywierany na człowieka przez

grecką wolność lub wschodni despotyzm”

grecką wolność lub wschodni despotyzm”

Hipoktates

Hipoktates



Dostrzegał znaczenie dla zdrowia:

Dostrzegał znaczenie dla zdrowia:

-środowiska naturalnego

-środowiska naturalnego

-środowiska społecznego

-środowiska społecznego

Koncepcja mechanistyczno –

Koncepcja mechanistyczno –

redukcjonistyczna

redukcjonistyczna

zdrowia

zdrowia



Twórca : Kartezjusz –Deskartes

Twórca : Kartezjusz –Deskartes

Rene 1596-1650 r

Rene 1596-1650 r



Francuski filozof i matematyk ,

Francuski filozof i matematyk ,

mechanistyczne widzenie świata i

mechanistyczne widzenie świata i

człowieka.

człowieka.



Człowiek – wielka maszyna , która

Człowiek – wielka maszyna , która

działa z wielka precyzją

działa z wielka precyzją

i doskonałością.

i doskonałością.

Koncepcja

Koncepcja

mechanistyczno –

mechanistyczno –

redukcjonistyczna

redukcjonistyczna

zdrowia

zdrowia

Zawężenie leczenia do perfekcyjnego

Zawężenie leczenia do perfekcyjnego

naprawiania zdrowia człowieka jako

naprawiania zdrowia człowieka jako

uszkodzonej maszyny biologicznej

uszkodzonej maszyny biologicznej

bez widzenia jako całości

bez widzenia jako całości

ale ….

ale ….

postęp techniczny w medycynie.

postęp techniczny w medycynie.

Biomedyczne pojęcie zdrowia

Biomedyczne pojęcie zdrowia

Biomedyczne pojęcie

Biomedyczne pojęcie

zdrowia

zdrowia

Zdrowie to nieobecność choroby, a

Zdrowie to nieobecność choroby, a

wszystkie składowe organizmu

wszystkie składowe organizmu

pełnią swoje właściwe funkcje

pełnią swoje właściwe funkcje

Definicja zdrowia

Definicja zdrowia

WHO

WHO

Def.

Def.

socjoekologiczna

socjoekologiczna



Kompletny fizyczny , psychiczny i

Kompletny fizyczny , psychiczny i

społeczny dobrostan człowieka, a

społeczny dobrostan człowieka, a

nie tylko brak choroby lub

nie tylko brak choroby lub

kalectwa.

kalectwa.

`Preambuła Konstytucji WHO 1948 r

`Preambuła Konstytucji WHO 1948 r

Konsekwencje

Konsekwencje

paradygmatu

paradygmatu

socjoekologicznego

socjoekologicznego



upodmiotowienie pacjenta

upodmiotowienie pacjenta



kliniczno-humanistyczne

kliniczno-humanistyczne

kształcenie kadr medycznych

kształcenie kadr medycznych



priorytet dla promocji zdrowia i

priorytet dla promocji zdrowia i

profilaktyki, a nie dla medycyny

profilaktyki, a nie dla medycyny

naprawczej

naprawczej



większy udział systemów

większy udział systemów

społecznego wsparcia

społecznego wsparcia

Inne definicje zdrowia:

Inne definicje zdrowia:



To nie tylko brak choroby lub

To nie tylko brak choroby lub

niedomagań, ale i dobre samopoczucie

niedomagań, ale i dobre samopoczucie

oraz

oraz

taki stopień

taki stopień

przystosowania

przystosowania

biologicznego,

biologicznego,

psychicznego i społecznego, jaki

psychicznego i społecznego, jaki

jest osiągalny dla danej jednostki

jest osiągalny dla danej jednostki

w najkorzystniejszych warunkach

w najkorzystniejszych warunkach

(M. Kacprzak)

(M. Kacprzak)

Definicja socjologiczna

Definicja socjologiczna



Jest to stan lub zdolność ustroju

Jest to stan lub zdolność ustroju

ludzkiego do wykonywania

ludzkiego do wykonywania

odpowiednich czynności w

odpowiednich czynności w

określonych warunkach

określonych warunkach

środowiskowych

środowiskowych

( W. Jędrychowski)

( W. Jędrychowski)

Zdrowie

Zdrowie

społeczeństwa

społeczeństwa



To nie tylko brak chorób oraz dobry stan

To nie tylko brak chorób oraz dobry stan

zdrowia fizycznego, psychicznego i

zdrowia fizycznego, psychicznego i

społecznego jednostek składających się na

społecznego jednostek składających się na

dane społeczeństwo

dane społeczeństwo

, lecz również

, lecz również

harmonijny rozwój naturalny

harmonijny rozwój naturalny

ludności oraz takie warunki

ludności oraz takie warunki

otoczenia, które sprzyjają zdrowiu

otoczenia, które sprzyjają zdrowiu

ludności

ludności

( J. Kostrzewski)

( J. Kostrzewski)

Starzenie

Starzenie



Naturalny , długotrwały i nieodwracalny

Naturalny , długotrwały i nieodwracalny

proces fizjologiczny, zachodzący w

proces fizjologiczny, zachodzący w

osobniczym rozwoju człowieka:

osobniczym rozwoju człowieka:



ma charakter dynamiczny,

ma charakter dynamiczny,



przebiega w czasie,

przebiega w czasie,



może ulegać przyspieszaniu lub zwalnianiu

może ulegać przyspieszaniu lub zwalnianiu



proces starzenia ma złożone

proces starzenia ma złożone

uwarunkowania genetyczne, biologiczne i

uwarunkowania genetyczne, biologiczne i

środowiskowe

środowiskowe

Kamienie milowe w

Kamienie milowe w

rozwoju zdrowia

rozwoju zdrowia

publicznego

publicznego



konstytucja genetyczna nie

konstytucja genetyczna nie

zmienia się na przestrzeni

zmienia się na przestrzeni

tysiącleci

tysiącleci



poprawa zdrowia w krajach

poprawa zdrowia w krajach

rozwiniętych i związany z tym

rozwiniętych i związany z tym

wzrost liczby ludności rozpoczęły

wzrost liczby ludności rozpoczęły

się wcześniej niż pojawiły się

się wcześniej niż pojawiły się

skuteczne interwencje medyczne

skuteczne interwencje medyczne

Kamienie milowe w

Kamienie milowe w

rozwoju zdrowia

rozwoju zdrowia

publicznego

publicznego



większości chorób niezakaźnych również

większości chorób niezakaźnych również

można zapobiegać poprzez zmiany

można zapobiegać poprzez zmiany

warunków życia i zmiany zachowania

warunków życia i zmiany zachowania



odkrycia naukowe dotyczące etiologii

odkrycia naukowe dotyczące etiologii

i szerzenia się chorób zakaźnych i

i szerzenia się chorób zakaźnych i

możliwości zapobiegania im

możliwości zapobiegania im



rozwój przemysłu, urbanizacja, ruchy

rozwój przemysłu, urbanizacja, ruchy

demogaficzne

demogaficzne

Johan Peter Frank

Johan Peter Frank

1745-1821

1745-1821



przedstawiciel starej wiedeńskiej

przedstawiciel starej wiedeńskiej

szkoły klinicznej

szkoły klinicznej



twórca koncepcji zdrowia

twórca koncepcji zdrowia

publicznego i organizacji

publicznego i organizacji

państwowej ochrony zdrowia

państwowej ochrony zdrowia

J. P. Frank

J. P. Frank



doceniał wartość statystyki lekarskiej

doceniał wartość statystyki lekarskiej

(Johan Graunt 1661)

(Johan Graunt 1661)



podkreślał :

podkreślał :

- związek zdrowia z warunkami bytowania,

- związek zdrowia z warunkami bytowania,

- społeczną wagę zdrowia

- społeczną wagę zdrowia

- odpowiedzialność administracji

- odpowiedzialność administracji

państwowej za ochronę zdrowia obywateli

państwowej za ochronę zdrowia obywateli

J. P. Frank

J. P. Frank



zwolennik oświeconego absolutyzmu

zwolennik oświeconego absolutyzmu



…

…

władca we własnym interesie

władca we własnym interesie

powinien dbać o stan zdrowia

powinien dbać o stan zdrowia

narodu, który z powodu chorób i

narodu, który z powodu chorób i

przedwczesnej śmierci nie

przedwczesnej śmierci nie

przysparza krajowi takich korzyści

przysparza krajowi takich korzyści

jakie mógłby pod warunkiem

jakie mógłby pod warunkiem

pełnego zdrowia”

pełnego zdrowia”

Postulaty J. P. Franka

Postulaty J. P. Franka



prawo powinno nakłaniać, a

prawo powinno nakłaniać, a

nawet zmuszać społeczeństwo do

nawet zmuszać społeczeństwo do

przestrzegania takich zasad życia,

przestrzegania takich zasad życia,

które zapewniają zachowanie

które zapewniają zachowanie

zdrowia

zdrowia

Postulaty J. P. Franka

Postulaty J. P. Franka



Zapewnienie opieki nad kobietą w

Zapewnienie opieki nad kobietą w

ciąży, podczas porodu i połogu

ciąży, podczas porodu i połogu

J.F. Frank

J.F. Frank

,,

,,

Jak często widzimy matki przy pracach na

Jak często widzimy matki przy pracach na

polu ryżowym jakby czołgające się w

polu ryżowym jakby czołgające się w

błotnistej wodzie i wyrywające zielsko z

błotnistej wodzie i wyrywające zielsko z

ziemi i- cóż za ból- aż nazbyt często

ziemi i- cóż za ból- aż nazbyt często

również własne dziecko z łona. A

również własne dziecko z łona. A

tymczasem ciężarne bydlę jest trzymane

tymczasem ciężarne bydlę jest trzymane

z dala od ciężkich prac… Im ludzka

z dala od ciężkich prac… Im ludzka

maszyna jest słabsza i bardziej

maszyna jest słabsza i bardziej

wyczerpana zmartwieniami, tym szybciej

wyczerpana zmartwieniami, tym szybciej

wsiąkają w nią jak w gąbkę miazmiaty i

wsiąkają w nią jak w gąbkę miazmiaty i

zarodki chorobowe”

zarodki chorobowe”

J.P. Frank

J.P. Frank



wprowadzenie obowiązku

wprowadzenie obowiązku

posiadania świadectw zdrowia

posiadania świadectw zdrowia

przed zawarciem małżeństwa

przed zawarciem małżeństwa

( choroby dziedziczne)

( choroby dziedziczne)



zapewnienie pomocy w chorobie

zapewnienie pomocy w chorobie



urządzenie szkół i nauczania

urządzenie szkół i nauczania

zgodnie z wymogami zdrowia

zgodnie z wymogami zdrowia

J.P. Frank

J.P. Frank



nadzór nad produkcją środków

nadzór nad produkcją środków

żywnościowych

żywnościowych



zwalczanie alkoholizmu i

zwalczanie alkoholizmu i

prostytucji

prostytucji



zaopatrzenie w wodę i usuwanie

zaopatrzenie w wodę i usuwanie

nieczystości

nieczystości

Medycyna społeczna

Medycyna społeczna



XV w lekarz miejski-zwany fizykiem

XV w lekarz miejski-zwany fizykiem

miejskim głównie walka z epidemią

miejskim głównie walka z epidemią



Girolamo Fracastoro (1543) twórca

Girolamo Fracastoro (1543) twórca

epidemiologii

epidemiologii

-przyczyną zakażenia są zarodki

-przyczyną zakażenia są zarodki

-wskazywał różnorodne drogi zakażenia

-wskazywał różnorodne drogi zakażenia

-izolacja chorych

-izolacja chorych

-analiza środowiska zachorowania

-analiza środowiska zachorowania

-rejestracja chorych, zmarłych

-rejestracja chorych, zmarłych

Medycyna społeczna

Medycyna społeczna



1794-pierwsza Katedra Higeny

1794-pierwsza Katedra Higeny

Paryż Ecole de Sante

Paryż Ecole de Sante



1848-pojęcie medycyna

1848-pojęcie medycyna

społeczna-Alphonse Guerin (1817-

społeczna-Alphonse Guerin (1817-

1895)

1895)

Medycyna społeczna

Medycyna społeczna



1853-I Międzynarodowy Kongres

1853-I Międzynarodowy Kongres

Statystyki i Klasyfikacji Chorób

Statystyki i Klasyfikacji Chorób



1877-I Międzynarodowy Kongres

1877-I Międzynarodowy Kongres

Higeny

Higeny



1911-

1911-

Soziale Patologie

Soziale Patologie

-

-

Alfred Grotjahn- twórca podstaw

Alfred Grotjahn- twórca podstaw

naukowych medycyny społecznej

naukowych medycyny społecznej

Epidemie XIX stulecia

Epidemie XIX stulecia



Cholera, tyfus plamisty

Cholera, tyfus plamisty



zła wola klas posiadających

zła wola klas posiadających



źli ludzie

źli ludzie

Max von Pettenkofer

Max von Pettenkofer

1818-1901

1818-1901



1865- Katedra Higieny w Monachium

1865- Katedra Higieny w Monachium

-obecność specyficznego ,,zarodka”

-obecność specyficznego ,,zarodka”

-wilgotna porowata gleba z gnijącymi

-wilgotna porowata gleba z gnijącymi

cząstkami organicznymi (miazmaty)

cząstkami organicznymi (miazmaty)

-toksyna, która powstaje z zetknięcia

-toksyna, która powstaje z zetknięcia

się zarodka z tym podłożem

się zarodka z tym podłożem

Max von Pettenkofer

Max von Pettenkofer

1818-1901

1818-1901



zapobieganie chorobom zakaźnym

zapobieganie chorobom zakaźnym

polega na utrzymaniu czystości

polega na utrzymaniu czystości

podłoża, wody i powietrza

podłoża, wody i powietrza



lekceważył odporność osobniczą

lekceważył odporność osobniczą



negował obecność drobnoustrojów

negował obecność drobnoustrojów

chorobotwórczych

chorobotwórczych



1892-publicznie wypił zawiesinę

1892-publicznie wypił zawiesinę

zarazków cholery (Koch-1883)

zarazków cholery (Koch-1883)

Rudolf Virchov

Rudolf Virchov



epidemia tyfusu plamistego na Górnym

epidemia tyfusu plamistego na Górnym

Śląsku-1848

Śląsku-1848



głosił, że medycyna jest nauką

głosił, że medycyna jest nauką

biologiczną jak i społeczną

biologiczną jak i społeczną



1852-

1852-

Nędza i jej zapobieganie

Nędza i jej zapobieganie

twierdził, że:

twierdził, że:

,,

,,

postęp medycyny przyczynia się do

postęp medycyny przyczynia się do

przedłużenia życia, ale poprzez poprawę

przedłużenia życia, ale poprzez poprawę

warunków socjalnych można osiągnąć

warunków socjalnych można osiągnąć

ten rezultat szybciej i w większym

ten rezultat szybciej i w większym

stopniu”

stopniu”

Neumann

Neumann

w 1947 stwierdził

w 1947 stwierdził

,, że nauka medyczna jest w istocie

,, że nauka medyczna jest w istocie

swej nauka społeczną” a

swej nauka społeczną” a

,,obowiązkiem państwa jest

,,obowiązkiem państwa jest

ochraniać życie, a kiedy jest ono

ochraniać życie, a kiedy jest ono

zagrożone ocalić je, dbać o

zagrożone ocalić je, dbać o

zdrowie obywateli”

zdrowie obywateli”

Szczepienia

Szczepienia



Edward Jenner (1749-1823)

Edward Jenner (1749-1823)



1798-

1798-

Badania nad przyczynami

Badania nad przyczynami

i skutkami ospy krowiej

i skutkami ospy krowiej



1874-ustawa o szczepieniach

1874-ustawa o szczepieniach

(Prusy)

(Prusy)

Szczepienia

Szczepienia



1885- L. Pasteur szczepienie

1885- L. Pasteur szczepienie

przeciwko wściekliźnie

przeciwko wściekliźnie



1890-,,szczepionka p/ gruźlicy”

1890-,,szczepionka p/ gruźlicy”

R. Koch tuberkulina-

R. Koch tuberkulina-

badania diagnostyczne

badania diagnostyczne



1907-naskórna-E. Moro

1907-naskórna-E. Moro



1908- śródskórna- Ch. Mantoux

1908- śródskórna- Ch. Mantoux

Szczepienia

Szczepienia



1921-szczepionka BCG-

1921-szczepionka BCG-

Bacile Calmette Guerin

Bacile Calmette Guerin



1913-anatoksyna tężcowa- E. Behring

1913-anatoksyna tężcowa- E. Behring



1930-dur plamisty –Rudolf Weigl

1930-dur plamisty –Rudolf Weigl



1954-choroba Heinego- Medina- J. Salk

1954-choroba Heinego- Medina- J. Salk



1981-wyeliminowanie ospy prawdziwej

1981-wyeliminowanie ospy prawdziwej

Aseptyka i

Aseptyka i

antyseptyka

antyseptyka



I.P. Semmelweis 1818-1865-

I.P. Semmelweis 1818-1865-

gorączka połogowa-śmiertelność

gorączka połogowa-śmiertelność

położnic wynosiła około 30%

położnic wynosiła około 30%



J. Lister- 1865-zastosował kwas

J. Lister- 1865-zastosował kwas

karbolowy (Pasteur 1857-

karbolowy (Pasteur 1857-

bakteryjne pochodzenie chorób)

bakteryjne pochodzenie chorób)

Otto Bismarck

Otto Bismarck



Premier Prus, kanclerz Rzeszy

Premier Prus, kanclerz Rzeszy



Aktywnie zwalczał ruchy

Aktywnie zwalczał ruchy

socjalistyczne

socjalistyczne



Twórca ubezpieczeniowego systemu

Twórca ubezpieczeniowego systemu

ochrony zdrowia i regulacji prawnych

ochrony zdrowia i regulacji prawnych

dotyczących zdrowia publicznego

dotyczących zdrowia publicznego

Ubezpieczenia

Ubezpieczenia

społeczne

społeczne



XVIII w. miasta niemieckie

XVIII w. miasta niemieckie



głównie pomoc socjalna (dożywianie

głównie pomoc socjalna (dożywianie

dzieci, zasiłki chorobowe, zasiłki

dzieci, zasiłki chorobowe, zasiłki

pogrzebowe)

pogrzebowe)



sporadycznie zatrudniano lekarzy, których

sporadycznie zatrudniano lekarzy, których

obowiązkiem było bezpłatne leczenie

obowiązkiem było bezpłatne leczenie

objętych opieką osób ,,kasy chorych

objętych opieką osób ,,kasy chorych

ubogich, ,,patriotyczne kasy chorych”

ubogich, ,,patriotyczne kasy chorych”

Ubezpieczenia

Ubezpieczenia

społeczne

społeczne



XIX w. -dobrowolne organizowanie się

XIX w. -dobrowolne organizowanie się

robotników o wyższym statusie

robotników o wyższym statusie

materialnym w towarzystwa wzajemnej

materialnym w towarzystwa wzajemnej

pomocy

pomocy



1883- dekret o obowiązkowym

1883- dekret o obowiązkowym

ubezpieczeniu chorobowym

ubezpieczeniu chorobowym

-powstały kasy chorych, finansowane w

-powstały kasy chorych, finansowane w

połowie przez ubezpieczonych, a w

połowie przez ubezpieczonych, a w

połowie przez pracodawców)

połowie przez pracodawców)

Ubezpieczenia

Ubezpieczenia

społeczne

społeczne



Austria 1888, Francja-1894,

Austria 1888, Francja-1894,

Rosja 1912

Rosja 1912



Anglia-1911

Anglia-1911



Polska- 1920, w 1934 zastąpiony

Polska- 1920, w 1934 zastąpiony

systemem ogólnopolskiej

systemem ogólnopolskiej

Ubezpieczalni Zdrowotnej

Ubezpieczalni Zdrowotnej

Polski wkład w rozwój

Polski wkład w rozwój

MS

MS

Józef Polak (1857-1928)

Józef Polak (1857-1928)



uczeń Pettenkofera

uczeń Pettenkofera



1885 czasopismo Zdrowie Publiczne

1885 czasopismo Zdrowie Publiczne



1894 wraz z B. Prusem założył

1894 wraz z B. Prusem założył

Warszawskie Towarzystwo

Warszawskie Towarzystwo

Higieniczne przekształcone w

Higieniczne przekształcone w

Polskie Towarzystwo Higieniczne

Polskie Towarzystwo Higieniczne



1914-I Zjazd Higienistów Polskich

1914-I Zjazd Higienistów Polskich

Polski wkład w rozwój

Polski wkład w rozwój

MS

MS



1893-Pierwsza Katedra Higieny

1893-Pierwsza Katedra Higieny

Uniwersytet Jagielloński-Odo Bujwid

Uniwersytet Jagielloński-Odo Bujwid



Tomasz Janiszewski-założyciel

Tomasz Janiszewski-założyciel

Polskiego Towarzystwa

Polskiego Towarzystwa

Przeciwgruźliczego-minister zdrowia

Przeciwgruźliczego-minister zdrowia

publicznego

publicznego



Witold Chodźko-założyciel Polskiego

Witold Chodźko-założyciel Polskiego

Towarzystwa Medycyny Społecznej

Towarzystwa Medycyny Społecznej

Początki medycyny

Początki medycyny

pracy

pracy



1802-pierwsze przepisy dotyczące pracy

1802-pierwsze przepisy dotyczące pracy

dzieci (Moral and Health Act) –ograniczenie

dzieci (Moral and Health Act) –ograniczenie

wieku do 9 lat, a praca do 12 h/dobę

wieku do 9 lat, a praca do 12 h/dobę



Edwin Chadwick (1800-1880)

Edwin Chadwick (1800-1880)

O warunkach

O warunkach

pracy klasy robotniczej w Wielkiej Brytanii

pracy klasy robotniczej w Wielkiej Brytanii



1848-Główny Urząd Zdrowia i pierwszy w

1848-Główny Urząd Zdrowia i pierwszy w

Europie kodeks sanitarny (Public Health

Europie kodeks sanitarny (Public Health

Act)

Act)

Public Health Act-1848

Public Health Act-1848



Wiek zatrudnionych min. 13 lat

Wiek zatrudnionych min. 13 lat



Ograniczono pracę w szczególnie

Ograniczono pracę w szczególnie

szkodliwych warunkach

szkodliwych warunkach



Zakaz pracy dziewcząt i kobiet w

Zakaz pracy dziewcząt i kobiet w

porze nocnej

porze nocnej

Benjamin Disraeli

Benjamin Disraeli



Premier WB współtwórca ustawy o

Premier WB współtwórca ustawy o

zdrowiu publicznym z 1875

zdrowiu publicznym z 1875



,,

,,

Zdrowie publiczne jest

Zdrowie publiczne jest

fundamentem, na którym

fundamentem, na którym

spoczywa dobrobyt ludności i

spoczywa dobrobyt ludności i

potęga kraju. Troska o zdrowie

potęga kraju. Troska o zdrowie

publiczne jest pierwszym

publiczne jest pierwszym

obowiązkiem męża stanu”

obowiązkiem męża stanu”



Prusy 1845-ustawa przemysłowa-

Prusy 1845-ustawa przemysłowa-

pojęcie ,,warunki policyjno-

pojęcie ,,warunki policyjno-

zdrowotne produkcji”

zdrowotne produkcji”



1896- inspekcja pracy

1896- inspekcja pracy



Rosja 1882-ustawa o zatrudnieniu

Rosja 1882-ustawa o zatrudnieniu

w przemyśle (zakaz pracy dzieci

w przemyśle (zakaz pracy dzieci

poniżej 12 rż, inspekcja pracy)

poniżej 12 rż, inspekcja pracy)

Medycyna pracy

Medycyna pracy



Inspekcja pracy

Inspekcja pracy



Orzecznictwo powypadkowe

Orzecznictwo powypadkowe



Choroby zawodowe-1875 A. E.

Choroby zawodowe-1875 A. E.

Layet

Layet

Bernardo Ramazzini

Bernardo Ramazzini



w 1700 roku przedstawił choroby

w 1700 roku przedstawił choroby

związane z wykonywana pracą

związane z wykonywana pracą



,,brudnego rzemiosła”

,,brudnego rzemiosła”



,,rzemieślników pracujących w pyle”

,,rzemieślników pracujących w pyle”



,,artystów pracujących stale na stojąco”

,,artystów pracujących stale na stojąco”



wskazał m.in. lekarzy, akuszerki,

wskazał m.in. lekarzy, akuszerki,

balwierzy ze względu na możliwość

balwierzy ze względu na możliwość

zachorowania

zachorowania

per contactum

per contactum

Medycyna pracy

Medycyna pracy



1906- I Międzynarodowa

1906- I Międzynarodowa

Konferencja Medycyny Pracy

Konferencja Medycyny Pracy



1910-Pierwsza klinika chorób

1910-Pierwsza klinika chorób

zawodowych-Mediolan Luigi Devoto

zawodowych-Mediolan Luigi Devoto



1919-Międzynarodowa Organizacja

1919-Międzynarodowa Organizacja

Pracy

Pracy

Eugenika

Eugenika



Udoskonalanie rasy ludzkiej- ,,

Udoskonalanie rasy ludzkiej- ,,

takie

takie

wpływanie na społeczeństwo, aby

wpływanie na społeczeństwo, aby

przez kontrolę lub zapobieganie

przez kontrolę lub zapobieganie

narodzinom ograniczyć liczbę

narodzinom ograniczyć liczbę

jednostek nie nadających się dla

jednostek nie nadających się dla

społeczeństwa, natomiast zwiększyć

społeczeństwa, natomiast zwiększyć

liczbę urodzin elity intelektualnej”

liczbę urodzin elity intelektualnej”



Francis Galton 1822-1911

Francis Galton 1822-1911



1904 Instytut Eugeniki w Londynie

1904 Instytut Eugeniki w Londynie

Walka z chorobami

Walka z chorobami

społecznymi-Postulaty Roberta

społecznymi-Postulaty Roberta

Hessena

Hessena

,,czekają nas jeszcze mozolne

,,czekają nas jeszcze mozolne

utarczki ze społeczeństwem i jego

utarczki ze społeczeństwem i jego

altruistycznymi poglądami”

altruistycznymi poglądami”

- usuwać nieuleczalnie chorych

- usuwać nieuleczalnie chorych

- odbierać dzieci chorym rodzicom

- odbierać dzieci chorym rodzicom

- zakaz zawierania związków

- zakaz zawierania związków

małżeńskich

małżeńskich

Czystość rasowa

Czystość rasowa



1905-Towarzystwo Higeny

1905-Towarzystwo Higeny

Rasowej ( Ploetz, Thurnwald,

Rasowej ( Ploetz, Thurnwald,

Fischer)

Fischer)



1920

1920

-Eliminowanie zbędnych

-Eliminowanie zbędnych

istnień. Wielkość i forma-

istnień. Wielkość i forma-

Alfred

Alfred

Hoche

Hoche

Hoche dowodził:

Hoche dowodził:



…

…

,

,

że usunięcie tych duchowych

że usunięcie tych duchowych

trupów nie jest przestępstwem,

trupów nie jest przestępstwem,

niemoralnym postępowaniem, nie

niemoralnym postępowaniem, nie

jest tez objawem bezdusznej

jest tez objawem bezdusznej

brutalności, lecz jest to

brutalności, lecz jest to

pożytecznie społeczny, dozwolony

pożytecznie społeczny, dozwolony

akt…”

akt…”



1933-ustawa zapobiegająca

1933-ustawa zapobiegająca

narodzinom dzieci dziedziczne

narodzinom dzieci dziedziczne

obciążonych-przewidywano możliwość

obciążonych-przewidywano możliwość

przymusowej sterylizacji

przymusowej sterylizacji



II wojna światowa Karl Brandt –komisarz

II wojna światowa Karl Brandt –komisarz

do spraw sanitarnych i zdrowia

do spraw sanitarnych i zdrowia

ok. 100 tys. chorych psychicznie

ok. 100 tys. chorych psychicznie



Przygotowywano wymordowanie osób

Przygotowywano wymordowanie osób

chorych na gruźlicę

chorych na gruźlicę

Współpraca

Współpraca

międzynarodowa

międzynarodowa



1851-Miedzynarodowa Konferencja

1851-Miedzynarodowa Konferencja

Sanitarna –Paryż-epidemia cholery

Sanitarna –Paryż-epidemia cholery



1902-Międzynarodowe Biuro Sanitarne USA

1902-Międzynarodowe Biuro Sanitarne USA



1907-Miedzynarodowe Biuro Higeny

1907-Miedzynarodowe Biuro Higeny

Publicznej- Paryż

Publicznej- Paryż



1920-1939-Organizacja Zdrowia Ligi

1920-1939-Organizacja Zdrowia Ligi

Narodów

Narodów



1945-Biuro Niesienia Pomocy i Odbudowy

1945-Biuro Niesienia Pomocy i Odbudowy



07.04.1948 Światowa Organizacja Zdrowia

07.04.1948 Światowa Organizacja Zdrowia

Zdrowie publiczne

Zdrowie publiczne



Epidemiologia

Epidemiologia



Promocja zdrowia

Promocja zdrowia



Polityka zdrowotna

Polityka zdrowotna



Organizacja i zarządzanie opieka

Organizacja i zarządzanie opieka

zdrowotną

zdrowotną

Epidemiologia

Epidemiologia

Dział medycyny zajmujący się

Dział medycyny zajmujący się

rozprzestrzenianiem chorób,

rozprzestrzenianiem chorób,

niepełnosprawności, czynników

niepełnosprawności, czynników

ryzyka i przyczyn zgonów w

ryzyka i przyczyn zgonów w

populacjach ludzkich.

populacjach ludzkich.

Odpowiada na pytanie jaki jest

Odpowiada na pytanie jaki jest

stan zdrowia ludzkości i co na to

stan zdrowia ludzkości i co na to

wpływa.

wpływa.

Higiena

Higiena

Zajmuje się czynnikami

Zajmuje się czynnikami

ryzyka w otoczeniu człowieka.

ryzyka w otoczeniu człowieka.

Odpowiada na pytanie jakie

Odpowiada na pytanie jakie

natężenie tych czynników

natężenie tych czynników

zagraża zdrowiu

zagraża zdrowiu

Medycyna społeczna

Medycyna społeczna



To dział medycyny zajmujący się

To dział medycyny zajmujący się

badaniem związku miedzy stanem

badaniem związku miedzy stanem

zdrowia ludności a warunkami

zdrowia ludności a warunkami

życia społeczeństwa

życia społeczeństwa



Obejmuje : higienę, walkę z

Obejmuje : higienę, walkę z

chorobami społecznymi i

chorobami społecznymi i

organizację ochrony zdrowia

organizację ochrony zdrowia

Zakres i zadania

Zakres i zadania

medycyny społecznej

medycyny społecznej



badania stanu zdrowia ludności i

badania stanu zdrowia ludności i

jego uwarunkowania

jego uwarunkowania



analiza trendów sytuacji

analiza trendów sytuacji

zdrowotnej i jej

zdrowotnej i jej

prognozowanie

prognozowanie

Zakres i zadania

Zakres i zadania

medycyny społecznej

medycyny społecznej



ocena efektywności poszczególnych

ocena efektywności poszczególnych

działań na rzecz zdrowia

działań na rzecz zdrowia



wyznaczanie kierunków ochrony

wyznaczanie kierunków ochrony

zdrowia, stosownie do aktualnych

zdrowia, stosownie do aktualnych

potrzeb zdrowotnych i społecznych

potrzeb zdrowotnych i społecznych

oraz możliwości ich zaspokajania

oraz możliwości ich zaspokajania

ZDROWIE PUBLICZNE

ZDROWIE PUBLICZNE



Dyscyplina naukowa obejmująca

Dyscyplina naukowa obejmująca

zagadnienia zdrowia

zagadnienia zdrowia

społeczeństwa , współzależność

społeczeństwa , współzależność

stanu zdrowia od warunków życia

stanu zdrowia od warunków życia

(czynników środowiskowych i

(czynników środowiskowych i

społecznych) oraz form troski o

społecznych) oraz form troski o

zdrowie

zdrowie



Kluczowym słowem jest tu

Kluczowym słowem jest tu

,,

,,

zdrowie

zdrowie

” a nie ,,

” a nie ,,

medycyna”

medycyna”

, a

, a

słowo publiczne podkreśla, że

słowo publiczne podkreśla, że

działania mające zapewnić i

działania mające zapewnić i

umocnić zdrowie oparte są

umocnić zdrowie oparte są

o

o

zorganizowany wysiłek

zorganizowany wysiłek

społeczności

społeczności

, a nie o

, a nie o

indywidualne starania i zabiegi

indywidualne starania i zabiegi

Definicje zdrowia

Definicje zdrowia

publicznego

publicznego



J.P. Frank-określił je (1779) jako:

J.P. Frank-określił je (1779) jako:



,,

,,

sztukę ochrony zdrowia(…) przed

sztukę ochrony zdrowia(…) przed

konsekwencjami zagęszczenia na

konsekwencjami zagęszczenia na

ziemi(…), a w szczególności jako sztukę

ziemi(…), a w szczególności jako sztukę

umacniania większych odporności, żeby

umacniania większych odporności, żeby

móc bez chorób z powodu złych

móc bez chorób z powodu złych

fizycznych mocy, odsuwając je jak

fizycznych mocy, odsuwając je jak

najdalej od siebie, możliwie najpóźniej

najdalej od siebie, możliwie najpóźniej

ulegać ich działaniu”

ulegać ich działaniu”

M. Rosenau

M. Rosenau



1913 Uniwersytet Harvarda

1913 Uniwersytet Harvarda



,,

,,

w medycynie klinicznej sprawy

w medycynie klinicznej sprawy

zdrowia i choroby stają jednostkowo

zdrowia i choroby stają jednostkowo

w relacji lekarz-osoba chora, to w

w relacji lekarz-osoba chora, to w

praktyce zdrowia publicznego

praktyce zdrowia publicznego

pacjentem jest społeczność, a rolę

pacjentem jest społeczność, a rolę

leczących, poza medycyną, odgrywa

leczących, poza medycyną, odgrywa

wiele dyscyplin i dziedzin życia”

wiele dyscyplin i dziedzin życia”

C.E. Winslow

C.E. Winslow



prof. zdrowia publicznego Uniwersytetu

prof. zdrowia publicznego Uniwersytetu

w Yale podał w 1920 r. bardzo trafną i

w Yale podał w 1920 r. bardzo trafną i

do dzisiaj aktualną definicję:

do dzisiaj aktualną definicję:



,,

,,

zdrowie publiczne to

zdrowie publiczne to

nauka i

nauka i

sztuka

sztuka

zapobiegania chorobom,

zapobiegania chorobom,

przedłużania życia i promocji zdrowia

przedłużania życia i promocji zdrowia

fizycznego poprzez

fizycznego poprzez

wysiłek

wysiłek

społeczności

społeczności

…

…

ukierunkowany na:

ukierunkowany na:



higienę środowiska, kontrolę zakażeń,

higienę środowiska, kontrolę zakażeń,

nauczanie zasad higieny indywidualnej

nauczanie zasad higieny indywidualnej



organizację służb medycznych

organizację służb medycznych



na zapobieganie chorobom i wczesną

na zapobieganie chorobom i wczesną

diagnozę,

diagnozę,



rozwój mechanizmów społecznych

rozwój mechanizmów społecznych

zapewniających każdemu indywidualnie

zapewniających każdemu indywidualnie

i społeczności warunki życia

i społeczności warunki życia

pozwalające na utrzymanie zdrowia”

pozwalające na utrzymanie zdrowia”

Definicję zdrowia

Definicję zdrowia

publicznego

publicznego

rozszerzyli

rozszerzyli



Dafoe o :

Dafoe o :

walkę z nałogami i przeciwdziałanie

walkę z nałogami i przeciwdziałanie

wypadkom

wypadkom



Terris włączając:

Terris włączając:

walkę z bezrobociem i ubóstwem

walkę z bezrobociem i ubóstwem

oraz wszelką dyskryminacją

oraz wszelką dyskryminacją

ZDROWIE PUBLICZNE

ZDROWIE PUBLICZNE

wg WHO (1973)

wg WHO (1973)

Termin odnoszący się do higieny

Termin odnoszący się do higieny

środowiska

środowiska

i walki z chorobami zakaźnymi,

i walki z chorobami zakaźnymi,

poszerzony o:

poszerzony o:



problemy dotyczące zdrowia populacji

problemy dotyczące zdrowia populacji



stan zdrowotny zbiorowości

stan zdrowotny zbiorowości



ogólne usługi zdrowotne

ogólne usługi zdrowotne



administrację opieką zdrowotną

administrację opieką zdrowotną

C.G.Sheps 1975

C.G.Sheps 1975



Raport Komisji Fundacji Milbank

Raport Komisji Fundacji Milbank

(1975) odnośnie kształcenia kadr

(1975) odnośnie kształcenia kadr

dla potrzeb zdrowia publicznego

dla potrzeb zdrowia publicznego

zdefiniował zdrowie publiczne jako:

zdefiniował zdrowie publiczne jako:



,,zorganizowany wysiłek

,,zorganizowany wysiłek

społeczeństwa na rzecz ochrony,

społeczeństwa na rzecz ochrony,

promowania i przywracania zdrowia

promowania i przywracania zdrowia

ludziom”

ludziom”



,,Działania z zakresu zdrowia

,,Działania z zakresu zdrowia

publicznego zmieniają się w miarę

publicznego zmieniają się w miarę

zmian technologii i wartości

zmian technologii i wartości

społecznych, lecz cele podstawowe

społecznych, lecz cele podstawowe

pozostają te same:

pozostają te same:

Zmniejszenie chorobowości i liczby

Zmniejszenie chorobowości i liczby

przedwczesnych zgonów oraz

przedwczesnych zgonów oraz

stanów powodujących cierpienia i

stanów powodujących cierpienia i

niepełnosprawności”

niepełnosprawności”

D. Acheson

D. Acheson



Raport o stanie zdrowia publicznego w

Raport o stanie zdrowia publicznego w

Wielkiej Brytanii podał, że zdrowie

Wielkiej Brytanii podał, że zdrowie

publiczne

publiczne



,,Jest to nauka i sztuka zapobiegania

,,Jest to nauka i sztuka zapobiegania

chorobom, przedłużania życia i

chorobom, przedłużania życia i

promowania zdrowia poprzez organizację

promowania zdrowia poprzez organizację

zbiorowych wysiłków społeczeństwa

zbiorowych wysiłków społeczeństwa

ZDROWIE PUBLICZNE

ZDROWIE PUBLICZNE



To wdrażanie medycyny

To wdrażanie medycyny

zapobiegawczej do praktyki

zapobiegawczej do praktyki

opieki zdrowotnej

opieki zdrowotnej

Zakres i zadania zdrowia

Zakres i zadania zdrowia

publicznego

publicznego



Monitorowanie stanu zdrowia oraz

Monitorowanie stanu zdrowia oraz

określenie potrzeb zdrowotnych ludności

określenie potrzeb zdrowotnych ludności



Zapobieganie rozprzestrzenianiu się

Zapobieganie rozprzestrzenianiu się

chorób, zwłaszcza zakaźnych i

chorób, zwłaszcza zakaźnych i

społecznych

społecznych



Identyfikacja i zwalczanie czynników

Identyfikacja i zwalczanie czynników

ryzyka zdrowotnego (w miejscu

ryzyka zdrowotnego (w miejscu

zamieszkania, pracy nauki)

zamieszkania, pracy nauki)

Zakres i zadania zdrowia

Zakres i zadania zdrowia

publicznego

publicznego



Zapobieganie wypadkom i urazom oraz

Zapobieganie wypadkom i urazom oraz

zapewnienie kompleksowej pomocy

zapewnienie kompleksowej pomocy

ofiarom katastrof, kataklizmów i klęsk

ofiarom katastrof, kataklizmów i klęsk

żywiołowych

żywiołowych



Zapewnienie nadzoru epidemiologicznego

Zapewnienie nadzoru epidemiologicznego

i kontroli zagrożeń środowiska

i kontroli zagrożeń środowiska



Promowanie zdrowego stylu życia

Promowanie zdrowego stylu życia

wszystkich obywateli, a zwłaszcza dzieci i

wszystkich obywateli, a zwłaszcza dzieci i

młodzieży

młodzieży

Zakres i zadania zdrowia

Zakres i zadania zdrowia

publicznego

publicznego



kształcenie i doskonalenie zawodowe

kształcenie i doskonalenie zawodowe

personelu medycznego zgodnie z

personelu medycznego zgodnie z

wymogami współczesnej wiedzy

wymogami współczesnej wiedzy

medycznej

medycznej



zapewnienie jednolitych i

zapewnienie jednolitych i

kompleksowych regulacji prawnych

kompleksowych regulacji prawnych

systemu organizacji ochrony zdrowia,

systemu organizacji ochrony zdrowia,

zasad orzecznictwa lekarskiego

zasad orzecznictwa lekarskiego

Zakres i zadania zdrowia

Zakres i zadania zdrowia

publicznego

publicznego



monitorowanie jakości świadczeń

monitorowanie jakości świadczeń

medycznych, przestrzegania praw

medycznych, przestrzegania praw

pacjenta oraz zasad bioetyki

pacjenta oraz zasad bioetyki

zawodowej

zawodowej



ocena sytuacji zdrowotnej kraju na

ocena sytuacji zdrowotnej kraju na

tle porównań międzynarodowych,

tle porównań międzynarodowych,

analiza wyzwań i zagrożeń

analiza wyzwań i zagrożeń

wynikających z procesu globalizacji

wynikających z procesu globalizacji

Funkcje zdrowia publicznego –

Funkcje zdrowia publicznego –

działania na rzecz ochrony

działania na rzecz ochrony

zdrowia indywidualnych

zdrowia indywidualnych

osób

osób



zapewnienie dostępności szczepień

zapewnienie dostępności szczepień

ochronnych

ochronnych



wczesne wykrywanie i leczenie chorób

wczesne wykrywanie i leczenie chorób

zakaźnych

zakaźnych



zapewnienie dostępności pomocy

zapewnienie dostępności pomocy

medycznej

medycznej

Funkcje zdrowia publicznego –

Funkcje zdrowia publicznego –

działania na rzecz ochrony

działania na rzecz ochrony

zdrowia indywidualnych osób

zdrowia indywidualnych osób



w pełni bezpłatnych świadczenia

w pełni bezpłatnych świadczenia

lecznicze wybranych chorób o znaczeniu

lecznicze wybranych chorób o znaczeniu

społecznym

społecznym



skrining i poradnictwo grup wysokiego

skrining i poradnictwo grup wysokiego

ryzyka

ryzyka



nadzór merytoryczny i pomoc finansowa

nadzór merytoryczny i pomoc finansowa

dla instytucji charytatywnych

dla instytucji charytatywnych

Różnice pomiędzy zdrowiem

Różnice pomiędzy zdrowiem

publicznym (ZP) a medycyną

publicznym (ZP) a medycyną

społeczną (MS)

społeczną (MS)

Aspekt badań:

Aspekt badań:



ZP- populacyjny (społeczeństwo)

ZP- populacyjny (społeczeństwo)



MS- także człowiek

MS- także człowiek

Różnice pomiędzy zdrowiem

Różnice pomiędzy zdrowiem

publicznym (ZP) a medycyną

publicznym (ZP) a medycyną

społeczną (MS)

społeczną (MS)

Aspekt

Aspekt



ZP- wpływ stanu zdrowia

ZP- wpływ stanu zdrowia

społeczeństwa i jednostek na ich

społeczeństwa i jednostek na ich

społeczne funkcjonowanie

społeczne funkcjonowanie



MS-wpływ zjawisk i procesów

MS-wpływ zjawisk i procesów

społecznych na zdrowie

społecznych na zdrowie

Przedmiot badań

Przedmiot badań



ZP- stan zdrowia:

ZP- stan zdrowia:

społeczny, psychiczny i fizyczny

społeczny, psychiczny i fizyczny

,

,

niezależnie od występowania chorób

niezależnie od występowania chorób



MS- stan zdrowia:

MS- stan zdrowia:

fizyczny, psychiczny i społeczny

fizyczny, psychiczny i społeczny

w powiązaniu z chorobami

w powiązaniu z chorobami

Pochodzenie

Pochodzenie



ZP- ukształtowało się jako

ZP- ukształtowało się jako

dziedzina wiedzy i praktyki w USA

dziedzina wiedzy i praktyki w USA



MS- bardziej rozwinęła się i ma

MS- bardziej rozwinęła się i ma

korzenie w Europie

korzenie w Europie

PODZIAŁ ZAKRESU

PODZIAŁ ZAKRESU

DZIAŁAŃ MEDYCZNYCH

DZIAŁAŃ MEDYCZNYCH

WG LOGANA:

WG LOGANA:



Profilaktyka I fazy: zapobieganie

Profilaktyka I fazy: zapobieganie

występowaniu i szerzeniu się

występowaniu i szerzeniu się

negatywnych zjawisk zdrowotnych.

negatywnych zjawisk zdrowotnych.



Profilaktyka II fazy: wczesne wykrywanie

Profilaktyka II fazy: wczesne wykrywanie

objawów chorobowych, zapobieganie

objawów chorobowych, zapobieganie

rozwojowi choroby,

rozwojowi choroby,

przedłużanie okresów remisji.

przedłużanie okresów remisji.



Profilaktyka III fazy: zapobieganie trwałym

Profilaktyka III fazy: zapobieganie trwałym

skutkom choroby, niepełnosprawnosci i

skutkom choroby, niepełnosprawnosci i

obniżeniu jakości życia.

obniżeniu jakości życia.

CO WPŁYWA NA STAN

CO WPŁYWA NA STAN

ZDROWIA?

ZDROWIA?

Czynniki warunkujące

Czynniki warunkujące

zdrowie- determinatny

zdrowie- determinatny

zdrowia

zdrowia



Behawioralne- styl życia

Behawioralne- styl życia



Środowisko naturalne

Środowisko naturalne



Biologia człowieka

Biologia człowieka



Opieka medyczna - organizacja

Opieka medyczna - organizacja

opieki zdrowotnej

opieki zdrowotnej

Czynniki warunkujące zdrowie-

Czynniki warunkujące zdrowie-

determinatny zdrowia (pola

determinatny zdrowia (pola

zdrowia Lalonda)

zdrowia Lalonda)

Styl
życia
53%

Opieka
medyczna 10%

Biologia

16%

Środowisko
21%

Czynniki warunkujące

Czynniki warunkujące

zdrowie

zdrowie

Behawioralne

Behawioralne



Nawyki żywieniowe

Nawyki żywieniowe



Aspekty psychospołeczne

Aspekty psychospołeczne



Aktywność ruchowa

Aktywność ruchowa



Skłonność do używek

Skłonność do używek



Ogólny rytm życia

Ogólny rytm życia

Fińskie 7 zasad

Fińskie 7 zasad

zdrowia

zdrowia

1.

1.

sen 7-8 h;

sen 7-8 h;

2.

2.

codzienne śniadanie;

codzienne śniadanie;

3.

3.

niedojadanie między posiłkami;

niedojadanie między posiłkami;

4.

4.

BMI +/- 5% w stosunku do normy;

BMI +/- 5% w stosunku do normy;

5.

5.

aktywność ruchowa;

aktywność ruchowa;

6.

6.

niepalenie;

niepalenie;

7.

7.

niepicie alkoholu

niepicie alkoholu

Amerykanie dodają optymizm

Amerykanie dodają optymizm

Nawyki żywieniowe:

Nawyki żywieniowe:



Regularność posiłków

Regularność posiłków



Spożycie chlorku sodu

Spożycie chlorku sodu



Bilans odżywczy

Bilans odżywczy



Jakość pierwszego posiłku

Jakość pierwszego posiłku



Dojadanie

Dojadanie

Aspekty

Aspekty

psychospołeczne

psychospołeczne



Zainteresowania

Zainteresowania



Zajęcia dające satysfakcję

Zajęcia dające satysfakcję



Presja czasu

Presja czasu



Przeciążenia informacyjne

Przeciążenia informacyjne



Przeciążenie odpowiedzialnością

Przeciążenie odpowiedzialnością



Poczucie satysfakcji z dokonań

Poczucie satysfakcji z dokonań

Aktywność ruchowa

Aktywność ruchowa



Sport, rekreacja, aktywność

Sport, rekreacja, aktywność

podczas wypoczynku, sposób

podczas wypoczynku, sposób

spędzania dni wolnych

spędzania dni wolnych

Skłonność do używek

Skłonność do używek



Używki łagodne (kawa, herbata)

Używki łagodne (kawa, herbata)



Alkohol, palenie tytoniu

Alkohol, palenie tytoniu



Narkotyki, leki

Narkotyki, leki

Ogólny rytm życia

Ogólny rytm życia



Czas pracy, regularność życia

Czas pracy, regularność życia

codziennego

codziennego



Praca nocna i zmianowa

Praca nocna i zmianowa



Czas i jakość snu

Czas i jakość snu



Regularność wypoczynku

Regularność wypoczynku



Unormowanie życia rodzinnego

Unormowanie życia rodzinnego

Czynniki warunkujące

Czynniki warunkujące

zdrowie

zdrowie

Środowiskowe

Środowiskowe



Patogeny biologiczne i ich toksyny

Patogeny biologiczne i ich toksyny



Celowe modyfikacje genetyczne drobnoustrojów ,

Celowe modyfikacje genetyczne drobnoustrojów ,

roślin, zwierząt

roślin, zwierząt



Niezależne od człowieka czynniki fizyczne i

Niezależne od człowieka czynniki fizyczne i

chemiczne (promieniowanie UVA, UVB,

chemiczne (promieniowanie UVA, UVB,

radioaktywne, czynniki meteorologiczne

radioaktywne, czynniki meteorologiczne



Zależne od człowieka czynniki fizyczne i chemiczne

Zależne od człowieka czynniki fizyczne i chemiczne

(hałas, wibracje, spaliny, urazy)

(hałas, wibracje, spaliny, urazy)



Czynniki fizyczne i chemiczne podwyższające

Czynniki fizyczne i chemiczne podwyższające

standard życia zastosowane w nadmiarze (MV,

standard życia zastosowane w nadmiarze (MV,

konserwanty, pestycydy, detergenty)

konserwanty, pestycydy, detergenty)

Czynniki warunkujące

Czynniki warunkujące

zdrowie

zdrowie

Biologiczne

Biologiczne

Ewolucyjnie ukształtowany kod

Ewolucyjnie ukształtowany kod

genetyczny, determinujacy charakter

genetyczny, determinujacy charakter

przystosowania człowieka do jego

przystosowania człowieka do jego

środowiska bytowania (podatność na

środowiska bytowania (podatność na

choroby, zdolność adaptacji)

choroby, zdolność adaptacji)

LCU- life change units

LCU- life change units

Holmes – twórca skali oceniający wielkość stresu

Holmes – twórca skali oceniający wielkość stresu

mierzonego w jednostkach zmian życiowych (LCU)

mierzonego w jednostkach zmian życiowych (LCU)



Śmierć współmałżonka – 100 LCU

Śmierć współmałżonka – 100 LCU



Rozwód -75 LCU

Rozwód -75 LCU



Małżeństwo – 50 LCU

Małżeństwo – 50 LCU



Ciąża -40 IU

Ciąża -40 IU



Kłopoty seksualne – 39 LCU

Kłopoty seksualne – 39 LCU



Zmiana częstotliwości kłótni – 35 LCU

Zmiana częstotliwości kłótni – 35 LCU



Zakończenie nauki – 34 LCU

Zakończenie nauki – 34 LCU



Kłopoty z teściową – 29 LCU

Kłopoty z teściową – 29 LCU



Kłopoty z szefem – 20 LCU

Kłopoty z szefem – 20 LCU



Urlop – 13 LCU

Urlop – 13 LCU



Boże Narodzenie 12 LCU

Boże Narodzenie 12 LCU

Zwiększone ryzyko wystąpienia poważnej choroby w

Zwiększone ryzyko wystąpienia poważnej choroby w

okresie 2 lat u ludzi, którzy uzyskali > 300 punktów

okresie 2 lat u ludzi, którzy uzyskali > 300 punktów

Zaburzenia i choroby

Zaburzenia i choroby

psychosomatyczne

psychosomatyczne



Zaburzenia somatyczne mające

Zaburzenia somatyczne mające

związek z czynnikami

związek z czynnikami

psychologicznymi

psychologicznymi

Szczególna podatność – osobowość

Szczególna podatność – osobowość

typu A

typu A

(duża potrzeba osiągnięć, dominacji,

(duża potrzeba osiągnięć, dominacji,

agresywności)

agresywności)

CHOROBA ZAWODOWA

CHOROBA ZAWODOWA



Choroba prawnie uznana za

Choroba prawnie uznana za

związaną przyczynowo z

związaną przyczynowo z

wykonywanym zawodem, znajduje

wykonywanym zawodem, znajduje

się w wykazie chorób zawodowych

się w wykazie chorób zawodowych

odpowiednich ustaw i jest

odpowiednich ustaw i jest

podstawą do roszczeń

podstawą do roszczeń

odszkodowawczych

odszkodowawczych

CHOROBY ZWIĄZANE Z

CHOROBY ZWIĄZANE Z

ZAWODEM

ZAWODEM



Choroby znajdujące się w wykazie

Choroby znajdujące się w wykazie

chorób związanych z zawodem,

chorób związanych z zawodem,

ale nie są uznane prawnie

ale nie są uznane prawnie



nie dają tytułu do odszkodowania

nie dają tytułu do odszkodowania

CHOROBY

CHOROBY

PARAZAWODOWE

PARAZAWODOWE



Są efektem skojarzonego

Są efektem skojarzonego

oddziaływania warunków pracy i

oddziaływania warunków pracy i

warunków bytowania, kiedy nie

warunków bytowania, kiedy nie

można ilościowo określić tych

można ilościowo określić tych

składowych.

składowych.

CHOROBY ZAWODOWE

CHOROBY ZAWODOWE

WHO/rok

WHO/rok



Wypadki 100 688 000

Wypadki 100 688 000



Choroby układu ruchu 3 337 000

Choroby układu ruchu 3 337 000



Przewlekłe choroby układu

Przewlekłe choroby układu

oddechowego 2 631 000

oddechowego 2 631 000



Choroby skóry 1 895 000

Choroby skóry 1 895 000



Uszkodzenia słuchu wywołane

Uszkodzenia słuchu wywołane

hałasem 1 628 000

hałasem 1 628 000

Jakość życia „quality of

Jakość życia „quality of

life”

life”



Subiektywna, sumaryczna ocena

Subiektywna, sumaryczna ocena

zdrowia dokonywana przez daną

zdrowia dokonywana przez daną

osobę nie zawsze współzależna z

osobę nie zawsze współzależna z

rodzajem i ciężkością choroby.

rodzajem i ciężkością choroby.

Nieludzkim jest uratowanie

Nieludzkim jest uratowanie

człowiekowi życia, a potem

człowiekowi życia, a potem

pozostawienie go samemu

pozostawienie go samemu

sobie.

sobie.

prof. W. Dega

prof. W. Dega

Niepełnosprawność-

Niepełnosprawność-

disability

disability



Osoba niepełnosprawna to osoba o

Osoba niepełnosprawna to osoba o

naruszonej sprawności

naruszonej sprawności

funkcjonalnej

funkcjonalnej

lub aktywności życiowej w stopniu

lub aktywności życiowej w stopniu

utrudniającym wypełnianie

utrudniającym wypełnianie

normalnych czynności

normalnych czynności

charakterystycznych dla osoby

charakterystycznych dla osoby

danej płci i wieku.

danej płci i wieku.

Upośledzenie

Upośledzenie



Następstwo uszkodzenia

Następstwo uszkodzenia

i niepełnosprawności objawiające się

i niepełnosprawności objawiające się

niekorzystną sytuacją społeczną,

niekorzystną sytuacją społeczną,

która uniemożliwia lub ogranicza

która uniemożliwia lub ogranicza

wypełnianie ról i realizację własnych

wypełnianie ról i realizację własnych

zadań związanych z wiekiem, płcią

zadań związanych z wiekiem, płcią

i tradycjami kulturowymi

i tradycjami kulturowymi

Przyczyny

Przyczyny

niepełnosprawności w

niepełnosprawności w

Polsce:

Polsce:



80,7% - choroba

80,7% - choroba



13,9% - wypadek, uraz , zatrucie

13,9% - wypadek, uraz , zatrucie



5,4%- wada wrodzona

5,4%- wada wrodzona

Miary częstości chorób

Miary częstości chorób



Chorobowość – wszystkie

Chorobowość – wszystkie

istniejące przypadki w istniejącym

istniejące przypadki w istniejącym

punkcie czasowym

punkcie czasowym



Zachorowalność – nowe

Zachorowalność – nowe

zachorowania, które wystąpiły w

zachorowania, które wystąpiły w

analizowanym przedziale czasu

analizowanym przedziale czasu

Umieralność

Umieralność



Liczba zgonów w określonym

Liczba zgonów w określonym

czasie

czasie