Koncepcje analizy makrootoczenia:

Koncepcja wielorakich możliwości 
opiera się na jednej wersji strategii 
rozwoju

Koncepcje scenariuszowe opisują 
wiele wersji scenariuszy opisujących 
organizację i otoczenie w przyszłości. 
Scenariusze są podstawą budowy 
alternatywnych strategii.

Metody analizy makrootoczenia:

•ekstrapolacja trendów,

•analiza luki strategicznej,

•opinie ekspertów,

•scenariusze możliwych zdarzeń,

•scenariusze symulacyjne,

•scenariusze stanów otoczenia,

•scenariusze procesów w otoczeniu.

Ekstrapolacja trendów:

Trend – tendencja rozwojowa 
oznaczająca ogólny kierunek rozwoju.

Analiza trendów może dostarczyć 
informacji o rozwoju poszczególnych 
zjawisk w dziedzinach o małej dynamice 
rozwoju, stabilnym i 
ustrukturyzowanym otoczeniu.

Ekstrapolacja trendów zakłada, że 
procesy przebiegają w sposób 
ewolucyjny, nie uwzglednia zmian 
czynników oddziałujących na przebieg 
wyznaczonych funkcji.

Analiza luki strategicznej służy do 
badania dostosowania istniejącej 
strategii do i sposobów działania 
organizacji do wymogów otoczenia i 
prognozowanych zmian w otoczeniu w 
przyszłości.

ZGODNOŚĆ TRENDÓW

Tr

e

n

d

 Czas

wzrost rynku

wzrost sprzedaży w firmie

Zgodność trendów może oznaczać, 
że:

•firma funkcjonuje w podobny sposób, 
jak konkurenci,

•rynek jest mało konkurencyjny.

LUKA NADMIARU

Tr

e

n

d

 Czas

wzrost rynku

wzrost sprzedaży w firmie

Luka nadmiaru może wynikać ze 
spadku popytu na rynku

Jeżeli spadek ma charakter przejściowy, 
firma może umocnić swoją przewagę na 
rynku.

Jeżeli spadek ma charakter trwały, 
może okazać się, że rynek wszedł w 
fazę schyłku

LUKA NIEDOBORU

Tr

e

n

d

 Czas

wzrost rynku

wzrost sprzedaży w firmie

Luka niedoboru może oznaczać, że:

•popyt na rynku rośnie szybciej niż 
sprzedaż firmy i możliwy jest wzrost 
udziału w rynku,

•konkurencyjność produktów firmy jest 
mała.

Luka niedoboru oznacza sytuacje 
korzystną wtedy, kiedy koszty 
jednostkowe w firmie spadają 
szybciej niż średnio w branży 

Analiza luli strategicznej może być 
wykorzystywana do oceny trendów 
w zakresie:

•zasobów,

•naturalnych zmian asortymentowych,

•potrzeb organizacji w dziedzinie 
wzrostu,

•dostępności środków finansowych oraz 
rozwoju technologii,

•skutków inwestowania.

Metody scenariuszowe umożliwiają analizę zmian nieciągłych.

Metody scenariuszowe dzielą się na cztery grupy:
1.Scenariusze możliwych zdarzeń.
2.Scenariusze symulacyjne.
3.Scenariusze stanów otoczenia.
4.Scenariusze procesów w otoczeniu

Etapy budowy scenariuszy możliwych zdarzeń

Etap pierwszy – ustalenie zakresu analizy przez 
wyodrębnienie podstawowych decyzji o 
długookresowych konsekwencjach.
Etap drugi – ustalenie czynników wpływających na 
decyzje strategiczne.
Etap trzeci – określenie sił zewnętrznych.
Etap czwarty – określenie logiki scenariuszy, czyli 
uwzględnienie warunków i niepewności określonych w 
poprzednich fazach oraz opis wariantów rozwoju 
otoczenia i organizacji.
Etap piąty – analiza skutków wystąpienia określonych 
scenariuszy w przyszłości.
Etap szósty – analiza skutków decyzji 
podejmowanych w odpowiedzi na konkretne 
scenariusze.

Etapy budowy scenariuszy symulacyjnych

Etap pierwszy – Definiowanie problemów i opracowanie 
listy istotnych czynników mających wpływ na 
funkcjonowanie organizacji.
Etap drugi – określenie deskryptorów, czyli czynników, 
tendencji, wydarzeń lub cech służących do opisu 
głównego problemu oraz wyników ich oddziaływania.
Etap trzeci – Ustalenie prawdopodobieństwa wystąpienia 
każdego z wyodrębnionych deskryptorów.
Etap czwarty – opracowanie macierzy wzajemnych 
zależności, wypróbowanie modelu.
Etap piąty – przygotowanie scenariuszy w oparciu o 
model.
Etap szósty – analiza podatności, czyli wprowadzenie 
danych o procesach mało prawdopodobnych, lecz o 
poważnych konsekwencjach w celu stworzenia 
scenariuszy zdarzeń krytycznych.
Etap siódmy – formułowanie strategii działania.

Istnieją cztery podstawowe scenariusze stanów 
otoczenia:

•scenariusz optymistyczny,

•scenariusz pesymistyczny,

•scenariusz niespodziankowy,

•scenariusz najbardziej prawdopodobny.

Etapy budowy scenariuszy stanów otoczenia:

Etap pierwszy – identyfikacja składników otoczenia.
Etap drugi – ocena procesów w otoczeniu pod względem:

• siły i kierunku wpływu danego procesu na 
organizację w skali od -5 do +5 pkt.

• prawdopodobieństwa wystąpienia danego procesu 
według trzech wariantów zmian (wzrost, stabilizacja, 
spadek).
Etap trzeci – uporządkowanie trendów według 
poszczególnych scenariuszy:

•optymistycznego – wybiera się do niego trendy o 
największym pozytywnym wpływie na firmę,

•pesymistycznego – wybiera się do niego trendy o 
największym negatywnym wpływie na firmę.

•niespodziankowego – wybiera się do niego trendy 
najmniej prawdopodobne,

•najbardziej prawdopodobnego – wybiera się do niego 
trendy najbardziej prawdopodobne.

Etapy budowy scenariuszy stanów otoczenia

Etap czwarty – obliczenia rachunkowe w celu ustalenia 
średnie siły wpływu poszczególnych czynników w 
wyróżnionych sferach otoczenia. Prezentacja graficzna 
scenariuszy

Wnioskowanie

1.Im większa rozpiętość między scenariuszem 
optymistycznym i pesymistycznym, tym silniejsze 
uzależnienie organizacji od otoczenia.
2.Podobne wnioski wynikają z dużej rozpiętości 
scenariusza najbardziej prawdopodobnego.
3.Scenariusze pozwalają na określenie sfer w których 
dominują szanse i sfer, w których dominują zagrożenia.
4.Scenariusz najbardziej prawdopodobny umożliwia 
wyłonienie tzw. procesów wiodących.
5.Na podstawie scenariusza niespodziankowego można 
oszacować potencjalna siłę zjawisk, które mogą 
niespodziewanie wpłynąć na realizację strategii.