Sprawność fizyczna w społeczeństwach pierwotnych

Sprawność fizyczna w

społeczeństwach

pierwotnych

Sylwia Idziorek

Paweł Okulewicz

Anna Urbanowicz

Co to jest sprawność

fizyczna?

•

Sprawność fizyczna to pozytywny wskaźnik
zdrowia, świadczący o stopniu zaradności
ruchowej człowieka.

•

Obejmuje

– szybkość,
– zwinność,
– zręczność,
– wytrzymałość.

Znaczenie sprawności

fizycznej

•

Pogorszenie możliwości motorycznych
organizmu jest oznaką zmniejszenia
przydatności człowieka w stosunku do ogółu.

•

Utrzymanie wysokiego poziomu sprawności
w wieku młodzieńczym i dojrzałym

– zwalnia procesy starzenia organizmu,
– wpływa korzystnie na odporność, procesy

metaboliczne, hormonalne,

– zapobiega otyłości.

Wydolność fizyczna a trening

fizyczny

•

Wydolność fizyczna, zdolność organizmów
do wykonywania określonych czynności
bez objawów zmęczenia, w znacznej
mierze zależy od sprawności układu
krwionośnego i oddechowego, wieku, płci i
budowy morfologicznej, ale najbardziej
modyfikującym ją czynnikiem jest trening
fizyczny.

Znaczenie sprawności u ludzi

pierwotnych

•

U ludzi pierwotnych sprawność fizyczna

człowieka miała ogromne znaczenie w walce o

zdobywanie pożywienia i w obliczu ciągłych

zagrożeń.

•

Człowiek pierwotny musiał być silny, sprawny,

zdrowy, czyli odporny na choroby i zmienny

klimat oraz czujny i orientujący się w terenie.

•

Sprawność była ważna w życiu, tym bardziej,

iż narzędzia, którymi posługiwał się człowiek w

celu zdobywania pożywienia i obrony były

bardzo prymitywne.

Model kobiety i mężczyzny

•

W społeczeństwach pierwotnych panował
model kobiety matki i mężczyzny
łowczego-wojownika i każda z tych grup
miała określone role:

– jedynie silni i „wysportowani” mężczyźni mogli

zapewnić wyżywienie (udane łowy) a także
odeprzeć atak ze strony wrogich plemion lub
innego drapieżnika.

– Kobiety musiały być wytrzymałe i silne by móc

rodzić dzieci, zajmować się domem, uprawami
czy chociażby chodzeniem po wodę.

Polowanie na mamuta

Wartość człowieka w

społeczeństwie pierwotnym

•

Miarą ważności człowieka w pierwotnych
społeczeństwach była jego użyteczność co
równa się sprawności fizycznej.

•

Niesprawni fizycznie już od początków
dziejów byli wyrzutkami, którym nie
poświęcano żadnej uwagi czy troski, gdyż
nie dawali żadnej korzyści dla plemienia.
Często uznawani byli za zły omen, co
często skutkowało w wypędzenie lub
zabicie takiej osoby.

Wychowanie młodych

pokoleń

•

Młody człowiek w społeczeństwach

prymitywnych był wychowywany i uczony

poprzez naśladowanie starszych.

•

Uczył się tych czynności, które były

niezbędne w twardych warunkach życia,

czyli: myślistwa, jazdy konnej, pływania,

biegu, posługiwania się bronią, ale także

pląsów, przeskakiwania przez ognisko,

gdyż czynności te związane były z różnymi

obrzędami kultowymi.

Proces inicjacji

•

Znana jest rozwinięta w społecznościach
prymitywnych instytucja inicjacji,
polegająca na wprowadzaniu młodych
chłopców przez starszyznę w tajniki życia i
rytuały plemienne.

•

Inicjacja odbywała się często w surowych
leśnych warunkach, w odosobnieniu.

•

Wprowadzanie młodzieży w życie dorosłych
odbywało się różnie w różnych starożytnych
państwach.

Znaczenie sprawności fizycznej

w starożytnym Egipcie

•

W Egipcie cywilizacja rozwinęła się
głównie dzięki położeniu tego państwa nad
życiodajną rzeką Nil.

•

Starożytni Egipcjanie odznaczali się
tężyzną fizyczną, o czym świadczą
zachowane płaskorzeźby.

•

Również kobiety były smukłe i
wysportowane. Wśród dziewcząt popularne
były gry w piłkę, przerzucanie piłki rękami

Wysportowana Egipcjanka

Gra Egipcjanek w piłkę

Sporty w starożytnym

Egipcie (1)

•

W starożytnym Egipcie popularne były

walki na kije, ćwiczenia atletyczne a także

zapasy.

•

Jednym z elementów uroczystości

dworskich były wyścigi rydwanów oraz

strzelanie z łuku.

•

Uprawiano także podnoszenie ciężarów

(worki z piaskiem) oraz boks a także

pływanie i wioślarstwo.

Sporty w starożytnym

Egipcie (2)

•

W starożytnym Egipcie istniały szkoły

wojskowe, w których chłopców uczono

przede wszystkim sztuk walki ale także

tańców wojennych, które później

upowszechniały się i wśród ludności cywilnej.

•

Starożytni Egipcjanie do mistrzostwa

doprowadzili sztukę pływania.

•

Istnieją przypuszczenia, że w starożytnym

Egipcie odbywały się zawody sportowe, w

których brali udział zawodnicy także z innych

krajów, nie tylko z Egiptu.

Sporty walki w starożytnym

Egipcie

Starożytna Grecja

•

Starożytna Grecja dzieliła się na wiele
państw, z których największe to Ateny i
Sparta.

– Spartanie przygotowywali swoje dzieci i

młodzież przede wszystkim do służby
wojskowej,

– Ateńczycy szkolili dzieci pod okiem nauczyciela

ćwiczeń fizycznych w palestrze (boisko
sportowe) przygotowując młodzież raczej do
życia społecznego i publicznego.

Sporty starożytnej Grecji

•

Młodzież uprawiała musztrę wojskową, jazdę

konną, żeglarstwo, uczyła się posługiwania

bronią.

•

Uprawiano także pięciobój, który obejmował:

biegi, skoki, rzut dyskiem, oszczepem i zapasy.

•

Przeważnie co 4 lata odbywały się

starożytnych państwach greckich Igrzyska

Sportowe

– igrzyska w miejscowości Olimpia,
– igrzyska pytyjskie w Delfach
– igrzyska nemejskie w Nemei.

Sprawność fizyczna w

starożytnym Rzymie

•

Młodzi rzymianie ćwiczyli ciało, gdyż

uważali, że sprawne ciało to najlepsze

zabezpieczenie na starość.

•

Podstawowe ćwiczenia to

– strzelanie z łuku,
– polowanie,
– rzucanie dzidą.

•

Rozpowszechnione było pływanie, które

było uznawane za sport o dużych walorach

zdrowotnych.

Sport starożytnego Rzymu

•

w Rzymie odbywały się

podobnie jak w państwach

greckich, igrzyska olimpijskie,

np. w Neapolu czy na Kapitolu.

•

W późniejszym okresie

cesarstwa rzymskiego

konkurencje sportowe na

igrzyskach zostały zastąpione

walkami gladiatorów,

niewolników szkolonych do

walk w specjalnych koszarach.

Sprawność fizyczna w

starożytnych Indiach

•

Hindusi wielką wagę przywiązywali do

czystości ciała, myli ręce i zęby przed każdym

posiłkiem.

•

Hindusi stosowali także specyficzne techniki

masażu jako środek leczniczy i usprawniający.

•

Ćwiczenia fizyczne uprawiane były głównie w

celu usprawnienia organizmu dla obronności

kraju.

•

Ćwiczono powożenie rydwanów, jazdę na

słoniach a także strzelanie z łuku, używanie

dzid, mieczy i toporów.

Sporty starożytnych Indii

•

Ze sportów
starożytnych Indii,
znane były zapasy.

•

Popularny był
również taniec.

Sprawność fizyczna w

starożytnych Chinach

•

W Chinach dzieci i młodzież uprawiały: gry i
zabawy, łucznictwo, tańce, rytmikę, muzykę.

•

Powszechne było także pływanie: dziecko
oswajało się z wodą w wieku 7 lat, w wieku 10
lat już dobrze pływało a wieku lat 15
nurkowało;

•

Chińczycy znali również od dawna gimnastykę,
która nazywała się Kong Fou /czytaj: Kung Fu/.
Ćwiczenia te służyły wszechstronnemu
rozwojowi organizmu i zwiększeniu odporności.

Sporty uprawiane przez

starożytnych chińczyków (1)

•

Sporty w Chinach przygotowywały

młodzież do służby wojskowej i życia w

grupie.

•

Była to

– jazda na rydwanach,
– łucznictwo,
– rzut kamieniem, oszczepem,
– ćwiczenia w posługiwaniu się kuszą.

Sporty uprawiane przez

starożytnych chińczyków (2)

•

Bardzo popularne były zapasy,

organizowane w formie występów

publicznych.

•

W połowie pierwszego tysiąclecia naszej

ery w Chinach upowszechnił się boks

określany ścisłym regulaminem.

•

Jednym z najstarszych sportów w Chinach

była piłka nożna, która początkowo była

wypełniona włosem, pokryta skórą, zszytą

z ośmiu skrawków.

Rola tańca w społeczeństwach

pierwotnych

•

Taniec w miarę rozwoju
społeczeństw pierwotnych, nie
tylko doskonalił swoją formę,
ale stanowił przejaw rozwoju
społecznego i duchowego;

•

wczesne fazy rozwoju wspólnot
pierwotnych wskazują na
magiczny charakter tańca,
polegający na naśladowaniu
przyrody żywej i nieożywionej.

Rozwój różnych form tańca

(1)

•

taniec, określany jako obrazowy lub
pantomimiczny, wykonywanego w kole
(otwartym kręgu) – stał się sposobem
wyładowania emocji i uzewnętrzniania uczuć;

•

dalszy rozwój społeczności pierwotnych
przynosi przeobrażenia czynności
naśladowczych w symboliczne, co przynosi
nową formę tańca - taniec popisowy
(gimnastyczny bez treści), eksponujący
zręczność, przyjemność i piękno ruchu;

Rozwój różnych form tańca

(2)

•

Wkomponowanie tańca w sytuacje życia
codziennego, formuje kolejne jego
postacie:

– taniec wojenny,
– taniec religijny,
– taniec wegetacyjny (związany z czynnościami

rolniczymi, porami roku),

– tańce o charakterze epickim (np. w maskach

zwierzęcych).

Stymulujący wpływ tańca na

organizm człowieka

•

Taniec jako przejaw aktywności ruchowej
człowieka stanowi środek doskonalący
sprawność fizyczną, koordynację ruchową.

•

Zawierając wiele elementów
gimnastycznych, taniec stanowi cenną dla
poprawy parametrów zdrowia fizycznego
formę ćwiczeń aerobowych, czyli takich,
które wykonywane są kosztem tlenu
dostarczanego przez krew do pracujących
mięśni.

Document Outline